Καλλιγάς Μαρίνος
Kalligás Marínos
Ο Μαρίνος Καλλιγάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1906 και πέθανε το 1985. Σπούδασε πρώτα νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στη συνέχεια ιστορία της τέχνης πλάι σε κορυφαίους δασκάλους στο Μόναχο, το Βερολίνο και το Wurzburg, από όπου πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα το 1935. Αρκετά νωρίς τα ενδιαφέροντά του αποκρυσταλλώθηκαν πάνω σε δύο βασικούς άξονες, τη βυζαντινή και τη νεότερη τέχνη. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, δίδαξε ιστορία της τέχνης στο Πολυτεχνείο ως επιμελητής (1941), διετέλεσε έφορος Βυζαντινών Αρχαιοτήτων (1942) και υφηγητής της Βυζαντινής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης (1946). Από το 1949 έως το 1971 υπηρέτησε ως διευθυντής την Εθνική Πινακοθήκη. Στη δημιουργική και εμπνευσμένη θητεία του οφείλεται η ίδια η σύσταση και η στέγαση της Πινακοθήκης στη σημερινή της θέση. Υπήρξε μέλος της Διεθνούς Καλλιτεχνικής Επιτροπής της Βενετίας (Biennale) και του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Ενώσεως Κριτικών της Τέχνης (AICA), έλαβε ενεργό μέρος σε πολλές επιτροπές για την οργάνωση διεθνών εκθέσεων, συμμετείχε στα διοικητικά συμβούλια των μεγαλύτερων ελληνικών μουσειακών οργανισμών και πνευματικών ιδρυμάτων. Το Πανεπιστήμιο Αθηνών του απένειμε τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορος (1983) και η πολιτεία τον τίμησε με τον Ταξιάρχη του Φοίνικος. Η πλούσια συγγραφική του παραγωγή περιλαμβάνει μελέτες και επιστημονικά άρθρα σε αρχαιολογικά και επιστημονικά περιοδικά, τα τακτικά του δημοσιεύματα από το 1940 έως το 1970 στην εφημερίδα "Το Βήμα" και κυρίως τα έργα του: "Die Hagia Sophia von Thessalonike", Wurzburg 1935 (διδακτορική διατριβή)· "Η αισθητική του χώρου της ελληνικής εκκλησίας στο Μεσαίωνα", Αθήνα 1946· "Γιαννούλης Χαλεπάς. Η ζωή και το έργο του (1851-1938)", Αθήνα 1972· "Εικόνες του ελληνικού χώρου μετά την απελευθέρωση", υδατογραφίες και σχέδια C. Rottmann και L. Lange, Αθήνα 1977· "Νικόλας Γύζης ο άγνωστος, 1842-1901", Αθήνα 1980· "Νεοελληνική Τέχνη. Ζωγραφική, Γλυπτική, Χαρακτική", Α. Τάσσος (επιμ.), Αθήνα 1980· "Νικόλας Γύζης. Η ζωή και το έργο του (1842-1901)", Αθήνα 1981· "Έλληνες ζωγράφοι στην Εθνική Πινακοθήκη (μια επιλογή)", Αθήνα-Γιάννινα 1984.
Μάρκος Ζαβιτζιάνος: Έργα και κείμενα
Συλλογικό έργο
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2012)
Η έκδοση αυτή πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία της ομώνυμης έκθεσης που διοργάνωσε το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης στο χώρο του βιβλιοπωλείου του επί της οδού Αμερικής 13 (2 Οκτωβρίου έως 27 Οκτωβρίου 2012). Ο Μάρκος Ζαβιτσιάνος υπήρξε ένας από τους πιο λαμπρούς ζωγράφους και χαράκτες της νεοελληνικής τέχνης. Γεννήθηκε το 1884 στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν γόνος αρχοντικής οικογένειας με μητέρα γαλλικής καταγωγής που διέθετε καλλιτεχνική παιδεία και πατέρα γιατρό. Ο Ζαβιτσιάνος φοιτά στη Μεγάλη του Γένους Σχολή αλλά το 1902 η οικογένεια επιστρέφει και εγκαθίσταται μόνιμα...
Γιάννης Μόραλης: Αρχιτεκτονικές συνθέσεις
Συλλογικό έργο
Μουσείο Μπενάκη (2011)
Την έκθεση "Γιάννης Μόραλης: Αρχιτεκτονικές Συνθέσεις" συνοδεύει μια εικονογραφημένη έκδοση 2700 σελίδων με 200 περίπου φωτογραφίες η οποία αποτελεί την πρώτη πλήρη παρουσίαση των αρχιτεκτονικών δημιουργιών του Μόραλη. Τα κείμενα που υπομνηματίζουν τα έργα αποτελούν προσωπικά σχόλια και μαρτυρίες του ίδιου του καλλιτέχνη. Εκτός από το εισαγωγικό κείμενο της Φανής - Μαρίας Τσιγκάκου, περιλαμβάνει αδημοσίευτα κείμενα των Σπύρου Κονταράτου και Θύμιου Παπαγιάννη καθώς επίσης και ορισμένα, ήδη δημοσιευμένα, των Αλέξανδρου Ξύδη, Μαρίνου Καλλιγά και Νίκου Παπαδάκη, τα οποία εστιάζ...
Παναγιώτης Τέτσης
Συλλογικό έργο
Ελληνικά Γράμματα (2007)
"... Η ζωγραφική είναι ένα ανοιχτό παράθυρο στον κόσμο", "ό, τι δεν είναι ορατό δεν ενδιαφέρει τον ζωγράφο", Ο Παναγιώτης Τέτσης θα προσυπέγραφε χωρίς δισταγμό τις αξιωματικές διακηρύξεις του Αλμπέρτι, που εγκαινιάζουν τη νεότερη παράδοση της δυτικής τέχνης από το 1435. Πράγματι ο Τέτσης παραμένει ένας από τους τελευταίους οπαδούς της ζωγραφικής του βλέμματος. Μόνο που το βλέμμα του δεν είναι ούτε αθώο ούτε ακαδημαϊκό. Είναι ένα βλέμμα θρεμμένο από μια μακρά ζωγραφική παράδοση, που ξεκινά από τους μεγάλους Βενετούς του 160υ αιώνα, τον Τιτσιάνο και τον Βερονέζε, περνάει από...
Τεχνοκριτικά 1937-1982
Καλλιγάς Μαρίνος
Άγρα (2003)
Τα "Τεχνοκριτικά" του Μαρίνου Καλλιγά δεν είναι μόνο ένα προσιτό και εύχρηστο για τη μελέτη της νεοελληνικής τέχνης βοήθημα που καλύπτει κάποια κενά στην περιορισμένη άλλωστε σχετική βιβλιογραφία. Είναι ταυτόχρονα ένα γοητευτικό αφήγημα για την εξέλιξη των εικαστικών φαινομένων στη χώρα μας από το 1937 έως το 1982, με ήρωες τους Έλληνες καλλιτέχνες να εναλλάσονται σε διάφορους ρόλους και άλλοτε να κατακτούν τις κορυφές της πρωτοπορίας, άλλοτε να πατούν στέρεα στη γη, άλλοτε να χάνονται σε αδιέξοδους πειραματισμούς. Κυρίως όμως τα "Τεχνοκριτικά" του Μαρίνου Καλλιγά προβάλλ...
57 κείμενα για τη Νίκη Καραγάτση
Συλλογικό έργο
Άγρα (2002)
Ο παρών τόμος συγκεντρώνει μερικά από τα σημαντικότερα κείμενα που γράφτηκαν για τη ζωγράφο Νίκη Καραγάτση στον Τύπο, στους καταλόγους των εκθέσεων της, στις δημόσιες παρουσιάσεις καθώς και σε ιδιωτικές επιστολές. Καλύπτει την περίοδο 1956-1998. Κυκλοφόρησε με την ευκαιρία της έκθεσης έργων της ζωγράφου που οργάνωσε το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ), τον Μάιο 2002, στο Μέγαρο Εϋνάρδου, Αθήνα. Περιέχονται τα κείμενα: - Νίκη Καραγάτση, "Αναμνήσεις" - 1956, Έκθεση στη "Γκαλερί Πέυν" (κείμενα: Ελένη Βακαλό, Τώνης Π. Σπητέρης, Άγγελος Γ. Προκοπίου) - 1963, Έκ...
Νικόλας Γύζης
Καλλιγάς Μαρίνος
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (1995)
Πρόκειται για μια προσωπογραφία με την ευρύτερη έννοια, γιατί δεν αποτελεί μόνο την αφήγηση μιας ζωής αφιερωμένης με πάθος στην τέχνη του. Μέσα από ανέκδοτες επιστολές και άγνωστα ή πολύ λίγο γνωστά έργα του, προβάλλει ο αδιάκοπος μόχθος του Γύζη για την κατάκτηση της τέχνης, οι βαθύτεροι προβληματισμοί του καλλιτέχνη, και ταυτόχρονα η προσήλωση του ανθρώπου στην πατρίδα του ώς τον θάνατο του.
Σημείον του Αιμ. Χουρμούζιου
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1983)
Φαίνεται πως μερικές μορφές του πνευματικού πολιτισμού μιας χώρας, χρειάζεται ο θάνατος να παρέμβει και να τις αποτραβήξει από τους συγκαιρινούς των, για να φανεί το εξαιρετικό τους μέγεθος και η άπεφθη αξία τους. Αυτό έγινε και με τον Αιμίλιο Χουρμούζιο: από τότε που ο θάνατός του δημιούργησε ανάμεσα σ' εκείνον κι εμάς μιαν επώδυνη απόσταση, θεωρούμε την μορφή του, καθώς πληθαίνει η έκδοση των έργων του και καθώς όλο και ερημώνεται ο νεοελληνικός πνευματικός χώρος από αυθεντικά μεγέθη, να μεγαλώνει, όλο και πιο πολύ να υψώνεται και να καταδείχνει μέσα στην ανέκκλητη σιγ...
Εικόνες του ελληνικού χώρου μετά την απελευθέρωση
Καλλιγάς Μαρίνος
Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος (1977)
Διαφήμιση και άνθρωπος
Συλλογικό έργο
Νίκος Δήμου (1976)
[...] Ο μικρός αυτός τόμος αποτελεί το πρώτο συλλογικό έργο για τη διαφήμιση στη χώρα μας. Ίσως -και λέω με πικρία- να αποτελεί και την πρώτη γενικότερη αντιμετώπιση του φαινομένου διαφήμιση στην ελληνική βιβλιογραφία. Είναι περίεργο, που, ενώ τόσοι έρχονται κάθε μέρα σε επαφή με τη διαφήμιση (δεν εννοώ μόνο όσους εργάζονται σ' αυτήν, αλλά ακόμα κι αυτούς που καθημερινά ενοχλούνται απ' αυτή), τόσο λίγοι έχουν εγκύψει συστηματικά στο θέμα. Μήπως όμως δεν αξίζει τον κόπο; Μήπως πρέπει να αντιπαρερχόμαστε το φαινόμενο διαφήμιση, με το κλασικό σήκωμα των ώμων του διανοούμενο...