Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Οι πληροφορίες για τις γλωσσικές περιστάσεις και εμπειρίες, μέσα στις οποίες οι αρχαίοι τραγικοί παρουσίασαν τις δικές τους γλωσσικές αποκλίσεις, είναι ανύπαρκτες. Από τη στιγμή αυτή αρχίζει και ο αγώνας με τη αντίσταση και την μοναξιά των κειμένων. Κειμένων των οποίων τις λέξεις μπορούμε να ερμηνεύσουμε εννοιολογικά, είναι όμως αδύνατον να τους ξαναδώσουμε το διάχυτο λειτουργικό άρωμά τους. Για να περιοριστώ σε μιαν απλή, περίπου μονοκύτταρη, έκφραση άλγους: "αιαί", "ιώ", "οιμοί", "ε", "ώμοι", "φευ", "οι", "ιού", "εή", "οτοτοτοί", "πύππαξ", "πόποι", είναι μια ποικιλία επιφ...

Οι "Βάκχες" δεν είναι σπουδή διονυσιακής τελετουργίας ούτε μελέτη επί της θρησκευτικής υστερίας. Αυτό που πραγματεύεται ο δραματουργός είναι η αιώνια σύγκρουση θεού και ανθρώπου. Ο Διόνυσος καταφθάνει στη Θήβα ως μύστης και συνάμα εκδικητής για να εισαγάγει τον ιερό θεσμό του βακχικού οργίου και να τιμωρήσει την οικογένεια της μητέρας του Σεμέλης. Ο γερο-Κάδμος και η Αγαύη πρέπει να δυστυχήσουν, διότι δυσπίστησαν σχετικά με τη θεϊκή καταγωγή του. Όσο για τον βασιλιά Πενθέα, πρέπει να πληρώσει για την ασέβειά του προς τον θεό. Ο βασιλιάς διαμελίζεται από την οιστρηλατη...

Πιστός ακόλουθος της Άρτεμης, ο Ιππόλυτος αποστρέφεται τον έρωτα και περιφρονεί την Αφροδίτη. Η θεά του έρωτα, για να τον τιμωρήσει, εμπνέει στη μητριά του, τη Φαίδρα, σφοδρό έρωτα για τον πρόγονό της. Η Φαίδρα εξομολογείται, μέσω της παραμάνας της, το πάθος της στον Ιππόλυτο, αλλά εκείνος την αποκρούει. Η Φαίδρα, προτού αυτοκτονήσει, αφήνει ένα γράμμα για τον Θησέα, στο οποίο κατηγορεί τον Ιππόλυτο πως την πρόσβαλε. Ο Θησέας βρίσκει τη γυναίκα του νεκρή και διαβάζοντας το γράμμα θεωρεί πως αιτία του θανάτου της είναι ο γιος του. Ο Ιππόλυτος, δεμένος με όρκο, δεν θα φανερώσ...

Την πώληση του Ηρακλή ως δούλου στον ανελέητο μεγαλογαιοκτήμονα Συλέα και τη δίκαιη τιμωρία του τελευταίου από τον ήρωα πραγματευόταν το ευριπίδειο σατυρικό δράμα "Συλεύς Σατυρικός". Η νίκη του Ηρακλή επί του Συλέα σήμαινε την απελευθέρωση των αιχμαλώτων Σατύρων από καθεστώς σκληρής δουλείας. Για την ανασύνθεση του σατυρικού Συλέα έλαβα υπ’ όψιν την Υπόθεση, σωζόμενους στίχους και μεταγενέστερες μαρτυρίες. Επιπλέον συμβουλεύθηκα ό,τι σώζεται από τ’ ακόλουθα σατυρικά δράματα των τριών τραγικών: Δικτυουλκοί, Θεωροί, Κήρυκες του Αισχύλου· Αχιλλέως Ερασταί, Διονυσίσκος, Ιχνευτα...

"Όταν η γυναίκα αισθανθεί στον έρωτά της προδοµένη, θα γίνει ανελέητος φονιάς". Αυτό ισχυρίζεται η Μήδεια, η γυναίκα-σύζυγος, η ξενοφερµένη, η στοργική µάνα, η κυρίαρχη γυναικεία µορφή µε ενδιάθετη δύναµη νου και ψυχής, η µάγισσα µε τη θεϊκή καταγωγή. Η πολυπρόσωπη Κολχιδαία πριγκίπισσα, σε έλλογη σχέση µε την πραγµατικότητα, αντιµετωπίζει µε εµπάθεια τον αναξιόπιστο Έλληνα σύζυγό της. Δεν είναι όµως απλά η παρανοϊκή προδοµένη γυναίκα που τιµωρεί τον επίορκο Ιάσονα. Απογυµνωµένη ηθικά και κοινω-νικά, επιλέγει τον µοναδικό στον ηρωικό κώδικα τρόπο αντίδρασης, την εκδίκηση...

Με την έκδοση Περί ψυχής και παιδείας ολοκληρώνεται η τριλογία των εκπαιδευτικών βιβλίων υπηρετικών της ανθρωπιστικής παιδείας, με πρώτο το "Περί της πολιτικής" και δεύτερο το "Περί ανθρώπου και ηθικής". Η σειρά αυτή, καρπός συνεργασίας του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης και του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Προαγωγής της Ανθρωπιστικής Παιδείας, υπήρξε όραμα του αείμνηστου καθηγητή Κωνσταντίνου Ι. Δεσποτόπουλου και έχει ως σκοπό να προσφέρει στους αναγνώστες μια εικόνα κατά το δυνατόν εύληπτη και σαφή για την εξέλιξη της αρχαιοελληνικής σκέψης σχετικά με καίρια θέματα που απα...

"Η τραγωδία του Ευριπίδη "Βάκχες" είναι ένα πολύ σημαντικό όσο και δύσκολο έργο από το οποίο προβάλλουν διαρκώς αναπάντητα ερωτήματα, ενώ εγείρονται και σοβαρές αμφιβολίες για την ορθότητα της ερμηνευτικής του προσέγγισης. Δεν παύει, ωστόσο, να αποτελεί πρόκληση για τους μελετητές, καθώς η μελέτη αυτού του κειμένου συνδέθηκε με μείζονα φιλολογικά προβλήματα, όπως είναι ο τόπος συγγραφής του και ο χρόνος της παράστασης, η σχέση του με τη διονυσιακή λατρεία και τελετουργία, οι «στόχοι» του ποιητή, αλλά και η συσχέτιση που έγινε κατά καιρούς με νεότερες απόψεις και θεωρίες, οι...

92 Έλληνες ποιητές, 340 ποιήματα και 67 μεταφραστές Η ελληνική ποίηση αρχίζει με τους αρχαίους Έλληνες ποιητές αλλά δεν παύει με αυτούς. Το γεγονός ότι σε δύο διακεκριμένους σύγχρονους ποιητές, στον Γιώργο Σεφέρη και στον Οδυσσέα Ελύτη, απονεμήθηκε το Βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας, το 1963 και το 1979 αντίστοιχα, αποδεικνύει ότι η ποίηση εξακολουθεί να ανθεί στην Ελλάδα, εδώ όπου πρωτακούστηκαν οι ραψωδίες του Ομήρου πριν από τρεις χιλιάδες περίπου χρόνια. Η ελληνική ποίηση ζει και θριαμβεύει, χρησιμοποιώντας ως μέσον έκφρασής της την ελληνική γλώσσα, η οποία είναι "τό...

"Τι είναι ο Ίων; Τραγωδία ή κωμωδία; Και ποιος είναι πρωταγωνιστής; Ο Ίων, ο θεϊκός νόθος, όπως δηλώνει ο τίτλος, ή μήπως η μάνα του, η Κρέουσα; Και ακόμη τι σημαίνει ο υπόγειος διάλογος του έργου με τον "Οιδίποδα Τύραννο" του Σοφοκλή; Και τι σημαίνουν οι απανωτές, προκλητικές σχεδόν, επαναλήψεις μέσα στο έργο; Μήπως διότι μας προτείνει από τον δρόμο του θεάτρου την έξοδο από την επανάληψη του ψυχαναγκασμού και της βίας στις σχέσεις των γενεών και των φύλων κάθε εποχής; [...] Ο Ίων μας προσφέρει τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουμε με όχημα το θέατρο τη σύνδεση ανάμεσα στον...

Στη βάση του τραγικού μύθου στις "Βάκχες" του Ευριπίδη υπάρχει ένας αγώνας κυριαρχίας μεταξύ δύο ισχυρών ανδρών. Ο Πενθέας και ο Διόνυσος μάχονται σε ένα σκληρό παιχνίδι εξουσίας. Ο θεός εμπλέκεται σ’ αυτό από διπλή τιμωρητική διάθεση. Θέλει να τιμωρήσει τις κόρες του Κάδμου που συκοφάντησαν τη μάνα του θεού. Θέλει να τιμωρήσει τον εξάδελφό του Πενθέα πού, ως άρχοντας της Θήβας, αντιστέκεται στην εισαγωγή της διονυσιακής λατρείας στη Θήβα. Όσο ο Πενθέας αρνείται να μυηθεί στη νέα λατρεία και δεν διαβάζει τα "δεικνύμενα", ο θεός υποχρεώνεται να απαντήσει στην άρνηση και να...

Ο "Κύκλωψ" του Ευριπίδη ανήκει στο αμφίβιο είδος του σατυρικού δράματος, που βρίσκεται στο μεταίχμιο μεταξύ τραγωδίας και κωμωδίας. Είναι μάλιστα το μοναδικό σατυρικό δράμα που μας σώζεται ακέραιο. Ο μύθος του έργου στηρίζεται στο γνωστό επεισόδιο της ένατης ραψωδίας της Οδύσσειας: ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του παγιδεύονται στη σπηλιά του Κύκλωπα Πολύφημου· κάποιοι από αυτούς καταλήγουν βορά στα δόντια του ανθρωποφάγου τέρατος, αλλά οι υπόλοιποι κατορθώνουν τελικά να αποδράσουν χάρη στο ευφυές σχέδιο του Οδυσσέα να μεθύσουν τον άμαθο στο ποτό του Διονύσου Κύκλωπα και να τ...

Είναι μια παρηγοριά, μια ελπίδα των μουσών, μια νίκη, οι μεταφράσεις του Μίνου Βολανάκη να βλέπουν το φως της δημοσιότητας, να γίνονται βιβλία, για τα ταραγμένα, ευρωπαϊκά, σπίτια μας. Είχα την τύχη να είμαι συνομιλητής του, τα τελευταία χρόνια της ζωής του - ερχόταν στο βιβλιοπωλείο της Διδότου 39 - και πολύ πριν, θεατής των παραστάσεών του και στο Βορρά - Θεσσαλονίκη - και στο Νότο - Αθήνα. Παρακολούθησα την παράσταση της Μήδειας, στο Λυκαβηττό, με το δάσκαλό του -έτσι τον έλεγε- Γιάννη Τσαρούχη. Έκανε κρύο και του έφερε μια κουβέρτα να σκεπαστεί στις γεμάτες από κόσμο κ...

Το βιβλίο αυτό, περί του ανθρώπου και της ηθικής, αποτελείται από αυστηρά επιλεγμένα κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στο πρωτότυπο, μετάφρασή τους και σχολιασμό τους. Κριτήριο κύριο επιλογής υπήρξε η συμβολή του κειμένου στην παιδεία. Προτάσσεται Εισαγωγή, όπου συνοπτικά παρουσιάζονται: α) καίρια στοιχεία της ιδιοσυστασίας του ανθρώπου και η ουσία της ηθικής ως κορυφαίας ενέργειας της ελευθερίας του· β) ο βίος και τα έργα των ποιητών Ομήρου, Ησιόδου, Μιμνέρμου, Σιμωνίδου, Πινδάρου, Αισχύλου, Σοφοκλέους, Ευριπίδου και των φιλοσόφων Δημοκρίτου, Πλάτωνος, Αριστοτέλ...

Όπως είναι γνωστό, οι "Βάκχαι" είναι το μόνο σωζόμενο έργο με θέμα σχετικό με το θεό Διόνυσο. Εδώ μύθος και ιστορία συνενώνονται και ανάγονται με ποιητικό τρόπο. Η λατρεία του θεού Διονύσου παρουσιάζεται στην πρωτόγονή της μορφή, με τη μορφή εκείνη που συνδέεται με το διθύραμβο, το χορικό άσμα του θεού από το οποίο γεννήθηκε η τραγωδία. Οι "Βάκχαι" αποτελούν ένα από τα πληρέστερα και πιο ολοκληρωμένα έργα της παγκόσμιας δραματουργίας, γιατί συνενώνουν τρία βασικά στοιχεία: το τραγικό, το δραματικό και το θεατρικό. Ο Ευριπίδης με το έργο αυτό επιστρέφει στη μέθοδο και το ύφο...

Η "Μήδεια" του Ευριπίδη αρχίζει όταν το ρομάντσο καί οί ημέρες της περιπέτειας έχουν τελειώσει. Η αναζήτηση του Χρυσόμαλλου Δέρατος, οί άθλοι του Ιάσονος, ό έρωτας της Μήδειας υπήρξαν θέματα άλλων ποιημάτων καί θεατρικών έργων. Μοιάζει με ευγενική ιστορία- όμως δεν φαίνεται ότι θα τελειώσει με καταστροφή; Ο Άπσυρτος καί ό Πελίας δολοφονήθηκαν με δόλιο τρόπο. Ο Ιάσων παντρεύτηκε μια βάρβαρη μάγισσα. Αυτό δεν μπορεί να είναι το τέλος. Τί συμβαίνει μετά ταύτα- όταν ή πρώτη έξαψη του πάθους και του ρομάντσου έχει τελειώσει; Τι γίνεται τότε; Ο Ιάσων απαρνήθηκε την Μήδεια. Η Μήδε...