Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η παρουσίαση της μετάφρασης ορισμένων αποσπασμάτων της συλλογής του Saint-John Perse "Amers" από τον Γιώργο Σεφέρη δεν αποτελεί φιλολογική μελέτη για τον Σεφέρη, ούτε υπήρξε τέτοια η φιλοδοξία της, για δύο λόγους: κατ' αρχάς, διότι τα μεταφρασμένα αποσπάσματα δεν αποτελούν επ' ουδενί ένα "κείμενο", εφόσον δεν έχουν ολοκληρωθεί· είναι απλά σχεδιάσματα, κείμενα δηλαδή με λάθη, μετέωρα και ημιτελή, που έχουν γραφτεί ως επί το πλείστον a prima vista. Συνεπώς, οφείλουμε να τα αντιμετωπίζουμε σαν αυτό ακριβώς που είναι, ως σχεδιάσματα, όπως επίσης οφείλουμε να είμαστε ιδιαιτέρως...

[...] Στριμωγμένος ανάμεσα σε βουνό και σε θάλασσα ο Βόλος -η πρωτεύουσα ενός νομού, που άλλοι τον παρομοιάζουν με δαγκάνα και άλλοι με μισάνοιχτη αγκαλιά-, φαίνεται να βρίσκεται στο σημείο τομής ενός νοερού ελλαδικού σταυρού. Τύχη και συνάμα ατυχία για τους κατοίκους του: Να ξέρουν ότι ισορροπούν ανάμεσα στη μητρόπολη του Νότου (Αθήνα) και στην πρωτεύουσα των Βαλκανίων (Θεσσαλονίκη), να αισθάνονται το κέντρο μιας ευθείας που ενώνει το Ιόνιο με τα παραλία της Μικρασίας [...] "Όχι, όχι. Δεν είναι μια συνηθισμένη επαρχιακή πόλη ο Βόλος. Έχει κάτι το αλλιώτικο, κάτι το ξεχωρι...

Ο δεύτερος τόμος περιλαμβάνει τις δοκιμές - Γράμμα σ' έναν ξένο φίλο - Δεύτερος πρόλογος [στην "Έρημη χώρα"] - Μια σκηνοθεσία για την "Κίχλη" - Τρεις μέρες στα πετροκομμένα μοναστήρια της Καππαδοκίας - Άγγελος Σικελιανός - Ένας Έλληνας στην Αγγλία του 1545 - Κάλβος, 1960 - Δελφοί - Για τον Ι.Α. Σαρεγιάννη - Ομιλία στην Στοκχόλμη - Η γλώσσα στην ποίησή μας - Παραλλαγές πάνω στο βιβλίο - Θ.Σ.Ε. Σελίδες από ένα ημερολόγιο - Ξεστρατίσματα από τους Ομηρικούς Ύμνους - Στα 700 χρόνια του Δάντη - Προλόγισμα [στη μεταγραφή της "Αποκάλυψης"] - Η συνομιλία με τον Φαβρ...

Οι μελέτες που δημοσιεύουνται σ' αυτό τον τόμο γράφτηκαν από τα 1936 ως τα 1943 σε περιστάσεις δυσμενείς. Γιατί ο συγγραφέας είτε δεν είχε στη διάθεσή του τα απαραίτητα βιβλία· είτε τις έγραψε μακριά από συντρόφους που θα τον βοηθούσαν, κρίνοντας ή επικρίνοντας, να σκεφτεί καλύτερα· είτε γιατί δημοσιεύτηκαν σε καιρούς (1936-1940) όπου η λογοκρισία εμπόδιζε τη συζήτηση χωρίς ορισμένα αποσιωπητικά. Ο "Διάλογος πάνω στην ποίηση" λ.χ. που έγινε με τον Κωνσταντίνο Τσάτσο, τέλειωσε όταν ο Τσάτσος ήταν πολιτικός εξόριστος σ 'ένα νησί και από εκεί έστειλε την τελευταία του απάντηση...

To visit Greece according to T.S. Eliot, is "to arrive where we started and know the place for the first time". Poetry written in Greek constitutes the longest uninterrupted literary tradition in the Western world. It is Greek poetry that has given the world the various poetic genres in which Westerners have expressed their emotions and many of their noblest thoughts to the present day. In this book, the reader is invited to discover -or rediscover- Greece through its poetry, and to enter into the world from which have emerged those ideals of democracy, reason, and free...

Τα προσωπικά γράμματα, αν έχουν παρά μόνο μια ιδιωτική σημασία, δεν είναι σκόπιμο να εκδίδονται από τον ίδιο τον συγγραφέα. Όμως, στην περίπτωση των γραμμάτων μου απ' το Λονδίνο προς τον Γιώργο Σεφέρη -ας μου συγχωρεθεί μια κάποια φιλαρέσκεια- ήταν η επιθυμία μου να γνωρίσει το ελληνικό κοινό μια άγνωστη πτυχή του αγώνα μας για τη διεθνή αναγνώριση. Έχουν πια σήμερα πιστεύω μιαν ιστορική σημασία. Αφορούν μία "ηρωική έξοδο" των ελληνικών γραμμάτων και ιδιαίτερα της νέας ελληνικής ποίησης απ' το γκέτο των ακαδημαϊκών μελετών και του φολκλόρ όπου βρίσκονταν έως το 1944... Τα γ...

Παρά τη διεθνή φήμη του, ιδίως αφού του απονεμήθηκε το βραβείο Νομπέλ το 1923, ο Ιρλανδός ποιητής William Butler Yeats (Δουβλίνο 1865-Roquebrune Γαλλίας 1939) δεν εμφανίζεται στην ελληνική βιβλιογραφία πριν από τα χρόνια του Πολέμου. Τον Μάρτιο 1941 δημοσιεύεται στο περιοδικό "Νεοελληνικά Γράμματα" η πρώτη ίσως μετάφραση ποιήματός του, από τη Μελισσάνθη. Ακολουθούν μεταφράσεις του Λέανδρου Παλαμά και του Μ. Καραγάτση, στη "Νέα Εστία" (1943, 1945), του Γιώργου Σεφέρη στην "Αγγλοελληνική Επιθεώρηση" (1946), ενώ, το 1944, ο Δημήτρης Σταύρου περιλαμβάνει έξι ποιήματα στην ανθολ...

[...] Στην ανά χείρας νέα ενσάρκωση της "Καππαδοκίας" του Γιώργου Σεφέρη διαθέτουμε πλέον ένα τρίπτυχο που το συνθέτουν τρεις διαφορετικές αλλά παραπληρωματικές μαρτυρίες πνευματικής άσκησης: πρώτον το ημερολογιακό χρονικό των τριών ημερών της περιήγησης του Γιώργου Σεφέρη στις υπόσκαφες τοιχογραφημένες εκκλησίες στις περιοχές γύρω από το Προκόπι (Urgrup), στα Κόραμα (Goreme) και το Σογανλί, που τις μελετά με οδηγό τον Jerphanion. Εδώ έχουμε την άσκηση του Σεφέρη να αναμετρηθεί με τον χρόνο, την ιστορία, την αίσθηση της απώλειας ενός οικείου πολιτισμού. Δεύτερη είναι η μαρτ...

Ένα καλοκαιρινό δειλινό του 1986 στο αυλιδάκι με τη ραδινή λεύκα της οδού Άγρας 20, παρουσία του Γιώργου και της Λένας Σαββίδη, η Μάρω Σεφέρη, με το βλέμμα βουρκωμένο, μου εμπιστεύτηκε το σώμα των επιστολών που είχε ανταλλάξει με τον ποιητή κατά την τετραετία 1936-1940. Ομογνωμονήσαμε πάραυτα και στα τρία καίρια σημεία που αφορούσαν στον καταρτισμό της έκδοσης. Πρώτον, τα κείμενα θα δημοσιεύονταν δίχως περικοπές. Τι να περικόψεις άλλωστε από τα λόγια των ερωτευμένων; Δεύτερον, ο σχολιασμός δεν θα ήταν φορτικός παρά θα περιοριζόταν στα απολύτως αναγκαία. Τρίτον, επειδή ένιοι...

[...] Δεν πιστεύω ότι οι προσωπικές αλληλογραφίες πρέπει να εκδίδονται. Κοινοποιούν κάτι που αφορά τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τις εξάρσεις ή την καθημερινότητα, τις σχέσεις γενικά, δύο ατόμων. Οι ερωτικές ή συζυγικές μάλιστα από αυτές, όχι σπάνια, συντηρούν την αδιακρισία της κλειδαρότρυπας και, συχνά, διαλύουν τους μύθους. Ένα υλικό προορισμένο για διμερή επικοινωνία εκτίθεται στα μάτια εκατοντάδων ανθρώπων, ενδιαφερόμενων ή απλώς περίεργων, φιλέρευνων λογίων ή επιπόλαιων αναγνωστών. Τα πράγματα αλλάζουν βέβαια στην περίπτωση που έχουμε εκφρασμένη την επιθυμία και των δ...

Η μετάφραση των ποιημάτων είναι το είδος της γραφής που δίνει τη μικρότερη ικανοποίηση. Όσο καλά και να δουλέψει κανείς, όσο επιτυχής και αν είναι, θα υπάρχει πάντα ένα αντικείμενο - το πρωτότυπο - που μένει εκεί για να μας δείχνει πως βρισκόμαστε πάντα χαμηλότερα από το σωστό, πως ακόμη κι αν πάμε ψηλότερα, πάλι χαμηλότερα θα είμαστε· αλίμονο αν προσπαθήσουμε να καλυτερέψουμε το ποίημα που μεταφράζουμε. Και τούτο ακόμη: όταν μεταφράζουμε από μια ξένη γλώσσα που ξέρουμε λίγο ή πολύ, σε μια γλώσσα - τη δική μας - που μας είναι έμφυτη και την αγαπούμε περισσότερο, κάνουμε κά...

"Νομίζω πως είναι η έλξη που ασκεί απάνω μου το κείμενο της Παλιάς Διαθήκης των Εβδομήκοντα που με παρακίνησε να δοκιμάσω την απόδοση του Άσματος των Ασμάτων στη σύγχρονη γλώσσα μας. Με φιλοξενούσε τότε ένα αψηλό χωριό του Λιβάνου· εκεί την άρχισα. Το βουνό δε μου έδινε τις ίδιες εντυπώσεις που είχα για το τοπίο διαβάζοντας το Άσμα· μέσα στον αλαφρύ και διάφανον αέρα του ήταν πιο σκληρές, πιο γυμνές, πιο φτωχιές· ίσως ένα πρόσθετο κίνητρο στο ξεκίνημα αυτής της εργασίας να ήταν η επιθυμία μου να βρω έναν τρόπο οικειότερης συνομιλίας με τον τόπο. Όμως αν δεν ήταν αυτή η ε...

Μια σταχυολόγηση κειμένων και αποσπασμάτων από τον Στρατή Πασχάλη που αναδεικνύει πώς λειτούργησε ως προς την προσωπική κοσμοθεωρία, τη λογοτεχνική ευαισθησία και τη δημιουργική φαντασία μεγάλων νεοελλήνων λογοτεχνών η τόσο παρεξηγημένη εποχή του Βυζαντίου, ενώ φανερώνει ανάγλυφα τις διαφορετικές όψεις που πήρε αυτή η εποχή ανάλογα με τα ιδιαίτερα χρακτηριστικά του κάθε συγγραφέα.

O τόμος αυτός περιέχει ποιήματα των Σεφέρη, Αναγνωστάκη, Σαχτούρη, Σινόπουλου. Κάθε τόμος περιλαμβάνει: -Εργοβιογραφικό σημείωμα κάθε ποιητή -Επιλεγμένα αντιπροσωπευτικά ποιήματα, τα περισσότερα από τα οποία ανθολογούνται στα σχολικά βιβλία των Kειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Γυμνασίου και του Λυκείου -Σύντομη ερμηνευτική παρουσίαση κάθε ποιήματος.

Στην ιστορία της τέχνης δεν είναι σπάνια η περίπτωση των καλλιτεχνών που εμπνεύστηκαν έργα τους από την ποίηση. Συμβαίνει μάλιστα άλλοτε να τους ωθεί ένα γενικότερο ποιητικό κλίμα στη διαμόρφωση των δικών τους προσπαθειών και άλλοτε να αντλούν από συγκεκριμένα ποιήματα. Θα μπορούσαμε να μνημονεύσουμε ως ενδεικτικά παραδείγματα της πρώτης κατηγορίας τον Βρετανό χαράκτη, ζωγράφο και ποιητή William Blake (1757-1827), ο οποίος εικονογράφησε, ανάμεσα σε πολλά άλλα, τις Night's Thoughts του Young (1797), το Βιβλίο του Ιώβ από την Παλαιά Διαθήκη (1823), τη Θεία Κωμωδία του Δάντη...

Μέσα από τούτη την αλληλογραφία, με τις αναπόφευκτες εκατέρωθεν αυτολογοκρισίες, αναδύονται στιγμές της ζωής των συνομιλητών. Ξετυλίγεται για άλλη μια φορά το νήμα της ζωής του Σεφέρη: η πολιτική, η ποιητική δημιουργία, οι άνθρωποι, οι φιλίες και οι αντιπάθειες, οι σπασμένες σχέσεις και οι καημοί του: η γλώσσα, η ανθρώπινη μοίρα σφιχτοδεμένη με την πραγματωμένη Ιστορία, η "αμυαλιά" των πολιτικών. Αλλ' υπάρχει και η μοίρα των τόπων, των τόπων μέσα στα πλοκάμια του χρόνου: η Ελλάδα, το Βυζάντιο, η Κύπρος... Ο Σεφέρης· ο Σεφέρης που γνωρίζουμε. Που μιλάει με τη βαριά, βαθιά, σ...