Στεργιόπουλος Κώστας 1926-2016
Stergiópoulos Kóstas
Ποιητής, πεζογράφος, κριτικός και ομότιμος καθηγητής πανεπιστημίου της Νέας Ελληνικής Φιλολογίας, ο Κώστας Στεργιόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1926. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Δίδαξε επί δεκαετία στη ιδιωτική Μέση Εκπαίδευση και στη Σχολή Κινηματογράφου και Θεάτρου του Λ. Σταυράκου. Από το 1966 έως το 1969 εργάστηκε ως λέκτορας στην έδρα Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και στη συνέχεια ως βοηθός στο Σπουδαστήριο Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (1969-1972), απ' όπου παύτηκε από τη δικτατορία. Το 1974 έγινε καθηγητής στην ίδια έδρα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, όπου υπηρέτησε ώς το 1984 που αποχώρησε με εθελουσία έξοδο. Το 1986 αναγορεύτηκε ομότιμος καθηγητής. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα -μαθητής ακόμα του Γυμνασίου- από το περιοδικό "Νέα Εστία" το 1943, κι από τότε, κείμενά του δημοσιεύτηκαν σε πολλά περιοδικά και εφημερίδες. Ήταν υπεύθυνος για τη στήλη της κριτικής στο περιοδικό "Ξεκίνημα" (1946-1947), στην εφημερίδα "Νίκη" (1962-1963) και στο περιοδικό "Εποχές" (1963-1967). Εξέδωσε δέκα ποιητικές συλλογές, δύο βιβλία με διηγήματα, ένα μυθιστόρημα και εννιά κριτικά και φιλολογικά βιβλία, και είχε τιμηθεί δυο φορές με Κρατικό Βραβείο Ποιήσεως (με το Β΄ το 1961 και με το Α΄ το 1992), με το Βραβείο Κριτικής Μελέτης της "Ομάδας των 12" (1963), με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Μελέτης και Δοκιμίου (1974), με το Βραβείο Δοκιμίου και Μελέτης της Ακαδημίας Αθηνών Ιδρύματος Ουράνη (1997) και με το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του (2004). Ποιήματά του μεταφράστηκαν στα γαλλικά, αγγλικά, ιταλικά, γερμανικά, σουηδικά, ρωσικά, πολωνικά, ρουμανικά, βουλγαρικά, ισπανικά και ουγγρικά και δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά κι ανθολογίες του εξωτερικού, ενώ διηγήματα και κριτικά του κείμενα στα γαλλικά, βουλγαρικά, πολωνικά, αγγλικά, ισπανικά και ιταλικά. Το 1994 εκδόθηκε στα γερμανικά μια επιλογή απ' όλο το ως τότε ποιητικό έργο του, με τίτλο "Εδώ που μάχεται το φως με τη βαρύτητα", το 1999 κυκλοφόρησε στα ισπανικά ολόκληρη η συλλογή του "Ο ήλιος του μεσονυκτίου" και τον επόμενο χρόνο μια επιλογή από επτά συλλογές του στα ιταλικά, με τίτλο "Στιλπνότητα της μέρας". Από τα ιδρυτικά μέλη της Εταιρείας Συγγραφέων και τέως πρόεδρός της, ιδρυτικό επίσης μέλος και επίτιμος πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας, είχε λάβει μέρος σε πολλά ελληνικά και διεθνή συνέδρια και χρημάτισε πρόεδρος ή μέλος σε διάφορες επιτροπές για θέματα λογοτεχνίας και βιβλίου. Πέθανε στις 11 Ιανουαρίου 2016, σε ηλικία 90 ετών.
Αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Κοτζιά
Συλλογικό έργο
Κέδρος (1994)
Έχουν περάσει δύο χρόνια από τότε που ο Αλέξανδρος Κοτζιάς έφυγε από κοντά μας, και το κενό που άνοιξε ο παράλογος χαμός του γίνεται όλο και βαθύτερο. Το συναισθανόμαστε με οδύνη, εμείς που είχαμε την τιμή να εκδώσουμε το σύνολο του πεζογραφικού του έργου και είδαμε πάντα στο πρόσωπό του όχι μόνον έναν από τους σημαντικότερους συγγραφείς του τόπου, αλλά κι έναν ανεκτίμητο φίλο, ο οποίος δεν έπαφε να μας εμψυχώνει με τη σεμνή ανθρώπινη παρουσία του. Να γιατί, ύστερα από τη μεταθανάτια έκδοση της νουβέλας "Το σοκάκι", με την οποία ολοκληρώθηκε -αλίμονο, οριστικά- αυτό το έ...
Για τον Αναγνωστάκη
Συλλογικό έργο
Αιγαίον (1996)
Το βιβλίο αυτό είναι κάτι περισσότερο και κάτι λιγότερο από μιαν ανθολογία. Περισσότερο, γιατί περιέχει και κείμενα που δεν θα ικανοποιούσαν την έννοια του όρου ανθολόγηση· λιγότερο, γιατί αυτά τα "εξωανθολογικά" κείμενα υπονομεύουν τον ανθολογικό χαρακτήρα του βιβλίου. Ονομάζω τον ανά χείρας τόμο επιλογή, γιατί προσπάθησα να συνδυάσω σ' αυτόν το ανθολογικό με το ιστορικό στοιχείο: αφενός να προσδιορίσω τα, κατά τη γνώμη μου (δηλαδή σύμφωνα με τα σημερινά μου κριτήρια), σημαντικότερα κριτικά κείμενα για το έργο του Αναγνωστάκη· και αφετέρου να εντοπίσω τα κείμενα που θα μπο...
Για τον Σαχτούρη
Συλλογικό έργο
Αιγαίον (1998)
[...] Στο ανθολόγιο της παρούσας έκδοσης περιλαμβάνονται κείμενα κριτικής, αποσπάσματα βιβλιοκρισιών και μέρη συνθετικών εργασιών, με θέμα το σύνολο σχεδόν της ποιητικής παραγωγής του Σαχτούρη. Στόχος της ανθολόγησης ήταν να εκφραστεί η πολυφωνία της κριτικής πρόσληψης και να συμπεριληφθούν όσα κείμενα θίγουν ή θέτουν θεωρητικά προβλήματα γύρω από το σαχτουρικό έργο. Όσον αφορά τις βιβλιοκρισίες έγινε προσπάθεια να περιληφθούν κρίσεις για τις περισσότερες ποιητικές συλλογές, με σκοπό την, κατά το δυνατόν, πληρέστερη ιστορική παρουσίασή τους. Ωστόσο η τακτική αυτή δεν τηρήθη...
Διηγήματα
Πλασκοβίτης Σπύρος 1917-2000
Κέδρος (2002)
Επιλογή από τα καλύτερα και περισσότερο αντιπροσωπευτικά - κατά την κρίση του επιμελητή - διηγήματα του Σπύρου Πλασκοβίτη, όπως τα δυο κορυφαία του Παροξυσμός και Το ραντάρ, αλλά και Το πηλήκιο, Συντροφιά με τον Αντρέα Φόρτη, Τ' άλογο και τ' αεροπλάνο, Η τελευταία επίσκεψη, Τα χρυσόψαρα, "Αποφυλάκιση", Ο φίκος, Το τρελό επεισόδιο και άλλα από τα πιο ολοκληρωμένα στο είδος τους. Με πρώτο κριτήριο την ποιότητα και το ουσιαστικό τους αντίκρισμα, ανθολογήθηκαν δεκατέσσερα από τα πενήντα ένα συνολικά των έξι τυπωμένων διηγημάτων συλλογών, έτσι ώστε ν' αντιπροσωπεύονται, κατά το...
Επιλογές από την ξένη ποίηση
Συλλογικό έργο
Σοκόλη (2006)
Η μετάφραση -και ειδικότερα η μετάφραση της ποίησης- αποτελεί έργο δύσκολο και αχάριστο, που η επιτυχία του εξαρτάται από ορισμένες προϋποθέσεις κι από πολλούς αστάθμητους παράγοντες. Δεν αρκεί ο μεταφραστής να ξέρει καλά και τις δύο γλώσσες και να 'χει καλαισθησία και ευπάθεια. Πρέπει να 'ναι κι ένας τέλειος αναδημιουργός, να διακρίνει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε έργου και, με πείρα και σοφία, να ξέρει να τ' αντικαθιστά με τους αντίστοιχους τύπους και τις ανάλογες εκφράσεις της ξένης γλώσσας, χωρίς να του αφαιρεί το ιδιαίτερο εκείνο θέλγητρο του πρωτότυπου. Μια τέ...
Επιστροφή στον Κωστή Παλαμά
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1983)
Κανένας άλλος ποιητής μέσα στον χώρο του Νεοελληνικού Πολιτισμού δεν υψώθηκε ως συμπέρασμα Ιστορίας, Ζωής, Ποίησης και Πείρας· μόνον ο Κωστής Παλαμάς. Στην υψηλή του μορφή και στο ευρύτατο έργο του, συναίρεσε με τρόπο δημιουργικό όλα όσα οι Έλληνες εβίωσαν κι έπαθαν πάνω στη γη πλάθοντας Ιστορία κι Ομορφιά. Για τούτο δίκαια του αναγνωρίστηκε η δάφνη του εθνικού Ποιητή. Στην τελευταία περίοδο της ζωής του, ο Παλαμάς είδε να φυτρώνει ορμητικά η Νέα Ποίηση κι άκουσε τον ήχο της αξίνας που γκρέμιζε τα παλιά. Εκείνος δεν ήταν γκρεμιστής αλλά χτίστης. Δεν είχε έρθει ως άρνηση...
Η ελληνική ποίηση
Σοκόλη (2000)
Η κριτική για τα βιβλία του Τηλέμαχου Αλαβέρα
Συλλογικό έργο
Εταιρία Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης (2007)
[...] Στον παρόντα τόμο περιλαμβάνονται κριτικές που δημοσιεύτηκαν μέχρι τώρα για τα εκδοθέντα βιβλία. Κρίθηκε προσφορότερη η παράθεσή τους κατά βιβλίο σε χρονική αλληλουχία και τα συνολικότερα κριτικά αντικρίσματα να συμπληρώνουν την εικόνα, από τη σελίδα 283 και μετά. Η παράθεση των κριτικών με αλφαβητική σειρά κατά συγγραφέα σημειώνεται και στη δεύτερη σελίδα κάθε ψευδότιτλου ως πίνακας περιεχομένων. [...] (από το εισαγωγικό σημείωμα)