Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ενιαία έκδοση του "Ηγεμόνα" του Νικολό Μακιαβέλλι (με υποσημειώσεις και προλογικά) μαζί με το θεατρικό έργο "Μακιαβέλλι" του Θεοδόση Αγγ. Παπαδημητρόπουλου.

Από τα βιβλία που θα προκαλούν πάντα συζητήσεις και διχογνωμίες, ο "Ηγεμόνας" του ιταλού διπλωμάτη, ιστορικού, φιλοσόφου -και γνήσιου τέκνου της Αναγέννησης- Νικολό Μακιαβέλι είναι ένα έργο που έχει επηρεάσει και διαμορφώσει όσο ελάχιστα τη δυτική πολιτική σκέψη και επιστήμη. Και παρότι στα λεξικά πλείστων γλωσσών το επίθετο "μακιαβελικός" σημαίνει απερίφραστα "ραδιούργος" και "αδίστακτος", τα στοιχεία που ξεχωρίζουν εδώ, πέρα από τη δεδομένη και διαχρονική "παράβλεψη" της ηθικής στην κούρσα για ισχύ και εξουσία, δεν είναι παρά η καθαρή λογική σκέψη κι ένας αδιαμφισβήτητος...

Δεν πρόκειται για μία ακόμη έκδοση του γνωστού έργου. Όλο το έργο σχολιάζει επανειλημμένα και επί σειρά ετών - από όταν ήταν Στρατηγός, Ύπατος, Αυτοκράτορας ή εξόριστος - ο Ναπολέων Βοναπάρτης. Αυτή είναι η σημαντική ιδιαιτερότητα της παρούσας έκδοσης. Ο Ναπολέων είναι κοντά μας - μόλις 200 χρόνια - και κοντά στις πρακτικές και τις αντιλήψεις της σύγχρονης πολιτικής.

Πώς πρέπει κανείς να διαβάσει τον Ηγεμόνα; Ως μια ωδή στον πολιτικό αμοραλισμό; Ένα πρακτικό εγχειρίδιο, ένα "how to do it" της κατάκτησης και της διατήρησης της εξουσίας δίχως ηθικές αναστολές; Ή, αντίθετα, ως ένα δείγμα πραγματιστικής και ρεαλιστικής ανάλυσης; Σε μια εποχή σαν αυτή που ζούμε, εποχή κρίσης και δοκιμασίας για τη δημοκρατία, απόρριψης της πολιτικής και όλων των φορέων της [...] σε μια τέτοια εποχή, νιώθουμε όλοι την ανάγκη να ξανασκεφτούμε τι είναι, τι επιδιώκει και με ποια μέσα η πολιτική. Υπό αυτή την οπτική γωνία, να ξαναδιαβάζει κανείς τον Ηγεμόνα δεν ε...

Νικολό Μακιαβέλλι (1469 - 1527), ο ηγεμόνας Μία σύγχρονη (Ιούλιος 2017) και επιμελημένη έκδοση ενός κλασικού έργου. Ένα μοναδικό και αξέπεραστο βιβλίο για όσους θέλουν να κατανοήσουν την πολιτική ζωή.

Ως μια ωδή στον πολιτικό αμοραλισμό; Ένα πρακτικό εγχειρίδιο, ένα "how to do it" της κατάκτησης και της διατήρησης της εξουσίας δίχως ηθικές αναστολές; Ή, αντίθετα, ως ένα δείγμα πραγματιστικής και ρεαλιστικής ανάλυσης; Σε μια εποχή σαν αυτή που ζούμε, εποχή κρίσης και δοκιμα­σίας για τη δημοκρατία, απόρριψης της πολιτικής και όλων των φορέων της [...] σε μια τέτοια εποχή, νιώθουμε όλοι την ανάγκη να ξανασκεφτούμε τι είναι, τι επιδιώκει και με ποια μέσα η πολιτική. Υπό αυτή την οπτική γωνία, να ξαναδιαβάζει κανείς τον Ηγεμόνα δεν είναι μόνον απολαυστικό αλλά και χρήσιμο...

Η επιτυχία της "νουβέλας", ένα λογοτεχνικό είδος συναφές με το διήγημα και την αφήγηση, άρχισε το ΙΔ' αιώνα με το "Δεκαήμερον" του Βοκάκιου (Boccaccio). Ακολουθώντας τις φόρμουλες του πρότυπου αυτού, πολλοί συγγραφείς της Αναγέννησης στην Ιταλία, Γαλλία, Αγγλία και Ισπανία (π.χ. Anton Francesco Grazzini, Matteo Bandello, Marguerite de Navarre, Cervantes και άλλοι), κατέστησαν την νουβέλα το πιο πετυχημένο αφηγηματικό είδος της εποχής. Συνήθως, οι συγγραφείς αυτοί, χρησιμοποιούσαν μια εισαγωγική αφήγηση για να ανοίξουν τη συλλογή των διηγημάτων τους, η οποία αφήγηση, περιγρ...

Ο "Ηγεμών" εγγράφη στο 1513, αλλά δεν έπαψε να σχολιάζεται συνεχώς, επί 5 αιώνες. Δεν λέγει τι ο άνθρωπος πρέπει να κάνει. Λέγει τι ο άνθρωπος κάνει. Δεν είναι μόνο βιβλίο Ιστορίας ή Πολιτικής Επιστήμης. Είναι και βιβλίο ανθρώπινης ψυχολογίας και Ανθρωπολογίας. Τα κύρια dramatis personae, είναι δύο. Ο Ηγέτης και ο Λαός, αλλά σε αναγκαία σχέση συνεργίας. Σε αυτή την διαλεκτική, ο "αγιασμένος" Σκοπός του Μακιαβέλλι είναι πρώτιστα η ευημερία του Λαού και οι επιδιώξεις του Έθνους. Ο σκοπός αυτός, "κινεί" τα μέσα κατά τα ήθη της εκάστοτε εποχής. Τα οιαδήποτε "μέσα", απογυμνωμένα...

Ο Νικολό Μακιαβέλλι με τον "Ηγεμόνα" του αναδεικνύεται στο στερέωμα της παγκόσμιας λογοτεχνίας ως συγγραφέας πρώτου μεγέθους. Αντί με τον καιρό να ελαττωθεί το κύρος αυτού του έργου και να σβήσει ή το πολύ να κλασικίσει, συνεχίζει με την ίδια ένταση την ανοδική πορεία του μέσα στο χρόνο. Αυτό συμβαίνει επειδή οι ιδέες και τα πολιτικά πάθη που πραγματεύτηκε με ευκρίνεια και εκπληκτική διορατικότητα τότε ο Μακιαβέλλι, μεταγγίζοντας την πείρα του ως πολίτης και συγγραφέας-λειτουργός της Φλωρεντινής Δημοκρατίας για τους Ιταλούς του καιρού του, διατηρούν την εγκυρότητά τους ακέ...

Μία ακόμη, η έκτη αν υπολογίζουμε σωστά, μετάφραση του "Ηγεμόνα" του φλωρεντινού πολίτη, ίσως φαινόταν περιττή στην ελληνική βιβλιογραφία, όταν εκκρεμεί η παρουσίαση τόσων άλλων κειμένων των πολιτικών στοχαστών των νεώτερων χρόνων -έστω και αν δεχθούμε το διαρκές ενδιαφέρον για τον Μακιαβέλλι, περιορισμένο κι αυτό συχνά στον "Ηγεμόνα". Για τον λόγο αυτό επιδιώξαμε στην παρούσα έκδοση να μην δώσουμε απλώς μια μετάφραση, αλλά να πλαισιώσουμε το κείμενο του "Ηγεμόνα" με στοιχεία που πιστεύουμε ότι θα βοηθήσουν τον αναγνώστη να προσεγγίσει τη σκέψη του Μακιαβέλλι και θα τον αφή...

Πολλοί είναι αυτοί, Λορέντζο, που είχαν και συνεχίζουν να έχουν την πεποίθηση ότι δεν υπάρχουν δύο πράγματα λιγότερο όμοια μεταξύ τους, και τόσο διαφορετικά από τον στρατιωτικό και τον ιδιωτικό βίο. Έτσι παρατηρείται συχνά, όταν κάποιος σκοπεύει να επωφεληθεί κατατασσόμενος στον στρατό, να αλλάζει σε σύντομο διάστημα, όχι μόνο την εμφάνισή του, αλλά και τα έθιμα, τις συνήθειες, τη φωνή του και κάθε άλλη συμπεριφορά των πολιτών. Γιατί δεν πιστεύω ότι κάποιος που επιθυμεί να είναι ταχύς και έτοιμος για μάχη, μπορεί να ντύνεται με πολιτικά ενδύματα, ούτε μπορεί να ακολουθεί πο...

Οι σημαντικότερες ρήσεις ενός μεγάλου, όσο και παρεξηγημένου διανοητή, του Niccolo Machiavelli, έτσι όπως διατυπώνονται στο βασικό κείμενό του "Ο Ηγεμόνας". Η ουσία της Μακιαβελλικής σκέψης διατυπωμένη με σύγχρονο τρόπο. Ο Machiavelli έλεγε ότι η Ιστορία, αλλά και η προσωπική του καθενός μας ιστορία, πρέπει να αποτελούν το δάσκαλό μας, επειδή ό,τι συνέβη θα ξανασυμβεί. Τη δεύτερη φορά, όμως, πρέπει να αντιδράσουμε σωστά. Καταγράφοντας τους προβληματισμούς, που μας προκαλούν τα καθημερινά περιστατικά καθώς και την αντίδρασή μας σε αυτά και διυλίζοντάς τους, μέσα...

Ίσως ένα από τα καλύτερα έργα του Μακιαβέλλι (1469-1527), ο "Μανδραγόρας" είναι μια κωμωδία που μας επιτρέπει να γνωρίσουμε σε βάθος τον κόσμο του δημιουργού της. Το έργο εκτυλίσσεται μέσα σε ένα 24ωρο. Είναι η ιστορία του Καλλίμαχου, ενός τριαντάρη Φλωρεντινού, που όμως ζει στο Παρίσι τα τελευταία είκοσι χρόνια. Εκεί, στο Παρίσι, ακούει μια μέρα έναν συμπατριώτη του να εγκωμιάζει τη σπάνια ομορφιά κάποιας Λουκρητίας. Οι περιγραφές τον αναστατώνουν και τον κάνουν να επιστρέψει για χάρη της στη γενέτειρά του, όπου, βλέποντας με τα μάτια του την κοπέλα, αποφασίζει να την κάνε...

[...] Το πρώτο από τα σημαντικά έργα που έγραψε ο Μακιαβέλι την περίοδο της πολιτικής του εξορίας έμελλε να γίνει "το σήμα κατατεθέν" του, αδιάρρηκτα συνδεδεμένο με το όνομά του: "Ο ηγεμόνας". Γραμμένος προς το τέλος του 1513 (και πιθανόν στις αρχές του 1514) αλλά δημοσιευμένος αρκετά μετά το θάνατο του συγγραφέα του, το 1532, ο "Ηγεμόνας" συντάχθηκε με περισσή βιασύνη, από ένα Μακιαβέλι που επεδίωκε, μεταξύ άλλων, να επανακτήσει αξιώματα και το κύρος του στην κυβέρνηση της πατρίδας του. [...] Το έργο, όπως και ο συγγραφέας του, είναι υπερβολικά πολυσήμαντο και πολυσύνθετ...

Ο αναγνώστης κρατά στα χέρια του ένα έργο χιλιοδιαβασμένο, που έχει μεταφραστεί αμέτρητες φορές και έχει υποβληθεί σε άπειρα σχόλια. Ένα έργο που για κάποιους είναι διάφανο και τίμιο, ενώ για άλλους αντίθετα, είναι διαβολικό και συκοφαντικό. Ο "Ηγεμόνας" στη συναρπαστική πορεία του σημάδεψε τους αιώνες προκαλώντας ζωηρή αίσθηση, κατακτώντας αναγνώστες που πίστεψαν ότι βρήκαν και βρίσκουν στις σελίδες του πολύτιμες συνταγές για να τις εφαρμόσουν, άλλος στην πολιτική, άλλος στο στρατό, άλλος στην ερωτική πολιορκία, άλλος στις οικονομικές συναλλαγές... ... Ο "Ηγεμόνας", το...

"Ο λαός, παραπλανημένος από απατηλά αγαθά, επιδιώκει πολλές φορές την αυτοκαταστροφή του, προκαλώντας κινδύνους και καταστροφές στις Δημοκρατίες. Εκτός και αν κάποιος, τον οποίο εμπιστεύεται, τον καθοδηγήσει, ώστε να αντιληφθεί τι είναι καλό και τι είναι κακό γι' αυτόν. [...] Τα κράτη εκείνα, οτα οποία η πολιτική ζωή δεν έχει διαφθαρεί, δεν επιτρέπουν στους πολίτες τους να διάγουν ως αργόσχολοι ευγενείς". (Ν. Machiavelli)

Στη «Συμβολή στη Χρονογραφία τού Βίου» τού Νίκου Καζαντζάκη, ο συντάκτης της και φίλος τού οικουμενικού μας συγγραφέα Παντελής Πρεβελάκης αναφέρει, μεταξύ άλλων, για το έτος 1944: «Καταγράφοντας σε κάποιο σημειωματάριο τα προϊόντα τού σκληρού μόχθου του κατά τον Πόλεμο και την Κατοχή, ο Κ. σημειώνει: «Έγραψα: "Αγγλία", "Γιαγκ-Τσε", τρεις "Προμηθείς" [θέλει να πει την τριλογία], "Ζορμπά", "Ταξιδεύοντας - Ρωσία", "Καποδίστρια", "Κωνσταντίνο Παλαιολόγο", [και τις μεταφράσεις] "Ιλιάδα", "Οδύσσεια", ξανά Dante, "St. Francois" [του Jurgensen], Μακιαβέλλι [τον "Πρίγκιπα"]». Η με...

[...] "Ο ηγεμόνας" αποτελείται από 26 κεφάλαια. Στα 11 πρώτα περιγράφονται οι διάφοροι τύποι ηγεμονιών, στα κεφάλαια 12-14 γίνεται λόγος για τα είδη στρατών που υπάρχουν και στα 15-24 -που προκάλεσαν και τις περισσότερες αντιδράσεις- για το ποια πρέπει να είναι η συμπεριφορά των ηγεμόνων. Στο κεφάλαιο 25 εξετάζεται η επίδραση της τύχης στις πολιτικές καταστάσεις και το 26 αποτελεί έκκληση για την απελευθέρωση και ενοποίηση της Ιταλίας. Το ύφος του έργου, απλό, χωρίς στολίδια, δεν είναι αυτό που θα ταίριαζε σε μια σχολαστική πραγματεία της εποχής. Οι λατινικοί τίτλοι των κε...

Χωρίς αμφιβολία, "O ηγεμόνας" είναι το πιο επαναστατικό έργο του Μακιαβέλι και παραμένει ένα οργανικό έργο γραμμένο με πάθος. Σ' αυτό ο συγγραφέας αρνείται τα παραδοσιακά πολιτικά συστήματα και στρέφεται στο άτομο και στις αρετές του. Ο στόχος είναι η νεά ηγεμονία, η μελέτη μιας καινούριας εμπειρίας μιας κοινωνίας που βρίσκεται σε κρίση. Ο Μακιαβέλι εντυπωσιάζεται από αυτές τις νέες ηγεμονίες που δημιουργήθηκαν με βία και επιπλέον γοητεύεται από τους αρχηγούς των στρατευμάτων. Πέρα απ' αυτά, προβληματίζεται με τη δημιουργία των μεγάλων δυτικών μοναρχιών (Ισπανία, Γαλλία, Γ...