Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Koraís Adamántios
Αδαμάντιος Κοραής (1748-1833). Ο Αδαμάντιος Κοραής γεννήθηκε στη Σμύρνη και η οικογένειά του καταγόταν από τη Χίο. Μεγάλωσε σε περιβάλλον λογίων και αποφοίτησε από την Ευαγγελική Σχολή επί διευθύνσεως του Ιερόθεου Δενδρινού. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την εκμάθηση ευρωπαϊκών γλωσσών. Το 1772 έφυγε για το Άμστερνταμ, τυπικά για να εργαστεί στις επιχειρήσεις του εμπόρου Στάθη Θωμά, ουσιαστικά όμως για να διευρύνει τους πνευματικούς και κοινωνικούς του ορίζοντες. Δέκα χρόνια αργότερα κατόρθωσε παρά τις αρχικές αντιρρήσεις της οικογένειάς του να φύγει στο Μομπελιέ της Γαλλίας για σπουδές ιατρικής (τις οποίες ολοκλήρωσε το 1787, οπότε αναγορεύτηκε διδάκτωρ). Εκεί μυήθηκε στο πνεύμα του γαλλικού Διαφωτισμού και αφοσιώθηκε στη μελέτη της αρχαίας ελληνικής και της λατινικής γραμματείας. Η δύσκολη οικονομική κατάσταση που αντιμετώπισε μετά το θάνατο των γονιών του ένα χρόνο αργότερα, τον ανάγκασε να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη μετάφραση. Από το 1788 και ως το τέλος της ζωής του έζησε στο Παρίσι και έζησε από κοντά τη Γαλλική Επανάσταση, τα γεγονότα της οποίας επηρέασαν καθοριστικά τη σκέψη του. Μέλος της Εταιρείας των Παρατηρητών του Ανθρώπου, ανέπτυξε φιλογαλλική δράση, μετέφρασε τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και άλλα φιλελεύθερα νομικά και πολιτικά κείμενα. Το ενδιαφέρον του για την πολιτική κατάσταση στο νέο ελληνικό κράτος, αν και από απόσταση, τον συντρόφεψε ως τα τελευταία χρόνια του, οπότε τήρησε πολεμική στάση έναντι της διακυβέρνησης του Καποδίστρια. Παράλληλα ο Κοραής εξελίχθηκε σε κεντρική μορφή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, εμβαθύνοντας περισσότερο στις φιλολογικές και γλωσσολογικές μελέτες και διευρύνοντας τον κύκλο των γνωριμιών του με γάλλους και έλληνες ομογενείς. Στις αρχές του 19ου αιώνα οδηγήθηκε σταδιακά στη διαμόρφωση μιας θεωρίας για το νεοελληνικό γλωσσικό ζήτημα, γνωστής ως θεωρία της "μέσης οδού", η οποία αποτέλεσε σημείο αναφοράς και είχε ποικίλες επιπτώσεις στη μετέπειτα εξέλιξη της νεοελληνικής γλώσσας και γραμματείας. Αποτέλεσμα συνειδητής και εκ των έξω επέμβασης στη φυσική λειτουργία της γλώσσας, η "καθαρεύουσα" του Κοραή χαρακτηρίζεται θεμελιακά από τον τεχνητό χαρακτήρα της και ο ρόλος της στη λύση του μακρόχρονου ελληνικού γλωσσικού ζητήματος υπήρξε μάλλον ανασταλτικός παρά βοηθητικός. Στο χώρο της λογοτεχνίας τοποθετείται με το όψιμο αφηγηματικού χαρακτήρα κείμενό του "Ο Παπατρέχας", τυπικό δείγμα απόπειρας συγγραφής με διδακτικό διαφωτιστικό στόχο. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Αδαμάντιου Κοραή βλ. Δημήτρης Κεχαγιόγλου, "Αδαμάντιος Κοραής", στο "Η παλαιότερη πεζογραφία μας: Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο", τ. Β΄ 2, σελ. 80-96, Αθήνα: Σοκόλης, 1999. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Για τις κληρονομικές ασθένειες: Ύπαρξη, φύση, πρόληψη, θεραπεία
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Εκδόσεις Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (2019)
Πριν από επτά χρόνια, η συστηματική αναζήτηση στην περίφημη Bibliotheque de I' Academie Nationale de Medecine (Βιβλιοθήκη της Εθνικής Ακαδημίας Ιατρικής), στο Παρίσι, επιφύλαξε μία ευχάριστη έκπληξη για τους ερευνητές. Ο Κωνσταντίνος Ηροδότου, επικεφαλής επιστημονικής ομάδας, ανακάλυψε ένα άγνωστο χειρόγραφο του Κοραή, γραμμένο στα Λατινικά το 1790, με τίτλο "De Morborum Haereditariorum: Existentia, Natura, Prophylaxi et Cura" (Για τις κληρονομικές ασθένειες: ύπαρξη, φύση, πρόληψη, θεραπεία). Το κείμενο είχε γραφεί για να υποβληθεί σε διαγωνισμό της Βασιλικής Εταιρείας Ιατρ...
Σημειώσεις εις το προσωρινόν πολίτευμα της Ελλάδος
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων (2018)
Πρόκειται για το σημαντικότερο πολιτικό έργο του Αδαμαντίου Κοραή, όπου αναδύονται οι αξίες του δημοκρατικού φιλελευθερισμού. Το κείμενο είχε εκδοθεί για πρώτη φορά το 1932, με το χειρόγραφο να έχει χαθεί. Ο πιο συγκροτημένος πολιτικός στοχαστής του Νεοελληνικού Διαφωτισμού αναδεικνύει ως πρωταρχικά ζητούμενα της υπό οικοδόμηση ελληνικής πολιτείας την ενίσχυση του δημοκρατικού χαρακτήρα των θεσμών και τη δημιουργία ενός ευνοϊκού οργανωτικού πλαισίου για την καλλιέργεια και την ανάπτυξη μιας παράδοσης πολιτικής ζωής και σκέψης που θα κατοχυρώνει και θα σέβεται τα δικαιώματα...
Η αναγέννηση της Ελλάδας
Συλλογικό έργο
Νήσος (2018)
Ένα Υπόμνημα του Αδαμάντιου Κοραή στο Παρίσι το 1803, την εποχή που ο Ναπολέων ήταν ακόμα Ισόβιος Ύπατος, είναι η αφετηρία της διεθνοποίησης του Ελληνικού Ζητήματος τις δύο πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα, αλλά και η αφορμή για έναν νεαρό Γάλλο ευγενή, τον Σατωμπριάν, να επισκεφθεί την Ελλάδα, τρία χρόνια αργότερα, το 1806, να γοητευθεί από τη λάμψη του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και να απογοητευθεί από τους σύγχρονους Έλληνες, που δεν έμοιαζαν σε τίποτα με τους αρχαίους προγόνους τους. Δέκα χρόνια αργότερα, το Ελληνικό Ζήτημα, έχοντας ευαισθητοποιήσει ακόμα περισσότερους...
Το κατά Κοράη άγιο φως
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Εκδόσεις iWrite.gr (2018)
Στην παρούσα μελέτη, ο δημοφιλέστερος Έλληνας Διαφωτιστής, Αδαμάντιος Κοραής, καταπιάνεται με τη θαυματοπλασία του "αγίου φωτός" της Ιερουσαλήμ. Συγγράφοντας το έργο του στα 1826, προσδιορίζει με θεολογικά κριτήρια την έννοια του θαύματος, τεκμηριώνει με αξιοθαύμαστο τρόπο το ομιχλώδες ιστορικό της εμφάνισης του "αγίου φωτός", αναδεικνύοντας, παράλληλα, τις ποικίλες πολιτικές, θρησκειολογικές και ανθρωπολογικές πτυχές του ζητήματος. Η χώρα μας έχει στις μέρες μας ανάγκη, ενδεχομένως περισσότερο από ποτέ, τον ερχομό ενός νέου Διαφωτισμού. Ίσως γιατί οι κοινωνικές και πολι...
Ο Παπατρέχας
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Πελεκάνος (2015)
Ο Αδαμάντιος Κοραής στο χώρο της λογοτεχνίας τοποθετείται με το όψιμο αφηγηματικού χαρακτήρα κείμενό του "Ο Παπατρέχας", τυπικό δείγμα απόπειρας συγγραφής με διδακτικό διαφωτιστικό στόχο.
Άτακτα Β΄
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Άλφα Πι (2013)
Με εισαγωγή και επιμέλεια του καθηγητή κ. Στέριου Φασουλάκη κυκλοφορεί ολοκληρωμένη η σειρά με τα Άτακτα του Αδαμαντίου Κοραή (5 τόμοι σε 7 βιβλία). Σ' αυτήν προστέθηκαν όλες οι ιδιόχειρες προσθήκες και διορθώσεις του Κοραή. Έτσι η νέα έκδοση γίνεται πλουσιότερη από την αρχική (1828-1835). Το έργο αυτό που, εδώ και πολλά χρόνια ήταν δυσεύρετο, παραδίδεται ολοκληρωμένο στο ελληνικό κοινό με χορηγό την κυρία Ματρώνα Ξυλά-Έγκον, η οποία διαθέτει τα έσοδα από τις πωλήσεις στη Βιβλιοθήκη "Κοραής", εκεί όπου φυλάσσονται τα πολύτιμα βιβλία του μεγάλου Έλληνα, Χιώτη στην καταγωγή....
Άτακτα Γ΄
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Άλφα Πι (2013)
Με εισαγωγή και επιμέλεια του καθηγητή κ. Στέριου Φασουλάκη κυκλοφορεί ολοκληρωμένη η σειρά με τα Άτακτα του Αδαμαντίου Κοραή (5 τόμοι σε 7 βιβλία). Σ' αυτήν προστέθηκαν όλες οι ιδιόχειρες προσθήκες και διορθώσεις του Κοραή. Έτσι η νέα έκδοση γίνεται πλουσιότερη από την αρχική (1828-1835). Το έργο αυτό που, εδώ και πολλά χρόνια ήταν δυσεύρετο, παραδίδεται ολοκληρωμένο στο ελληνικό κοινό με χορηγό την κυρία Ματρώνα Ξυλά-Έγκον, η οποία διαθέτει τα έσοδα από τις πωλήσεις στη Βιβλιοθήκη "Κοραής", εκεί όπου φυλάσσονται τα πολύτιμα βιβλία του μεγάλου Έλληνα, Χιώτη στην καταγωγή....
Ο Παπατρέχας
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Πελεκάνος (2012)
Ο Αδαμάντιος Κοραής στο χώρο της λογοτεχνίας τοποθετείται με το όψιμο αφηγηματικού χαρακτήρα κείμενό του "Ο Παπατρέχας", τυπικό δείγμα απόπειρας συγγραφής με διδακτικό διαφωτιστικό στόχο.
Επιστολές προς το έθνος
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Ροές (2010)
Από φρικτής ανομίας σχολείον εξεπηδήσαμεν όλοι, μολυσμένοι όλοι, άλλος πολύ, άλλος ολίγον με της φιλαρχίας και της πλεονεξίας την παράνομον βαφήν. Ελευθερωθέντες από Τούρκους, εζήσαμεν έως της παρούσης ώρας ως Τούρκοι, ή μάλλον υπερέβημεν και αυτούς τους Τούρκους... Η παρούσα μας κατάστασις είναι τοιαύτη, ώστε και άγγελος εξ ουρανού αν καταβή να μας βασιλεύση, κινδυνεύομεν να τον μεταμορφώσωμεν εις διάβολον... Η αδικία λαμβάνει μορφήν και πρόσωπον αναίσχυντου προδοσίας... Αδαμάντιος Κοραής
Άτακτα Δ΄
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Άλφα Πι (2009)
Μετά την περεμβολή της "Χιακής αρχαιολογίας ύλης" και των λοιπών κειμένων που απήρτισαν τον Γ΄τόμο των "Ατάκτων" (1830), ο Κοραής επιδόθηκε -και με μεγάλη βιασύνη ένεκα της προχωρημένης ηλικίας του- στη συνέχιση του "Γλωσσογραφικής ύλης δοκιμίου", του λεξικού δηλ. της νεοελληνικής γλώσσας. Στον Β΄τόμο των "Ατάκτων" (1829) είχε δημοσιεύσει το πρώτο μέρος και από το Φθινόπωρο του 1830 καταπιάσθηκε με τη σύνταξη του δεύτερου μέρους, ενώ συγχρόνως προσπαθούσε να διαθέσει, όσο το δυνατόν ευρύτερα, τα αντίτυπα του Γ΄τόμου αφενός για να διαδώσει την ιστορία της Χίου και αφετέρου γ...
Medicus Hippocraticus
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Άλφα Πι (2009)
Mετά τον αρχαίο "Όρκο" του πατέρα της Iατρικής το Medicus Hippocraticus του Αδαμαντίου Κοραή είναι μια δεύτερη πνευματική παρακαταθήκη για τους ανθρώπους που έχουν ταχθεί ισοβίως στην υπηρεσία του πάσχοντος συνανθρώπου. Σήμερα που η υγεία έχει αποκτήσει υψηλή προτεραιότητα στη ζωή μας αλλά έχει ταυτοχρόνως προξενήσει εμμονή και άγχος, προκειμένου να ζούμε με υγιεινό τρόπο, με προφανείς τις αρνητικές συνέπειες σε πολλούς από τους ανησυχούντες υγιείς, κείμενα σαν κι αυτό του Κοραή παραμένουν επίκαιρα, καθώς ενδεχομένως μπορεί να λειτουργήσουν σαν αντίδοτο στους κατασκευασμένο...
Ο Παπατρέχας
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Μοτίβο (2007)
[...] Ειδικά για τον "Παπατρέχα" δεν χρειάζονται σχόλια. Η διαπίστωση του έγκυρου ιστορικού της νεοελληνικής λογοτεχνίας, του Κ. Θ. Δημαρά, περιέχει στη συντομία της, όλη τη σημασία αυτού του αριστουργήματος: "Είναι τόση η τέχνη του Κοραή, τόση η ικανότητά του να εξάρει τα χαρακτηριστικά, να απομονώσει τα γελοία, να διαγράψει μέσα σε λίγες φράσεις τη μορφή και τη σκέψη των ανθρώπων, ώστε κατόρθωσε σε λίγες σελίδες να στήσει μια ζωντανή μορφή μέσα στη δημιουργική μας λογοτεχνία: τον "Παπατρέχα"." (από το εισαγωγικό σημείωμα του βιβλίου)
Ομήρου Ιλιάδος ραψωδία
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Ελεύθερη Σκέψις (2006)
Η σπάνια και πολύ σημαντική μελέτη πάνω στην Ιλιάδα του Ομήρου του μεγάλου διαφωτιστή και διδασκάλου του γένους τίθεται στη διάθεση του αναγνωστικού κοινού ύστερα από δύο αιώνες.
Μεταφραστικές υποθήκες Αδαμαντίου Κοραή: Επιστολή προς Αλέξανδρον Βασιλείου 1.5.1804
Κοραής Αδαμάντιος 1748-1833
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2001)
Η επιστολή αναδημοσιεύεται από τον δεύτερο τόμο της εξάτομης "Αλληλογραφίας" του Αδαμαντίου Κοραή, που εξέδωσε μεταξύ των ετών 1964-1984 ο Όμιλος Μελέτης του Ελληνικού Διαφωτισμού, σε επιμέλεια Κ. Θ. Δημαρά, μετά από ευγενική παραχώρησή του.