Ηράκλειτος
Heraclitus
Ηράκλειτος (~544-483 π.Χ.). Γεννήθηκε στην Έφεσο, γιος του Βλόσωνος με καταγωγή από βασιλική οικογένεια και ήταν σ' όλο το βίο του αντίπαλός του όχλου και της δημοκρατικής παράταξης. Υποχρέωσε σε παραίτηση τον αντίπαλο της ολιγαρχίας Μελανκόμα και εναντιώθηκε στην (αποτυχημένη) ιωνική εξέγερση των δημοκρατικών κατά των Περσών. Για τους Εφέσιους συμπολίτες του που εξόρισαν τον καλύτερο Εφέσιο, τον Ερμόδωρο, έλεγε ότι πρέπει να κρεμαστούν όλοι αυτοβούλως και να παραδώσουν την πόλη στους ανήλικους. Οι δημοκρατικοί Εφέσιοι αποφάσισαν την εξορία του Ερμόδωρου με το σκεπτικό ότι, από τους Εφέσιους δεν μπορεί να υπάρχει ένας καλύτερος των άλλων και, αν υπάρξει, όχι στην Έφεσο και όχι μεταξύ των Εφεσίων! Ο Ηράκλειτος απαντούσε ότι ένας είναι σημαντικότερος από 10.000, αν αυτός είναι ο καλύτερος. Καλύτερος είναι δε εκείνος που προτιμάει την υστεροφημία από την παροδική δόξα. Η φιλοσοφική αντίληψη του Ηράκλειτου ήταν αντίθετη με την παραδοσιακή θρησκεία και στηριζόταν στις αριστοκρατικές αρχές. To αντικείμενο της φιλοσοφίας του δεν είναι η υλική αρχή αυτού του κόσμου αλλά ο εσωτερικός ρυθμός, ο Λόγος για τον οποίο ο κόσμος κινείται και ρυθμίζεται. Ο Ηράκλειτος είναι ο φιλόσοφος του αιώνιου γίγνεσθαι. Η κίνηση αυτή του γίγνεσθαι εκφράζεται με την συνεχή ροή του ποταμού που ολοένα ανανεώνεται. Μέσα στον Λόγο, ο Ηράκλειτος, δένει ένα μόνο υλικό στοιχείο, το πυρ. Η ύπαρξη του πυρός δημιουργεί μαζί με τον Λόγο ένα κόσμο άπειρο, άναρχο, ανώλεθρο, αυτορυθμιζόμενο που μετατρέπεται σε ποικίλες μορφές. Ο κόσμος αυτός είναι η αρμονία των αντιθέσεων. Οι αντιθέσεις δημιουργούν την ενότητα των πάντων με τη σύνθεση τους. Πολλές από τις δραστηριότητές του Ηράκλειτου ήταν αινιγματικές και η φιλοσοφία του ερμηνευόταν δύσκολα, γι' αυτό ονομάστηκε "σκοτεινός φιλόσοφος". Όταν παρουσιάστηκε στο σώμα του υδρωπικία, χώθηκε στην κοπριά ενός βουστασίου, ώστε η εκλυόμενη θερμότητα να απορροφήσει τα υγρά από το σώμα του. Σ' αυτή την κατάσταση πέθανε σε ηλικία 60 ετών. Από το έργο του "Για τη φύση" διασώθηκαν μόνο αποσπάσματα. Όταν ο Σωκράτης διάβασε το έργο του Ηράκλειτου είπε "... αυτά που κατάλαβα είναι σπουδαία, νομίζω όμως ότι είναι εξίσου σπουδαία και αυτά που δεν μπόρεσα να καταλάβω". Το γνωστότερο από τα αποφθέγματα του Ηράκλειτου "τα πάντα ρει", αποδόθηκε σ' αυτόν από τον Πλάτωνα, δεν βρέθηκε όμως σε κάποιο από τα διασωθέντα αποσπάσματα του έργου του.
Heraclitus: The Obscure Philosopher
Ηράκλειτος
Κάκτος (2020)
Heraclitus (c. 535 BC), son of Bloson of Ephesus, probably came of royal blood, was a pre-Socratic Ionian Greek philosopher. Known for his doctrine of change being central to the universe and for the establishing the term 'Logos' in Western philosophy, is recorded as having written a single book "On Nature", divided into three discourses, one on the universe, another on politics and a third on theology. The book was deposited in the great Temple of Artemis in Ephesus and made available to visitors for several centuries after Heraclitus' death. However, his writings only sur...
Αρχαία συνταγή: Ηρόδοτος, Ηράκλειτος, Λουκιανός
Συλλογικό έργο
Κέδρος (2006)
"Ραμψίνιτος ή Οι κλέφτες" - "Λεσβίες" - "Η γυναίκα του Κανδαύλη" - "Όλα πουλιόνται κι όλα αγοράζονται" - "Κροίσος και Σόλων" - "Το δαχτυλίδι του Πολυκράτη" - "Ο Κανένας" - "Άμασις ή Τα τόξα" - "Η μονοτονία της αθανασίας" - "Ο άλαλος γιος του Κροίσου" - "Ιξίων" - "Στις Θερμοπύλες" - "Ο σκοτεινός λόγος". Πάρτε επτά ιστορίες από τον Ηρόδοτο, προσθέστε πέντε διαλόγους από τον Λουκιανό και ανακατέψτε σαράντα αποσπάσματα από τον Ηράκλειτο. Αυτή είναι η δοσολογία. Γιατί όμως επέλεζα ειδικά αυτούς τους τρείς συγγραφείς; Και κατά πόσον η ανάμειξή τους αποτελεί όντως ένα είδος...
Ηράκλειτος Εφέσιος
Ηράκλειτος
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας (2003)
Ο λόγος του Ηράκλειτου είναι σημαντικός και πολυσήμαντος. Υπάρχουν για τούτο διαφορετικές ερμηνείες των λίγων περικοπών του έργου που έχουν διασωθεί. Η καταχώρηση των κειμένων των περικοπών έγινε σύμφωνα με την κατάταξη των κειμένων στη γνωστότερη συλλογή περικοπών των προσωκρατικών φιλοσόφων. Η μετάφραση των κειμένων έγινε σε απλή γλώσσα, κατανοητή από κάθε ανειδίκευτο αναγνώστη, ώστε να πλησιάσει τη σκέψη του σοφού ως κάτι ζωντανό και πάντα επίκαιρο. Τη μετάφραση ακολουθούν σχόλια του κειμένου με τα οποία γίνεται προσπάθεια λεπτομερούς ερμηνείας του νοήματος. Τυχόν διαφο...
Μεταγραφές
Συλλογικό έργο
Ίκαρος (2000)
Παλατινή Ανθολογία, Όμηρος, Στησίχορος, Ανακρέων, Αισχύλος, Ευριπίδης, Λουκιανός, Ηράκλειτος, Πλάτων, Μάρκος Αυρήλιος. Η έκδοση περιλαμβάνει τα αρχαία κείμενα και την μεταγραφή τους στα νέα ελληνικά από τον Γιώργο Σεφέρη.
Ομηρικά προβλήματα
Ηράκλειτος
Κάκτος (1996)
Συλλογή αλληγοριών σε 79 κεφάλαια. Ο Ηράκλειτος, ακολουθώντας τη σειρά των ραψωδιών των ομηρικών επών, εφαρμόζει τη φυσική, ηθική και ιστορική ερμηνεία σε ένα ευρύ πεδίο θεμάτων (ιστορίας, αστρονομίας, φυσικής, ηθικής, κοσμογονίας κ.ά.), εκθειάζοντας τον Όμηρο και αντικρούοντας τους επικριτές του, ιδίως τον Πλάτωνα και τον Επίκουρο.
Προσωκρατικοί Άπαντα 8
Ηράκλειτος
Κάκτος (1995)
Οι αρχαίες πηγές για τη ζωή και τη διδασκαλία, και τα σωζόμενα αποσπάσματα από τα έργα του Εφέσιου φιλοσόφου. Μελέτες για τη διδασκαλία του και την επίδρασή της στην παγκόσμια σκέψη.
Ο σκοτεινός λόγος
Ηράκλειτος
Εκδόσεις Καστανιώτη (1993)
ΕΔΙΖΗΣΑΜΗΝ ΕΜΕΩΥΤΟΝ Αναζήτησα τον εαυτό μου ΨΥΧΗΣ ΠΕΙΡΑΤΑ ΙΩΝ ΟΥΚ ΑΝ ΕΞΕΥΡΟΙΟ, ΠΑΣΑΝ ΕΠΙΠΟΡΕΥΟΜΕΝΟΣ ΟΔΟΝ· ΟΥΤΩ ΒΑΘΥΝ ΛΟΓΟΝ ΕΧΕΙ Της ψυχής τα πέρατα προχωρώντας δεν θα βρεις, ό,τι δρόμο κι αν πάρεις· τόσο βαθύ λόγο περιέχει ΧΡΥΣΟΝ ΟΙ ΔΙΖΗΜΕΝΟΙ ΓΗΝ ΠΟΛΛΗΝ ΟΡΥΣΣΟΥΣΙ ΚΑΙ ΕΥΡΙΣΚΟΥΣΙΝ ΟΛΙΓΟΝ Όσοι ψάχνουν για χρυσάφι σκάβουν πολλή γη και βρίσκουν λίγο ΦΥΣΙΣ ΚΡΥΠΤΕΣΘΑΙ ΦΙΛΕΙ Η φύση προτιμάει να κρύβεται
Γιώργος Σεφέρης: Μεταγραφές
Συλλογικό έργο
Λέσχη (1980)
Ο Γιώργος Σεφέρης χρησιμοποιεί τον όρο "μεταγραφή" για να δηλώσει την ενδογλωσσική μετάφραση, δηλ. τη μεταφορά παλαιότερων κειμένων της γλώσσας μας στα νεοελληνικά. Αρκετά δείγματα της μεταγραφικής ενασχόλησης του ποιητή υπάρχουν ήδη και στο δημοσιευμένο έργο του και, φυσικά περιλαμβάνονται στην παρούσα έκδοση. [...] Μολονότι υπάρχουν διορθώσεις του Σεφέρη σε όλα σχεδόν τα χειρόγραφα, με κανέναν τρόπο δε θα λέγαμε ότι η παρούσα μορφή των μεταγραφών θα ήταν και η οριστική. Αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία, αν αναλογιστούμε ότι ο ποιητής ήθελε περισσότερο κατεργασμένες και τι...