Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Σε αυτό το βιβλίο μία υδραίικη φρεγάτα συγκροτεί ένα ιδιαίτερο πεδίο μελέτης και αποδεικνύει πώς μερικά ταπεινά κατάστιχα μπορούν να φωτίσουν την οικονομική ζωή της Ελληνικής Επανάστασης. Η μακρόχρονη ιστορία της Ύδρας έχει τροφοδοτήσει μια μεγάλη θεματική που περιλαμβάνει τις ναυτικές κοινωνίες του Αιγαίου, τους εμποροκαπετάνιους και τους τρόπους συγκρότησης κεφαλαίου στις θαλάσσιες μεταφορές από τον 18ο αιώνα.

[...] Το σύντομο χρονικό αυτής της ερευνητικής περιπέτειας ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2006, όταν εντελώς τυχαία έπεσε στην αντίληψή μου ένας φάκελος επιγραφόμενος "Ο Μενούσης", ο οποίος συγκαταλεγόταν στα κατάλοιπα του Φίλιππου Ηλιού στο Βιβλιολογικό Εργαστήρι "Φίλιππος Ηλιού" (ΒΕΦΗ), όπου και σήμερα ανήκει. [...] Το τραγούδι δεν θέλει να διηγηθεί μια συγκεκριμένη ιστορία· δεν θέλει να εξυμνήσει κάποιο πρόσωπο ηρωικό και να αφηγηθεί τα κατορθώματά του· είναι ένα τραγούδι-τύπος με δυσδιάκριτη ηθική στόχευση -αν βέβαια υπόκειται κάτι τέτοιο. Είναι ίσως η ακεραιότητα της τιμής...

[...] Επικεντρωμένος, ο τόμος αυτός, σε μία θεματική ενότητα, τη βίωση και καταγραφή του οικονομικού στα απομνημονεύματα του '21, δεν είναι παρά ένα μικρό, ελάχιστο δείγμα μιας ιδιότυπης διδασκαλίας που επιμένει στη μαρτυρία προκειμένου να διεμβολίσει την επιζητούμενη κατανόηση των μηχανισμών. Διδασκαλία υπαινικτική, η οποία προδίδει μια βαθύτατη ιστορική παιδεία, με την εποπτεία και την ευαισθησία που απορρέουν από αυτήν αλλά και την ανατροφοδοτούν. (από τον πρόλογο των Φιλίππου Ηλιού, Ευτυχίας Λιάτα, Άννας Ματθαίου, Πόπης Πολέμη) [...] Αυτά τα κείμενα είναι επεξερ...

Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Κώστας Λάππας, "Τα χρόνια του Μ. Μανούσακα στο Μεσαιωνικό Αρχείο" - Ιωάννης Κ. Χασιώτης, "Ο Μ. Ι. Μανούσακας και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης" - Χρύσα Μαλτέζου, "Μανούσος Μανούσακας, διευθυντής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας: η ματιά των υποτρόφων και συνεργατών του". - Βασίλειος Βλ. Σφυρόερας, "Αναμνήσεις από τη συνεργασία μου με τον Μ. Μανούσακα στο Μεσαιωνικό Αρχείο" - Arnold Van Gemert, "Η πάλη του ιστορικού με τον φιλόλογο" - Δημήτριος Ζ. Σοφιανός, "Οι παλαιογραφικές έρευνες του Μ. Μανούσακα" - Μιχάλης Λασιθιωτάκης, "Έλληνες λ...

Υποκείμενα αυτής της ιστορίας είναι οι ελληνικοί πληθυσμοί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των βενετικών κτήσεων. Το βιβλίο εξετάζει τον πολύμορφο αυτό οικονομικό κόσμο, διακρίνοντάς τον στις θεματικές ενότητες και στις χρονικές κατηγορίες που προκύπτουν απ’ αυτόν τον ίδιο: τον κόσμο των κατακτημένων στις παραγωγικές του νησίδες, στην οικονομική του θέση μέσα στο εξουσιαστικό του σύστημα που επέβαλλε η κατάσταση, στη διασύνδεσή του με την ευρύτερη σφαίρα των ανταλλαγών και στη συνακόλουθη μερική ή βαθμιδωτή ενσωμάτωσή του σ' αυτή τόσο ως δημιουργού αξιών όσο και ως διαχει...

[...] Η επιστολογραφία αποτελεί πάντα πρωτογενές υλικό. Ακόμη και αν πρόκειται για επίσημη ανταλλαγή επιστολών. Μεταξύ αρχηγών κρατών ή υπουργών, για παράδειγμα, έχει ένα χαρακτήρα πιο άμεσο από τις διακοινώσεις, και επιτρέπει προσεγγίσεις πιο εκλεπτυσμένες, ως προς το ύφος, την επιλογή των λέξεων, και ίσως ως προς τα επιφανειακά αλλά και τα βαθύτερα κίνητρα του γράφοντος. Όταν πρόκειται για επιστολές λιγότερο επίσημες ή ιδιωτικές, τότε τα είδη πληροφοριών που αντλούμε αυξάνονται δραματικά, και αντιστοίχως πληθαίνουν τα ερωτήματα που μπορεί να θέσει στο υλικό του ο ερευνη...

Συναφές με το θέμα της παρουσίας κι εγκατάστασης των εβραίων σ' ένα τόπο είναι και το φαινόμενο του αντισημιτισμού, το οποίο με τη σειρά του προκαλεί αντισταθμιστικά τον φιλοσημιτισμό. Κατά τη μακραίωνη εβραϊκή παρουσία στον ελληνικό χώρο δεν έλειψαν τα φαινόμενα αντισημιτισμού, θέμα που από άλλους έχει ήδη γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης. Θα περιοριστούμε στα γεγονότα του 1891, όπως εξελίχτηκαν στην Κέρκυρα και στη Ζάκυνθο. Σύμφωνα με τη γενικευμένη κρατούσα άποψη, ο αντισημιτισμός είναι ευρωπαϊκό φαινόμενο, εισαγόμενο στην Ελλάδα μέσω Επτανήσου, όπου οι πληθυσμοί κάτω...

Αντικείμενο του συνεδρίου μας υπήρξε ο αναστοχασμός επί των διαδρομών της ιστοριογραφίας της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας. Η σπουδή της ιστορίας και η καλλιέργεια του ιστορικού λόγου υπήρξαν θεμελιώδη και προσδιοριστικά στοιχεία της πνευματικής ζωής που αναπτύχθηκε στο ελληνικό κράτος από τη χαραυγή της ανεξαρτησίας του. Οι πραγματικές ιδεολογικές και κοινωνικές ανάγκες στις οποίες ανταποκρίθηκε η ιστοριογραφία ως διανοητικός παράγοντας της συγκρότησης του ελληνικού εθνικού κράτους πρόσθεσαν στην ακαδημαϊκή της υπόσταση και σοβαρές κοινωνικές λειτουργίες οι οποίες βρίσκον...

Περιέχονται οι εισηγήσεις: Μελέτες - Ευτυχία Δ. Λιάτα, "Η "Τετρακωμία" της Λευκάδας. Σχόλιο σ' ένα σχέδιο του 1684." - Ντενίζ - Χλόη Αλεβίζου, "Ο ζωγράφος Νικόλαος Δοξαράς. Νεανική περίοδος και "μαθητεία"." - Μίλτος Καρκαζής, Νικόλαος Δοξαράς, "Ένας σημαντικός εκπρόσωπος της "Επτανησιακής Σχολής" ζωγραφικής" - Έφη Αργυρού, "Η γυναίκα ως εργατικό δυναμικό: Η περίπτωση της κοπέλας, της ψυχοθυγατέρας και της ρογιασμένης στη Λευκάδα τον 18ο αιώνα" - Αλέξανδρος Σιδεράς, Παρασκευή Σιδερά - Λύτρα, "Η ανέκδοτη γερμανική μετάφραση της βιογραφίας του Ιωάννου Ζαμπελίου και της...

Στις τελευταίες δεκαετίες υπάρχει ένα αυξημένο ενδιαφέρον για τη μελέτη της δεύτερης Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο (1685-1715). Διδακτορικές διατριβές και άρθρα, στηριγμένα σε αρχειακό υλικό, καθώς και εκδόσεις πηγών, έχουν συμβάλει σημαντικά στη διερεύνηση των συνθηκών που διαμορφώθηκαν στην περιοχή μετά τη βενετική κατάκτηση. Στις εργασίες αυτές έρχεται να προστεθεί τώρα η μονογραφία της κυρίας Ευτυχίας Λιάτα, ερευνήτριας στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, για το Ναύπλιο και την ενδοχώρα του από τον 17ο στον 18ο αιώνα. Την έκδοση της εν λόγω ε...

Με τη μελέτη αυτή επιχειρείται μια αναλυτική προσέγγιση των φορολογικών μηχανισμών που λειτούργησαν στις τουρκοκρατούμενες ελληνικές περιοχές, μέσα από το παράδειγμα μιας κοινότητας ορισμένου τύπου, όπως η Σέριφος: κύρια χαρακτηριστικά της, η ελλειμματική αγροτική οικονομία και η παράλληλη άσκηση κτηνοτροφίας.

Το βιβλίο προσφέρει ένα παράδειγμα οικιακών δαπανών στην Αθήνα, στα μέσα του 19ου αιώνα. Η συγγραφέας σχολιάζει με πειστικότητα και με σποραδικές αλλά ενδεικτικές αναφορές στα αριθμητικά δεδομένα την επίπτωση των εξόδων διατροφής στα μικρά οικογενειακά εισοδήματα, αξιοποιώντας και προς την κατεύθυνση αυτή όσες ποσοτικές εκτιμήσεις προκύπτουν από την ανάλυση της πηγής που μας παρουσιάζει.