Βακαλό Ελένη 1921-2001
Vakaló Eléni
Η Ελένη Βακαλό (1921-2001) γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Το 1944 παντρεύτηκε τον ζωγράφο-σκηνογράφο Γιώργο Βακαλό. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πήρε το δίπλωμά της στην αρχαιολογίας από τη Φιλοσοφική Σχολή. Παρακολούθησε μαθήματα στη Σορβόννη με ειδίκευση στην ιστορία της τέχνης. Εργάστηκε ως κριτικός τέχνης στην εφημερίδα "Τα Νέα", το διάστημα 1952-1974 (με διακοπή δύο χρόνων στην περίοδο της δικτατορίας) καθώς και στο περιοδικό "Ζυγός" (1955-1967). Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της "Σχολής Βακαλό" την περίοδο 1957-58. Έως το 1990 δίδασκε ιστορία της τέχνης και στοιχεία οπτικής αντίληψης στην ίδια Σχολή, παραμένοντας μέλος της διεύθυνσης έως το τέλος της ζωής της. Διετέλεσε, επίσης, μέλος του Δ.Σ. της Εθνικής Πινακοθήκης μετά το 1994. Συνεργάστηκε με άρθρα και δοκίμιά της με πολλά περιοδικά. Στον χώρο της λογοτεχνίας εμφανίστηκε το 1944, με ποιήματά της στο περιοδικό "Νέα Γράμματα". Μέχρι το 1997 εξέδωσε συνολικά δεκατέσσερα βιβλία ποίησης και δύο συγκεντρωτικές εκδόσεις (1981, 1995). Ως ποιήτρια, η Ελένη Βακαλό ανήκει, σύμφωνα με τους κριτικούς, στην πρώτη μεταπολεμική γενιά μεταϋπερρεαλιστών ποιητών, μαζί με τους ομοτέχνους της Μίλτο Σαχτούρη, Νάνο Βαλαωρίτη, Μαντώ Αραβαντινού, Τάκη Σινόπουλο, Έκτορα Kακναβάτο, Τάκη Bαρβιτσιώτη, Αριστοτέλη Nικολαΐδη και Ν. Δ. Kαρούζο. Το ποιητικό της έργο χωρισμένο σε τέσσερις περιόδους, από το 1944 έως το 1997, αποτελεί ουσιαστικά ένα κειμενικό συνεχές, αρθρωμένο μέσα από τις επιμέρους συνθέσεις του. Το 1991 τιμήθηκε με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή "Γεγονότα και ιστορίες της κυρα-Ροδαλίνας". Τιμήθηκε, επίσης, με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών το 1997 ενώ το 1998 της απονεμήθηκε ο τίτλος της επιτίμου διδάκτορος του τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας του ΑΠΘ. Το 2000 της απονεμήθηκε ο τίτλος της επιτίμου διδάκτορος του Πανεπιστημίου του Derby. Πέθανε στην Αθήνα το 2001.
Σημείον του Αιμ. Χουρμούζιου
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1983)
Φαίνεται πως μερικές μορφές του πνευματικού πολιτισμού μιας χώρας, χρειάζεται ο θάνατος να παρέμβει και να τις αποτραβήξει από τους συγκαιρινούς των, για να φανεί το εξαιρετικό τους μέγεθος και η άπεφθη αξία τους. Αυτό έγινε και με τον Αιμίλιο Χουρμούζιο: από τότε που ο θάνατός του δημιούργησε ανάμεσα σ' εκείνον κι εμάς μιαν επώδυνη απόσταση, θεωρούμε την μορφή του, καθώς πληθαίνει η έκδοση των έργων του και καθώς όλο και ερημώνεται ο νεοελληνικός πνευματικός χώρος από αυθεντικά μεγέθη, να μεγαλώνει, όλο και πιο πολύ να υψώνεται και να καταδείχνει μέσα στην ανέκκλητη σιγ...
57 κείμενα για τη Νίκη Καραγάτση
Συλλογικό έργο
Άγρα (2002)
Ο παρών τόμος συγκεντρώνει μερικά από τα σημαντικότερα κείμενα που γράφτηκαν για τη ζωγράφο Νίκη Καραγάτση στον Τύπο, στους καταλόγους των εκθέσεων της, στις δημόσιες παρουσιάσεις καθώς και σε ιδιωτικές επιστολές. Καλύπτει την περίοδο 1956-1998. Κυκλοφόρησε με την ευκαιρία της έκθεσης έργων της ζωγράφου που οργάνωσε το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ), τον Μάιο 2002, στο Μέγαρο Εϋνάρδου, Αθήνα. Περιέχονται τα κείμενα: - Νίκη Καραγάτση, "Αναμνήσεις" - 1956, Έκθεση στη "Γκαλερί Πέυν" (κείμενα: Ελένη Βακαλό, Τώνης Π. Σπητέρης, Άγγελος Γ. Προκοπίου) - 1963, Έκ...
Ρυθμοί και όροι της ευρωπαϊκής τέχνης
Βακαλό Ελένη 1921-2001
Κέδρος (2005)
Στο βιβλίο αυτό η Ελένη Βακαλό μας δίνει τη γέφυρα για να περάσουμε στη σύγχρονη τέχνη, συνειδητοποιώντας τις αφετηρίες της, ώστε κατόπιν να διακρίνουμε καλύτερα και το νόημα των σημερινών μετατοπίσεών της.
Βαλέριος Καλούτσης 1954-2004: Ανατροπές
Συλλογικό έργο
Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων (2005)
[...] Κι ερχόμαστε σήμερα στην αναδρομική έκθεση που διοργανώνει η Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων για να αποτιμήσουμε με την όποια δυνατή νηφαλιότητα μιαν εργασία μισού ακριβώς αιώνα η οποία συμβολικά μπορεί να εκφράσει τα επιτεύγματα αλλά και το δράμα της νεωτερικής τέχνης στον τόπο μας. Να καταδείξει τα όρια των μεμονωμένων δημιουργών όταν αυτοί δρουν εκτός των προτεραιοτήτων του κυρίαρχου συστήματος αλλά και τις διεξόδους που μπορούν να βρουν όταν βρεθούν στα γεωγραφικά εκείνα σημεία όπου διαμορφώνεται η επίσημη ιστορία και συνακόλουθα η τέχνη. Το συνολικό έργο του Καλούτση...
Ν. Εγγονόπουλος 1907-1985. Εκατό χρόνια από τη γέννησή του
Συλλογικό έργο
Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (2007)
"...Στον υπερρεαλισμό δεν προσεχώρησα ποτέ. Τον υπερρεαλισμό τον είχα μέσα μου, όπως είχα μέσα μου το πάθος της ζωγραφικής, από την εποχή που γεννήθηκα. Αλλά, για να βρω τον δρόμο μου τον αληθινό, τον υπερρεαλιστικό, για να μπορέσω να εκδηλωθώ ελεύθερα και απερίσπαστα, αυτό το χρωστώ σε δύο κορυφαίους, στις δύο μεγαλύτερες μορφές που παρουσίασε ποτέ, ίσαμε τώρα, εξ όσων γνωρίζω, το παγκόσμιο υπερρεαλιστικό κίνημα. Ευτύχησα (το λέγω για τρίτη φορά), ευτύχησα να γνωρίσω τον μεγάλο ποιητή Ανδρέα Εμπειρίκο και τον μεγάλο ζωγράφο, τον μεγάλο Βολιώτη Γεώργιο ντε Κήρυκο. Συγκαταλ...
Παναγιώτης Τέτσης
Συλλογικό έργο
Ελληνικά Γράμματα (2007)
"... Η ζωγραφική είναι ένα ανοιχτό παράθυρο στον κόσμο", "ό, τι δεν είναι ορατό δεν ενδιαφέρει τον ζωγράφο", Ο Παναγιώτης Τέτσης θα προσυπέγραφε χωρίς δισταγμό τις αξιωματικές διακηρύξεις του Αλμπέρτι, που εγκαινιάζουν τη νεότερη παράδοση της δυτικής τέχνης από το 1435. Πράγματι ο Τέτσης παραμένει ένας από τους τελευταίους οπαδούς της ζωγραφικής του βλέμματος. Μόνο που το βλέμμα του δεν είναι ούτε αθώο ούτε ακαδημαϊκό. Είναι ένα βλέμμα θρεμμένο από μια μακρά ζωγραφική παράδοση, που ξεκινά από τους μεγάλους Βενετούς του 160υ αιώνα, τον Τιτσιάνο και τον Βερονέζε, περνάει από...