Αρβανιτάκης Δημήτρης
Ο Δημήτρης Αρβανιτάκης γεννήθηκε στη Ζάκυνθο. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας, στο Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών. Με υποτροφία της Ακαδημίας Αθηνών εργάστηκε στο Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας (1995-1998), όπου και εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή. Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Από το 2000 εργάζεται στο Μουσείο Μπενάκη, ως επιστημονικός συνεργάτης και υπεύθυνος του Τμήματος Εκδόσεων. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην ιστορία των νεότερων χρόνων, με κύριους θεματικούς άξονες την ιστορία του Ιονίου, τη σχέση ιταλικού και ελληνικού κόσμου, τη διαμόρφωση της λογιοσύνης και την ιστορία της ιστοριογραφίας. Έχει συμμετάσχει σε επιστημονικά συνέδρια, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ μελέτες του έχουν περιληφθεί σε περιοδικά, συλλογικούς τόμους, πρακτικά συνεδρίων κ.α. Είναι μέλος της Γραμματείας σύνταξης του περιοδικού Τα Ιστορικά, μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής και συντονιστής της έκδοσης των Έργων του Ανδρέα Κάλβου.
Κοινωνικές αντιθέσεις στην πόλη της Ζακύνθου. " Το ρεμπελιό των ποπολάρων " (1628)
Αρβανιτάκης Δημήτρης
Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.) (2001)
Η μελέτη αυτή ξεκίνησε με κεντρικό της θέμα το ρεμπελιό των ποπολάρων της Ζακύνθου. Το ρεμπελιό, αντικείμενο ενός χρονικού της εποχής, κατόρθωσε να διαφύγει από τη λήθη και μέσα από τον υπαινικτικό ή ρητό ιστορικό λόγο, πέρασε άνετα στη λογοτεχνία και εγκαταστάθηκε στο χώρο των συμβόλων, στο χώρο του μύθου. Ο "ποπολάρος" έγινε συνώνυμο του "ωραίου επαναστάτη" (κατάλοιπο του ρομαντισμού αυτό) και το ρεμπελιό των ποπολάρων έγινε η κορυφαία στιγμή μιας μικρής κοινωνίας -που αναδείκνυε, όμως τι; Το ρεμπελιό των ποπολάρων έμενε μετέωρο, εφόσον αγνοούσαμε τις συντεταγμένες μέσα σ...
Σοφία Βάρη
Μουσείο Μπενάκη (2004)
Η έκθεση της Σοφίας Βάρη εντάσσεται σ' ένα ευρύτερο αρκετά φιλόδοξο πρόγραμμα σταδιακής παρουσίασης και άλλων ελλήνων καλλιτεχνών που ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό. Για την πραγματοποίησή της κινητοποιήθηκε όλο το έμψυχο δυναμικό του Μουσείου Μπενάκη με την ακούραστη φροντίδα της Ειρήνης Γερουλάνου. Η ηλεκτρονική επεξεργασία του φωτογραφικού υλικού για το σχεδιασμό της εκθέσεως και την οργάνωση του χώρου της οφείλεται στην Ντόρα Πικιώνη, ο συντονισμός των απαραίτητων κατασκευών και η ρύθμιση του φωτισμού στον Μανώλη Μπλαζιάκη, ο υπομνηματισμός της εκθέσεως και του καταλ...
Ζ' Πανιόνιο συνέδριο
Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών (2004)
[...] Ο πολιτισμός, τα γράμματα και οι τέχνες δεν είναι απλώς στοιχεία της πολιτιστικής κληρονομιάς μας, εδώ στα Επτάνησα, είναι μια ζωντανή πραγματικότητα, δεμένη μ' όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής μας ζωής. Σημειώνω όμως πως χρειάζεται να αναπτύσσονται ολοένα, συνδεδεμένα με τις νέες εικαστικές αναζητήσεις, τις σύγχρονες επιστημονικές επιτεύξεις και τις ανάγκες της κοινωνίας των Επτανήσων στο νέο αιώνα. Ο θεσμός του Πανιονίου Συνεδρίου που πρωτοξεκίνησε το 1914, έρχεται να βοηθήσει στη μελέτη του παραδοσιακού πολιτισμού και να δώσει ώθηση στις νέες αναζητήσεις και προ...
Δημήτριος Χαλκοκονδύλης
Cammelli Giuseppe
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2004)
Τα βιβλία που θα κυκλοφορήσουν στη σειρά με τον τίτλο "Αναγεννησιακή βιβλιοθήκη" επελέγησαν με το σκεπτικό ότι θα συμπληρώσουν ένα κενό στην ελληνική βιβλιογραφία, καθώς για τις μεγάλες φυσιογνωμίες της ελληνικής λογιοσύνης, που συνέβαλαν αποφασιστικά στη διάδοση της ελληνικής γλώσσας και γραμματείας, στην Ιταλία αρχικά και στον Βορρά, αργότερα, δεν διαθέτουμε παρά ελάχιστες ξενόγλωσσες μονογραφίες, άρθρα σε ξενόγλωσσα επιστημονικά περιοδικά και ευκαιριακές επιμέρους μελέτες. Με το εκδοτικό αυτό εγχείρημα ελπίζουμε ότι τα έργα και οι ημέρες επιφανών ανδρών των γραμμάτων, όπ...
Οιδίπους Τύραννος. Μήδεια
Pasolini Pier Paolo 1922-1975
Εκδόσεις Καστανιώτη (2005)
Oι ταινίες που γύρισε ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι με βάση τους δύο πασίγνωστους ελληνικούς μύθους είναι από τα ποιητικότερα και τα πλέον συζητημένα έργα του μεγάλου Ιταλού σκηνοθέτη-συγγραφέα. Αντιτάσσοντας τη δική του αρχαϊκή Ελλάδα στην κλασικίζουσα εικονογράφηση που προτιμούσε και εξακολουθεί να προτιμά (πλην Κακογιάννη) ο διεθνής κινηματογράφος, και αντιμετωπίζοντας την κυκλική πορεία της ζωής σε μόνιμη αντιπαράθεση με μια γραμμική αντίληψη περί ιστορίας, ο Παζολίνι δίνει σ' αυτά τα δύο σενάρια τον καλύτερό του εαυτό, μην κρύβοντας τη νοσταλγία του για τις αξίες ενός αγροτικο...
Η πολύχρωμη σκέψη
Citati Pietro
Ωκεανίδα (2005)
Ο Οδυσσέας, η Ναυσικά, ο Ερμής, ο Απόλλων, η Αθηνά, ονόματα οικεία, γραμμένα στα υλικά της ψυχής μας σαν τα πρόσωπα ενός κόσμου που ακόμη κι αν δεν υπάρχει πια μένει ζωντανός μέσα μας. Αυτήν, την εσωτερική μας σχέση με το σύμπαν του Οδυσσέα και της Οδύσσειας, περιγράφει ο Πιέτρο Τσιτάτι ακολουθώντας τα νήματα που συνδέουν τη φαντασία του Ομήρου με τη δική μας και δίνουν στο μεγαλύτερο ποιητή όλων των εποχών τη θέση του ιδρυτή όλης της δυτικής λογοτεχνίας. Στην "Πολύχρωμη σκέψη", στον "Ποικιλότροπο νου" του Οδυσσέα κρύβεται ο πλούτος του δικού μας κόσμου....
Αλληλογραφία 1822-1860
Μουστοξύδης Ανδρέας 1785-1869
Μουσείο Μπενάκη (2005)
Η έκδοση της αλληλογραφίας του Ανδρέα Μουστοξύδη με τον Αιμίλιο Τυπάλδο,με την επιμέλεια του Δημήτρη Αρβανιτάκη, μου δίνει την ευκαιρία να τολμήσω να πω για μια ακόμη φορά ότι: ο βαθμός πολιτισμού μιας χώρας δεν μετριέται από τα κληροδοτήματα του παρελθόντος, αλλά από τον σεβασμό που δείχνουν οι κληρονόμοι προς τα έργα και τις ημέρες του παρελθόντος.[...] Σε ένα κράτος που τα "ταξινομημένα" αρχεία του χρονολογούνται μόλις δύο αιώνες πριν, κάθε πληροφορία που απορρέει από ημερολόγια, αλληλογραφίες, περιηγητικές εντυπώσεις ως και παρασελίδιες χειρόγραφες σημειώσεις σε έντυπα...
Πάνος Ηλιόπουλος, Η περιπέτεια της ζωής και η ποίηση της φωτογραφίας
Συλλογικό έργο
Μουσείο Μπενάκη (2006)
[...] Το Μουσείο Μπενάκη υποδέχεται για πρώτη φορά στις συλλογές του το αρχείο ενός φωτογράφου της περιφέρειας, του Πάνου Ηλιόπουλου, ο οποίος από το 1934 έως το 1964 εργάστηκε στα Φιλιατρά και στην Κυπαρισσία. Οι φωτογραφικές του απεικονίσεις προσφέρουν πολλές και ποικίλες πληροφορίες για τη φυσιογνωμία, την κοινωνική και ιστορική ζωή του τόπου του, ενώ ταυτόχρονα, όπως επισημαίνει ο επιμελητής της έκθεσης Πλάτων Ριβέλλης, αναδεικνύουν την αυτοτελή φωτογραφική γλώσσα του δημιουργού, βασισμένη στην ιδιοσυγκρασία του, στις εμμονές του, στον έλεγχο των εκφραστικών μέσων και σ...
Nonda
Συλλογικό έργο
Μουσείο Μπενάκη (2006)
Ο κατάλογος εκδόθηκε με αφορμή την έκθεση "Nonda. Έξι δεκαετίες τέχνης, 1940-2000", Μουσείο Μπενάκη, Κτήριο οδού Πειραιώς, 14 Δεκεμβρίου 2006 - 8 Φεβρουαρίου 2007. [...] Ξεκινώ το κείμενό μου με την εξής παρατήρηση: η περίπτωση του ζωγράφου Επαμεινώνδα Παπαδόπουλου (Nonda) δεν καταγράφεται σε καμία από τις κυκλοφορούσες ιστορίες της νεοελληνικής τέχνης. Μόνη εξαίρεση η εντελώς πρόσφατη "Ιστορία των Ελλήνων" των εκδόσεων Τεγόπουλου - Μανιατέα (τομ. 14, 580). Άρα η πρωτοβουλία του Μουσείου Μπενάκη να οργανώσει αναδρομική παρουσίαση του έργου του λειτουργεί συγχρόνως και ως...
Το φαινόμενο του ευεργετισμού στη νεότερη Ελλάδα
Συλλογικό έργο
Μουσείο Μπενάκη (2006)
Ο ευεργετισµός αποτέλεσε ένα φαινόµενο που αναµφίβολα επηρέασε τη διαµόρφωση πολλών πτυχών του νέου ελληνικού κόσµου. Η παρουσία του από τα προεπαναστατικά χρόνια µέχρι τις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα αναδεικνύει όχι µόνο τη διάρκειά του, αλλά και τις διαφοροποιήσεις του ίδιου του φαινοµένου και της νοοτροπίας των ευεργετών. Πέρα από την ορατή και αναµφισβήτητη συµβολή του ευεργετισµού σε διάφορους τοµείς της κοινωνικής και οικονοµικής ζωής, η παρουσία και η δράση των ευεργετών επηρέασε σηµαντικά τις αντιλήψεις της κοινωνίας για τον ρόλο του κράτους, για τη διασύν...
Το φαινόμενο του ευεργετισμού στη νεότερη Ελλάδα
Συλλογικό έργο
Μουσείο Μπενάκη (2006)
Ο ευεργετισµός αποτέλεσε ένα φαινόµενο που αναµφίβολα επηρέασε τη διαµόρφωση πολλών πτυχών του νέου ελληνικού κόσµου. Η παρουσία του από τα προεπαναστατικά χρόνια µέχρι τις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα αναδεικνύει όχι µόνο τη διάρκειά του, αλλά και τις διαφοροποιήσεις του ίδιου του φαινοµένου και της νοοτροπίας των ευεργετών. Πέρα από την ορατή και αναµφισβήτητη συµβολή του ευεργετισµού σε διάφορους τοµείς της κοινωνικής και οικονοµικής ζωής, η παρουσία και η δράση των ευεργετών επηρέασε σηµαντικά τις αντιλήψεις της κοινωνίας για τον ρόλο του κράτους, για τη διασύν...
Το φαινόμενο του ευεργετισμού στη νεότερη Ελλάδα
Συλλογικό έργο
Μουσείο Μπενάκη (2006)
Ο ευεργετισµός αποτέλεσε ένα φαινόµενο που αναµφίβολα επηρέασε τη διαµόρφωση πολλών πτυχών του νέου ελληνικού κόσµου. Η παρουσία του από τα προεπαναστατικά χρόνια µέχρι τις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα αναδεικνύει όχι µόνο τη διάρκειά του, αλλά και τις διαφοροποιήσεις του ίδιου του φαινοµένου και της νοοτροπίας των ευεργετών. Πέρα από την ορατή και αναµφισβήτητη συµβολή του ευεργετισµού σε διάφορους τοµείς της κοινωνικής και οικονοµικής ζωής, η παρουσία και η δράση των ευεργετών επηρέασε σηµαντικά τις αντιλήψεις της κοινωνίας για τον ρόλο του κράτους, για τη διασύν...
Το πληγωμένο περιστέρι
Citati Pietro
Ωκεανίδα (2006)
΄Οπως λέει ο ίδιος του ο συγγραφέας, το βιβλίο αυτό δεν είναι μια βιογραφία του Mαρσέλ Προυστ. Πώς να γράψεις εξάλλου τη βιογραφία ενός ανθρώπου ο οποίος, αυτοβιογραφούμενος, έχτισε ένα από τα επιβλητικότερα λογοτεχνικά μνημεία του 20ού αιώνα; Στο βιβλίο αυτό, ο Πιέτρο Tσιτάτι ακολουθεί τον δυσκολότερο και πιο γοητευτικό δρόμο: χωρίς να εγκαταλείψει τον ρόλο του αναγνώστη του "Aναζητώντας τον χαμένο χρόνο", προσπαθεί να διακρίνει τις σκιές που κινούνται στη σκοτεινή του πλευρά, αυτές που οδήγησαν τον Προυστ από την πληθωρικότητα της κοινωνικής ζωής στη δυστυχία, από τα πο...
Ιωάννης Αργυρόπουλος
Cammelli Giuseppe
Κότινος (2006)
Τα βιβλία που θα κυκλοφορήσουν στη σειρά με τον τίτλο "Αναγεννησιακή Βιβλιοθήκη" επελέγησαν με το σκεπτικό ότι θα συμπληρώσουν ένα κενό στην ελληνική βιβλιογραφία, καθώς για τις μεγάλες φυσιογνωμίες της ελληνικής λογιοσύνης, που συνέβαλαν αποφασιστικά στη διάδοση της ελληνικής γλώσσας και γραμματείας, στην Ιταλία αρχικά και στον Βορρά, αργότερα, δεν διαθέτουμε παρά ελάχιστες ξενόγλωσσες μονογραφίες, άρθρα σε εξειδικευμένα επιστημονικά περιοδικά, και ευκαιριακές επιμέρους μελέτες. Με το εκδοτικό αυτό εγχείρημα ελπίζουμε ότι τα έργα και οι ήμερες επιφανών ανδρών των γραμμάτω...
Αλληλογραφία Γιώργου και Μαρώς Σεφέρη - Νάνη Παναγιωτόπουλου 1938-1963
Σεφέρης Γιώργος 1900-1971
Μουσείο Μπενάκη (2006)
Μέσα από τούτη την αλληλογραφία, με τις αναπόφευκτες εκατέρωθεν αυτολογοκρισίες, αναδύονται στιγμές της ζωής των συνομιλητών. Ξετυλίγεται για άλλη μια φορά το νήμα της ζωής του Σεφέρη: η πολιτική, η ποιητική δημιουργία, οι άνθρωποι, οι φιλίες και οι αντιπάθειες, οι σπασμένες σχέσεις και οι καημοί του: η γλώσσα, η ανθρώπινη μοίρα σφιχτοδεμένη με την πραγματωμένη Ιστορία, η "αμυαλιά" των πολιτικών. Αλλ' υπάρχει και η μοίρα των τόπων, των τόπων μέσα στα πλοκάμια του χρόνου: η Ελλάδα, το Βυζάντιο, η Κύπρος... Ο Σεφέρης· ο Σεφέρης που γνωρίζουμε. Που μιλάει με τη βαριά, βαθιά, σ...
Αλληλογραφία Γιώργου και Μαρώς Σεφέρη - Νάνη Παναγιωτόπουλου 1938-1963
Σεφέρης Γιώργος 1900-1971
Μουσείο Μπενάκη (2006)
Μέσα από τούτη την αλληλογραφία, με τις αναπόφευκτες εκατέρωθεν αυτολογοκρισίες, αναδύονται στιγμές της ζωής των συνομιλητών. Ξετυλίγεται για άλλη μια φορά το νήμα της ζωής του Σεφέρη: η πολιτική, η ποιητική δημιουργία, οι άνθρωποι, οι φιλίες και οι αντιπάθειες, οι σπασμένες σχέσεις και οι καημοί του: η γλώσσα, η ανθρώπινη μοίρα σφιχτοδεμένη με την πραγματωμένη Ιστορία, η "αμυαλιά" των πολιτικών. Αλλ' υπάρχει και η μοίρα των τόπων, των τόπων μέσα στα πλοκάμια του χρόνου: η Ελλάδα, το Βυζάντιο, η Κύπρος... Ο Σεφέρης· ο Σεφέρης που γνωρίζουμε. Που μιλάει με τη βαριά, βαθιά, σ...
Οι μύθοι του Ντύρενματ
Μουσείο Μπενάκη (2007)
Η παρούσα έκδοση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της έκθεσης "Οι μύθοι του Ντύρενματ. Σχέδια και χειρόγραφα. Συλλογή Σαρλότ Κερ Ντύρενματ", η οποία φιλοξενήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη. Διάρκεια έκθεσης: 31 Μαΐου - 29 Ιουλίου 2007
Ματαρόα σε δυο φωνές
Κρανάκη Μιμίκα Ι.
Μουσείο Μπενάκη (2007)
[...] Μεταξύ των άλλων πρωτοβουλιών που ανέλαβε ήταν και τα σχέδια που υπέβαλε στο γαλλικό Υπουργείο Εξωτερικών για αποστολή Ελλήνων σπουδαστών στο Παρίσι με υποτροφίες του γαλλικού κράτους. Μια πρωτοβουλία σωτήρια όχι μόνο γιατί έσωσε κυριολεκτικά τη ζωή εκείνων που επελέγησαν, νέων που προέρχονταν από τον αριστερό και αντιστασιακό χώρο, αλλά και γιατί πολλοί απ' αυτούς επρόκειτο να πρωταγωνιστήσουν στον διεθνή στίβο του πολιτισμού και των επιστημών. Οι περισσότεροι από τους επιλεγέντες επιβιβάστηκαν στο θρυλικό "Ματαρόα", το πλοίο-σύμβολο μιας γενιάς, που έφυγε από τον...
Το Ιόνιο Πέλαγος
Συλλογικό έργο
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2007)
Η έκδοση αυτή πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία της ομώνυμης έκθεσης παλαιών χαρτών του Ιονίου πελάγους, που διοργάνωσε το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης στον εκθεσιακό χώρο του Μεγάρου Εϋνάρδου (5 Δεκεμβρίου 2007 έως 4 Μαΐου 2008). Η χαρτογραφική παραγωγή που παρουσιάζεται εδώ, και η οποία χρονολογείται από τον 16ο μέχρι και τον 18ο αιώνα, αναφέρεται στην ανατολική πλευρά αυτού του θαλάσσιου χώρου, δηλαδή κυρίως στο (σημερινό) ελληνικό τμήμα του, με τα νησιά και τις ακτές της ηπειρωτικής Ελλάδας, που αρχίζει νότια από το Στενό του Ότραντο και καταλήγει στο Λιβυκό πέλα...
Ματαρόα σε δυο φωνές
Κρανάκη Μιμίκα Ι.
Μουσείο Μπενάκη (2007)
[...] Μεταξύ των άλλων πρωτοβουλιών που ανέλαβε ήταν και τα σχέδια που υπέβαλε στο γαλλικό Υπουργείο Εξωτερικών για αποστολή Ελλήνων σπουδαστών στο Παρίσι με υποτροφίες του γαλλικού κράτους. Μια πρωτοβουλία σωτήρια όχι μόνο γιατί έσωσε κυριολεκτικά τη ζωή εκείνων που επελέγησαν, νέων που προέρχονταν από τον αριστερό και αντιστασιακό χώρο, αλλά και γιατί πολλοί απ' αυτούς επρόκειτο να πρωταγωνιστήσουν στον διεθνή στίβο του πολιτισμού και των επιστημών. Οι περισσότεροι από τους επιλεγέντες επιβιβάστηκαν στο θρυλικό "Ματαρόα", το πλοίο-σύμβολο μιας γενιάς, που έφυγε από τον...