Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ανάπτυξη - Πρόοδος: Δύο έννοιες της καθημερινής προπαγάνδας, αλλά και των κοινωνικών επιστημών και της φιλοσοφίας. Οι δύο έννοιες συνδέονται ενδογενώς. Η πρώτη αφορά κυρίως την τεχνολογική και την οικονομική ανάπτυξη. Η δεύτερη, συνολικά το ιστορικό γίγνεσθαι. Βασιζόμενος στη διατυπωμένη θέση του Μαρξ ότι "ο καπιταλισμός καταστρέφει, μέσα από τη διαδικασία της ανάπτυξής του, τις δυο βασικές πηγές του πλούτου: τη φύση και τον άνθρωπο", εξετάζει την έννοια και τα αποτελέσματα της "προόδου". Η πρόοδος είναι κατεξοχήν κεντρική έννοια της αστικής αντίληψης για τον άνθρωπο....

Ο μύθος υπήρξε η πρώτη μορφή "κοσμοθεωρίας". Στο ανιμιστικό σύμπαν των πρωτόγονων λαών, ανθρωπόμορφα όντα καθόριζαν τα φυσικά φαινόμενα και τη μοίρα των ανθρώπων. Υπερβαίνοντας τις ανιμιστικές κοσμογονίες, οι προσωκρατικοί επιχείρησαν να ερμηνεύσουν τα φυσικά φαινόμενα με φυσικά αίτια. Οι φυσιοκρατικές κοσμολογίες τους αποτέλεσαν την ιστορική-διαλεκτική άρνηση των αρχέγονων κοσμογονιών. Μετά από δύο χιλιάδες χρόνια περίπου, είχε έλθει η ώρα της επιστήμης, η οποία, με τη σειρά της, αποτέλεσε τη διαλεκτική άρνηση και υπέρβαση των ορθολογικών κοσμολογιών και γενικότερα της φι...

4η αναθεωρημένη και συμπληρωμένη έκδοση ενός κλασικού πλέον βιβλίου του Ευτύχη Μπιτσάκη Το βιβλίο αυτό γράφτηκε το φθινόπωρο του 1988. Τότε ακριβώς έπρεπε να ακουστεί δημόσια μια φωνή εναντίον της πορείας ενσωμάτωσης του ΚΚΕ. Πέρασαν έκτοτε 25 χρόνια. Το πλέγμα σεκταρισμού-οπορτουνισμού της ηγεσίας του ΚΚΕ συνέχισε να αποτελεί εμπόδιο για την ανάπτυξη του κινήματος. Οι ανανεωτές της διάσπασης του 1968, μέσα από ευρωκομμουνιστικές αυταπάτες, ανακατατάξεις και διασπάσεις, κατέληξαν στη συγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ, που σήμερα είναι αξιωματική αντιπολίτευση. Από το 1988 πραγματο...

Το κλασικό πια βιβλίο του Ευτύχη Μπιτσάκη, που εισάγει τον αναγνώστη στην έννοια της φιλοσοφίας, κυκλοφορεί 30 χρόνια μετά την 1η του έκδοση ξανά, με συμπληρώσεις, προσθήκες και βελτιώσεις, για να συνεχίσει να φέρνει σε επαφή με τη φιλοσοφία το πλατύ κοινό. «Το κείμενο αυτό χρησιμοποιήθηκε ως εισαγωγή στο μάθημα της Γνωσεοθεωρίας στο Πανεπι- στήμιο Ιωαννίνων. Στους φοιτητές δινόταν σε πολυγραφημένη μορφή. Αργότερα κυκλοφόρησε ως αυτοτελής έκδοση. Το σημερινό κείμενο βελτιώθηκε, ανανεώθηκε και εμπλουτίστηκε, διατηρώντας τον αρχικό, διδακτικό χαρακτήρα του. Ελπίζ...

Μπορούν να υπάρξουν βιώσιµες σοσιαλιστικές κοινωνίες; Αντιφάσκουν, µήπως, µε την εγωιστική ανθρώπινη φύση; Στο βιβλίο αναλύεται η διαδικασία της εµφάνισης της ιδιοκτησίας ως άρνηση της αρχαϊκής κοινότητας, οι αντιθέσεις των ταξικών κοινωνιών και ειδικά του καπιταλισµού, o ρόλος της ανθρώπινης φύσης στο ιστορικό γίγνεσθαι. Διερευνάται ο χαρακτήρας της ανθρώπινης φύσης, µε βάση κυρίως τα δεδοµένα της νευρολογίας και της ψυχολογίας. Το συµπέρασµα είναι ότι ο άνθρωπος είναι γενετικά κοινωνικό ον, ότι δεν υπάρχει αναλλοίωτη εγωιστική ανθρώπινη φύση και, κατά συνέπεια, δεν...

Ο Σοσιαλισμός ως δυνατότητα της ανθρώπινης ιστορίας και μια επίκαιρη κριτική στον "υπαρκτό σοσιαλισμό" που κατέρρευσε. Είκοσι χρόνια μετά την πρώτη του δημοσίευση, αλλά και 20 χρόνια από την κατάρρευση των χωρών του "υπαρκτού σοσιαλισμού", το βιβλίο σταθμός του γνωστού διανοητή Ευτύχη Μπιτσάκη κυκλοφορεί σε νέα έκδοση ανανεωμένη και βελτιωμένη. Το βιβλίο πραγματεύεται το ζήτημα της κατάρρευσης των κοινωνιών του "υπαρκτού σοσιαλισμού" αλλά και τον σοσιαλισμό ως δυνατότητα της ανθρώπινης ιστορίας. Περιέχει νέο πρόλογο-εισαγωγή του συγγραφέα.

Αγαπητέ μου φίλε, σε ευχαριστώ πολύ που μου επέτρεψες να διαβάσω το βιβλίο που πρόσφατα ολοκλήρωσες, με τίτλο "Η ύλη και το πνεύμα". Είναι ένα λαμπρό βιβλίο, το οποίο, κατά την άποψή μου, δεν έχει ανάλογό του σε ότι αφορά την περιεκτικότητα και το βάθος της ανάλυσής του. Η ριζοσπαστική σου προσέγγιση και ο εμβριθώς διαλεκτικός τρόπος με τον οποίο πραγματεύεσαι μια ευρεία γκάμα περίπλοκων προβλημάτων είναι υποδειγματικά, από κάθε πλευρά. Ελπίζω να το διαβάσουν πάρα πολλοί άνθρωποι, όχι μόνο στη Γαλλία και στην Ελλάδα, αλλά παντού. Γιατί ο τρόπος που διαπραγματεύεσαι τα ζητήμ...

Αγαπητέ μου φίλε, σε ευχαριστώ πολύ που μου επέτρεψες να διαβάσω το βιβλίο που πρόσφατα ολοκλήρωσες, με τίτλο "Η ύλη και το πνεύμα". Είναι ένα λαμπρό βιβλίο, το οποίο, κατά την άποψή μου, δεν έχει ανάλογό του σε ότι αφορά την περιεκτικότητα και το βάθος της ανάλυσής του. Η ριζοσπαστική σου προσέγγιση και ο εμβριθώς διαλεκτικός τρόπος με τον οποίο πραγματεύεσαι μια ευρεία γκάμα περίπλοκων προβλημάτων είναι υποδειγματικά, από κάθε πλευρά. Ελπίζω να το διαβάσουν πάρα πολλοί άνθρωποι, όχι μόνο στη Γαλλία και στην Ελλάδα, αλλά παντού. Γιατί ο τρόπος που διαπραγματεύεσαι τα ζητήμ...

Ιδεολόγοι της ανερχόμενης αστικής τάξης πρόβλεψαν "τον θάνατο των θεών". Και όμως, οι θεοί δεν πέθαναν! Σήμερα μάλιστα επιστρέφουν αείζωοι, στη "μετανεωτερική" κοινωνία μας. Το παρόν βιβλίο δεν αποτελεί "πραγματεία" περί θρησκείας. Δεν επιχειρεί να ερμηνεύσει συνολικά το θρησκευτικό φαινόμενο ως μορφή κοινωνικής συνείδησης. Στόχος του είναι να αναδείξει και να ερμηνεύσει την ιστορικά διαφοροποιούμενη σχέση των επιστημών με τη χριστιανική θεολογία και την πρακτική της εκκλησίας, η οποία αντιμετώπισε με εχθρότητα τις αναδυόμενες επιστήμες και σήμερα επιχειρεί να τις ιδιοπο...

Στην εποχή της μεταγονιδιωματικής περιόδου, τα μυστικά της ζωής διερευνώνται τώρα δια μέσου της σύγκλισης των προσπαθειών των βιολόγων, των φυσικών και των μαθηματικών. Πώς θα κατανοήσουμε την σημασία για αυτή την δραματική διαδοχή στους φαινομενικά διαφορετικούς στόχους, για αυτή την εναλλαγή των ελπίδων και της αυταπάτης; Στο παρόν καινοτόμο βιβλίο, ο Michele Morange, για να αντιληφθούμε αυτές τις δυσκολίες και πολλές άλλες ανάλογες που αναδύονται στους βιολογικούς κλάδους, μας προτείνει ένα κλειδί. Οι εντυπωσιακές ανακοινώσεις αντικατοπτρίζουν τις διαψευσμένες ακόμη ε...

Το βιβλίο αυτό αντιστοιχεί σε ένα μάθημα που δίδαξα κατά τη δεκαετία του '80 επί έξι (ή επτά;) έτη στους τεταρτοετείς φοιτητές του Φυσικού τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών. Επρόκειτο για ένα μάθημα με ασαφή τίτλο και απροσδιόριστο περιεχόμενο. Επιχείρησα τότε να διαμορφώσω μια διδασκαλία ανάλυσης των θεμελίων της Φυσικής. Ποιο είναι όμως το νόημα και η χρησιμότητα ενός τέτοιου μαθήματος και, αντίστοιχα, του σημερινού βιβλίου; Βάση της διδασκαλίας της Φυσικής είναι η ανάλυση των φυσικών θεωριών, η λύση προβλημάτων και η εξοικείωση με την πειραματική πρακτική. Εντούτοις,...

Το βιβλίο αυτό αντιστοιχεί σε ένα μάθημα που δίδαξα κατά τη δεκαετία του '80 επί έξι (ή επτά;) έτη στους τεταρτοετείς φοιτητές του Φυσικού τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών. Επρόκειτο για ένα μάθημα με ασαφή τίτλο και απροσδιόριστο περιεχόμενο. Επιχείρησα τότε να διαμορφώσω μια διδασκαλία ανάλυσης των θεμελίων της Φυσικής. Ποιο είναι όμως το νόημα και η χρησιμότητα ενός τέτοιου μαθήματος και, αντίστοιχα, του σημερινού βιβλίου; Βάση της διδασκαλίας της Φυσικής είναι η ανάλυση των φυσικών θεωριών, η λύση προβλημάτων και η εξοικείωση με την πειραματική πρακτική. Εντούτοις,...

Στο βιβλίο αυτό θα ασχοληθούμε με τη φιλοσοφία της λογικής με τη σημασία που δίνει στη λογική ο Tweedledee. Αυτή η σημασία δεν είναι αμετάβλητη, θα μπορούσε να αναφέρει κανείς προηγούμενες περιπτώσεις όπου η λέξη εφραμόζεται σε διαφορετικές μελέτες, στην παραγωγική (deductive) και επαγωγική (inductive) λογική. Η φιλοσοφία της επαγωγικής λογικής, όμως, δεν θα διακρινόταν από την κύρια κατεύθυνση της φιλοσοφίας, τη θεωρία της γνώσης. Αυτό που απαιτεί κάπως ξεχωριστή φιλοσοφία είναι η παραγωγική λογική, το αντικείμενο μελέτης που είχε στο νου του ο Tweedledee. Αν κάποιος με...

Ποια χαρακτηριστικά παίρνει σήμερα ο ιμπεριαλισμός; Ποιες αντιθέσεις τον διαπερνούν, αλλά και ποιες αντιστάσεις τον αμφισβητούν; Μπορούμε να διακρίνουμε τα χαρακτηριστικά ενός σύγχρονου επαναστατικού υποκειμένου που θα αποτελέσει το αντίπαλο δέος στην καπιταλιστική εκμετάλλευση και στην ιμπεριαλιστική επιθετικότητα; Σε μια προσπάθεια να αναζητηθούν και συζητηθούν ξανά απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα, που απασχολούν τόσο την κοινωνική θεωρία όσο και την πολιτική δράση, τα περιοδικά Διάπλους, Το Στίγμα και Ουτοπία διοργάνωσαν ένα διεθνές συνέδριο που πραγματοποιήθηκε τον Απρ...

Μπροστά στη βάρβαρη πραγματικότητα, η επιστήμη και η φιλοσοφία μπορούν να αποτελέσουν καταφύγιο. Έναν προσωπικό χώρο γαλήνης και πνευματικής έξαρσης. Ωστόσο, πρέπει να είναι κανείς ακρωτηριασμένος ατομιστής, για να αναζητήσει κάποιο προσωπικό καταφύγιο σε μια εποχή η οποία εγκυμονεί πλανητικές καταστροφές αλλά, παρ' όλα όσα συνέβησαν, δημιουργεί και τις "αντικειμενικές" επί του παρόντος δυνατότητες για υπέρβαση της σημερινής βαρβαρότητας. Στόχος του βιβλίου είναι να αναδείξει συγκεκριμένα την ενότητα των επιστημών με τη φιλοσοφία, η οποία μεταβάλλεται ιστορικά και συνυπάρχ...

Το παρόν βιβλίο επιχειρεί να αναλύσει τα αίτια, τον χαρακτήρα, τους στόχους των πολέμων της Νέας Τάξης. Αναπόφευκτα εντούτοις αναφέρεται στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο αναδεικνύοντας την κοινή βάση τους και ταυτόχρονα τη μετάλλαξή τους, καθώς και τις συνέπειές τους για το σήμερα και το μέλλον της ανθρωπότητας. Το πρώτο μέρος, που αναφέρεται στη σημερινή κατάσταση του κόσμου, στις αιτίες των πολέμων, στον χαρακτήρα και στους στόχους τους, καθώς και σε ορισμένες τεχνικές όψεις (πυρηνική βόμβα, ραδιενέργεια, απεμπλουτισμένο ουράνιο, χημική μό...

Το βιβλίο αυτό ασχολείται με ορισμένα βασικά θέματα διαλεκτικής της φύσης. Αλλά τι είναι φύση; Υπάρχει ανεξάρτητα από μας ή μήπως δεν είναι παρά το σύνολο του περιεχομένου των αισθητηρίων μας; Υπάρχει έστω κι αν εμείς δεν υπάρχουμε ή είναι ίσως ένα όνειρο στο νου μας που, με τη σειρά του, είναι απειροστό μόριο κάποιου άπειρου Νου; Μήπως η φύση τελικά δεν είναι άλλο από κάποιο φευγαλέο όνειρο στη σκέψη του Δημιουργού; Αλλά κι αν η φύση υπήρχε πριν από τους ανθρώπους, κι αν θα υπάρχει μετά την ενδεχόμενη εξαφάνισή τους, έχουμε το δικαίωμα να ισχυριστούμε πως η ίδια είναι αιτί...

"Δρόμοι της διαλεκτικής". Γιατί "δρόμοι"; Επειδή η Διαλεκτική δεν είναι σύστημα κλειστό στον ιστορικό χρόνο, όπως τα θεωρητικά συστήματα. Η διαλεκτική αντίληψη της φύσης και της κοινωνίας αναπτύσσεσται -ή πρέπει να αναπτύσσεται- σε ενδογενή αλληλεπίδραση με το γίγνεσθαι των επιστημών και το σύνολο της κοινωνικής πρακτικής. Τί σημαίνει όμως διαλεκτική; Στην ελληνική αρχαιότητα σήμαινε κυρίως την τέχνη της συζήτησης. Ήδη όμως στους Προσωκρατικούς, και κυρίως στον Ηράκλειτο, αναδεικνύεται η γνωσιολογική και η οντολογική συνιστώσα της διαλεκτικής. Η τριπλή όψη -μέθοδος, θεωρία...

Η φυσική είναι κατεξοχήν φιλοσοφική επιστήμη. Στις οριακές της περιοχές θέτει και αντιμετωπίζει προβλήματα, τα οποία, σε ένα άλλο επίπεδο και με άλλη γλώσσα, αποτελούν θεμελιώδη οντολογικά ερωτήματα. Τέτοια, π.χ., είναι τα προβλήματα του χώρου, του χρόνου, της αιτιότητας, των δομών της ύλης, καθώς και τα προβλήματα της αστροφυσικής και της κοσμολογίας. Αλλά και η έρευνα ειδικών προβλημάτων σε περιοχές αιχμής παρουσιάζει γενικότερο επιστημολογικό, γνωσιοθεωρητικό και οντολογικό ενδιαφέρον. Η φυσική, εξάλλου, συνδέεται οργανικά με όλες τις φυσικές επιστήμες (χημεία, βιολογία...