Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η ανθρώπινη ιστορία κατέδειξε ότι ο άνθρωπος μεταξύ άλλων είναι και "ον των εορτών" (homo festivus). Μέσω αυτής της διάστασης αποδεικνύεται σε μιά ταυτόχρονη έκφραση η συνύπαρξη της θρησκευτικότητας και της κοινωνικότητάς του. Οι εορτές αναδεικνύουν, συνέχουν και ανανεώνουν τη θρησκευτική και την κοινωνική ζωή, και επομένως λειτουργούν ως θρησκευτικός και κοινωνικός παράγοντας. [...]

Ο φόβος είναι κεφαλαιώδες θρησκευτικό βίωμα και ταυτόχρονα βασικό θρησκευτικό εργαλείο. Από τους δούλους και μισθωτούς βιώνεται ως φόβος της τιμωρίας, ενώ από τους υιούς του Θεού ως φόβος της αγάπης. Και οι δύο μορφές φόβου χρησιμοποιούνται από τη θρησκεία ως μέσα ρύθμισης της θρησκευτικής και της κοινωνικής πραγματικότητας. Από το φόβο της τιμωρίας είναι δυνατό να αναδυθεί η τρομοκρατία ως τρόπος επιβολής των θρησκευτικών αληθειών. Με τον ίδιο τρόπο εργάζονται όλα τα ιδεολογικά συστήματα που αρέσκονται είτε να υποκαθιστούν τη θρησκεία, είτε να λειτουργούν όπως η θρησκεία....

Σε μια κοινωνιογραφική έρευνα Ορθοδοξία και Ετεροδοξία είναι όροι κυρίως περιγραφικοί. Αναφέρονται σε συγκεκριμένες ευρύτερες ή μικρότερες θρησκευτικές - κοινωνικές ομάδες. Όσοι ανήκουν στην Ορθόδοξη Ελλαδική Εκκλησία χαρακτηρίζονται Ορθόδοξοι και όσοι ανήκουν σε άλλες μη ορθόδοξες Εκκλησίες χαρακτηρίζονται Ετερόδοξοι. Η αναφορά στις ετερόδοξες χριστιανικές μειονότητες παραπέμπει σε μία οδυνηρή πραγματικότητα που σχετίζται με το όνειδος της ιστορικής διάσπασης του ενιαίου σώματος της μίας, αγίας, καθολικής και αποστολικής Εκκλησίας του θεανθρώπου Χριστού χάρη των ανθρώπινω...

Στην περίπτωση της "Κριτικής θεωρίας" συμβαίνει κάτι διαφορετικό από ό,τι συνέβαινε με κάθε προηγούμενη προσπάθεια κριτικής αντιμετώπισης της θρησκείας. Εδώ δεν πρόκειται απλά και μόνο για κριτική που στρέφεται εναντίον της θρησκείας ως κοινωνικού φαινομένου, εξαιτίας της αρνητικής συμβολής της στα κοινωνικά πράγματα. Πρόκειται για κριτική της κοινωνίας που αφορμάται τόσο από τη διαπίστωση για τον καταστροφικό ρόλο των θρησκευτικών υποκατάστατων, όσο και από τη θετική πλέον παρέμβαση της θρησκείας. Η κριτική για τη θρησκεία συνοδεύεται από κριτική για την κοινωνία. Αυτό το...

Η διερεύνηση της σχέσης εθίμων και εκκλησίας δεν στοχεύει να απαντήσει σε ιστορικά ζητήματα και προβλήματα που προκύπτουν από αυτή. Δεν περιλαμβάνει επίσης ενασχόληση με λαογραφικά έθιμα. Σκοπεύει σε μια συστηματική εξέταση α) της δυναμικής των κοινωνικών εθίμων στη διαμόρφωση κοινωνικών συμπεριφορών, β) του τρόπου μετάβασης από το δεδομένο στο ηθικά αξιοποιήσιμο, γ) του βαθμού διαμόρφωσης ή αλλοίωσης του εκκλησιαστικού ήθους. Υπογραμμίζουμε ότι η φύση της έρευνας είναι τέτοια που μας επιβάλλει να κινούμαστε στις παρυφές της θρησκείας, της ηθικής και του δικαίου και να μην...

"Παίγνια εξουσίας" είναι ο πλέον κατάλληλος τίτλος για να περιγράψει κάποιος τον τρόπο που γράφεται η ανθρώπινη ιστορία. Πρόκειται για μια διαλεκτική μεταξύ του "Εγώ" ή του "Εμείς" με το εσύ ή το εσείς που δεν επιδιώκεται η σύνθεση αλλά η πλήρη κυριαρχία του ενός. Ό,τι ακριβώς συμβαίνει και στο γήπεδο. Και οι τρεις περιπτώσεις από την άποψη της έκβασης, η νίκη, η ισοπαλία, η ήττα, εκφράζουν μόνο μια προσωρινή ανάπαυλα και πότε μια οριστική κατάληξη του αγώνα. Σ' αυτό το παιχνίδι μετέχουν πρόσωπα, ομάδες, θεσμοί, κοινωνίες, λαοί και θρησκείες. Οι κανόνες του παιχνιδιού άλλοτ...

Η Βιοηθική είναι αναγκαστικός καρπός της έντονης και ηθικά ανεξέλεγκτης δραστηριότητας της ιατρικής επιστήμης που με τη βοήθεια της τεχνολογίας υπόσχεται, και εν μέρει πραγματοποιεί, την αλλαγή βασικών ιατρικών δεδομένων, που από τη μία πλευρά γεμίζουν ελπίδες για την υπέρβαση της ασθένειας και της φθοράς και από την άλλη τρομοκρατούν άτομα και κοινωνίες για όσα αρνητικά μπορούν να επιφέρουν. Η Ιατρική δεν αποσκοπεί πλέον στη διερεύνηση των μυστικών ή και τη θεραπεία των αδυναμιών της ζωής, αλλά στη σκόπιμη δημιουργική παρέμβαση, παρέχοντας το δικαίωμα σε κάποιους να κάν...

Ανάμεσα στις αισιόδοξες και απαισιόδοξες πτυχές σύνολης της πορείας του εικοστού αιώνα σημαντική θέση κατέχει η προσπάθεια για συνάντηση, καταλλαγή, διάλογο, αλληλογνωριμία, συναντίληψη, αλληλοκατανόηση και εμπέδωση σχέσεων αλληλοσεβασμού μεταξύ των Εκκλησιών. Οι εκκλησιαστικές διοικήσεις κατανόησαν επιτέλους τη βαρύτατη ευθύνη τους για την τραγική κατάσταση που βρίσκεται για πολλούς αιώνες το σώμα του Χριστού. Αυτή η προσπάθεια χαρακτηρίζεται "Οικουμενική Κίνηση" και αξιολογείται ως το μεγαλύτερο γεγονός στην πρόσφατη ιστορία του Χριστιανισμού. Ωστόσο η διαπίστωση...

Η Κοινωνιολογία της θρησκείας ενδιαφέρει εξίσου τόσο τη θρησκειολογία όσο και την Κοινωνιολογία. Η μεν θρησκειολογία έχει την ευκαιρία όχι μόνο για αναγνώριση και διερεύνηση του κοινωνικού χώρου, ώστε να είναι δυνατή και αποτελεσματική η δραστηριοποίησή της, αλλά και για αυτογνωσία και αυτοσυνειδησία. Η δε Κοινωνιολογία διαθέτει ένα χρήσιμο εργαλείο για τη διάγνωση, ερμηνεία και κατανόηση του θρησκευτικού φαινομένου. Το ενδιαφέρον γίνεται εντονότερο σήμερα που και οι δύο περιοχές επεκτείνουν το χώρο τους σε δομές και λειτουργίες και πολυπλέκουν την προβληματική τους. Το...

Η μελέτη της κοινωνίας παραμένει μια συναρπαστική υπόθεση για τον καθένα σε όποια θέση και αν βρίσκεται και όποιον ρόλο και αν επέλεξε να επιτελεί. Είναι η κοινωνία που από τη μια πλευρά καταφάσκει την κοινωνικότητα του ανθρώπου, ενεργοποιεί τις δυνατότητές του, μεταβιβάζει την εμπειρία του, δοκιμάζει τα χαρίσματά του, αναδεικνύει και επικυρώνει τις διαχρονικές αξίες του. Από την άλλη όμως είναι και αυτή που έχει τη δύναμη να του επιβάλλει τη θέλησή της, να του διορθώνει ή ακυρώνει τα μοναχικά του σχέδια, να του παραβιάζει τα ατομικά του δικαιώματα, να τον ωθεί στην απομόνω...

Στη συγγραφή αυτής της μελέτης μας ώθησε η διαπίστωση ότι η ενασχόληση με την κοινωνιολογία των δογμάτων είναι πράγματι "ατροφική". Πιστεύουμε ότι αφετηρία και τέλος κάθε έρευνας στο χώρο της κοινωνιολογίας της θρησκείας και ιδιαίτερα της ορθοδοξίας είναι η αναφορά στην κοινωνική διάσταση της δογματικής θεολογίας, αφού τόσο η εκκλησιαστική όσο και η κοινωνική ζωή διαμορφώνονται ανάλογα με το ποιόν και τη δραστικότητα των δογμάτων αληθειών. Η σημασία μιας τέτοιας μελέτης γίνεται μεγαλύτερη, αν λάβουμε υπόψη ότι ακόμη και στο νεοελληνικό χώρο καταβάλλονται προσπάθειες για την...

Η κοινωνική ηθική αναπτύχθηκε κυρίως στη Δύση. Αυτό φανερώνει τόσο η μέχρι πρότινος παντελής απουσία της από τα προπτυχιακά προγράμματα των πανεπιστημίων της Ανατολής όσο και η ανυπαρξία σχετικών εγχειριδίων. Οι λόγοι είναι προφανείς: Στη λεγόμενη Δυτική κοινωνία γεννήθηκε και αναπτύχθηκε η κοινωνική θεωρία, εκεί εδραιώθηκε και γιγαντώθηκε ο κοινωνικός ορθολογισμός, εκεί αυτονομήθηκε το κοινωνικό έναντι του ατομικού, το κοσμικό έναντι του ιερού. Ωστόσο η σύγχρονη κοινωνία δεν έχει όρια, όπως δεν έχουν όρια και οι κοινωνικοηθικοί προβληματισμοί. Η παγκοσμιοποίηση γενικεύε...

Σε τούτη τη μονογραφία επιχειρείται κατά βάσιν η κοινωνιολογική προσέγγιση της χριστιανικής αίρεσης, όπως αυτή προσδιορίζεται από τον Ernst Troeltsch, γερμανό θεολόγο και κοινωνιολόγο, σε σχέση προς τη χριστιανική εκκλησία και το χριστιανικό μυστικισμό. Πρόκειται για τρεις διαφορετικούς βασικούς κοινωνιολογικούς τύπους του χριστιανισμού ως συνέπειες του Ευαγγελίου και βασικές παραμέτρους της ιστορίας. Είναι απαραίτητο να διευκρινίσουμε, για την πληρέστερη κατανόηση του όλου προβληματισμού, ότι τα παραπάνω σχήματα δεν αποτελούν τόσο σταθμούς στην ιστορία του χριστιανισμού, ό...