Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η φιλοσοφία άλλοτε κοιτάζει αφ υψηλού και με αλαζονεία την τέχνη και άλλοτε την παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς διεκδικώντας ένα ρόλο όχι απλώς δίπλα στην καλλιτεχνική πρακτική αλλά και μέσα σε αυτήν ως συστατικό της στοιχείο. Σήμερα, πολλά έργα τέχνης δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν αν δεν υπήρχε η φιλοσοφία που τα συνιστά, τα δικαιολογεί και τους δίνει νόημα. Στα κείμενα του παρόντος τόμου οι συγγραφείς επιχειρούν να ανιχνεύσουν τη συμπλοκή φιλοσοφίας και τέχνης συζητώντας την εικαστική χρήση του γραπτού λόγου, την καλλιτεχνική αξία της εννοιολογικής τέχνης, την πολυαισθητηριακ...

Ο συλλογικός τόμος "Τόποι: Αντίδωρα στον Παντελή Μπασάκο" περιλαμβάνει είκοσι τρεις πρωτότυπες συμβολές φίλων, συναδέλφων και μαθητών του τιμώμενου στα πεδία της φιλοσοφίας και της θεωρίας του επιχειρήματος, που ο ίδιος υπηρέτησε με τρόπο συστηματικό και γνήσιο, ως πανεπιστημιακός δάσκαλος και ερευνητής, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο καθώς και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Τα κείμενα οργανώνονται σε τέσσερις ενότητες: "Κρίση και επιχείρημα", "Λόγος και δημοκρατία", "Ρητορική και διαλεκτική στους αρχαίους", "Ρητορική και διαλεκτική στους νεότερους".

Το "Φιλοσοφικό Λεξικό του Καίμπριτζ" θεωρείται το πλέον έγκυρο λεξικό φιλοσοφίας στον κόσμο. Γραμμένο από μια διεθνή ομάδα τετρακοσίων σαράντα συγγραφέων-επιστημόνων, προσφέρει στον αναγνώστη την πλουσιότερη, πληρέστερη και πιο επικαιροποιημένη μελέτη των σημαντικότερων ιδεών και θεωριών που ανέπτυξαν μείζονες φιλόσοφοι στην ιστορία του ανθρώπινου πνεύματος, καθώς και των φιλοσοφικών ρευμάτων που έχουν αναδυθεί από την εποχή της αρχαιότητας έως τις μέρες μας. Το "Φιλοσοφικό Λεξικό του Καίμπριτζ" καλύπτει όλο το φάσμα της Φιλοσοφίας, από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία έω...

Το "Φιλοσοφικό Λεξικό του Καίμπριτζ" θεωρείται το πλέον έγκυρο λεξικό φιλοσοφίας στον κόσμο. Γραμμένο από μια διεθνή ομάδα τετρακοσίων σαράντα συγγραφέων-επιστημόνων, προσφέρει στον αναγνώστη την πλουσιότερη, πληρέστερη και πιο επικαιροποιημένη μελέτη των σημαντικότερων ιδεών και θεωριών που ανέπτυξαν μείζονες φιλόσοφοι στην ιστορία του ανθρώπινου πνεύματος, καθώς και των φιλοσοφικών ρευμάτων που έχουν αναδυθεί από την εποχή της αρχαιότητας έως τις μέρες μας. Το "Φιλοσοφικό Λεξικό του Καίμπριτζ" καλύπτει όλο το φάσμα της Φιλοσοφίας, από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία έω...

Το βιβλίο που άλλαξε τον τρόπο που μιλάμε για τη μουσική κατέκτησε σχετικά γρήγορα τον τίτλο του κλασικού. Μετά το 1992, που κυκλοφόρησε το "Φανταστικό μουσείο των μουσικών έργων", η έννοια του μουσικού έργου βρέθηκε στο προσκήνιο των περί μουσικής συζητήσεων μεταξύ μουσικών, μουσικολόγων, αλλά και απλών φιλόμουσων. Ενώ η χρήση της έννοιας του "έργου" είναι εντελώς μη προβληματική στην περίπτωση της "Πέμπτης Συμφωνίας" του Μπετόβεν ή της "Ιεροτελεστίας της άνοιξης" του Στραβίνσκι, κατά πόσο νομιμοποιούμαστε να αναφερόμαστε με την ίδια έννοια στη "Λειτουργία σε σι ελάσσονα"...

Τι ακριβώς απαιτεί η φιλοσοφία (απ' εκείνους που την ασκούν, απ' εκείνους στους οποίους απευθύνεται, από την κοινωνία, από τον κόσμο και την πραγματικότητα εν γένει) και τι είναι εύλογο να απαιτεί κανείς από αυτήν; Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του βιβλίου είναι αφιερωμένο στην κριτική συζήτηση περί των διαφόρων κλασικών και σύγχρονων κατηγοριών απάντησης που έχουν δοθεί στο ερώτημα "Τι είναι η φιλοσοφία;" O Jacques Bouveresse αποτελεί ιδιαίτερη περίπτωση στο χώρο της σύγχρονης γαλλικής διανόησης. Τα φιλοσοφικά του κείμενα αποτελούν μια εξαιρετική εισαγωγή στην ιστορία της αν...

Ο Αλέξανδρος Νεχαμάς επαναφέρει το ωραίο στο προσκήνιο της σύγχρονης αισθητικής φιλοσοφίας, συνδέοντας τη σκέψη με τον έρωτα και την τέχνη με τη ζωή. Ο παρών τόμος συγκεντρώνει τις εισηγήσεις ενός συμποσίου που διοργανώθηκε προς τιμήν του στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Ο φιλόσοφος παρουσιάζει συνοπτικά τις απόψεις του και απαντά στις κριτικές τοποθετήσεις των συνομιλητών του. Διατηρώντας κάτι από την αμεσότητα του προφορικού λόγου, ο τόμος διαμορφώνει μια συνολική εικόνα της αισθητικής φιλοσοφίας του Αλέξανδρου Νεχαμά. Ταυτόχρονα, στοχεύει στον εμπλουτισμό της θεωρητικής...

"Ερχόμαστε τώρα στη φιλοσοφία του νέου κόσμου, και την ξεκινάμε με τον Καρτέσιο. Με αυτόν εισερχόμαστε πράγματι σε μια αυτόνομη φιλοσοφία η οποία γνωρίζει ότι πηγάζει με τρόπο αυτόνομο από τον Λόγο... Εδώ μπορούμε να πούμε ότι είμαστε στο σπίτι μας, και μπορούμε, όπως ο ναύτης μετά από μακρινό ταξίδι σε ταραγμένη θάλασσα, να αναφωνήσουμε: "Στεριά!"... Σε αυτή τη νέα περίοδο η αρχή είναι η σκέψη, η σκέψη που ξεκινάει από τον εαυτό της... Η γενική αρχή είναι τώρα η διαφύλαξη της εσωτερικότητας ως τέτοιας, η υποβάθμιση της νεκρής εξωτερικότητας της αυθεντίας..." (Χέγκελ, "Π...

Το παρόν βιβλίο, που βασίζεται στη σειρά διαλέξεων Woodbridge του 1983, αποτελεί μια εξαιρετική σύνοψη των πιο πρόσφατων τοποθετήσεων του Βρετανού φιλοσόφου στον χώρο της γνωσιολογίας, της ονοτολογίας, της φιλοσοφίας της γλώσσας αλλά και της ηθικής. Η σημαντικότερη όμως συμβολή του στις σύγχρονες συζητήσεις ίσως συνίσταται στη διαμόρφωση μιας νέας ανίτληψης του φιλοσοφείν. Ο Στρώσον φαίνεται να εγκαταλείπει τις μάλλον θεμελιοκρατικές τάσεις της καντιανής εμπνεύσεως περιγραφικής μεταφυσικής που είχε αναπτύξει έργα του της δεκαετίας του '60 και του '70. Παραδέχεται πλέον ότι...

Το παρόν βιβλίο, που βασίζεται στη σειρά διαλέξεων Woodbridge του 1983, αποτελεί μια εξαιρετική σύνοψη των πιο πρόσφατων τοποθετήσεων του Βρετανού φιλοσόφου στον χώρο της γνωσιολογίας, της ονοτολογίας, της φιλοσοφίας της γλώσσας αλλά και της ηθικής. Η σημαντικότερη όμως συμβολή του στις σύγχρονες συζητήσεις ίσως συνίσταται στη διαμόρφωση μιας νέας ανίτληψης του φιλοσοφείν. Ο Στρώσον φαίνεται να εγκαταλείπει τις μάλλον θεμελιοκρατικές τάσεις της καντιανής εμπνεύσεως περιγραφικής μεταφυσικής που είχε αναπτύξει έργα του της δεκαετίας του '60 και του '70. Παραδέχεται πλέον ότι...

Σχετικισμός, σκεπτικισμός, δογματισμός... αυτά τα προβλήματα ανέκαθεν στοίχειωναν τους φιλοσόφους που επιχειρούσαν να προσεγγίσουν το ζήτημα της αλήθειας. Στο παρόν βιβλίο συζητούν αφενός ο Ρίτσαρντ Ρόρτυ, Αμερικανός φιλόσοφος που, ενώ εντάσσεται στις σχολές της αναλυτικής φιλοσοφίας και του πραγματισμού, κατά παράδοξο τρόπο, αναλαμβάνει την υπεράσπιση του έργου συγγραφέων όπως ο Χάιντεγκερ, ο Φουκώ και ο Ντεριντά. Και αφετέρου ο Πασκάλ Ενζέλ, Γάλλος φιλόσοφος, ο οποίος, αντιτιθέμενος στην κυρίαρχη τάση της φιλοσοφίας της πατρίδας του, ακολουθεί με συνέπεια τις μεθόδους της...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί ένα όψιμο έργο του Αμερικανού φιλοσόφου και περιλαμβάνει μια σειρά διαλέξεων που είχε δώσει στη Βοστώνη και στη Νέα Υόρκη. Η σειρά αυτή των διαλέξεων συνοψίζει τη συνεισφορά του Τζαίημς στο φιλοσοφικό ρεύμα του πραγματισμού. Η θεμελιακή υπόθεση που διατρέχει το σύνολο των οκτώ διαλέξεων του βιβλίου είναι ότι το νόημα των ιδεών μας διαπλέκεται άμεσα με τις δυνητικές συνέπειές του. Χωρίς τις τελευταίες οι ιδέες είναι άνευ νοήματος. Ο Τζαίημς φρονεί ότι αυτή είναι η μέθοδος που χρησιμοποιείται από τους επιστήμονες για να προσδιορίσουν τις έννοιές τους...

Αυτό που πρέπει να κατανοηθεί εδώ είναι η ηθική δύναμη που εμφιλοχωρεί σε έννοιες όπως η πληρότητα του εαυτού. Θα ήταν παραπλανητικό να προσπαθήσουμε να την ερμηνεύσουμε μονάχα σαν μία μορφή εγωισμού ή ηθικής χαλάρωσης και αυταρέσκειας συγκριτικά μ' ένα αυστηρότερο και απαιτητικότερο παρελθόν [...] Δεν είναι απλώς ότι οι άνθρωποι θυσιάζουν τον έρωτα ή τη φροντίδα των παιδιών τους για να επιδοθούν στην καριέρα τους. Κάτι παρόμοιο ίσως να συνέβαινε πάντοτε. Η διαφορά είναι ότι πολλοί άνθρωποι νιώθουν ότι καλούνται σήμερα να το κάνουν, νιώθουν υποχρεωμένοι να το κάνουν, νιώθου...

Ο Ντεκάρτ έχει αποτελέσει σύμβολο της επανάστασης την οποία μπορεί να πραγματοποιήσει η δύναμη του νου. Το έργο του, ωστόσο, το γνωρίζουμε αποσπασματικά. Οι "Αρχές της φιλοσοφίας" του, γραμμένες μετά τους "Μεταφυσικούς στοχασμούς" του, είναι το μοναδικό έργο στο οποίο ο Ντεκάρτ συνοψίζει τη φιλοσοφία του και βοηθά τον αναγνώστη να μελετήσει το ρόλο των περίφημων μεταφυσικών του αρχών στη φυσική, τη θεωρία του για τη συμπεριφορά των σωμάτων στον κόσμο. Στο έργο αυτό παραδίδεται με συστηματικό τρόπο μια σειρά όρων ανάγνωσης και αναστοχασμού της πραγματικότητας μέσα από το...

Φόβος... Μια αρχέγονη πανανθρώπινη κληρονομιά. Ένα ένστικτο, ένα συναίσθημα, μια κινητήρια δύναμη ικανή να πυροδοτήσει τις πιο ακραίες και άλογες αντιδράσεις. Ο φόβος που εμφιλοχωρεί σε καθετί ανθρώπινο, απάνθρωπο ή θεϊκό, που τροφοδοτεί την τέχνη και τις επιστήμες, που εμπεριέχεται σε κάθε έκφραση προόδου ή καταστροφής. Ο φόβος που μετουσιώνεται, μεταλλάσσεται, ανακυκλώνεται. Η διαχείριση του φόβου από το άτομο, την ομάδα, τη θρησκευτική ή κοσμική εξουσία. Το αίτιο που γίνεται αιτιατό. Ο φόβος που χρωματίζει τη σχέση του ανθρώπου με το θείο, τη δημιουργία, τον έρωτα, το θά...

Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Στέλιος Βιρβιδάκης, "Η παρουσία του Σωκράτη στη νεότερη και τη σύγχρονη φιλοσοφία" - Μυρτώ Δραγώνα - Μονάχου, "Ο Σωκράτης ως πολίτης" - Βασίλης Καρασμάνης. "Αυτογνωσία στον Σωκράτη" - Παύλος Καλλιγάς, "Ο ωφελισμός στον Σωκράτη" - Κατερίνα Ιεροδιακόνου, "Ο Σωκράτης ως παράδειγμα φιλοσοφικού βίου" - Michael Frede, "Ο Σωκράτης και οι χριστιανοί"

Η τομή του Πασκάλ ανάμεσα στον Θεό του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ιακώβ και στον Θεό των φιλοσόφων και των επιστημόνων είναι ασφαλώς στερεή και θεμελιώδης. Από τη μια, πράγματι, ο Θεός της Βίβλου, που παρεμβαίνει στην ιστορία και στη ζωή των ανθρώπων, με τον οποίο μπορείς να συνομιλήσεις, να ελπίσεις στο έλεός του ή να απελπιστείς, να αποστατήσεις και να επιστρέψεις (ή να μην επιστρέψεις) από την άλλη, ο Θεός των φιλοσόφων, δημιούργημα μιας ισχυρής διάνοιας, είτε έξω από τον Ιουδαιοχριστιανικό πολιτισμό (Αρχαία Ελλάδα) είτε εντός αυτού, συνδέεται στενά με τις ανάγκες και την...

Περιλαμβάνονται τα κείμενα: - Ν. Καραπιδάκης: "Από το ρομαντισμό στο μακρύ Μεσαίωνα. Ιστοριογραφία και επιστημολογία μιας ιστορικής περιόδου." - Σ. Πριόβολου: "Goliardi, Carmina Burana.Ένα φως στο Μεσαίωνα." - Σ. Κονταράτος: "Η πόλη και η αρχιτεκτονική της στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη κατά τον ύστερο Μεσαίωνα." - Σ. Μακρής: "Η πολιτική φιλοσοφία στον ύστερο Μεσαίωνα. Η "φωτεινή" πλευρά της σελήνης και οι απαρχές του κλασικού φιλελευθερισμού. Η περίπτωση του Marsiglio of Padua." - Μ. Βέλλας: "Το φως του σκοτεινού Μεσαίωνα." - Σ. Βέλτσος: "Επιστημονική σκέψη στο Με...

Το "Λειτουργία και πεδίο της ομιλίας και της γλώσσας στην ψυχανάλυση" είναι το εναρκτήριο κείμενο του λακανισμού. Με αυτό ο Λακάν έγινε ο Λακάν. Μέχρι το θάνατό του συνέχισε να λέει: "Είμαι καταρχάς εκείνος που εκφώνησε την Ομιλία της Ρώμης". Πώς να χαρακτηρίσουμε την προσπάθεια του Λακάν σε αυτό το κείμενο; Στοχεύει στα θεμέλια της ψυχανάλυσης. Δεν κάνει μια μερική πολεμική, στο τάδε ή το δείνα σημείο της κλινικής. Θέτει υπό αμφισβήτηση και την ίδια τη σύλληψη αυτού που δρα στην ψυχανάλυση και, ταυτόχρονα, τα ίδια της τα θεμέλια. Προσφέρει έναν νέο ορισμό του ασυνειδήτου...

Από τα κείμενα του Ντέιβιντ Χιουμ, τα οποία επιλέγει να παρουσιάσει αυτή η έκδοση για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα, δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν οι αυτοβιογραφίες του. Το πρώτο, "Ένα είδος ιστορίας της ζωής μου" ("A Kind of History of My Life"), ο Χιουμ το συντάσσει με τη μορφή επιστολής, την άνοιξη του 1734, καθ' οδόν προς το Μπρίστολ, με υποψήφιο αποδέκτη κάποιον ανώνυμο γιατρό, πιθανώς τον John Arbuthnot, για να ζητήσει συμβουλές σχετικά με την "ασθένεια του πεπαιδευμένου" από την οποία είχε προσβληθεί. Σαράντα δύο χρόνια αργότερα, γύρω στον Απρίλιο του 1776, λίγο...