Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο συλλογικός τόμος "Τόποι: Αντίδωρα στον Παντελή Μπασάκο" περιλαμβάνει είκοσι τρεις πρωτότυπες συμβολές φίλων, συναδέλφων και μαθητών του τιμώμενου στα πεδία της φιλοσοφίας και της θεωρίας του επιχειρήματος, που ο ίδιος υπηρέτησε με τρόπο συστηματικό και γνήσιο, ως πανεπιστημιακός δάσκαλος και ερευνητής, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο καθώς και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Τα κείμενα οργανώνονται σε τέσσερις ενότητες: "Κρίση και επιχείρημα", "Λόγος και δημοκρατία", "Ρητορική και διαλεκτική στους αρχαίους", "Ρητορική και διαλεκτική στους νεότερους".

Μια δημόσια συζήτηση για την πίστη προκαλεί αμηχανία: είτε γιατί η πίστη θεωρείται σήμερα απαραβίαστα προσωπική υπόθεση, για την οποία είναι ανοίκειο να μιλάει κανείς δημόσια, είτε γιατί, αντίθετα από άλλες χριστιανικές ιδέες (όπως η αγάπη, η ελπίδα, η συγχώρηση), η πίστη δεν μεταφράζεται σε άλλη γλώσσα, ηθική ή πολιτική, αλλά διεκδικεί και κρατάει τον θεολογικό χαρακτήρα της. Η σημερινή ευρωπαϊκή πραγματικότητα ωστόσο, όπου η πίστη έχει καταστεί εκ νέου προσωπική επιλογή και απόφαση, και όχι αυτονόητο κοινωνικό δεδομένο, προσφέρεται κατεξοχήν για να αναρωτηθούμε τι ακριβώς...

Το παρόν βιβλίο, το οποίο ο συγγραφέας του δεν πρόλαβε να δει τυπωµένο, βασίζεται στις Διαλέξεις Αϊνστάιν που έδωσε τον Δεκέµβριο 2011 στο Πανεπιστήµιο της Βέρνης και µπορεί να θεωρηθεί ένα είδος πνευµατικής διαθήκης. Η θρησκευτική στάση την οποία ο Ντουόρκιν προβάλλει εκφράζεται µέσα από την αποδοχή της αλήθειας δύο βασικών και συναφών αξιολογικών κρίσεων. Σύµφωνα µε αυτές, η ανθρώπινη ζωή έχει αντικειµενικό νόηµα και το σύµπαν εγγενή αξία. Η αναγνώριση της αλήθειας αυτών των δύο κρίσεων συνεπάγεται πως κάθε άνθρωπος οφείλει να προσπαθεί να ζει καλά, όπως υπαγορεύουν οι ηθ...

Το βιβλίο φιλοδοξεί να παρουσιάσει, για πρώτη φορά στην ελληνική βιβλιογραφία, τη θεματική και τις μεθόδους του ταχύτατα αναπτυσσόμενου κλάδου της αναλυτικής φιλοσοφίας της θρησκείας, o οποίος παραμένει άγνωστος στη χώρα μας, παρά την εντυπωσιακή του επίδραση και παρουσία στον διεθνή χώρο τα τελευταία σαράντα χρόνια. Ο αναγνώστης της συλλογής θα έχει την ευκαιρία να εμβαθύνει σε ορισμένα από τα σημαντικά ζητήματα της φιλοσοφίας της θρησκείας, που εξετάζονται από τη σκοπιά της αναλυτικής παράδοσης, και να εξοικειωθεί με τη σκέψη στοχαστών οι οποίοι έχουν συμβάλει άμεσα ή...

Το βιβλίο φιλοδοξεί να παρουσιάσει, για πρώτη φορά στην ελληνική βιβλιογραφία, τη θεματική και τις μεθόδους του ταχύτατα αναπτυσσόμενου κλάδου της αναλυτικής φιλοσοφίας της θρησκείας, o οποίος παραμένει άγνωστος στη χώρα μας, παρά την εντυπωσιακή του επίδραση και παρουσία στον διεθνή χώρο τα τελευταία σαράντα χρόνια. Ο αναγνώστης της συλλογής θα έχει την ευκαιρία να εμβαθύνει σε ορισμένα από τα σημαντικά ζητήματα της φιλοσοφίας της θρησκείας, που εξετάζονται από τη σκοπιά της αναλυτικής παράδοσης, και να εξοικειωθεί με τη σκέψη στοχαστών οι οποίοι έχουν συμβάλει άμεσα ή...

Ο Αμερικανός φιλόσοφος Donald Davidson ήταν ένας από τους προεξάρχοντες φιλοσόφους του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Οι εργασίες του στη φιλοσοφία της πράξης, στη φιλοσοφία του νου και στη φιλοσοφία της γλώσσας αποτέλεσαν ορόσημο για την αναλυτική φιλοσοφία. Με ενιαία και συνεκτική φιλοσοφική θεώρηση ο Davidson διαφωτίζει ζητήματα όπως η δυνατότητα γνώσης του εξωτερικού κόσμου και του άλλου νου, ο σκεπτικισμός, ο σχετικισμός, η έννοια του τεκμηρίου και της εμπειρίας και οι συνθήκες συγκρότησης της γλώσσας και της νόησης. Ίσως να μην αποτελεί υπερβολή η σύγκριση από τον Ric...

Τι είναι όμως φιλοσοφία; Τι απέμεινε μετά την αποχώρηση από την πατρογονική εστία των επιστημονικών πεδίων που γέννησε η φιλοσοφία; Αυτό που απέμεινε είναι ένας ερευνητικός τομέας ο οποίος δεν κάνει παρατηρήσεις, δεν εκτελεί πειράματα, και δεν χρειάζεται εμπειρικά δεδομένα: πρόκειται για ένα θεωρητικό αντικείμενο που απαιτεί μονάχα στοχασμό. Από μια εμπειριστική σκοπιά εκφράζεται σκεπτικισμός σχετικά με την ύπαρξη ενός τέτοιου αντικειμένου: από τη σκοπιά αυτή κάθε γνώση απορρέει ασφαλώς από την εμπειρία. Μια πρόχειρη απάντηση θα ήταν η ερώτηση. "Τι εμπειρικό δεδομένο σου πα...

Η πορεία της συζήτησης για τη δικαιοσύνη και το Δίκαιο στον παρόντα τόμο είναι η γνωστή πορεία των "Συναντήσεων": Βίβλος, αρχαία Ελλάδα, χριστιανική παράδοση, νεότερη σκέψη, σύγχρονα ερωτήματα. Είναι πράγματι η Παλαιά Διαθήκη και ο ιουδαϊσμός εν γένει με το μέρος της δικαιοσύνης, ενώ η Καινή Διαθήκη και ο χριστιανισμός με το μέρος της αγάπης, ή μήπως και στις δύο Διαθήκες και θρησκευτικές παραδόσεις συνυπάρχουν -με ένταση- και η δικαιοσύνη και η αγάπη; Στην αρχαία Ελλάδα πώς συνδέεται άραγε ο φιλοσοφικός λόγος περί δικαιοσύνης με τον τρόπο που τίθεται το ζήτημα στη λο...

Ο Αλέξανδρος Νεχαμάς επαναφέρει το ωραίο στο προσκήνιο της σύγχρονης αισθητικής φιλοσοφίας, συνδέοντας τη σκέψη με τον έρωτα και την τέχνη με τη ζωή. Ο παρών τόμος συγκεντρώνει τις εισηγήσεις ενός συμποσίου που διοργανώθηκε προς τιμήν του στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Ο φιλόσοφος παρουσιάζει συνοπτικά τις απόψεις του και απαντά στις κριτικές τοποθετήσεις των συνομιλητών του. Διατηρώντας κάτι από την αμεσότητα του προφορικού λόγου, ο τόμος διαμορφώνει μια συνολική εικόνα της αισθητικής φιλοσοφίας του Αλέξανδρου Νεχαμά. Ταυτόχρονα, στοχεύει στον εμπλουτισμό της θεωρητικής...

Το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, ειδικά μετά το 1968, η ηθική σκέψη, στις περισσότερες χώρες της Δύσης, απαξιώθηκε και περιέπεσε σε ανυποληψία. Την απαξίωση αυτή δεν τη συναντάμε μόνο στο διανοητικό πεδίο, τη συναντάμε επίσης και στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, με όλο εκείνο το κίνημα αμφισβήτησης, σεξουαλικής απελευθέρωσης, ηδονισμού και καθημερινού, χαρούμενου μηδενισμού. Η απαξίωση της ηθικής δεν άφησε ανεπηρέαστη και την Ορθόδοξη θεολογία. Η θεολογία των Ρώσων της Διασποράς και η θεολογία του '60 στην Ελλάδα, που εμπνέεται σε μεγάλο βαθμό από την πρώτη, ταυτίζουν την η...

Η τομή του Πασκάλ ανάμεσα στον Θεό του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ιακώβ και στον Θεό των φιλοσόφων και των επιστημόνων είναι ασφαλώς στερεή και θεμελιώδης. Από τη μια, πράγματι, ο Θεός της Βίβλου, που παρεμβαίνει στην ιστορία και στη ζωή των ανθρώπων, με τον οποίο μπορείς να συνομιλήσεις, να ελπίσεις στο έλεός του ή να απελπιστείς, να αποστατήσεις και να επιστρέψεις (ή να μην επιστρέψεις) από την άλλη, ο Θεός των φιλοσόφων, δημιούργημα μιας ισχυρής διάνοιας, είτε έξω από τον Ιουδαιοχριστιανικό πολιτισμό (Αρχαία Ελλάδα) είτε εντός αυτού, συνδέεται στενά με τις ανάγκες και την...

Ο Ντεκάρτ έχει αποτελέσει σύμβολο της επανάστασης την οποία μπορεί να πραγματοποιήσει η δύναμη του νου. Το έργο του, ωστόσο, το γνωρίζουμε αποσπασματικά. Οι "Αρχές της φιλοσοφίας" του, γραμμένες μετά τους "Μεταφυσικούς στοχασμούς" του, είναι το μοναδικό έργο στο οποίο ο Ντεκάρτ συνοψίζει τη φιλοσοφία του και βοηθά τον αναγνώστη να μελετήσει το ρόλο των περίφημων μεταφυσικών του αρχών στη φυσική, τη θεωρία του για τη συμπεριφορά των σωμάτων στον κόσμο. Στο έργο αυτό παραδίδεται με συστηματικό τρόπο μια σειρά όρων ανάγνωσης και αναστοχασμού της πραγματικότητας μέσα από το...

Το "Φιλοσοφικό Λεξικό του Καίμπριτζ" θεωρείται το πλέον έγκυρο λεξικό φιλοσοφίας στον κόσμο. Γραμμένο από μια διεθνή ομάδα τετρακοσίων σαράντα συγγραφέων-επιστημόνων, προσφέρει στον αναγνώστη την πλουσιότερη, πληρέστερη και πιο επικαιροποιημένη μελέτη των σημαντικότερων ιδεών και θεωριών που ανέπτυξαν μείζονες φιλόσοφοι στην ιστορία του ανθρώπινου πνεύματος, καθώς και των φιλοσοφικών ρευμάτων που έχουν αναδυθεί από την εποχή της αρχαιότητας έως τις μέρες μας. Το "Φιλοσοφικό Λεξικό του Καίμπριτζ" καλύπτει όλο το φάσμα της Φιλοσοφίας, από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία έω...

Το "Φιλοσοφικό Λεξικό του Καίμπριτζ" θεωρείται το πλέον έγκυρο λεξικό φιλοσοφίας στον κόσμο. Γραμμένο από μια διεθνή ομάδα τετρακοσίων σαράντα συγγραφέων-επιστημόνων, προσφέρει στον αναγνώστη την πλουσιότερη, πληρέστερη και πιο επικαιροποιημένη μελέτη των σημαντικότερων ιδεών και θεωριών που ανέπτυξαν μείζονες φιλόσοφοι στην ιστορία του ανθρώπινου πνεύματος, καθώς και των φιλοσοφικών ρευμάτων που έχουν αναδυθεί από την εποχή της αρχαιότητας έως τις μέρες μας. Το "Φιλοσοφικό Λεξικό του Καίμπριτζ" καλύπτει όλο το φάσμα της Φιλοσοφίας, από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία έω...

Η φιλοσοφία άλλοτε κοιτάζει αφ υψηλού και με αλαζονεία την τέχνη και άλλοτε την παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς διεκδικώντας ένα ρόλο όχι απλώς δίπλα στην καλλιτεχνική πρακτική αλλά και μέσα σε αυτήν ως συστατικό της στοιχείο. Σήμερα, πολλά έργα τέχνης δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν αν δεν υπήρχε η φιλοσοφία που τα συνιστά, τα δικαιολογεί και τους δίνει νόημα. Στα κείμενα του παρόντος τόμου οι συγγραφείς επιχειρούν να ανιχνεύσουν τη συμπλοκή φιλοσοφίας και τέχνης συζητώντας την εικαστική χρήση του γραπτού λόγου, την καλλιτεχνική αξία της εννοιολογικής τέχνης, την πολυαισθητηριακ...

Σχετικισμός, σκεπτικισμός, δογματισμός... αυτά τα προβλήματα ανέκαθεν στοίχειωναν τους φιλοσόφους που επιχειρούσαν να προσεγγίσουν το ζήτημα της αλήθειας. Στο παρόν βιβλίο συζητούν αφενός ο Ρίτσαρντ Ρόρτυ, Αμερικανός φιλόσοφος που, ενώ εντάσσεται στις σχολές της αναλυτικής φιλοσοφίας και του πραγματισμού, κατά παράδοξο τρόπο, αναλαμβάνει την υπεράσπιση του έργου συγγραφέων όπως ο Χάιντεγκερ, ο Φουκώ και ο Ντεριντά. Και αφετέρου ο Πασκάλ Ενζέλ, Γάλλος φιλόσοφος, ο οποίος, αντιτιθέμενος στην κυρίαρχη τάση της φιλοσοφίας της πατρίδας του, ακολουθεί με συνέπεια τις μεθόδους της...

Περιλαμβάνονται τα κείμενα: - Ν. Καραπιδάκης: "Από το ρομαντισμό στο μακρύ Μεσαίωνα. Ιστοριογραφία και επιστημολογία μιας ιστορικής περιόδου." - Σ. Πριόβολου: "Goliardi, Carmina Burana.Ένα φως στο Μεσαίωνα." - Σ. Κονταράτος: "Η πόλη και η αρχιτεκτονική της στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη κατά τον ύστερο Μεσαίωνα." - Σ. Μακρής: "Η πολιτική φιλοσοφία στον ύστερο Μεσαίωνα. Η "φωτεινή" πλευρά της σελήνης και οι απαρχές του κλασικού φιλελευθερισμού. Η περίπτωση του Marsiglio of Padua." - Μ. Βέλλας: "Το φως του σκοτεινού Μεσαίωνα." - Σ. Βέλτσος: "Επιστημονική σκέψη στο Με...

Πώς να αποφύγουμε την υπερβολή ή την κοινοτοπία όταν μιλούμε για αγάπη; Ένας τρόπος να ανοίξουμε έναν δρόμο ανάμεσα σ' αυτά τα δύο άκρα συνίσταται στο να προσανατολίσουμε τις αναλύσεις μας στη διαλεκτική μεταξύ αγάπης και δικαιοσύνης. Υπό τον όρο "διαλεκτική" ο Πωλ Ρικέρ εννοεί εδώ αφενός την αναγνώριση της πρωταρχικής ασυμμετρίας ανάμεσα στις δύο έννοιες και αφετέρου την αναζήτηση πρακτικών διαμεσολαβήσεων. Μια τέτοια διαλεκτική διαμεσολάβηση επιτελείται, κατά τον Γάλλο διανοητή, στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο και πιο συγκεκριμένα στο κεφ. Στ', εκεί όπου το καινοτόμο αίτημα:...

Στο βιβλίο αυτό διερευνώνται βασικά σημασιολογικά, γνωσιολογικά και οντολογικά ερωτήματα που αφορούν τα αντικείμενα του ηθικού στοχασμού. Μπορούν να αποδοθούν τιμές αληθείας στις ηθικές μας κρίσεις; Ποια είναι η υφή των αξιών, αρχών και αρετών στις οποίες θεωρούμε ότι αναφέρονται αυτές οι κρίσεις; Είναι εφικτή κάποια ηθική γνώση ικανή να κατευθύνει τις πράξεις μας; Περιγράφονται διεξοδικά οι σχετικές συζητήσεις στον χώρο της σύγχρονης μεταηθικής και υποστηρίζεται η υιοθέτηση μιας μορφής μετριοπαθούς ηθικού ρεαλισμού ρασιοναλιστικής έμπνευσης.