Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο συλλογικός αυτός τόμος επιχειρεί να αποτυπώσει τις εξελίξεις των τελευταίων είκοσι χρόνων στο πεδίο της λογοτεχνικής εκπαίδευσης. Βασίζεται στην ιδέα ότι η διδασκαλία της λογοτεχνίας στο σχολείο σχετίζεται στενά με την άτυπη «διδασκαλία» της στα άλλα κοινωνικά πεδία: στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, στις δραστηριότητες των δημόσιων βιβλιοθηκών και των μουσείων, στις λέσχες ανάγνωσης, στον κινηματογράφο και στις άλλες τέχνες. Οι αλλαγές που συνέβησαν στην παραγωγή, τη διακίνηση και την ανάγνωση των βιβλίων, η επέκταση της διαδικτυακής επικοινωνίας και η ανάγνωση στις κάθε είδο...

Η φιλοσοφία και η λογοτεχνία προσπαθούν στον βαθύτερο πυρήνα τους είτε συγκροτημένα να αρθρώσουν είτε αμήχανα να ψελλίσουν απαντήσεις στα διαχρονικά και υπερτοπικά υπαρξιακά ερωτήματα, γι' αυτό θέματα σαν τον έρωτα, τον χρόνο, την ανθρώπινη μοίρα και την υπαρξιακή δικαίωση, τον θάνατο, τη μοναξιά, το γνωστό και το άγνωστο, το εφικτό και το ανέφικτο προσεγγίζονται και από τις δύο. Απλώς το αναφαίρετο στοιχείο της πρώτης, που απορρέει από την περίπλοκη συνύπαρξη σκέψης, συναισθημάτων και γλώσσας, είναι η διανοητική διαδικασία που τείνει προς την καθολικευμένη αφαίρεση· το βαθ...

Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι, Αν η Ελλάδα τους τελευταίους μήνες μοιάζει με φωτογραφία όπου οι γραμμές των προσώπων και των πραγμάτων είναι συγκεχυμένες, αυτό δε σημαίνει ότι έχει εκλείψει από όλους μας ο πόθος της διαύγειας. Η ανάγκη της ανασύνθεσης και της ανασύνταξης απέναντι στις κυρίαρχες για την ώρα λογικές οι οποίες επιβάλλουν τις προσωπικές φιλοδοξίες των πολιτικών ηγετών πάνω στις ευτελισμένες συλλογικότητές μας. Πάνω στην ταπεινωμένη αλλά τη μόνη ζωντανή άλλη Ελλάδα, η Δική μας Ελλάδα, η οποία ασφαλώς και δεν εμφανίζεται πουθενά σ' αυτή τη θολή και εσκε...

Το εκτόπισμα της λογοτεχνικής και, γενικότερα, πνευματικής παρουσίας του Ντίνου Χριστιανόπουλου στο μεταπολεμικό πολιτισμικό πεδίο είναι μεγάλο: ο Χριστιανόπουλος υπήρξε από τους πρωτεργάτες του ποιητικού ρεαλισμού, προσέχτηκε ως πεζογράφος, ως κριτικός και ως φιλόλογος, οι εικαστικές τέχνες και η μουσική δεν εξοβελίστηκαν από την άλω της δραστηριότητάς του και, επιπρόσθετα, η Διαγώνιος -το περιοδικό που εξέδιδε και διηύθυνε από το 1958 έως το 1983- διαμόρφωνε αλλά και καθρέφτιζε σημαντικές καλλιτεχνικές προτάσεις και εξελίξεις, ενώ υπήρξε χώρος έκφρασης και φυτώριο άνθιση...

[...] Η πεποίθηση λοιπόν ότι η ζωή και το έργο του μπορούν να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης και σημείο αναφοράς στις δύσκολες περιόδους ηθικής, πολιτικής και πνευματικής κρίσης, που διέρχεται σήμερα ο ελληνισμός, επέφερε την ιδέα της διοργάνωσης ενός επιστημονικού συνεδρίου, με την ελπίδα ότι θα αποτελέσει την αφετηρία και τη βάση για μελλοντικές ερευνητικές εργασίες και μελέτες από τις νεώτερες γενιές. Το Κέντρο Βυζαντινών, Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών της Γρανάδας, το οποίο από το 2004 φιλοξενεί μεγάλο μέρος της βιβλιοθήκης του Κωνσταντίνου Τσάτσου, και η Εταιρεία Φ...

Στον τόμο ανθολογούνται κείμενα κριτικής για το ποιητικό έργο του Γιάννη Ρίτσου τα οποία καλύπτουν μία περίοδο που ξεπερνά τις οκτώ δεκαετίες, από το 1927 -χρονιά εμφάνισης πρωτολείων του Ρίτσου στο Περιοδικό της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαιδείας- μέχρι σήμερα. Η κριτική πρόσληψη του Ρίτσου είναι σύνθετη, όπως σύνθετη ήταν και η ποιητική πορεία του. Σε ορισμένες πτυχές του έργου του, ο Ρίτσος είναι κραυγαλέα πολιτικός και μονότροπος, σε ορισμένες άλλες όμως είναι βαθιά υπαρξιακός, ενίοτε μεταφυσικός και, κατά κανόνα, γόνιμα νεωτερικός, αναχωνεύοντας τεχνοτροπικές εξελίξεις...

Στον τόμο ανθολογούνται κείμενα κριτικής για το ποιητικό έργο του Γιάννη Ρίτσου τα οποία καλύπτουν μία περίοδο που ξεπερνά τις οκτώ δεκαετίες, από το 1927 -χρονιά εμφάνισης πρωτολείων του Ρίτσου στο Περιοδικό της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαιδείας- μέχρι σήμερα. Η κριτική πρόσληψη του Ρίτσου είναι σύνθετη, όπως σύνθετη ήταν και η ποιητική πορεία του. Σε ορισμένες πτυχές του έργου του, ο Ρίτσος είναι κραυγαλέα πολιτικός και μονότροπος, σε ορισμένες άλλες όμως είναι βαθιά υπαρξιακός, ενίοτε μεταφυσικός και, κατά κανόνα, γόνιμα νεωτερικός, αναχωνεύοντας τεχνοτροπικές εξελίξεις...

Ο τόμος συγκεντρώνει την αναλυτική, επεξεργασμένη και τεκμηριωμένη μορφή των τριάντα τριών εισηγήσεων οι οποίες παρουσιάστηκαν στο Διεθνές Συνέδριο, με τίτλο "Ο ποιητής και ο πολίτης Γιάννης Ρίτσος", το οποίο οργάνωσε το Μουσείο Μπενάκη, από τις 28 Σεπτεμβρίου μέχρι την 1η Οκτωβρίου του 2005. Στις εργασίες του συνεδρίου είχαν επίσης περιληφθεί δύο "στρογγυλά τραπέζια", τα οποία επικεντρώθηκαν (α) στην πρόσληψη του Ρίτσου από σύγχρονους ποιητές και (β) στην αποτύπωση μαρτυριών ανθρώπων που η πορεία τους διασταυρώθηκε με εκείνην του Γιάννη Ρίτσου. Ο παραπάνω τίτλος εκάλυπτε,...

Τα μελετήματα, που συγκροτούν το βιβλίο, γράφτηκαν στη διάρκεια της τελευταίας δεκαπενταετίας. Από ένα σημείο και μετά έγινε κατανοητό από τον υπογράφοντα πως δεν αποτελούν παρά οπτικές γωνίες υπό τις οποίες αυτός παρακολουθεί το ποιητικό φαινόμενο, τόσο στην παραδοσιακή όσο και στη νεωτερική ρυθμολογική εκδοχή του. Η ποίηση ήταν και είναι λόγος ρυθμικός, και προφανώς και η ποίηση που θα δημιουργηθεί στο άμεσο αλλά και στο απώτερο μέλλον θα εξακολουθεί ενίοτε να επιδεικνύει, οπωσδήποτε να εγκιβωτίζει ή και απλώς να υπαινίσσεται τον ρυθμό ως sine qua non χαρακτηριστικό της....

Το έργο των αριστερών ποιητών και πεζογράφων δεν έτυχε από τους πανεπιστημιακούς κύκλους ίδιας μεταχείρισης με εκείνο των μη αριστερών κατά τη διάρκεια του αιώνα μας. Κι όταν κείμενα της λογοτεχνίας με αριστερές ιδέες έγιναν αντικείμενο της λογοτεχνικής κριτικής, τα άρθρα αυτά, κατά κανόνα, δεν ξεπερνούσαν το είδος της βιβλιοπαρουσίασης, της βιβλιοκρισίας και της επιφυλλίδας. Σπάνιες οι μελέτες και τα βιβλία όπου εξετάζονται τα έργα χωρίς προκαταλήψεις και δογματισμούς, με μοναδικό κριτήριο την επιστημονική αλήθεια. Το πόνημα του συγγραφέα διευρύνει τους ορίζοντες της αναζή...

Ο παρών τόμος περιλαμβάνει τις ανακοινώσεις της ΙΑ΄ επιστημονικής συνάντησης του τομέα Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2004 στη Θεσσαλονίκη και ήταν αφιερωμένη στον Ψυχάρη με την αφορμή της επετείου των 150 χρόνων από τη γέννηση και των 75 από τον θάνατό του. [...] Η εξαιρετικά συνοπτική παρουσίαση των ανακοινώσεων σε καμιά περίπτωση δεν εξαντλεί τον πλούτο και τις αποχρώσεις που περιλαμβάνει καθεμιά από αυτές. [...] (από το προλογικό σημείωμα της επιμελήτριας του τόμου) Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Εμμανουήλ Κριαράς,...

Από τη δημιουργική πνοή του Γιάννη Ρίτσου απέρρευσε ένα τεράστιο σε ποσότητα έργο, το οποίο διαθέτει και πολλά σημεία υψηλής ποιότητας. Για να ωριμάσουν βαθμιαία οι φιλολογικές συνθήκες, ώστε να προκύψουν συνθετικές και συνολικές αντιμετωπίσεις του έργου του Ρίτσου, χρειάζεται να προηγηθούν μερικότερες προσεγγίσεις, σαν αυτές που επιχειρεί ο Δημήτρης Κόκορης: Η πορεία του ποιητή προς τη νεοτερική έκφραση, η δημιουργική του σχέση με τη δημοτική παράδοση στον "Επιτάφιο" και στα "Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας", η αξιοποίηση αρχαίων μύθων στην ποίησή του, ορισμένα...

[...] Τα κείμενα για την ποίηση του Χριστιανόπουλου καλύπτουν χρονική περίοδο, η οποία κατά τι υπερβαίνει το ήμισυ ενός αιώνα (1950-2002). Ανεξαρτήτως των κειμένων που επιλέξαμε, ένα ποσοτικό συμπέρασμα είναι δυνατόν να σκιαγραφηθεί: Με την πάροδο του χρόνου ο ουσιαστικός κριτικός λόγος υποκαθίσταται από έναν επιφανειακότερο δημοσιογραφίζοντα λόγο. Αξιόλογα κριτικά και φιλολογικά κείμενα γράφονται και σήμερα· "επιδερμικές" προσεγγίσεις επιχειρούνταν και στη δεκαετία του 1950, αλλά -ως γνωστόν- οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Η σύνταξη ενός τόμου με κριτικά κείμεν...