Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στις φιλοσοφίες του εικοστού αιώνα η γλώσσα έχει κατακτήσει πρωτεύουσα θέση, αποτελεί σημείο αναφοράς που δεν είναι δυνατόν να αγνοηθεί. Το πρωτείο έχει ωστόσο ένα τίμημα: Σε αντίθεση προς τις επιμέρους γλώσσες, που είναι βυθισμένες η κάθε μια στην ιστορία της, η γλώσσα που νοείται ως πρωτεύον "στοιχείο" της φιλοσοφίας εμφανίζεται μετέωρη, δίχως καταγωγή ή συνθήκες παραγωγής. Είναι ένα αντικείμενο του οποίου η ιστορία λανθάνει. Ο Παντελής Μπασάκος επιδιώκει να αναιρέσει αυτή τη λήθη ιχνογραφώντας κάποιες όψεις ετούτης της ιστορίας: Πώς παράγεται η έννοια της γλώσσας και πώς...

Σ' αυτό το βιβλίο συνδυάζονται για πρώτη φορά τρεις σημαντικές μελέτες που εκπόνησε ο Sir Isaiah Berlin, ακολουθώντας το επιστημονικό του σχέδιο - να εξηγήσει τον αντίλογο στον υπέρμετρα επιστημονικό γαλλικό διαφωτισμό, εξετάζοντας σε βάθος και με συμπάθεια τις απόψεις των επικριτών του. Το επίμαχο θέμα ανάμεσα στους υπέρμαχους του Διαφωτισμού και σ' αυτούς τους τρεις επικριτές του είναι σήμερα τόσο βασικό όσο ήταν και τότε. Ο Berlin, με τη γνωστή για την εντιμότητά της προσέγγισή του, αναλύει τις ιδέες των τριών σχολιαστών και αποδεικνύει πόσο άμεση σχέση έχει η σκέψη του...

Ο Αριστοτέλης υπήρξε ο μεγάλος αδικημένος στον χώρο της εκπαίδευσής μας. Γενιές ολόκληρες Νεοελλήνων δεν είχαν την ευκαιρία να διαβάσουν ούτε μια σελίδα Αριστοτελικού κειμένου, είτε στον χώρο της Μέσης Εκπαίδευσή μας είτε και σε Τμήματα Φιλολογίας των Φιλοσοφικών μας Σχολών! Σήμερα την ευκαιρία αυτή την έχουν μερικοί μόνο μαθητές του Λυκείου, ενώ στα Πανεπιστήμιά μας διδάσκονται κάποιες διδασκαλίες του Αριστοτέλη σχεδόν αποκλειστικά σε φοιτητές των Τμημάτων Φιλοσοφίας. Το παρόν βιβλίο, στο οποίο στεγάσθηκαν τρεις διαλέξεις του συγγραφέα, επιθυμεί να κατατοπίσει το ευρύτερο...

Στα 1961 ο Μισέλ Φουκώ δημοσιεύει την Ιστορία της τρέλας κατά την κλασική εποχή και δύο χρόνια αργότερα ο "μαθητής" του Ζακ Ντεριντά απαντά με μια βιβλιοκρισία πλέον του δέοντος "κριτική" (η οποία συμπεριελήφθη αργότερα στο βιβλίο του Γραφή και διαφορά), για να ακολουθήσει η απάντηση του Φουκώ που ενσωματώθηκε ως επίμετρο στη νέα έκδοση του βιβλίου του. Πρόκειται λοιπόν για ένα "διάλογο" γύρω από την ιστορική προσέγγιση της τρέλας. Σε αυτή τη σφοδρή αντιπαράθεση δασκάλου-μαθητή, που διεξάγεται πάντως με όλους τους κανόνες του καλώς αγωνίζεσθαι, ο Έλληνας αναγνώστης μπορε...

Το βιβλίο του Roger Scruton "Τρελοί, τσαρλατάνοι, ταραχοποιοί" αποτελεί μια συντριπτική κριτική της σύγχρονης αριστερής σκέψης. Εξετάζοντας τους συγγραφείς της Νέας Αριστεράς που κυριάρχησαν στον φιλοσοφικό δημόσιο διάλογο για πάνω από πενήντα χρόνια -Χομπσμπάουμ, Τόμσον και Μίλιμπαντ· Σαρτρ, Φουκώ και Ντελέζ· Αντόρνο, Λούκατς και Χάμπερμας· Γκράμσι, Μπαντιού και Ζίζεκ- ο Scruton επικρίνει τις ιδέες τους, αφού πρώτα επιχειρεί να εξηγήσει το έργο τους. Σε όλους τους παραπάνω διανοητές, υποστηρίζει ο Scruton, η κενή ρητορική υπερισχύει της προσεκτικής ανάλυσης, και η χυδαία α...

Ο τόμος περιλαμβάνει τα κείμενα: "Δημήτρης Χατζής", "Στα 200 π.Χ." (με αφορμή ένα ποίημα του Κ.Π. Καβάφη) και "Φιλοσοφία και επιστήμη" (ανάλυση των απόψεων του Ludwig Wittgenstein και του Κορνήλιου Καστοριάδη).

Αρκεί μονάχα οι άνθρωποι να κυριαρχούν επί των άλλων ανθρώπων, για να γεννηθεί η διαφοροποίηση των αξιών. Αρκεί ορισμένες τάξεις να κυριαρχούν επί των άλλων τάξεων για να γεννηθεί η ιδέα της ελευθερίας. Αρκεί οι άνθρωποι να ιδιοποιηθούν και να καθυποτάξουν τα πράγματα που χρειάζονται για να ζήσουν, αρκεί να τους επιβάλλουν μία διάρκεια που τα ίδια τα πράγματα δεν διαθέτουν, ή να τα αφομοιώσουν διά της βίας, και ιδού η γένεση της λογικής. Η σχέση κυριαρχίας δεν είναι "σχέση", όπως ακριβώς ο τόπος όπου ασκείται η κυριαρχία δεν είναι τόπος. Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος για τον...

Αρκεί μονάχα οι άνθρωποι να κυριαρχούν επί των άλλων ανθρώπων, για να γεννηθεί η διαφοροποίηση των αξιών. Αρκεί ορισμένες τάξεις να κυριαρχούν επί των άλλων τάξεων για να γεννηθεί η ιδέα της ελευθερίας. Αρκεί οι άνθρωποι να ιδιοποιηθούν και να καθυποτάξουν τα πράγματα που χρειάζονται για να ζήσουν, αρκεί να τους επιβάλλουν μία διάρκεια που τα ίδια τα πράγματα δεν διαθέτουν, ή να τα αφομοιώσουν διά της βίας, και ιδού η γένεση της λογικής. Η σχέση κυριαρχίας δεν είναι "σχέση", όπως ακριβώς ο τόπος όπου ασκείται η κυριαρχία δεν είναι τόπος. Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος για τον...

Μαύρο άνθος του 19ου αιώνα, ο μηδενισμός άφησε μεγάλα έργα και ενέπνευσε μύθους και αφηγήσεις. Υπάρχει γερμανική εκδοχή του μηδενισμού, ρωσική και εν γένει ευρωπαϊκή. Με τους δύο παγκόσμιους πολέμους και μια σειρά επαναστάσεων και κοινωνικών κινημάτων, μπορούμε να πούμε ότι ο "ευρωπαϊκός μηδενισμός" επαλήθευσε εξαμβλωματικά τις νιτσεϊκές και λοιπές προφητείες. Το μηδέν αποδείχθηκε ιστορικός και μεταφυσικός γρίφος. Επιτέμνοντας εδώ τις προφητείες του Νίτσε, του Μαλλαρμέ και του Χάιντεγκερ, και χωρίς να έχουμε προθέσεις ιστορικής παρουσίασης, προσπαθούμε απλώς να δείξουμε τα...

Το βιβλίο αυτό είναι μια κριτική επισκόπηση του συνόλου της αισθητικής σκέψης, την οποία παρακολουθεί στην ιστορική της εκδίπλωση αφού προηγουμένως σταθμίσει το ανθρωπολογικό εύρος των φαινομένων που εμπίπτουν στην έννοια της. Κριτική επισκόπηση με την έννοια ότι στην άρθρωση των μεγάλων αισθητικών θεωριών πασχίζει να διακρίνει ειδικές κοινωνιοπολιτισμικές δομές που δεν είναι εκ πρώτης όψεως εμφανείς στις διατυπώσεις τους, και ιστορική εκδίπλωση τους με την έννοια ότι τις ακολουθεί κατά τη χρονική τους ανάδυση, επισημαίνοντας τις ρήξεις που τέμνουν αυτή την ακολου...

"Όσο περισσότερο διαλογίζεσαι με τις θετικές σκέψεις σου, τόσο καλύτερος θα είναι ο κόσμος σου και ο κόσμος γενικότερα". Κομφούκιος Τι θα γινόταν αν ένας σύγχρονος δυτικός συναντούσε τον Κομφούκιο, εκείνο τον μεγάλο Κινέζο φιλόσοφο του 5ου αιώνα π.Χ.; Αυτό συμβαίνει με τον πρωταγωνιστή αυτού του βιβλίου. Μια πολύ παράξενη συνάντηση της οποίας αποτέλεσμα είναι ένα μοναδικός διάλογος, όπου ο σπουδαίος διδάσκαλος θα ξετυλίξει την ουσία της φιλοσοφίας του για όλα τα μεγάλα ζητήματα της ζωής, για τις αξίες, την εμπιστοσύνη, την υπευθυνότητα, την πίστη, αλλά και για το τι...

Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει τη θεωρία των τύπων θρησκευτικότητας, η οποία θεωρείται σήμερα ως η σημαντικότερη και περιεκτικότερη θεωρία στον χώρο της γνωσιακής μελέτης της θρησκείας. Αναπτύχθηκε στον χώρο της κοινωνικής ανθρωπολογίας, ωστόσο η βάση της είναι διεπιστημονική, καλύπτοντας τόσο τις ψυχολογικές όσο και τις κοινωνικές πτυχές της μετάδοσης των θρησκευτικών αντιλήψεων. Στηρίζεται σε δεδομένα και αρχές από τα πεδία της ανθρωπολογίας, της εθνογραφίας, της ιστορίας, της αρχαιολογίας, καθώς και της ψυχολογίας, της βιολογίας, της νευρολογίας, κ.ο.κ. Έτσι, παρουσιάζει ενδ...

... Συγγραφείς όπως ο Κίρκεγκωρ, ο Νίτσε, ο Μπωντλαίρ, ο Προυστ, ο Χάιντεγκερ ή ο Ναμπόκοφ μας χρησιμεύουν ως υποδείγματα, ως εκφράσεις αυτού που μπορεί να είναι η ατομική τελείωση - μια αυτοδημιούργητη, αυτόνομη, ανθρώπινη ζωή. Συγγραφείς όπως ο Μαρξ, ο Μιλ, ο Ντιούι, ο Χάμπερμας ή ο Ρωλς εμφανίζονται περισσότερο ως συμπολίτες μας παρά ως υποδείγματα. Έχουν στρατευθεί σε μια κοινή κοινωνική προσπάθεια - την προσπάθεια να κάνουν τους θεσμούς και τις πρακτικές μας πιο δίκαιες και λιγότερο σκληρές... Αν μπορούσαμε να αποδεχθούμε το γεγονός ότι καμιά θεωρία για τη φύση του Ανθ...

Περιέχονται τα κείμενα: - Marcel Conche: "La metaphysique du hazard" - Irene-Photini Viltanioti: "Hasard et necessite. Zeus toujours gagnant" - A. Aravantinou-Bourloyanni: "Necessity and Chance in Democritus' Cosmology" - J.-M. Gabaude: "De la necessite au hazard: des atomists abderitains a l'epicurisme" - E. Moutsopoulos: "Hasard, necessite et kairos dans la philosophie de Platon" - Irene Svitzou: "Necessity in Plato: "Republic", X, 614b - 621d and "Lows", 904a-905b" - Christopher N. Polycarpou: "Chance and Necessity in Democritus' Cosmology" - John Dudley: "Nece...

Το "Ύλη και μνήμη" (1896) αποτελεί ένα από τα τέσσερα κύρια έργα του Μπερξόν και δημοσιεύεται για πρώτη φορά σε ελληνική μετάφραση. Στο έργο του αυτό, ο μεγάλος Γάλλος φιλόσοφος αναπτύσσει μία όλως πρωτότυπη προσέγγιση σχετικά με το κεντρικό και πάντοτε επίκαιρο φιλοσοφικό ζήτημα της σχέσης ύλης και πνεύματος. Η αναδιατύπωση του ζητήματος βασίζεται στην τόσο πρωτότυπη όσο και ενδελεχή ανάλυση της αντίληψης και της μνήμης, η οποία και οδηγεί στον ριζικό επαναπροσδιορισμό της σχέσης τους. Κατά την ανάλυσή του αυτή, ο Μπερξόν λαμβάνει ρητά υπ' όψιν του και τα τότε πορίσματα...

Έχει καταστεί πλέον κοινός τόπος ότι το φιλοσοφικό ρεύμα του υπαρξισμού έλκει την καταγωγή του από την κατεξοχήν τραγική και προφητική φυσιογνωμία του 19ου αιώνα, τον S. Kierkegaard. ...Αντιθέτοντας συνειδητά την ύπαρξη με τη νόηση, αποφαίνεται ότι η σκέψη ακυρώνει την ύπαρξη, καθώς η δεύτερη μεταβάλλεται σε σκέψη. Η ύπαρξη, κατά τον Kierkegaard, συγκροτείται από αντιφατικά διαλεκτικά στοιχεία, το χρονικό και το άχρονο ή αιώνιο. Η σύνθεση αυτή αναδεικνύει την τραγικότητα της ύπαρξης, η βίωση της οποίας προϋποθέτει την αφύπνιση από το λήθαργο του χρονικού... ...Η υπαρξ...