Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η υπερηφάνεια ή αλαζονεία είναι το μοναδικό από τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα που έχει μια ηθική πλευρά. Ασφαλώς και είναι καλό να αισθάνεσαι υπερηφάνεια για την πατρίδα σου, την κοινότητά σου, τον εαυτό σου. Όταν όμως φτάνει κανείς σε σημείο υπερβολής, όπως αποδεικνύει στην "Αλαζονεία" ο Μάικλ Έρικ Ντάισον, τότε αυτές οι αρετές γίνονται θανάσιμα αμαρτήματα. Ξεκινώντας από τον Αυγουστίνο και τον Ακινάτη και φτάνοντας στον ΜακΙντάιρ και τον Χάουεργουας, στον Νίμπουρ και τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ο Ντάισον προσφέρει μια πολύπλευρη θεώρηση του "ενάρετου κακού". Εμβαθύνει στις φι...

Ο Κορνήλιος Καστοριάδης υπήρξε πολιτικός αγωνιστής, οικονομολόγος, ψυχαναλυτής και φιλόσοφος. Με τα κείμενα που παρουσιάζονται στον παρόντα τόμο μας προτρέπει να ξανασκεφτούμε ότι εμείς, ως άτομα, λαοί, κοινωνίες, ακόμα και ως οικουμένη, είμαστε οι μόνοι υπεύθυνοι για το μέλλον και τη νοηματοδότηση της ζωής μας, οι μόνοι δημιουργοί της ιστορίας μας. Επιχειρηματολογεί για πληθώρα θεμάτων, από το γιατί το πρόταγμα της αυτονομίας δεν είναι ουτοπία μέχρι το γιατί δεν είναι πια μαρξιστής. Επανερχόμενος στο πρόβλημα της ύπαρξης μιας "δημοκρατίας" χωρίς "δημοκράτες", η οποία κατασ...

Κεντρικό αντικείμενο για τον στοχασμό του πρώιμου Νίτσε, όπως φανερώνουν τα κύρια συγγράμματα της περιόδου αυτής, αποτελεί η αρχαία ελληνική τραγωδία. Υπό το πρίσμα της μεταφυσικής και της αισθητικής θεωρίας του Σοπεγχάουερ, ο Νίτσε πραγματεύεται την ακμή και την παρακμή του "αρχαίου μουσικού δράματος" ως αποφασιστικό κεφάλαιο στην ιστορία ολόκληρου του δυτικού πολιτισμού. Η αττική τραγωδία, κατά τον φιλόσοφο, αποτελούσε ολοκληρωμένο έργο τέχνης, σύνθεση ποίησης, πλαστικών τεχνών, χορού και μουσικής, γεννήθηκε δε από τον συγκερασμό δύο πολύ ιδιαίτερων στοιχείων, του "απολλώ...

"Δεν είναι σίγουρο ότι οι ιστορίες που ακολουθούν είναι εντελώς αληθινές. Θα μπορούσαν να είναι αληθινές". Η φιλοσοφία είναι μια πρόκληση όπου η σκέψη ξεκινάει από την απλότητα των καθημερινών πραγμάτων και δείχνει τη θαυμαστή περιπλοκότητά τους, που μερικές φορές μοιάζει ακατανίκητη. Σε 39 κεραυνοβόλες, κινηματογραφικές σχεδόν, ιστορίες οι Roberto Casati και Achille Varzi μας προσκαλούν να ανακαλύψουμε ένα διαφορετικό τρόπο, διασκεδαστικό και εμπνευσμένο, για να φιλοσοφούμε.

[...] Είχα πάντοτε την μέριμνα να συνεχίσω τους "Αισθητικούς προβληματισμούς" του πρώτου τεύχους, που εξέδωσα για πρώτη φορά το 1982. Συγκεντρώνω στο παρόν πόνημα ανακοινώσεις που έκανα και άρθρα που έγραψα, με προσθήκες, αφαιρέσεις και ανασυνθέσεις, αλλά και ανέκδοτα μελετήματα. Οι διερευνήσεις και στοχασμοί του πρώτου μέρους συμπληρώνονται στο δεύτερο μέρος με καταξιωμένες προσωπικότητες, που καταθέτουν την μαρτυρία των πάνω στο γενναίο αγώνισμα της αισθητικής και της θεωρίας των αξιών. Στην "αυχμηρή" αυτήν εποχή, που μας απομυζά τους ζωτικούς πνευματικούς χυμούς και μα...

Τα κύρια στοιχεία που χαρακτηρίζουν το έργο του Λούκατς για την αισθητική διαπερνούν και τη μελέτη του για τη μουσική, και είναι: η πρωταρχική σημασία της αντανάκλασης της πραγματικότητας, η έμφαση στον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα της τέχνης και στην καθοριστική σημασία της στη διαδικασία κοινωνικοποίησης του ανθρώπου, η υπεράσπιση της αισθητικής αξίας του ρεαλισμού, η κριτική στάση απέναντι στις καλλιτεχνικές εκδηλώσεις του σύγχρονου ατομικισμού. Στο πλαίσιο αυτό, οι βασικές πτυχές που θίγει ο σημαντικός μαρξιστής διανοητής για τη μουσική είναι: η θεμελίωση του κοινωνικού...

Η βυζαντινή φιλοσοφία αποτελεί έναν κλάδο που παλιότερα δεν είχε την ίδια ανάπτυξη με αυτή που γνωρίζει τα τελευταία χρόνια. Τούτο, ασφαλώς, δεν συνέβαινε αποκλειστικά και μόνο εξ αιτίας της ευρύτατα διαδεδομένης αρνητικής αντίληψης που επικρατούσε για την πνευματική κληρονομιά που κατέλιπε η βυζαντινή περίοδος (θυμίζουμε μόνο τον όρο "βυζαντινισμός", μια προκατάληψη που μας φόρτωσε ο 18ος αιώνας). Υπήρχε ταυτόχρονα και η αμφιβολία για το εάν και κατά πόσο η κατ' εξοχήν θεολογική σκέψη του Βυζαντίου ήταν πράγματι και θεολογική, και κατά καιρούς πολλοί είχαν διατυπώσει έντο...

Η Αισθητική, πού απασχόλησε και απασχολεί καλλιτέχνες, ψυχολόγους, κοινωνιολόγους, παιδαγωγούς, πολιτικούς και γενικά κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο που βλέπει τι θέση έχει μέσα στη ζωή και στην ιστορία μας η τέχνη. Και πόσο ουσιαστικά ανθρώπινο είναι η δίψα τής ομορφιάς.

Η "Αισθητική" ή "Φιλοσοφία της τέχνης" και πιο συγκεκριμένα "Φιλοσοφία των καλών τεχνών" του Hegel αποτελεί ένα από τα μείζονα έργα της γερμανικής φιλοσοφικής παράδοσης και πιο συγκεκριμένα της γερμανικής αισθητικής παράδοσης, όπως αυτή διαμορφώθηκε κυρίως από την "Κριτική της κριτικής δύναμης" του Kant, αλλά και από τα έργα των Winckelmann, Schelling, Lessing, Schiller, Schlegel, Novalis, Tieck κ.ά. H «Αισθητική» του Hegel αποτέλεσε αντικείμενο κριτικής στον 20ο αιώνα τόσο από τον Heidegger, όσο και από τους Adorno και Gadamer, κυρίως για την θέση που αποδόθηκε στον Hegel...

Τέσσερα κείμενα του Ντιντερό (1713-1784), το καθένα κι ένα είδος, μα με κοινή αναφορά τις καλές τέχνες, αποδίδονται στην παρούσα έκδοση στα ελληνικά, μεταφέροντας περίτεχνα το γούστο και τη χάρη του κατεξοχήν γαλλικού αιώνα που είναι ο 18ος, ο αιώνας του Διαφωτισμού, αξεχώριστος όμως από τις φιλάρεσκες, προσφυείς και παιγνιώδεις επιδόσεις σε κάθε απόκρυφη ή εμφανή πτύχωση της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής: το πρώτο, υπό μορφήν επιστολής με παραλήπτη τον περιβόητο, αλλά και αμφιλεγόμενο κατά τον Ντιντερό, θεωρητικό των καλών τεχνών αββά Μπαπέ, η "Επιστολή για τους κωφάλαλους π...

Πρόοδος είναι η αιτιοκρατικά προσδιορισμένη ευθύγραμμη, χωρίς παλινδρομήσεις, πορεία προς τα εμπρός. Αυτή είναι η έννοια της προόδου που αποτέλεσε την βάση του απελευθερωτικού προγράμματος του Διαφωτισμού. Η έννοια αυτή, παρά την κριτική που υπέστη, εξακολουθεί να είναι ιδέα συναρπαστική και σε πολλούς να φαντάζει ως αυτονόητη. Γι' αυτό και το πρόβλημα της προόδου ξανατίθεται. Ξανατίθεται σήμερα με νέα μορφή: Ποιά είναι η έκταση της ισχύος της και ποιά είναι τα όριά της; Έως που φθάνει η "αίσθηση" και που αρχίζει η "ψευδαίσθηση" της προόδου; Ο παρών τόμος προσπαθεί να πρ...

Το 1927, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν επισκέφθηκε τον Ζίγκμουντ Φρόιντ στο Βερολίνο. Στα 47 του ο Αϊνστάιν ήταν το κορυφαίο σύμβολο των φυσικών επιστημών, ενώ ο Φρόιντ, στα 70 του, ήταν το αντίστοιχό του στις κοινωνικές επιστήμες. Όταν ένας φίλος του Αϊνστάιν τού πρότεινε να δοκιμάσει την ψυχανάλυση, εκείνος απάντησε: "Θα σε λυπήσω, καλέ μου, όμως προτιμώ σαφώς να παραμείνω στο σκοτάδι κάποιου που δεν έχει ψυχαναλυθεί". Ο Φρόιντ, μετά τη συνάντησή του με τον Αiνστάιν, σημείωσε: "Καταλαβαίνει από ψυχολογία όσο καταλαβαίνω εγώ από φυσική, οπότε... είχαμε μια πολ...

Μια ριζική διερώτηση δεν μπορεί παρά να οδηγεί σε ερωτηματικές απαντήσεις. Οι απαντήσεις αυτές τείνουν να διαλευκάνουν τόσο το αίνιγμα της ερώτησης όσο και εκείνο της απάντησης -τα οποία συνδέονται στενά- πατώντας επίσης στη μοίρα της φιλοσοφίας. Έχουμε να αντιμετωπίσουμε με φιλικότητα την καταστροφή, που δεν πλανάται μόνον, αλλά μας αφορά αποφασιστικά, ενώ συγχρόνως πρέπει να ανιχνεύσουμε τη δηκτική πανουργία, που παίζει μαζί μας και εμποδίζει τα σχέδιά μας. Ευαίσθητοι στις ρωγμές που είναι παντού παρούσες, έχουμε καθήκον να πραγματοποιούμε μια διάνοιξη. Οι σκέψεις αυτές,...