Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Κωνσταντινουπολίτης Κωνσταντίνος Ψάχος (1869-1949), πρωτοψάλτης και καθηγητής της βυζαντινής μουσικής στο Ωδείο Αθηνών, δημοσιεύει εδώ μία μικρή συλλογή από δημοτικά τραγούδια της Σκύρου, τους λεγόμενους "χαβάδες", καθώς και τρία θεσσαλικά και από ένα της Σαλαμίνας (Κούλουρης) και των Ψαρών. Ο ρομαντικός συγγραφέας επιχειρεί να αποδείξει ότι ακόμη και σε αυτή την άσημη γωνιά της ελληνικής γης (Σκύρο) υπάρχουν "όλως πρωτότυπα λαϊκά άσματα". Γι' αυτό χαρακτηρίζει τη λαογραφική συλλογή του "ως σημαντικήν εισφοράν εις την εθνικήν ημών μουσικήν". Ο συγγραφέας συνέλεξε ο ίδιος...

Ο Σπυρίδων Ζαμπέλιος θησαυρίζει εδώ τη δική του συμβολή στη διάσωση της ελληνικής δημοτικής ποίησης. Η συλλογή περιλαμβάνει 146 "ηρωικά" (θρήνους και κλέφτικα) και 50 "ποικίλα" ανέκδοτα άσματα. Η ιστοριογραφική αξία του βιβλίου έγκειται κυρίως στην εισαγωγή του ("προοίμιον") και την εκτενή (σσ. 31-590) "ιστορική μελέτη περί Μεσαιωνικού Ελληνισμού", όπου ο Ζαμπέλιος εισηγείται πρώτος την τρίσημη ενότητα της ιστορίας του ελληνισμού ("αρχαία, μέση και νεωτέρα περίοδος"). Τα "'Ασματα δημοτικά" αποτελούν σταθμό στη γένεση της ελληνικής ιστοριογραφίας τον 19ο αιώνα. Ο Λευκάδιος λ...

Τα τραγούδια που ακολουθούν τα συγκέντρωσα κατά το χρονικό διάστημα 1955-1975, παράλληλα με τη συλλογή και του άλλου λαογραφικού υλικού της Λευκάδας, που μάζεψα. Πολλά απ' αυτά αποτελούν προσωπικό μου αποθησαύρισμα, προϊόν των παιδικών μου βιωμάτων. Από μικρός με τους άλλους συνομήλικους μου- παρακολουθώντας γιορταστικές ή πένθιμες εκδηλώσεις στο χωριό μου τον Κάβαλλο, απομνημόνευα χωρίς, φυσικά, καμιά ξεχωριστή προσπάθεια, πολλά δημοτικά τραγούδια, που τ' άκουγα να τα απαγγέλλουν ή να τα τραγουδούν συγχωριανοί μου ή άλλοι χωρικοί Λευκαδίτες. Κι αυτά αποτέλεσαν το πρώτο...

Η ανθολογία "Ξηρομερίτικα δημοτικά τραγούδια" αποτελεί μια συνοπτική αντιπροσωπευτική παρουσίαση των καλύτερων δημοτικών τραγουδιών του Ξηρομέρου Αιτωλοακαρνανίας. Δημοτικά τραγούδια φορμαρισμένα, λιτά, απλά, σύντομα. Ποίηση περήφανη, πολύ αυστηρή, εμπνευσμένη περισσότερο από το θάνατο παρά από τη χαρά. Ο σκοπός τους λυπητερός και βαρύς. Η έκδοση περιλαμβάνει 187 τραγούδια, ακριτικά, ιστορικά, για κλέφτες και αρματωλούς, της αγάπης, επαινετικά, του γάμου, της ξενιτιάς, της φυλακής, λυπητερά, μοιρολόγια, διδακτικά-γνωμικά, σατιρικά, θρησκευτικά, εργατικά, ποιμενικά, νανουρίσ...

[...] Το μικρό αυτό βιβλίο δεν είναι μια εγκυκλοπαίδεια του δημοτικού τραγουδιού. Έχει ορισμένο στόχο. Δεν ασχολείται για παράδειγμα, με θέματα μετρικής, ή θέματα τραγουδιού και χορού -στοιχεία βεβαίως αναπόσπαστα δεμένα με το δημοτικό ποίημα- ούτε με ζητήματα της λαογραφικής επιστήμης στην περιοχή του δημοτικού τραγουδιού, παρά εντελώς συμπτωματικά και περιστασιακά. Κύριος στόχος είναι τα προβλήματα μιας "αισθητικής του κοινού", έτσι όπως αυτά φανερώνονται μέσα από το δημοτικό τραγούδι. Σε συνέχεια, σύντομη συγκριτική σπουδή με τις σημερινές αισθητικές θεωρίες (στρουκτουρα...

Ο κερκυραίος Αντώνιος Μανούσος (1828-1903) δημοσιεύει μία συλλογή από δεκάδες δημοτικά τραγούδια "εθνικά", "ιστορικά", ερωτικά και "οικιακά" της Κέρκυρας αλλά και της ηπειρωτικής Ελλάδας (Ηπείρου, Θεσσαλίας και Στερεάς). Τα "ιστορικά" και "εθνικά" τραγούδια αναφέρονται σε επώνυμους κλέφτες των οθωμανοκρατούμενων περιοχών, όπως τον Χρήστο Μηλιόνη, τον Γιάννη Μπουκουβάλα, τον Μητρομάρα, τον Ζίδρο, τον Αθανάσιο Διάκο κ.ά., και σε ιστορικά γεγονότα, όπως η πτώση του Σουλίου (1803), η παράδοση της Πάργας (1819), η άλωση της Τριπολιτσάς (1821), η άλωση του Μεσολογγίου (1826) κ.ά....

Ο Γεώργιος Χασιώτης (γεν. 1842 στην Ήπειρο), μαθητής του καθηγητή Στέφανου Κουμανούδη, διασώζει ως επί το πλείστον ανέκδοτα δημοτικά τραγούδια της Ηπείρου, που εκτός ελαχίστων δεν περιέχονται στην πληρέστερη έως τότε συλλογή, του Arnoldus Passow (Λειψία 1860). Η συλλογή του Χασιώτη περιέχει συνολικά 321 αριθμημένα δημοτικά ποιήματα: 12 νανουρίσματα, 8 εορταστικά, 45 γαμήλια, 36 χορευτικά, 28 της ξενιτιάς, 64 κλέφτικα, 48 ερωτικά, 5 νεκρικά ("του Χάρου"), 30 μοιρολόγια και 45 διάφορα τραγούδια (στο επίμετρο). Ο εκδότης στα προλεγόμενά του κάνει αναδρομή στις προγενέστερες συ...