Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Τα τραγούδια που ακολουθούν τα συγκέντρωσα κατά το χρονικό διάστημα 1955-1975, παράλληλα με τη συλλογή και του άλλου λαογραφικού υλικού της Λευκάδας, που μάζεψα. Πολλά απ' αυτά αποτελούν προσωπικό μου αποθησαύρισμα, προϊόν των παιδικών μου βιωμάτων. Από μικρός με τους άλλους συνομήλικους μου- παρακολουθώντας γιορταστικές ή πένθιμες εκδηλώσεις στο χωριό μου τον Κάβαλλο, απομνημόνευα χωρίς, φυσικά, καμιά ξεχωριστή προσπάθεια, πολλά δημοτικά τραγούδια, που τ' άκουγα να τα απαγγέλλουν ή να τα τραγουδούν συγχωριανοί μου ή άλλοι χωρικοί Λευκαδίτες. Κι αυτά αποτέλεσαν το πρώτο...

"Το υλικό μου προέρχεται κατά 80% περίπου από τα επαγγελματικά τετράδια των λαϊκών οργανοπαικτών, όπως εμφανίζονταν στα πανηγύρια. Η πηγή αυτή θεωρήθηκε από τον Γ. Μέγα πρωτογενής και άγνωστη ώς τότε. Το δημοτικό τραγούδι απηχεί τις ρίζες μας και τις φυλετικές ιδιαιτερότητες και η μελέτη του αποτελεί ύψιστη ελληνική παιδαγωγία." (από τον πρόλογο του βιβλίου)

Σε αυτή την έκδοση ο Σωτήρης Τσιάνης επιχειρεί να καλύψει τη μουσική παράδοση της Σκύρου, μελετώντας και παρουσιάζοντας 168 μουσικά παραδείγματα. Αυτό το σπάνιο όσο και πολύτιμο υλικό προσεγγίζεται πολύπλευρα, όπως επιτάσσει η σύγχρονη εθνομουσικολογική έρευνα. Τα λαογραφικά σχόλια και το εκτεταμένο μουσικό εισαγωγικό σημείωμα έρχονται πολύτιμος αρωγός στην καλύτερη κατανόηση της δομής της παραδοσιακής μουσικής, και στο πώς αυτή εκφράζεται από το δημοτικό τραγούδι. Επιπλέον δίνεται για το κάθε τραγούδι το πλήρες ποιητικό κείμενο και η μεταγραφή της μελωδίας του σε μουσική (...

Το 1824 ο Γάλλος λόγιος Κλοντ Φοριέλ συγκέντρωσε, ταξινόμησε και παρουσίασε για πρώτη φορά στο ευρωπαϊκό αναγνωστικό κοινό ένα σεβαστό αριθμό ελληνικών δημοτικών τραγουδιών, σε ένα μεγαλειώδες έργο με τίτλο Δημοτικά Τραγούδια της Σύγχρονης Ελλάδας. Σε μια ανανεωμένη έκδοση που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του σύγχρονου αναγνώστη, το σημαντικό αυτό έργο-περιπλάνηση στον ανεξάντλητο πλούτο της λαϊκής μας παράδοσης έρχεται να συναντήσει και πάλι το ελληνικό κοινό, αποδεικνύοντας ότι το δημοτικό τραγούδι ως ιδέα και ως έκφραση αφορά άμεσα τους Έλληνες κάθε εποχής.

Το βιβλίο είναι έκδοση της ομώνυμης εργασίας του συγγραφέα, η οποία δημοσιεύθηκε ως "χειρόγραφο" με την κατάθεσή της σε διάφορες βιβλιοθήκες από το 2006 μέχρι το 2015. Στην έκδοση αυτή διατηρήθηκε αμετάβλητο το κυρίως σώμα της "χειρόγραφης" εργασίας.

Ο συγγραφέας μας φέρνει σε επαφή με 353 δημοτικά άσματα, υποδείγματα μιας τέχνης που παρήλθε, ενός πολιτισμού αρχαίου πάνω στους καημούς, τους πόθους και τις λαχτάρες του ανθρώπου αυτού του τόπου. Τ' αναλύει, τα ταξινομεί, τα παραθέτει με τα πλουμίδια όλης τους της τέχνης. Έργο μεγαλόπνοο και εμπεριστατωμένο, μελέτη χρόνων και αγάπης.

[...] Το μουσικό υλικό που δημοσιεύω εδώ, το συγκέντρωσε ο Φαρδύς διαδοχικά σε τρεις περιοχές. Στη Σμύρνη όσο φοιτούσε στην Ευαγγελική Σχολή (1874-1879) τόνισε το λιγότερο σαράντα μελωδίες απ' αυτές που άκουγε στους δρόμους, στις ταβέρνες κι αλλού. [...] Στο Καργκέζε της Κορσικής (1885-1887) διέσωσε από το στόμα του Γιάννη Κορίτζη τις ελάχιστες ελληνικές μελωδίες που ήταν ακόμη ζωντανές στη μνήμη των ελληνόφωνων κατοίκων του χωριού. Και τέλος στη Σαμοθράκη (1888-1901), χάρις στην Κανούδα Τσαγκούρια, την κόρη της Μαρία και άλλους, κατέγραψε δώδεκα τοπικές μελωδίες καθώς και...

Δεν είναι λίγοι οι φιλόμουσοι που γνωρίζουν τα "Πέντε ελληνικά δημοτικά τραγούδια" του Ravel για γυναικεία φωνή με συνοδεία πιάνου ή σε δεύτερη εκδοχή με συνοδεία ορχήστρας. Πρόκειται για κύκλο τραγουδιών που συντέθηκε το 1904 και τυπώθηκε το 1907. Το τρίτο τραγούδι του κύκλου αντλήθηκε από μια συλλογή που εξέδωσε στην Πόλη ο Περικλής Μάτσας το 1883. Τα άλλα τέσσερα προέρχονται από ένα βιβλίο με ελληνική παραδοσιακή μουσική που κυκλοφόρησε στο Παρίσι το1903, και περιέχει 114 μελωδίες ηχογραφημένες στη Χίο το 1898-99. Η ηχογράφηση, καταγραφή των στίχων των τραγουδιών και επ...

Υπάρχουν άραγε, ύστερα από τόση φιλολογία, πράγματα να ειπωθούν για το δημοτικό τραγούδι; Την απάντηση θα βρει ο αναγνώστης σ' αυτό τον τόμο, όπου ο συγγραφέας, με αφετηρία τη σύγχρονη θεωρία της λογοτεχνίας, εισάγει νέες μεθόδους, ανοίγει καινούρια πεδία έρευνας, θέτει νέα ερωτήματα, ανανεώνει την προβληματική μας για τα παλιά. Η οργάνωση των περιεχομένων ακολουθεί ένα τριμερές σχήμα: εισαγωγή-ανάλυση-σύνθεση. Το εισαγωγικό μέρος συγκεφαλαιώνει με σύγχρονους όρους, όσα γνωρίζουμε για το δημοτικό τραγούδι. Παράλληλα συνιστά κι έναν πλήρη απολογισμό των σχετικών μελετών....

Το τραγούδι, η σύμπραξη λόγου και μουσικής, είναι το εκφραστικότερο μέσο που έχει στη διάθεση του ο άνθρωπος, για να εκφράσει τα συναισθήματά του. Με αυτό εξωτερικεύει τη χαρά και τις ελπίδες του, τον πόνο και τις απογοητεύσεις του. Τα ελληνικά δημοτικά τραγούδια είναι ο καθρέφτης της ψυχής του ανθρώπου που έζησε στον ελλαδικό χώρο από τον 9ο μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα. Η μελέτη τους μέσα απο το πρίσμα της κοινωνιολογίας της μουσικής και της πολιτισμικής ανθρωπολογίας θα μας φέρει σε επαφή με μία κοινωνία, η οποία πλέον εξέλειπε. Θα έρθουμε, λοιπόν, κοντά σε ένα κόσμο,...

Ο Κωνσταντινουπολίτης Κωνσταντίνος Ψάχος (1869-1949), πρωτοψάλτης και καθηγητής της βυζαντινής μουσικής στο Ωδείο Αθηνών, δημοσιεύει εδώ μία μικρή συλλογή από δημοτικά τραγούδια της Σκύρου, τους λεγόμενους "χαβάδες", καθώς και τρία θεσσαλικά και από ένα της Σαλαμίνας (Κούλουρης) και των Ψαρών. Ο ρομαντικός συγγραφέας επιχειρεί να αποδείξει ότι ακόμη και σε αυτή την άσημη γωνιά της ελληνικής γης (Σκύρο) υπάρχουν "όλως πρωτότυπα λαϊκά άσματα". Γι' αυτό χαρακτηρίζει τη λαογραφική συλλογή του "ως σημαντικήν εισφοράν εις την εθνικήν ημών μουσικήν". Ο συγγραφέας συνέλεξε ο ίδιος...

Λείπει της θάλασσας νερό, λείπει της γης βοτάνι λείπει κι εσένα ο γιούλης σου στα μακριά στα ξένα Σε όλες τις συλλογές των δημοτικών τραγουδιών στιχουργούνται τα βότανα. Τα συναντούμε στα κλέφτικα τραγούδια και στα νανουρίσματα, που πολλά είναι αρχαιότατα βυζαντινά, όπως και στα μοιρολόγια, τα ερωτικά τραγούδια και τις παραλογές, μ' άλλα λόγια παντού. Η παρουσία των βοτάνων, δηλαδή των φυτών με φαρμακευτική χρήση, δεν συμβάλλει μόνο στη μουσικότητα και τον νοηματικό πλούτο των δημοτικών τραγουδιών. Λέξεις σύνθετες με πρώτο ή και δεύτερο συνθετικό κάποιο βότανο, όπως νεραν...