Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Οι μαντινάδες, έχοντας γίνει με την πάροδο των χρόνων αναπόσπαστο χαρακτηριστικό της έκφρασης των Κρητικών, δεν άφησαν ασυγκίνητο τον Ανδρέα Ακουμιανάκη, που συγκέντρωσε εκείνες τις μαντινάδες που ο ίδιος τραγούδησε και τραγουδάει όταν το θέλει η περίσταση. Ένα ιδιαίτερο στοιχείο του βιβλίου είναι το σαρανταμαντίνιαδο, μια αριθμητική κατάταξη των δίστιχων. Το μόνο που είχε στο μυαλό του ο συγγραφέας όταν έγραφε με αλφαβητική σειρά τις μαντινάδες ήταν να τις σώσει, να τις διασώσει σε αυτούς που δεν τις ξέρουν, ή να τις ξαναθυμίσει σ' αυτούς που ακούν τη λύρα να παίζει και η...

Το βιβλίο αυτό είναι μια περιδιάβαση στον κόσμο του δημοτικού τραγουδιού με πρώτο στόχο την ανίχνευση του βαφτιστικού ονόματος των ανθρώπων που αναφέρονται σ' αυτό και τη θεώρησή του κάτω από το πρίσμα της εθνικής μας ιστορίας. Ένας δεύτερος στόχος είναι οι εκφραστικοί τρόποι που παίρνουν συχνά τη θέση του ονόματος κι ένας τρίτος η λειτουργία γενικά της προσφώνησης μέσα στο στίχο και μέσα στο τραγούδι. Με την περιδιάβαση αυτή ο αναγνώστης θα μπορέσει να συνθέσει στην αντίληψή του το μοντέλο μιας κοινωνίας που ζούσε με φυσική απλότητα και που παρόλα της τα πάθη και τα παθή...

Οι "λαϊκές" αντιλήψεις, οι "αναπαραστάσεις" του γυναικείου σώματος στα δημοτικά τραγούδια, είναι το θέμα αυτού του βιβλίου. Στα δημοτικά τραγούδια βρίσκουμε συχνά περιγραφές του σώματος της γυναίκας και ιδίως της νέας γυναίκας. Το γυναικείο σώμα στα τραγούδια περιγράφεται συνήθως όχι ως σώμα στατικό αλλά στην κίνησή του στον χώρο, εκφράζοντας μέσα από την ενδυμασία, το βάδισμα, τις χειρονομίες και το βλέμμα διάφορα συναισθήματα και επιθυμίες αλλά και το καθεστώς της γυναίκας (ανύπαντρη, αρραβωνιασμένη/παντρεμένη, χήρα), όπως και την κοινωνική θέση. Το σώμα κινείται στον χώ...

Η παρούσα εργασία, "Το δημοτικό μας τραγούδι - Όψεις και απόψεις", περιλαμβάνει 24 σύντομα ή εκτενή μελετήματα (καλύτερα σπουδές) πάνω σε θέματα σύγχρονου προβληματισμού σχετικά με το δημοτικό τραγούδι. Είναι κείμενα της τελευταίας εικοσαετίας (εισηγήσεις, πρόλογοι, βιβλιοκριτικές, έρευνες), τα πιο πολλά αδημοσίευτα και ορισμένα γραφής διαρκείας, όπως "Τα όνειρα στη δημοτική μας ποίηση" και τα "Πραμυθοτράγουδα". Η ποικιλία αυτή των ομόκεντρων προσεγγίσεων λειτουργεί αναστοχαστικά για την ουσία, την ύπαρξη και την επιβίωση της δημοτικής μας ποίησης. Το δημοτικό μας τραγούδι,...

Στον πρώτο τόμο αυτής της παρουσίασης-ερμηνείας δημοτικών τραγουδιών, μαζί με τα άλλα εισαγωγικά σχόλια, σημειώθηκε η άποψη πως η διαίρεση των δημοτικών τραγουδιών σε είδη είναι συμβατική και ξεχωρίζει, μ' έναν κοινό κι ενιαίο τρόπο, ομάδες τραγουδιών, που βρίσκονται πιο κοντά ή μακρύτερα η μια απ' την άλλη για διάφορους λόγους, όχι πάντα αυτούς που συνήθως λογαριάζονται για τη διαίρεση των τραγουδιών. Έτσι ο χωρισμός στα τυπικά γνωστά είδη στηρίζεται αυθαίρετα σε μερικά κριτήρια κι αγνοεί άλλα. Το πιο σημαντικό όμως είναι πως, εκτός απ' τις διαφορές, ανάμεσα στα τραγούδια...

Αυτό το βιβλίο είναι ο πρώτος τόμος μιας αναλυτικής μελέτης των δημοτικών τραγουδιών που προορίζεται, όπως όλα τα βιβλία αυτής της σειράς, για το μέσο αναγνώστη κάθε ηλικίας, δηλαδή τον όχι ειδικό και ελεύθερο σημερινό άνθρωπο, που διαβάζει και ποίηση. Έτσι το βιβλίο δεν αναφέρεται ρητά σε προηγούμενες μελέτες (παρά μόνο με τις σημειώσεις), τις προϋποθέτει όμως, κι αυτό πρέπει να λογαριάζεται πάντα. Γενικά η μελέτη γίνεται από μια προσωπική άποψη, που βασίζεται στη βίωση και την πραγματική εμπειρία, και μαζί στο συσχετισμό με βιβλία και απόψεις που βρίσκονται έξω απ' την πρ...

Πόσο διαφορετική είναι μια λογοτεχνία συνθεμένη προφορικά, όπως τα δημοτικά τραγούδια; Ποιες σχέσεις έχει με την κοινωνία, πόσο την εκφράζει; Πώς φτιάχνονται, τελικά, τα δημοτικά τραγούδια, πώς ακριβώς λειτουργούν για τους χρήστες τους, ποιος είναι ο ιδεολογικός τους κόσμος; Σε ποια εποχή δημιουργήθηκαν, και με ποιους τρόπους έφτασαν έως τις μέρες μας; Αυτά είναι τα ερωτήματα που προσπαθεί να αντιμετωπίσει το βιβλίο. Ξεκινάει από τα συνθετικά προβλήματα (τη λειτουργία των τραγουδιών στην αγροτική κοινωνία, το περιεχόμενό τους, και το πώς η τεχνοτροπία δημιουργεί το τραγο...

Ένας λαός, όπως οι Έλληνες, που έδωσε τιτάνιους αγώνες για τη λευτεριά του, θα πρέπει να βάλει τη δική του σφραγίδα στον τόπο που λέγεται Ελλάδα, για να φεγγοβολά, όπως η θωριά του μπαρουτοκαπνισμένου αγωνιστή του Εικοσιένα κι όλων των αγωνιστών στους εθνικούς αγώνες της φυλής, που με τις υπεράνθρωπες πράξεις τους έκαναν τον κόσμο να παραμιλάει με θαυμασμό γι' αυτούς. Γιατί, ο λαός της Ελλάδας, έκανε πράξη και θυσία το όραμά του για τη λευτεριά και τη συνέχεια του γένους. Πόσο σοφά στην απλότητά τους και στη σύλληψή τους είναι τα λόγια του Φώτη Κόντογλου: "Εμείς οι Έλληνε...

Το δημοτικό τραγούδι, σε αντίθεση με πολλές τρέχουσες "απομυθοποιητικές" θεωρίες, που επιθυμούν να το αντιμετωπίσουν ως "ένα μόνο τραγούδι", είναι εν τέλει το βίωμα του ελληνικού λαού ως προς τη θέση του στον κόσμο. ...Aποδίδει, με τον πιο ολοκληρωμένο τρόπο, τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής ιδεολογίας, το "συναμφότερο" του εθνικού μας χαρακτήρα. Ενός χαρακτήρα που έχει διαμορφωθεί σε μια πορεία χιλιάδων χρόνων, μέσα από περιπέτειες, μεταπτώσεις και αλλαγές, που ελάχιστοι ιστορικοί λαοί έχουν γνωρίσει. Το γεγονός πως σήμερα, σε μια εποχή καθολικής παρακμής του ελληνισ...

[...] Η επιλογή του θέματος: "Το δημοτικό τραγούδι από την αρχαιότητα ως σήμερα", άκρως προσφυής, προσδίνει την επιστημονική χροιά στο συνέδριο και συμβάλλει, με τις θεματικές της παραμέτρους, στην προαγωγή της έρευνας και της επιστήμης στο χώρο της εκπαίδευσης. Το δημοτικό τραγούδι, με ρίζες στα αρχαία λαϊκά τραγούδια, αποτελεί έναν ιδιαίτερο κλάδο στη νεοελληνική ποίηση, εξαιρετικά πλούσιο και σημαντικό, από πολλές απόψεις, στη μορφή, στο περιεχόμενο, στην έκφραση. Ως σύνθεση τριών παραδοσιακών στοιχείων, ποίησης, μουσικής και χορού, αντιπροσωπεύει την πιο άμεση και...

Ανέκαθεν οι λαοί τραγουδούσαν, αυτοσχεδίαζαν και απολάμβαναν το λόγο και τη μουσική, ανάλογα με το βηματισμό και το λύγισμα του κορμιού. Συναγωνίζονταν ποιοι θα στοιχειοθετήσουν καλύτερα τα λόγια και ποιοι θα βάλουν τους ήχους τής μουσικής. Έτσι γεννήθηκε το Δημοτικό Τραγούδι. Μέσ’ από τις στιχουργικές διηγήσεις περνούν μηνύματα, πόνοι και παράπονα, συνήθως, των απλών καθημερινών ανθρώπων, η ζωή των οποίων δε διαφέρει από εκείνων που σέρνονταν στα σκλαβοπάζαρα. Η ζωή, για πολλούς κρατούντες, δεν έχει καμία αξία. Πάνω απ’ όλα, βασιλεύει το κέρδος, ο εύκολος πλουτισμός, η...

Ο ελληνικός λαός ευαίσθητος και συναισθηματικός από τη φύση του, ένιωσε περισσότερο από τους άλλους την ανάγκη να κάνει τραγούδι τους καημούς του. Το δημοτικό τραγούδι το είδε ο λαός σαν μια ανάγκη ζωής, σύντροφο αχώριστο στη χαρά και στη λύπη. Σ' αυτό παρουσιάζονται όλες οι φάσεις της οικογενειακής ζωής, όλες οι περιπέτειες μιας χιλιόχρονης εθνικής ιστορίας· το καμάρι της αδούλωτης λεβεντιάς, τα κατορθώματα των αγέρωχων αρματολών, η πίκρα της ξενιτιάς ο πόνος της πικρής σκλαβιάς και του θανάτου.