Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Philip Sherrard in his introduction to this collection of his essays writes: "The Greece of the classical heritage and of the romantic philhellene has gone, and anyhow has always been irrelevant to the Greek situation. Greece is not and never has been a lost paradise or a haνen for tourists or an object of study , and those who approach her as if she were any of these will always fail to make any real contact with her. For to achieve this it is not enough to act in the manner of those who singly οr in droves are to be seen pouring exhaustively and exhaustingly over the G...

Στου Ανδρέου Κάλβου το κρυσταλωμένο έργο βρίσκει στην γλώσσα μας την πιο εκπλήττουσα, περίλαμπρη εμφάνειά του το απερίγραπτο μυστήριο της Ποίησης. Έργο λιγοστό εκλεκτικής και μονήρους ύπαρξης, που έζησε τον νοητό της βίο κοντά στον βωμό της Πατρίδας, μέσα σε δάσος δαφνών, αναδύεται κάθε μέρα, όσο πιο ευαίσθητη και σοφή γίνεται η ψυχή μας μέσα στην ποίηση, υψηλότερο, μυστηριωδέστερο, ακήρατο - καθώς η αβέβαιη μορφή του ποιητή παραμένει επίμονα στο ημίφως, και μετά την σιωπή του θανάτου που ελευθέρωσε τις γλώσσες του έργου του. Έργο κρημνώδες, φανέρωση της αριστοκρατικό...

Αντικείμενο της βιβλιογραφικής αυτής δοκιμής είναι η κριτική καταγραφή εντύπου υλικού σχετικού με τον μεγάλο Ζακύνθιο ποιητή Ανδρέα Κάλβο-Ιωαννίδη (1792-1869).

Το βιβλίο αυτό αποτελεί την εκτενέστερη έως σήμερα μελέτη της μετρικής μορφής και της ρυθμικής λειτουργίας ενός νεοελληνικού ποιητικού κειμένου· συγκεκριμένα, των Ωδών του Ανδρέα Κάλβου. Ο συγγραφέας αμφισβητεί την άποψη περί καταγωγής της ελληνικής καλβικής μετρικής από τον δεκαπεντασύλλαβο, αποδεικνύει ότι η προέλευση των στιχουργικών μορφών που συνθέτουν τις Ωδές είναι ιταλική και διαπιστώνει ότι το ρυθμικό αποτέλεσμα της ελληνικής καλβικής ποίησης, η πολύτροπος αρμονία της, είναι το σύνθετο προϊόν της συνενέργειας ελληνογενών και ιταλογενών ρυθμικών στοιχείων. Η συνενέρ...

Σολωμός και Κάλβος, Κάλβος και Σολωμός: δύο ογκόλιθοι της ποίησής μας, τόσο διαφορετικοί από κάθε άποψη μα και αρκετά "συγγενείς" ως προς ορισμένες επιμέρους εκφάνσεις του βίου τους. "Μοναχικοί", άλλος από καλλιτεχνική επιλογή κι άλλος από ανάγκη, περιπλανιούνται στους ίδιους σχεδόν χώρους, χωρίς ποτέ να συναντηθούν. Που οφείλονται όλ' αυτά; Ο Σωκράτης Καψάσκης απαντά με βάση τα στοιχεία που έχουν διασωθεί σε όλα τα πιθανά -και καμιά φορά απίθανα- ερωτήματα.

Οι "Ωδές" του Ανδρέα Κάλβου (1792-1869), η "Λύρα" (1824) και τα "Λυρικά" (1826), εξακολουθούν να προκαλούν το ενδιαφέρον μας, έχοντας διανύσει μια μακροχρόνια διαδρομή μέσα από αποσιωπήσεις, αμφισβητήσεις αλλά και αίφνης εξάρσεις υμνητικής "ανακάλυψης", όπως είναι η περίπτωση του Κωστή Παλαμά (1889). Στον 20ό αιώνα, χάρη στη φιλέρευνη ματιά του Γιώργου Σεφέρη, η ποίηση και η προσωπικότητα του Κάλβου γίνονται πιο οικείες και αποσαφηνίζονται πτυχές που ελάνθαναν, ενώ η κατάφαση και ο θαυμασμός του Οδυσσέα Ελύτη για τον αινιγματικό Ζακύνθιο επιβεβαιώνουν την ανανεούμενη διάρκε...

Ο Ανδρέας Κάλβος συνεχίζει να παραμένει ένας από τους μεγαλύτερους "αγνώστους" της νεοελληνικής λογοτεχνίας, μολονότι η πολυκύμαντη ζωή του και οι ελληνόφωνες ωδές του έχουν απασχολήσει εκτενώς τους μελετητές. Παράλληλα, στο γενικό κοινό παραμένει άγνωστο ένα μεγάλο μέρος της πολυσχιδούς δράσης του, ίσως λόγω του ότι, με λιγοστές σχετικά εξαιρέσεις, η φιλολογική έρευνα δεν έχει εστιάσει το ενδιαφέρον της στα πέραν των Ωδών κείμενά του (στην ιταλική, αγγλική και γαλλική γλώσσα) και επομένως στα μετά το 1826 καθέκαστα του βίου του. Αυτές τις πλευρές επιχειρεί να αναδείξει το...

Δεν είναι λίγες οι πνευματικές ενασχολήσεις του Ανδρέα Κάλβου, για τις οποίες γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα. Αυτό εν πολλοίς εξηγείται από το γεγονός ότι η κριτική και η φιλολογική έρευνα έχουν επικεντρωθεί στις είκοσι ωδές του, με αποτέλεσμα να έχουν πρωτίστως αναδειχθεί η προδρομικότητα της ποιητικής συνεισφοράς του και οι δασικές συνιστώσες που συνέβαλαν στη διαμόρφωσή της. Έτσι, πολύς λόγος έχει γίνει για την προ του 1826 δραστηριότητα του Κάλβου, ενώ σαφώς λιγότερες είναι οι συμβολές που συζητούν τη μετά το χρονικό αυτό σημείο παρουσία του. Ωστόσο, όσο και αν παραμένει...

Ο εντοπισμός ενός άγνωστου ιταλικού περιοδικού, της Ape italiana a Londra (Ιταλική μέλισσα στο Λονδίνο), στην εκδοτική ομάδα του οποίου ανήκε και ο Ανδρέας Κάλβος, γίνεται η αφορμή για ένα "διπλό βιβλίο", για ένα διπλό ταξίδι. Ένα ταξίδι αφενός στον κόσμο των ιταλών εξόριστων του Λονδίνου και των ιδεολογιών της μεταναπολεόντειας Ιταλίας και αφετέρου στον κόσμο του Ανδρέα Κάλβου.

O Κάλβος κατόρθωσε να ανασυνθέσει στο έργο του τη μακραίωνη παράδοση της ελληνικής γλώσσας και γραμματείας με τις νεωτερικές προτάσεις του ευρωπαϊκού ρομαντισμού, με τις ποιητικές κατακτήσεις του Μπάιρον και με την ιδεολογική διδασκαλία των Καρμπονάρων. Βίωσε την εμπειρία της επαναστατικής αδελφότητας σε διάφορες χώρες της ηπείρου και από το συμβολικό τελετουργικό της άντλησε μεγαλειώδη έμπνευση. Διότι ο Κάλβος υπήρξε γέννημα της νέας κοινωνίας που δημιούργησε το 1789. Συνέθεσε άλλωστε και εξέδωσε το έργο του σε τρία από τα κυριότερα επαναστατικά κέντρα όλης της ηπείρου - Λ...

Με αφετηρία την έννοια "γραμματική της ποίησης", που εισήγαγε ο Roman Jakobson, αλλά και την παλαιά εκείνη οξυδερκή παρατήρηση του Παλαμά ότι ο Κάλβος με "τα περί την γλώσσαν ολισθήματά" του "υπερπηδά την γραμματικής και λησμονεί το συντακτικόν", εξετάζονται ορισμένες ιδιόρρυθμες εκφορές του ποιητικού λόγου των Ωδών. Οι επιλογές και οι διατυπώσεις αυτές, που κλιμακώνονται από την απλή ανατροπή της ομαλής συντακτικής σειράς των όρων μιας φράσης ή πρότασης έως την πρόδηλη αντιγραμματικότητα, αποτελούν με τη συχνότητα της εμφάνισής τους χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ποιητικής...

Ένα νεανικό κείμενο του Ανδρέα Κάλβου με τον τίτλο "Apologia del suicidio" (Απολογία της αυτοκτονίας) δίνει το έναυσμα για μία μελέτη που φιλοδοξεί, χαρτογραφώντας τον "περί αυτοκτονίας" λόγο στην Ευρώπη και την Ιταλία του τέλους του δέκατου όγδοου και των αρχών του δέκατου ένατου αιώνα, όχι μόνο να αποκωδικοποιήσει το εν λόγω κείμενο, αλλά και να ιχνηλατήσει τους δρόμους μέσα από τους οποίους η νεωτερική αντιμετώπιση του εθελούσιου θανάτου εντάσσεται στο διανοητικό και ιδεολογικό υπόστρωμα του ποιητή των Ωδών.

Είναι αλήθεια πως η κερκυραϊκή περίοδος της ζωής του Ανδρέα Κάλβου (1792-1869) δεν έχει μελετηθεί στον ίδιο βαθμό με εκείνην που προηγείται αυτής. Μολονότι διήρκεσε είκοσι έξι ολόκληρα χρόνια (1826-1852), ήτοι το μεγαλύτερο διάστημα που ξόδεψε ο ποιητής για τη διαμονή του σε έναν τόπο, και είναι γεμάτη από πλούσια δραστηριότητα και περιστατικά που σχετίζονται με αυτόν, πολλοί καλβιστές δείχνουν να την έχουν υποβαθμίσει, ενδεχομένως διότι θεωρούν πως ενδιαφέρει σχεδόν αποκλειστικά τον βιογράφο του και τον ιστορικό της εποχής. Και όμως: μια πρόχειρη, έστω, ματιά στα πνευματ...

Το 1815 δημοσιεύεται στο Λονδίνο το βιβλίο του αιδεσιμότατου Frederick Nolan "An Inquiry into the Integrity of the Greek Vulgate", or "Received Text of the New Testament". Ο συντάκτης του ισχυρίζεται σε κάποιο σημείο ότι ο Επίσκοπος Καισαρείας Ευσέβιος εξάλειψε ορισμένα χωρία των Ευαγγελίων και των Επιστολών, επωφελούμενος από την ευκαιρία που του δόθηκε όταν διετάχθη από τον Μέγα Κωνσταντίνο να ετοιμάσει αντίγραφα των θείων γραφών για να χρησιμοποιηθούν από τις νέες εκκλησίες στην Κωνσταντινούπολη. Η μομφή αυτή θα προκαλέσει την ισχυρή αντίδραση ενός άλλου θεολόγου, του T...

Ανδρέας Κάλβος. Κοσμοπολίτης στο πνεύμα και στην αντίληψη. Επαναστάτης στην καρδιά. Καρμπονάρος. Περιδιαβαίνει στη Φλωρεντία, στη Ζυρίχη, στο Λονδίνο, στο Παρίσι, και πάλι στη Φλωρεντία. Ύστερα Γενεύη, και πάλι Παρίσι, Ναύπλιο, Κέρκυρα, ξανά Λονδίνο, Έσσεξ και, τέλος, Λάουθ. Τις νύχτες μ' ένα βαρύ παλτό περπατάει μέσα από δρόμους υπαρκτούς κι ανύπαρκτους. Βρίσκεται στο δρόμο για τη Χίο, την Πάργα, τα Ψαρά, τη Σάμο, το Σούλι. Βάζει τα γιορτινά του και υμνεί τον Βύρωνα, τον Κανάρη, τον Μπότσαρη. Ψάλλει για την ελευθερία, την αρετή, την πατρίδα, τη δόξα, τη νίκη. Είναι...

[set δύο τόμων]

[set δύο τόμων] Οι δύο τόμοι της "Αλληλογραφίας" του Ανδρέα Κάλβου, στο πλαίσιο της έκδοσης των Έργων του από το Μουσείο Μπενάκη, προσφέρουν για πρώτη φορά στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό το σύνολο των επιστολικών τεκμηρίων, αποδέκτης ή αποστολέας των οποίων υπήρξε ο ποιητής, ικανοποιώντας ένα από τα μεγάλα desiderata της νεοελληνικής φιλολογίας. 388 επιστολές και σημειώματα φωτίζουν τις λεπτομέρειες του βίου και της πνευματικής του διαμόρφωσης, τα ποικίλα περιβάλλοντα μέσα στα οποία κινήθηκε (Ιταλία, Ελβετία, Αγγλία, Γαλλία, Ελλάδα) και τους ανθρώπους που σχετίστηκαν μαζ...