Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Τα άρθρα αυτού του τόμου είναι κείμενα θεωρητικής κριτικής και ιδεολογικής αντιπαράθεσης. Η δημιουργία και η αποτελεσματική λειτουργία θεωρητικών έργων προϋποθέτουν μια διανοητική κοινωνική συγκυρία, που έχει σα βάση τη σοβαρή κριτική: δηλαδή μία αλληλοκριτική που να εντοπίζει τα ιδεολογικά μέτωπα και που να επιτρέπει στη θεωρία να εγκολπώνεται έτσι, χωρίς εκλεκτικισμό, τις θετικές προσφορές των διαφόρων απόψεων. Ξέρουμε ότι, αυτή τη στιγμή, και εκτός από ορισμένες φωτεινές εξαιρέσεις, ο τόπος μας, παρά την παράδοσή του, παρουσιάζει σημαντικές ελλείψεις στον τομέα αυτό της...

Το έργο αυτό του Γκυ Μπιολά "Μαρξισμός και περιβάλλον", μ' όλο που πέρασαν αρκετά χρόνια από την πρώτη έκδοση του στη χώρα μας, διατηρεί σήμερα όλη την επικαιρότητα του. Ένας απ'τους βασικούς λόγους είναι ότι το πρόβλημα της ρύπανσης του περιβάλλοντος, με τα συναφή προβλήματα που δημιουργεί, όχι μόνο δε λύθηκε στην Ελλάδα, αλλά τα τελευταία χρόνια έγινε ακόμα πιο οξύτερο και πήρε, θα μπορούσαμε να πούμε χωρίς να υπερβάλλουμε, στα μεγάλα τουλάχιστον αστικά κέντρα, δραματικές διαστάσεις. Ταυτόχρονα ο χρόνος που πέρασε επιβεβαίωσε τη βασική διαπίστωση αυτού του βιβλίου, ότι το...

Όπως δηλώνει και ο τίτλος, το βιβλίο αυτό πραγματεύεται τη φύση και το ρόλο του κράτους στα πλαίσια αυτού που συχνά αναφέρεται σαν "αναπτυγμένες καπιταλιστικές κοινωνίες". Για λόγους που επεξηγούνται στην Εισαγωγή, πιστεύω ότι αυτές οι κοινωνίες, παρά τις πολλές διαφορές τους, έχουν αρκετά κοινά βασικά γνωρίσματα ώστε να προσφέρουν ένα γενικό πλαίσιο για τη μελέτη του ρόλου που παίζει το κράτος σ' αυτές. Τα άλλα είδη κοινωνιών θέτουν εντελώς διαφορετικά προβλήματα όσον αφορά το κράτος και στην προκειμένη περίπτωση δεν επιχείρησα ν' ασχοληθώ μ' αυτά. [...]

Ο Gyorgy Lukacs (1885-1971) κατέχει ξεχωριστή θέση στο χώρο της μαρξιστικής φιλοσοφίας. Από το Δεκέμβρη του 1918 που προσχώρησε στο ουγγρικό κομμουνιστικό κόμμα ως το θάνατό του συμμετείχε ενεργητικά στις ιδεολογικές ζυμώσεις και τις πολιτικές διεργασίες του εργατικού κινήματος. Η χρονική, βέβαια, ανέλιξη της συγγραφικής του πορείας θα μπορούσε, λίγο σχηματικά, να διαιρεθεί στις ακόλουθες φάσεις: η πρώτη εγκαινιάζεται το 1902 με τα τεχνοκριτικά του πρωτόλεια και τερματίζεται με την έμπρακτη υιοθέτηση του μαρξισμού το 1918· η δεύτερη αρχίζει με την "Τακτική και ηθική" και απ...

"...Στις σημερινές συνθήκες η πολιτική και ιδεολογική πάλη αγκαλιάζουν όλο και νέα στρώματα του πληθυσμού, ιδιαίτερα της νεολαίας, μεγαλώνει όλο και περισσότερο ο ζήλος και το ενδιαφέρον των νέων αγωνιστών για να γνωρίσουν το έργο και τη ζωή των ιδρυτών του μαρξισμού, να μελετήσουν, να αφομοιώσουν και να εφαρμόσουν δημιουργικά την επαναστατική θεωρία. Αυτός είναι ένας από τους πολλούς λόγους που ώθησαν το συγγραφέα τούτου του βιβλίου να δώσει με εκλαϊκευμένη μορφή ορισμένες πλευρές από τη ζωή και το έργο των κλασικών του μαρξισμού".

Η μελέτη του Καρλ Κορς "Μαρξισμός και φιλοσοφία", που θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα έργα της μαρξιστικής σκέψης, δημοσιεύτηκε στα 1923 ταυτόχρονα με το "Ιστορία και ταξική συνείδηση" του Γκέοργκ Λούκατς. Τα δύο βιβλία χτυπήθηκαν, αφορίστηκαν και καταδικάστηκαν από τη σοσιαλδημοκρατία και τον ορθόδοξο μαρξισμό. Ο Κορς όμως δεν υπέκυψε στις επιθέσεις και σε μια επόμενη έκδοση του κειμένου του (1930) έγραψε την "Αντικριτική", επεκτείνοντας την κριτική της μαρξιστικής σκέψης στην κριτική της επαναστατικής ιδεολογίας του λενινισμού. Σήμερα, ύστερα από τόσο χρόνια ιστορικών...

Η λογοτεχνική κριτική στην Ελλάδα επιβιώνει σαν προσωπική ενασχόληση, ακολουθώντας τις ιδιοσυγκρασίες των συγκεκριμένων κριτικών. Στερείται των προϋποθέσεων που θα την καθιστούσαν μια αυτόνομη διανοητική πρακτική και λείπει ένας σαφής ορισμός του αντικειμένου της, καθώς και των μεθόδων προσέγγισης και ανάλυσής του. Το βιβλίο αυτό μας εισάγει στην ιστορία μιας προσπάθειας: περιγράφει το πλαίσιο, παρουσιάζει το περιεχόμενο και χαρακτηρίζει τους πρωταγωνιστές μιας δραστηριότητας. Δραστηριότητας που αναφέρεται στους "τρόπους" των μαρξιστών να ενσωματώσουν στην κοσμοθεωρία τους...

O 19ος αιώνας, ο αιώνας του αστικού πολιτισμού, είχε πολλές και σπουδαίες πνευματικές επιτυχίες, αλλά η πανεπιστημιακή ιστορική επιστήμη, που τότε ακριβώς αναπτύχθηκε, δεν συμπεριλαμβάνεται σ' αυτές. Πραγματικά, σημειώνεται μια οπισθοχώρηση σ' όλους τους τομείς -εκτός από τις τεχνικές της έρευνας- συγκριτικά με τις, συχνά κακοτεκμηριωμένες, θεωρησιακές και εξαιρετικά γενικευτικές μελέτες, με τις οποίες, όσοι έζησαν την πιο ριζικά επαναστατική εποχή, τον αιώνα της γαλλικής και της βιομηχανικής επανάστασης, επιχειρούσαν να κατανοήσουν τις μεταλλαγές της ανθρώπινης κοινωνίας....

Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει διπλό ενδιαφέρον: από τη μια μεριά, ασχολείται με ένα σύνολο καίριων προβλημάτων της εποχής μας, που αφορούν την ανισότητα της ανάπτυξης των διαφόρων χωρών και τις αντιθέσεις που επακολουθούν, που αφορούν τις διεθνείς συναλλαγές, όπως και το πρόβλημα του ιμπεριαλισμού, της φύσης του και των επιπτώσεών του. Από την άλλη μεριά, επιτρέπει να φανεί καθαρά, λόγω της ακρίβειας με την οποία παρουσιάζει τις θέσεις του ο Αργύρης Εμμανουήλ, η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε δύο ειδών απόψεις πάνω σ' αυτά τα προβλήματα. Αυτή η διαχωριστική γραμμή δεν αφορά μό...