Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Αυτό το ιστορικό πανόραμα δεν είναι μια νέα ιστορία της υστερίας, αλλά μια ιστορία των ορισμών της υστερίας. Γιατί είναι τόσο δύσκολο να οριστεί η υστερία; Μπορεί καν να οριστεί; Πολλοί συγγραφείς το προσπάθησαν, από αμνημονεύτων χρόνων. Είναι εντυπωσιακό το πόσο οι ορισμοί που έδωσαν όχι μόνο διαφέρουν, αλλά και είναι ριζικά αντίθετοι μερικές φορές. Η υστερία, που συνήθως παρατηρείται και περιγράφεται με διεξοδικές λεπτομέρειες στην άπειρη ποικιλία των συμπτωμάτων της, έμελλε να βγει βαθμηδόν από το καθαρά ιατρικό ή νευρολογικό πλαίσιο και να έρθουν στο προσκήνιο οι υποσυν...

Είναι γνωστή η αναφορά σε "αρχαία ψυχιατρική". Mε δεδομένο, όμως, ότι η έννοια και ο όρος "ψυχιατρική" δημιουργήθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα, μοιάζει ορθότερη η θέση του Jackie Pigeaud πως δεν μπορούσε να υπάρχει αρχαία ψυχιατρική, αφού δεν υπήρχε τότε μια ξεχωριστή και εξειδικευμένη ιατρική για την "τρέλα". Άλλωστε, οι γιατροί εκείνης της εποχής την περιγράφουν ως μια αρρώστια ανάμεσα στις άλλες, δηλαδή ως σωματικό νόσημα. Χωρίς ψυχιατρική δεν μπορεί να υπάρξει ψυχική-νόσος. Θα υπάρξει όμως το φυλογενετικό της σπέρμα: Στην ιατρο-φιλολοσοφική παράδοση της ελληνικής αρχ...

Στο βιβλίο περιγράφεται μια μέθοδος "θεραπείας" των ψυχικά ασθενών που χρησιμοποιήθηκε -απ’ ό,τι φαίνεται- για εκατοντάδες χρόνια σε εκκλησίες και μοναστήρια, κατά την οποία ο ασθενής φυλακιζόταν σε ένα πολύ μικρό κελί αλυσοδεμένος μέχρι ο ιερέας να αποφασίσει ότι θεραπεύτηκε. Η συγγραφέας αφήνει να αιωρηθεί το ερώτημα κατά πόσον η εν λόγω "θεραπεία" είναι πραγματικά σκληρότερη από την ψυχανάλυση και τη βίαιη αναμέτρηση με το Ασυνείδητο που προϋποθέτει.

Πώς καθορίζονται και επανακαθορίζονται τα όρια ανάμεσα στον κόσμο της λογικής και στον κόσμο της τρέλας; Ποια υπήρξε η πορεία της ψυχικής νόσου και του ψυχικού ασθενή στον χρόνο; Μέσα στο πλαίσιο ποιων ιστορικών συνθηκών ανεγέρθηκαν ξαφνικά άσυλα και ιδρύματα εγκλεισμού στα οποία στοιβάχθηκαν όσοι/ες θεωρήθηκαν "ψυχικά ασθενείς" και εντός των οποίων εντοπίστηκαν και ταξινομήθηκαν συγκεκριμένες καταστάσεις και ανθρώπινες συμπεριφορές ως "ψυχικές διαταραχές"; Ποια υπήρξαν τα ιστορικά a priori που οδήγησαν στην κατηγοριοποίηση κάποιων ανθρώπων ως "ψυχικά ασθενών", στο στιγματι...

Η έκθεση παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα ιδιαιτέρως σημαντικά έργα από την περιοχή των εικαστικών τεχνών της παγκοσμίως γνωστής Συλλογής Prinzhorn της Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης. Tα 96 έργα, που παρουσιάζονται, τμήμα της πλούσιας γερμανικής συλλογής, είναι φιλοτεχνημένα από 18 καλλιτέχνες/ψυχικά ασθενείς, οι οποίοι, την περίοδο 1939-1944, υπήρξαν θύματα του ανελέητου προγράμματος ευθανασίας των Ναζί. Εμπνευστής της συλλογής υπήρξε ο Hans Prinzhorn (1886-1933), γιατρός και ιστορικός τέχνης παράλληλα. Ο Prinzhorn, γοητευμένος από τι...

Τι είναι η σκέψη; Τι είναι τα όνειρα; Τι είναι η ψυχική νόσος; Οι σκέψεις και τα όνειρα μας οδηγούν σε όσα κάνουμε ή μήπως είναι άγνωστοι οι παράγοντες που δίνουν μορφή στη συμπεριφορά μας; Εάν οι πράξεις ενός ατόμου είναι ελλιπείς ή ενοχλητικές, η αιτία βρίσκεται στην ψυχική του κατάσταση, στο περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε ή στον εγκέφαλό του; Πώς λειτουργεί ο τελευταίος; Τέτοια ερωτήματα, που αφορούν τον εγκέφαλο, τις παθήσεις και την υγεία του, έχουν γοητεύσει τους στοχαστές και τους επιστήμονες σε όλο τον κόσμο, από την αρχή της καταγεγραμμένης ιστορίας μέχρι σήμερα....

[...] Στις σελίδες που ακολουθούν επιλέξαμε και αναλύουμε -η σειρά είναι τυχαία- τις πιο χαρακτηριστικές παραγωγές του παγκόσμιου κινηματογράφου που έχουν ως κύριο θέμα τη σχιζοφρένεια ή παρουσιάζουν χαρακτήρες με σχιζοφρενικές διαταραχές. Είναι κατανοητό πως λόγω της πολυπλοκότητας της ασθένειας, οι ταινίες που επιχείρησαν να περιγράψουν αυτή την ιδιαίτερα περίπλοκη κατάσταση είναι ελάχιστες. Η πιο χρόνια και σοβαρή ψυχιατρική διαταραχή αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για λίγους αλλά αξιόλογους δημιουργούς της μεγάλης οθόνης που αντιμετώπισαν το συγκεκριμένο θέμα με απλό τρόπο αλ...

Από τον Πινέλ, τον Τιουκ, τον Βάγκνιτς [Pinel, Tuke, Wagnitz] και μετά, γνωρίζουμε ότι οι τρελοί, για ενάμιση αιώνα, υποβλήθηκαν στον κανονισμό αυτού του εγκλεισμού, καθώς και ότι μια μέρα θα τους ανακαλύψουμε μέσα στις αίθουσες του Γενικού Νοσοκομείου μέσα στα απομονωτήρια των κατέργων· θα αντιληφθούμε ότι είχαν αναμειχθεί με τον πληθυσμό των "Workhouses" ή των "Zuchthausern" [σωφρονιστηρίων]. Ωστόσο, δεν συνέβη ποτέ να διευκρινισθεί με σαφήνεια ποια ήταν εκεί η καταστατική θέση τους, ούτε αποσαφηνίσθηκε ποτέ τι νόημα είχε αυτή η γειτνίαση, που φαινόταν να καθορίζει την ίδ...

Πασκάλ: "Όλοι οι άνθρωποι είναι τόσο αναπόφευκτα τρελοί που, όποιος δεν είναι τρελός, είναι διπλά τρελός". Κι ακόμη ένα κείμενο του Ντοστογιέφσκι αυτήν τη φορά, από το "Ημερολόγιο του Συγγραφέα": "Ο καλύτερος τρόπος για να σιγουρευτείς ότι εσύ είσαι ο γνωστικός, δεν είναι το να κλείσεις μέσα το γείτονά σου". Πρέπει να γραφτεί η ιστορία αυτής της "διπλής τρέλας" -αυτής της τρέλας που κάνει τους ανθρώπους να χρησιμοποιούν, για να επικοινωνούν και ν' αναγνωρίζονται, την ανοικτίρμονη γλώσσα της μη-τρέλας, με το δικαίωμα που τους δίνει η κυρίαρχη λογική να κλείνουν μέσα το γείτ...