Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο άνθρωπος δεν δείχνει τον πραγματικό του εαυτό παρά μόνο σε ό,τι κάνει. Εκεί, και μόνο εκεί, προσφέρει την αληθινή διάσταση του εαυτού του. Ο Γκαίτε, ένας από τους σοφώτερους ανθρώπους όλων των εποχών, βρήκε τα πιο σωστά λόγια: "Δεν μπορούμε να γνωρίσουμε τα έργα τέχνης όταν τα βλέπουμε μόνο ολοκληρωμένα, πρέπει να τα έχουμε γνωρίσει και εν τω γεννάσθαι. Πρέπει να εισχωρήσουμε στο μυστικό του δημιουργείν ενός καλλιτέχνη, για να καταλάβουμε το δημιούργημά του". S. Sweig

Ο Δημήτρης Πανταζίδης με την έρευνα για τους τόπους επικοινωνίας, επιχειρεί μια πρώτη προσέγγιση του αντίποδα της παγκοσμιοποιημένης τέχνης (global art) που δεν είναι άλλη από την τέχνη σε τοπικό επίπεδο (local art). Η μελέτη αυτή αποτελεί το πρώτο βήμα, στη σωρεία των άλλων που πρέπει να ακολουθήσουν, από τους θεωρητικούς της τέχνης και τους πολιτισμολόγους, σχετικά με την εξέλιξη της παράδοσης και της πολιτιστικής παιδείας στη σύγχρονη πραγματικότητα. Ο Ελληνικός πολιτισμός διαθέτει ανεξάντλητα πολιτιστικά κοιτάσματα, που μπορούν να αρθρώσουν λόγο και ανάστημα, με δυνατό...

Η επιλογή του τίτλου με βασάνισε πολύ. Περισσότερο ίσως και από την επιλογή των κειμένων που απαρτίζουν το περιεχόμενο αυτού του βιβλίου. Αναρωτιέμαι δηλαδή αν ανταποκρίνεται, και κατά πόσο, στον ομολογουμένως ανώμαλο ειρμό της νοητικής του συγκρότησης, καθώς και στον άλλοτε άτακτο, άλλοτε τακτικό ρυθμό της λογικής του ακολουθίας. Δεν ξέρω, με άλλα λόγια, ως ποιο βαθμό το "Πάρεργα" μπορεί να καθρεφτίζει, ταυτόχρονα όμως και να δικαιολογεί, την αβέβαιη ενίοτε καθαρότητα και την ασταθή συχνά συνοχή του σκεπτικού τών υπό εξέταση θεμάτων. Όπως δεν ξέρω και αν στο "άκαιρα, ανεπί...

Το τρομερό παιδί των γαλλικών γραμμάτων, ο συγγραφέας του Ζερμινάλ και του Κατηγορώ, αγαπούσε με πάθος τη ζωγραφική και τους ζωγράφους. Επιστήθιος φίλος του Σεζάν και ένθερμος υποστηρικτής των Εμπρεσιονιστών, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην καθιέρωση των νέων καλλιτεχνικών τάσεων της εποχής του. Αμφισβητίας, ενθουσιώδης και συχνά προκλητικός, ασχολήθηκε επαγγελματικά με την τεχνοκριτική επί τριάντα χρόνια, γράφοντας μερικά από τα γοητευτικότερα κείμενα για την τέχνη του ώριμου 19ου αιώνα. Τα άρθρα του μας μεταφέρουν την ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα που επικρατούσε στους κύκλους της ε...

Δεκατρία μικρά κείμενα, μεταξύ 1999 και 2003, δημοσιευμένα τα περισσότερα σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες. Αποτυπώνουν τη βαθιά αίσθηση και συναίσθηση της ποιητικής συνάφειας του Γιάννη Ψυχοπαίδη με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, την ελληνική καλλιτεχνική παράδοση και το ελληνικό τοπίο. Και αναδεικνύουν με γνώση και με ευαισθησία τη βαθύτερη ευθύνη του δημιουργού-ανθρώπου απέναντι στην κοινωνία και στο περιβάλλον που τον ενέπνευσαν. Δεκατρία μικρά κείμενα καλλιτεχνικού ήθους και συλλογικής μνήμης.

Από τα κείμενα που επιλέχθηκαν να περιληφθούν σ' αυτό το βιβλίο, τα δέκα πέντε έχουν δημοσιευθεί, τα υπόλοιπα εννέα είναι απομαγνητοφωνημένες ομιλίες και συνεντεύξεις. Ξαναδιαβάζοντάς τα, είδα πως μπορούσαν να αποτελέσουν ενότητες με παρόμοιο περιεχόμενο, όπως η εκπαίδευση στην τέχνη, η κριτική παρουσίαση βιβλίων ξένων συγγραφέων σχετικά με θέματα τέχνης, καθώς και καλλιτεχνικά ζητήματα με ιδεολογικό-πολιτικό περιεχόμενο. Όμως, είχα κάποιους ενδοιασμούς σχετικά με ορισμένα από αυτά. Σκεφτόμουν μάλιστα αν θα ενδιέφεραν σήμερα τον φιλότεχνο αναγνώστη, τον ομότεχνο συνάδελφο,...

Το βιβλίο "Μετρονόμος για μικρές και μεγάλες αρρυθμίες" του Χάρη Βρόντου απαρτίζεται από πέντε διαφορετικές ενότητες. Τις συνέχει η πορεία προς ένα στόχο: την ανεµπόδιστη έκφραση. Την ελευθερία δηλαδή της καλλιτεχνικής δηµιουργίας, της πολιτικής δράσης και της κοινωνικής συµπεριφοράς. Η πρώτη ενότητα είναι µια υπόκλιση στη φιλία και ένα χρονικό δεκαετιών. Η δεύτερη αποτελείται από κείµενα που κριτικάρουν θεσµούς της µουσικής και πολλά απ' τα κακώς έχοντα. Η τρίτη θίγει ζητήµατα µεταφυσικής, όπως οι έννοιες του θείου και του χρόνου. Η τέταρτη ενότητα είναι αφιερωµένη στον Νί...

"...Κάθε έργο τέχνης λειτουργεί σαν πνευματική και συναισθηματική "κλωνοποίηση" του δημιουργού. Μέχρι να ολοκληρωθεί έχει μια περιπέτεια. Από τη στιγμή που ολοκληρώνεται και δίνεται στον κόσμο, είναι ένα παιδί που ενηλικιώθηκε. Έχει τη δύναμη να εκπροσωπεί τον "εαυτό του" και να συμπεριφέρεται σαν ολοκληρωμένη προσωπικότητα. Να μπορεί να διαμορφώνει καταστάσεις και να έχει "λέγειν" μέσα στην κοινωνία, στη διαμόρφωση της Αισθητικής της εποχής του. Ενσωματώνεται στο σύνολο και αποτελεί σημείο αναφοράς. Παραπέμπουν σ' αυτό άλλοι μεγάλοι καλλιτέχνες και άνθρωποι των γραμμάτων....

H τέχνη δεν είναι παρά αίσθημα. Όμως, δίχως τη βαθιά γνώση των όγκων, των αναλογιών, των χρωμάτων, χωρίς τη δεξιοτεχνία του χεριού, και το πιο ζωντανό αίσθημα παραλύει. Τι θα 'χε απογίνει κι ο πιο μεγάλος ποιητής, σε μια ξένη χώρα, αν δεν ήξερε τη γλώσσα της; Ανάμεσα στη νέα γενιά καλλιτεχνών, υπάρχουν πολλοί ποιητές που, δυστυχώς, αρνούνται να μάθουν να μιλούν. Κι έτσι τραυλίζουν μονάχα. Nα είστε βαθιά, αιμάτινα αληθινοί σε ό,τι λέτε. Nα μη διστάζετε ποτέ να εκφράσετε αυτό που νιώθετε, ακόμα κι αν βρίσκεστε σε αντίθεση με τις τρέχουσες ιδέες. Ίσως να μη σας καταλάβο...

Για τη συγγραφή της παρούσας μελέτης αφορμήθηκα από τις παραδόσεις στο μάθημα Χριστιανική Αρχαιολογία στην Ανωτέρα Εκκλησιαστική Σχολή Θεσσαλονίκης (Α.Ε.Σ.Θ.). Διδάσκοντας το προαναφερόμενο μάθημα το ακαδημαϊκό έτος 2004-2005 στους σπουδαστές του Γ΄ Εξαμήνου της Α.Ε.Σ.Θ. μου δόθηκε η ευκαιρία να μελετήσω και πάλι κάποιες πτυχές της παλαιοχριστιανικής τέχνης, γεγονός που αποτέλεσε την αφορμή για μια ευρύτερη έρευνα στις πηγές. Η έρευνα επικεντρώθηκε στα κείμενα των Απολογητών και του Ευσέβιου Καισαρείας, καθώς μέσα από τα κείμενα των προαναφερόμενων Πατέρων εκφράζεται και...

Αφομοιώθηκε λοιπόν ο Γκυ Ντεμπόρ, όπως πάντοτε φοβούνταν οι ορθόδοξοι οπαδοί του ή όπως εύχονταν εκείνοι που θεωρούσαν ότι είναι αδύνατο να ζήσει κανείς όλη του τη ζωή ενάντια στο "θέαμα"; Το σίγουρο είναι ότι δεν είναι πια "παράνομος" συγγραφέας, κάθε άλλο μάλιστα. Έχει γίνει όμως ένας συγγραφέας σαν όλους τους άλλους, κλειδωμένος στο κάλπικο πάνθεον των κλασικών μοντέρνων; Συνεξετάζοντας τις απόψεις του Ντεμπόρ για τις καλλιτεχνικές πρωτοπορίες και το "τέλος της τέχνης" με αυτές του Τέοντορ Αντόρνο, ο Ινσελμ Γιάππε ξαναθέτει το ερώτημα.

"Σ' εκείνο το πρωινό τηλεφώνημα του Στρατή, η φωνή του ακουγόταν απορημένη. Για όσους τον γνωρίζουν καλά, τούτη η φωνή, τούτος ο τόνος θα έκανε εντύπωση, γιατί δεν του ταιριάζει η απορία. Για όσους ξέρουμε καλά και από πολλά χρόνια τη σταθερότητά του, τη βραχώδη του θέληση, τις πεποιθήσεις του, τις βεβαιότητές του και τον έλεγχό του στα πράγματα και τον εαυτό του, ένα τέτοιο τηλεφώνημα ηχεί διαφορετικό: - Δεν ξέρω τι συμβαίνει τελικά με τον Χαλεπά... Πάλι ήρθαν και με βρήκαν κάποια νέα στοιχεία από μόνα τους. Λες και με κυνηγά... [...] Έτσι ξεκινά η Μάρω Βαμβουνάκη το...

Ο εν λόγω θύλακας είναι ένας μικρός θύλακας αντίστασης. Ένας θύλακας σχηματίζεται όταν δύο ή περισσότεροι άνθρωποι ενωθούν σε μια συμφωνία. Η αντίσταση είναι απέναντι στην απανθρωπιά της νέας παγκόσμιας οικονομικής τάξης. Οι άνθρωποι που ενώνονται είναι ο αναγνώστης, εγώ και εκείνοι στους οποίους αναφέρονται τα δοκίμια - ο Ρέμπραντ, οι παλαιολιθικοί ζωγράφοι των σπηλαίων, ένας Ρουμάνος χωρικός, οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, ένας ειδικός στη μοναξιά ορισμένων δωματίων ξενοδοχείων, σκυλιά το σούρουπο, ένας άντρας σε ένα ραδιοφωνικό σταθμό. Και, αναπάντεχα, οι ανταλλαγές μας δυναμώνου...

Ο Καστοριάδης είχε θέσει με ιδιαίτερη δριμύτητα το θέμα του νοήματος αλλά και του μέλλοντος της καλλιτεχνικής δημιουργίας πολύ προτού ξεσπάσει η διαμάχη για "την κρίση της σύγχρονης τέχνης". Η διάγνωσή του ήταν ζοφερή. Η παρούσα κατάρρευση της καλλιτεχνικής δημιουργίας είχε βαριές επιπτώσεις τόσο για το παρελθόν όσο και για το μέλλον. Για το παρελθόν, καθόσον "εκεί όπου δεν υπάρχει παρόν δεν υπάρχει ούτε και παρελθόν". Για το μέλλον, καθόσον "η ζωντανή μνήμη του παρελθόντος και ο σχεδιασμός ενός εκτιμημένου μέλλοντος εξαφανίζονται ταυτόχρονα". Δυστυχώς, στο τελευταίο τέταρτ...

Στις αρχές του 21ου αιώνα, στα θεμέλια του κόσμου της τέχνης οι μηχανισμοί "καταστολής του νοήματος", "οικειοποίησης", "ανακύκλωσης", και "επινόησης", ανύστακτα πλέον και πονηρά εργαζόμενοι, μετατρέπουν τον μεν δημιουργό του έργου τέχνης και το θεατή του σε φαντασματικούς καταναλωτές, το ίδιο δε το έργο τέχνης σε βιομηχανικό-μαζικό-τεχνολογικό-φαντασματώδες εμπόρευμα. Οι παγκοσμιοποιημένες καλλιτεχνικές δραστηριότητες αισθητοποιούν την ευρύτερη εξάλλου έρημο τής από πολύ καιρό ήδη καταρρέουσας εποχής, αφ' ενός του ανθρώπου της υποκειμενικότητας και της διυποκειμενικότητας,...

28 μικρά κείμενα, μεταξύ 1991 και 2008, δημοσιευμένα τα περισσότερα σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες. Αποτυπώνουν τη βαθιά αίσθηση και συναίσθηση της ποιητικής συνάφειας του Γιάννη Ψυχοπαίδη με τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό, την ελληνική καλλιτεχνική παράδοση και το ελληνικό τοπίο. Και αναδεικνύουν με γνώση και με ευαισθησία τη βαθύτερη ευθύνη του δημιουργού-ανθρώπου απέναντι στην κοινωνία και στο περιβάλλον που τον ενέπνευσαν. 28 μικρά κείμενα καλλιτεχνικού ήθους και συλλογικής μνήμης. Μ. Δ.

Το βιβλίο αυτό - εγχειρίδιο, βίβλος και μανιφέστο μαζί - προσφέρει σε κάθε καλλιτέχνη του θεάτρου, και όχι μόνο, μια ματιά εξαιρετικής οξυδέρκειας επί της δημιουργικής διαδικασίας και των προκλήσεων που αυτή εμπεριέχει. Η Μπόγκαρτ μιλά με αφοπλιστική ειλικρίνεια και απέραντη σοφία για το κουράγιο που χρειάζεται ώστε να δημιουργήσει κανείς "τέχνη εξαιρετικής παρουσίας". Κάθε κεφάλαιο ασχολείται με ένα από τα επτά βασικά πεδία που η Μπόγκαρτ ορίζει ως πιθανούς συνεργάτες ή εμπόδια στη θεατρική δημιουργία. Αυτά είναι: - Η Βία - Η Μνήμη - Ο Τρόμος - Ο Ερωτισμός - Το Στε...

[...] Έξι συμπληρωματικά δοκίμια και μια εμπλουτισμένη βιβλιογραφία περιλαμβάνονται στη δεύτερη έκδοση του έργου, η οποία δημοσιεύτηκε το 1980 και αποτελεί τη βάση για την παρούσα έκδοση. Τα δοκίμια αυτά εξετάζουν κριτικά την αποκαλούμενη "θεσμική θεωρία της τέχνης", τον αισθητικό ρόλο που ενδέχεται να παίζουν τα κριτήρια ταυτότητας για τα έργα τέχνης, τη λειτουργία της κριτικής δραστηριότητας, της αναπαράστασης και της διά των αισθήσεων αντίληψης, καθώς και ένα ζήτημα το οποίο είχε σκοπίμως παραλειφθεί από την πρώτη έκδοση: τη φύση της αισθητικής αξίας. Επιπροσθέτως, κα...

Ακόμη και σήμερα, ζωή και τέχνη μοιράζονται κάποιο μεγαλείο, αραιά και πού. Κατά πως φαίνεται, το έχουμε ανάγκη. Συχνότερα αλληλοδανείζονται μιζέρια, μετριότητα, οδύνη, αλλά και την εκατέρωθεν αδιαφορία, κι ακόμη πιο πολύ την περιφρόνηση. Συγκοινωνούντα δοχεία ή, αντιθέτως, απομονωμένα νεφελώματα, παθητικοί εραστές ή θανάσιμοι εχθροί, ανακαλύπτουν τη διαλεκτική της σύνθεσης και της ανάλυσης, και μολοντούτο παρασύρονται από την έλξη του Μηδενός που, αν κοιταχτεί απ' το πλάι γίνεται γραμμή, ενώ η περιδίνησή του το καμπυλώνει σε ένα πλαγιασμένο οχτώ. Μηδέν και άπειρο, το...