Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η εμμελής λειτουργική ποίηση του Αμβροσίου Μεδιολάνων, διαπρύσιου κήρυκα και υπερασπιστή των Νικαϊκών δογμάτων, είναι αξιόπιστη μάρτυς μιας δημιουργικής περιόδου της χριστιανικής υμνογραφίας, η οποία χαρακτηρίζεται από έντονα ιδιοσυγκρασιακά στοιχεία, διατοπική ποικιλία και εξελικτική γονιμότητα. Η ελευθερία και η τόλμη στη δημιουργική έκφραση άνθησε εντός της λειτουργικής ευταξίας και Παράδοσης, χάρη στην υιοθέτηση ενός αυστηρού εξελικτικού προτύπου, το οποίο βασίστηκε στη διατήρηση της συνέχειας των πρωτογενών δομικών στοιχείων. Τα κύρια δομικά στοιχεία των Αμβροσιανών...

[...] Η εργασία αυτή, στην οποία περιέχονται οι κατά μήνα υμνογραφικοί κατάλογοι του Αγιολογίου και Εορτολογίου που αφορούν στην Εκκλησία της Κρήτης και περιλαμβάνουν όλο το ευρεθέν υμνογραφικό υλικό και πληροφορίες γι' αυτό, είτε από έντυπες είτε από ανέκδοτες πηγές, είναι σημαντική για την Εκκλησία, γιατί αποτελεί αφ' ετέρου εγχειρίδιο χρήσιμο για κάθε φιλακόλουθο συλλέκτη και μελετητή. [...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)

"Ψάλλοντές σου τόν τόκον" ανυμνούμε εσέ, Θεοτόκε. Πώς, όμως, ο ψαλμός μας μπορεί να φθάσει, Παναγία μου, και να εισακουστεί από Σε; Ίσως την απάντηση σε αυτό το ερώτημα να μας την προσφέρουν τα λεξικά μας. Εκεί, όπου διαβάζουμε ότι "ψάλλω" σημαίνει επίσης "επί χορδής τόξου τανύω, τεντώνω, τραβώ και αφήνω να ηχήσει". Είναι φανερό ότι οι ψάλτες των πρώτων χρόνων του Χριστιανισμού ήξεραν να τεντώσουν τη χορδή του τόξου και να αφήσουν να ακουστούν ηχηρά και με πίστη οι ύμνοι τους στην Υπεραγία Θεοτόκο. Εμείς, όμως, δεν ξέρουμε και αμφιβάλλουμε αν είμαστε έτοιμοι να γνωρίσουμ...

Η Μεγάλη Εβδομάδα και οι Ακολουθίες της, παρά το πένθιμο και κατανυκτικό τους ένδυμα, αποτελούν στο βάθος τους εορτές, εορτές που εξαγγέλλουν το χαρμόσυνο μήνυμα της Αναστάσεως του Κυρίου και της Βασιλείας Του. Οι Ακολουθίες του Νυμφίου υμνογραφούν την αναστάσιμη πορεία, οριοθετούν την ζωή μας και την προετοιμασία μας ενώπιον του πασχάλιου εορτασμού μέσα στην χαρούμενη και γλυκύτατη εμπειρία του ένθεου έρωτα, των Γάμων του Νυμφίου και της Γαμήλιας κοινωνίας. Ο Νυμφίος - Κύριος έρχεται εξαίφνης μέσα στο νυκτερινό σκότος της αμαρτητικής βιοτής μας. "'Ιδού ο Νυμφίος έρχεται"...

Στον τόμο εκδίδονται κριτικώς εννέα κανόνες, ως ένα μικρό δείγμα της υμνογραφικής παραγωγής των αιώνων ακμής του ποιητικού είδους του κανόνος. Προτάσσεται μία εισαγωγή περί της εκκλησιαστικής ποιήσεως, ενώ κάθε κανόνας εκτός από την κριτική έκδοσή του σχολιάζεται και υπομνηματίζεται.

Μία από τις αγιασμένες λειτουργικές τέχνες της Εκκλησίας μας είναι και η Υμνογραφία. Όλες οι λειτουργικές τέχνες: η Αρχιτεκτονική, η Αγιογραφία, η Υμνογραφία και η Μουσική, ως επιμέρους γνωρίσματα των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος, έχουν πνευματικό και αναγωγικό χαρακτήρα. Μεταρσιώνουν τον άνθρωπο με μια ιεροπρεπή μυστικότητα και συνθέτουν την πίστη μας και τη ζωή μας, κατευθύνοντας την πορεία μας μέσα από αισθητές και αισθητικές προσλήψεις προς την αγιότητα. "Όμως η τέχνη της Υμνογραφίας, αντάμα με την κατανυκτική μουσική της Ορθοδοξίας", γράφει ο καθηγητής Π.Β. Πάσχος...

Η δυσκολία που διαπιστώνεται στο σύγχρονο άνθρωπο να κατανοήσει το περιεχόμενο των όσων ψάλλονται στους ιερούς -και όχι μόνο- ναούς, αλλά και η αδυναμία των ιερουργούντων και διακονούντων τα Ιερά Μυστήρια αφ' ενός να υποψιαστούν τα λεκτικά δάνεια, τη δημιουργική σχέση και εξάρτηση μεταξύ της θύραθεν και της εκκλησιαστικής ορολογίας και Γραμματείας και αφ' ετέρου να κατανοήσουν τη σημασία των όσων σημειώνονται στα τροπάρια, οδήγησαν στη δημιουργία μιας σειράς με τον τίτλο: "Ερμηνευτικά Υπομνήματα Ορθοδόξου Υμνογραφίας", της οποίας το ανά χείρας πόνημα αποτελεί τον πρώτο τόμο...

Το παρόν διδακτικό εγχειρίδιο συντάχθηκε με γνώμονα την παράδοση για να καλύψει άμεσες διδακτικές ανάγκες και απευθύνεται βασικά προς τους φοιτητές της Θεολογικής Σχολής του Τμήματος Ποιμαντικής. Ο συγγραφέας στηρίχθηκε στην Στοιχειώδη διδασκαλία της Εκκλησιαστικής Μουσικής, της Μουσικής επιτροπής του 1883, αλλά συμπλήρωσε αυτό και με άλλα στοιχεία άλλων συγγραφών, παλαιών και νέων. Η επιθυμία του είναι να συμβάλλει ουσιαστικά στην αποτελεσματική σπουδή της πατρώας Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής εκ μέρους των φοιτητών. [...] Η διδασκαλία της Εκκλησιαστικής Μουσικής...

[...] Όχι μόνο αυτή η ωδή είναι τέτοια, όπως είπαμε, θαυμάσια και άξια προσοχής, αλλά και ο καιρός, κατά τον οποίο ωρίσθηκε να ψάλλεται, από τους θεοφόρους πατέρες, που τακτοποιούν τα θεία γραπτά με καλό τρόπο, είναι ο πιο κατάλληλος και ιδανικός. Ψάλλεται λοιπόν κατά το τέλος σχεδόν του Όρθρου, όταν αρχίζη να ζωγραφίζεται πάνω στον ανατολικό ορίζοντα του ουρανού η κροκοειδής και λευκοφόρος αυγή. Διότι, όπως η αυγή διώχνει το σκοτάδι της νύχτας και προμηνύει την γλυκύτατη ημέρα και φέρνει στον κόσμο τον αισθητό ήλιο, έτσι και η Θεοτόκος, η μυστική αυγή, αφού έδιωξε το σκοτά...