Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η απόφασή μας να διερευνήσουμε τις γλωσσικές απόψεις, και ως ένα βαθμό, τις γλωσσικές όψεις των Καππαδοκών Πατέρων αφορμήθηκε από το γεγονός ότι στην εποχή τους σημειώθηκε η πιο αποφασιστική και δημιουργική συνάντηση και αναμέτρηση του έλληνος λόγου με τον χριστιανικό λόγο, αποτέλεσμα της οποίας ήταν ο υπέρλογος λόγος να ενδυθεί τον έλλογο έλληνα λόγο. Θεατές και πρωταγωνιστές αυτής της αναμέτρησης οι Καππαδόκες αφενός μετουσιώνουν τις γλωσσικές θεωρητικές απόψεις της αρχαίας ελληνικής σκέψης sub specie christianitatis και εντάσσουν το λόγο στη σωτηριολογική κλίμακα, αφετέρ...

Ο παρών συλλογικός τόμος επιχειρεί να αμφισβητήσει τον στιγματισμό του γλωσσικού λάθους ως "ταμπού" και ως εμπόδιου στην εξέλιξη της επικοινωνίας. Παράλληλα, συνδέει το λάθος με τις έννοιες της ελευθερίας, της φαντασίας και της δημιουργίας, ακόμη και της ανταρσίας απέναντι σε κατεστημένες δομές, ασφαλώς και γλωσσικές. Ο φόβος για την πρόληψη ή την αποφυγή του λάθους ενδεχομένως οδηγεί σε αναστολή της επικοινωνιακής πρωτοβουλίας από την πλευρά του ομιλητή που αναγκάζεται να σιωπήσει, ώστε να αποφύγει τη δημόσια αποκάλυψη της υποτιθέμενης κατωτερότητάς του. Και μια επικοινωνί...

Μια συζήτηση του Ντίνου Χριστιανόπουλου με τον Περικλή Σφυρίδη, όπου σχολιάζουν την ακαταλαβίστικη γλώσσα που χρησιμοποιούν ως επί το πλείστον οι κουλτουριάρηδες και την ανεπανόρθωτη ζημιά που αυτή μπορεί να κάνει στην ελληνική γλώσσα. [...] "Κουλτουριάρηδες είναι οι διανοοούμενοι που δίνουν μεγαλύτερη σημασία στη γνώση και την πληροφόρηση και λιγότερη στο αίσθημα και το βίωμα. Ό,τι έμαθαν ή δεν έμαθαν έχει γι' αυτούς μεγαλύτερη αξία από τη σκέψη. Κουλτουριάρηδες βρίσκονταν σ' όλες τις εποχές. Στην αρχαία Ελλάδα τους κοροϊδεύει πολύ άσχημα ο Αριστοφάνης επειδή χρησιμοποι...

Eίκοσι επτά κείμενα θεωρητικού προβληματισμού αλλά και πρακτικής αξίας που αφορούν τη γλώσσα και τη μετάφραση εν σχέσει προς... αλλά και απ' αφορμή τη νεοελληνική λογοτεχνία περιέχονται στις σελίδες αυτού του βιβλίου· υπάρχουν, βεβαίως, και ελάχιστες ισχνές αναφορές στην παγκόσμια λογοτεχνία (δίκην αλατοπίπερου, θα μπορούσαμε να πούμε). Συναντάμε, όμως, μέσα τους και δύο κείμενα σχετικά με το ποδόσφαιρο· τα κείμενα αυτά "κολλάνε" εκεί, ακριβώς διότι μας επιτρέπουν να σκεφτούμε πράγματα, που δεν είναι εντελώς άνευ σημασίας για τη γλώσσα και τη λογοτεχνία. (Aυτό, το τελευταίο...

Λογοτεχνία, κινηματογράφος, διάφορα κοινωνικά φαινόμενα και προβλήματα πολιτιστικά -με εξέχον το θέμα της γλώσσας-, καθώς και τα άρθρα άλλων συγγραφέων, αποτελούν τις αφορμές των έντεκα κειμένων αυτού του βιβλίου, τα οποία συνιστούν ισάριθμες μαχητικές παρεμβάσεις στον χώρο των ιδεολογικών ζυμώσεων κατά την περίοδο 1964-67 και 1977-81. Ανυπότακτα σε μιαν αυστηρή ειδολογική ταξινόμηση, οικοδομούνται ως ελεύθερος στοχασμός που, υπερβαίνοντας τα άμεσα εναύσματά του χωρίς να τα συρρικνώνει, επιχειρεί να διατυπώσει μερικά κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με την υφή των συγχρόνων κοινων...

Δεν θυμάμαι πότε ακριβώς γράφτηκε αυτό το δοκίμιο. Από το ύφος του συμπεραίνω πως αυτό έγινε πριν από είκοσι χρόνια. Το βρήκε η κόρη μου που τακτοποιεί τα χαρτιά μου. Το ξαναδιάβασα και έκρινα πως αξίζει να δοθή στη δημοσιότητα, τουλάχιστον σαν μια διαμαρτυρία για τα όσα τα τελευταία χρόνια τεκταίνονται από τους ίδιους τους Έλληνες εις βάρος της γλώσσας και της παιδείας των. (από το προλογικό σημείωμα του συγγραφέα)

Η γλώσσα δεν είναι ουδέτερη: συνιστά μορφή κοινωνικοπολιτισμικής πρακτικής, αντικατοπτρίζει δομές και συσχετισμούς δυνάμεων, νοοτροπίες και ήθη, παίζει δε, ως παράγων διαπαιδαγώγησης, ενεργό ρόλο στη διαδικασία συγκρότησης ταυτοτήτων. Υπό αυτήν την έννοια, μπορεί να συντελέσει στη διαιώνιση ή στην άρση της ανδροκρατικής αντίληψης του κόσμου, της οποίας η γραφική αποτύπωση είναι το αξίωμα της γραμματικής περί υπεροχής του αρσενικού γένους. Στην Ελλάδα, περισσότερο από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, τόσο στα δημόσια έγγραφα όσο και στα έντυπα διαφόρων οργανισμών, στη δημοσιογρα...

"Υφίσταται ωστόσο η παιδεία στο ύψος του ονόματός της, εάν δεν τοποθετηθή πάνω από το συμφέρον του εγώ το ήθος της ανιδιοτέλειας;"

"Υφίσταται ωστόσο η παιδεία στο ύψος του ονόματός της, εάν δεν τοποθετηθή πάνω από το συμφέρον του εγώ το ήθος της ανιδιοτέλειας;"

Στις νέες πραγματικότητες που αναπτύσσονται σε παγκόσμια κλίμακα, η σημασία των ζητημάτων που έχουν σχέση με τις κλασικές γλώσσες ως μοναδικό πολιτισμικό κεφάλαιο αποκτά συνεχώς περισσότερη και ιδιαίτερα κρίσιμη λειτουργία ακόμη και στην καθημερινή ζωή. Γι' αυτό και αποτέλεσε το θέμα των ομιλιών που οργανώθηκαν από το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας στο πλαίσιο της Expolangues 2003 τον Φεβρουάριο του 2003 στο Παρίσι. Τα κείμενα αυτών των ομιλιών δημοσιεύονται στον τόμο αυτό. Στις νέες πραγματικότητες αναπτύσσονται αμφισβητήσεις, ερωτηματικά και γενικότερες αναδιατυπώσεις για τις...

Όλο και λιγότεροι άνθρωποι σήμερα χρησιμοποιούν τη βλάχικη γλώσσα και επίσης όλο και λιγότεροι άνθρωποι σήμερα την μιλούν. Η σημερινή πραγματικότητα "μιλά" για μια γλώσσα που χάνεται παίρνοντας μαζί της και ένα σημαντικό μέρος της πολιτιστικής και πολιτισμικής ταυτότητας της Βλάχικης κοινότητας. Μια δυσάρεστη εξέλιξη αφού όπως έγραψε παλαιότερα ο βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας Μεξικανός συγγραφέας Οκτάβιο Πάζ "με κάθε γλώσσα που πεθαίνει, σβήνει μια εικόνα της ανθρωπότητας".

Όλους μας ενδιαφέρει η γλώσσα και όλοι κάποια στιγμή έχουμε αναρωτηθεί ποιες είναι οι διαδικασίες που συντελούν στην κατάκτησή της και πώς την επεξεργάζεται ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Όμως, ό,τι συμβαίνει στους μονόγλωσσους συμβαίνει και στους δίγλωσσους; Πώς συνυπάρχουν δύο γλώσσες στον ίδιο εγκέφαλο και ποιες είναι οι συνέπειες αυτής της συνύπαρξης; Για να καταλάβει κανείς πώς λειτουργεί η γλώσσα είναι απαραίτητη η μελέτη της διγλωσσίας. Πώς καταφέρνουν τα μωρά που εκτίθενται σε δύο γλώσσες να τις ξεχωρίσουν; Διαφέρουν τα δίγλωσσα από τα μονόγλωσσα μωρά στον τρόπο με τον οπο...

Σε κάθε λογοτεχνικό έργο εκδηλώνεται μια τυπική πραγματικότητα ανεξάρτητη από τη γλώσσα και το ύφος: η γραφή ιδωμένη ως η σχέση που διατηρεί ο συγγραφέας με την κοινωνία, η λογοτεχνική "γλώσσα" μεταμορφωμένη από τον κοινωνικό προορισμό της. Αυτή η τρίτη διάσταση της Μορφής έχει μιαν ιστορία που ακολουθεί βήμα-βήμα τον σπαραγμό της αστικής συνείδησης: από τη διάφανη γραφή των κλασικών ως την όλο και πιο θολή γραφή του 19ου αιώνα, κατόπιν ως την ουδέτερη γραφή του καιρού μας. Η σχέση αυτή μεταξύ Λογοτεχνίας και Ιστορίας (μεταξύ του συγγραφέα και της κοινωνίας) απεικονίζεται σ...