Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 συχνά έκανα τη σκέψη για μια συστηματική προσέγγιση στα φαινόμενα που επηρεάζουν και συντελούν στη δημιουργία της ποίησης· για το πώς αντιλαμβανόμουν εγώ, "ένας γραφιάς ποιημάτων", ορισμένες θεμελιακές αρχές και σχέσεις που ορίζουν την ποιητική. Πράγματα που βέβαια προϋπήρξαν, αλλά μέσα από τη διεύρυνση της προσωπικής μου αντίληψης, αντανακλούν το πιστεύω μου για την αυθεντική πληρότητα του ποιητικού λόγου. Ο αγώνας του ποιητή πρωτίστως -πάνω από τεχνικές, ρεύματα, σχολές και γενιές- είναι δαιμονικός αγώνας μελέτης και κάθαρσης του εα...

Ο Τάχα Χουσέϊν υπήρξεν ο δεύτερος κατά σειράν αιγύπτιος, ο οποίος ανεκηρύχθη επίτιμος διδάκτωρ του Αθήνησι Πανεπιστημίου μεσούντος του παρελθόντος αιώνος, όταν η Αίγυπτος ελάμβανε τον σοσιαλιστικόν προσανατολισμόν της. Είχε προηγηθή η εις επίτιμον διδάκτορα αναγόρευσις του φιλελευθέρου στοχαστού Άχμαντ Λότφη Αλ-Σάηεντ, αρχομένου του ιδίου αιώνος, όταν η Αίγυπτος προσεπάθει ν' αρθρώση συνταγματικήν μορφήν κράτους και τέλος, τω 2012, τη προτάσει μου προς την Σύγκλητον του αυτού πανεπιστημίου, η του γνωστού θεωρητικού και αγωνιστού της αραβικής Αριστεράς καθηγητού Ρέφαατ αλ-Σα...

Το να ταχθείς υπέρ ενός δόγματος τόσο απόμακρου, σ' αυτό το στάδιο της ιστορίας, όσο ο αναρχισμός θα θεωρηθεί από ορισμένους κριτικούς ως δείγμα πνευματικής χρεοκοπίας· από άλλους, ένα είδος εσχάτης προδοσίας, μια λιποταξία από το δημοκρατικό μέτωπο πάνω στην πιο οξεία κρίση του· άλλοι πάλι θα το θεωρήσουν απλή ποιητική ανοησία. Για μένα, δεν είναι απλώς μια επιστροφή στον Προυντόν, στον Τολστόι και στον Κροπότκιν, στις προτιμήσεις δηλαδή της νιότης μου, αλλά η ώριμη συνειδητοποίηση ότι οι συγκεκριμένοι στοχαστές είχαν ουσιαστικά δίκιο, καθώς και ότι η έντιμη και αναγκαία σ...

"Το τελευταίο, και σίγουρα το πιο ενδιαφέρον στην ιστορία των γαλλικών γραμμάτων στον 20ό αιώνα σχέδιο του Βαλερύ, το οποίο όμως από τη φύση του δεν μπορούσε παρά να μείνει ημιτελές, ήταν το σχεδίασμα μιας ποιητικής. Ένα από τα πιο παλιά σχέδια του Βαλερύ αφού ανάγεται στην εποχή που ανακάλυψε τον Πόε, δηλαδή το 1892 που έμελλε να βρει την οριστική του διατύπωση το 1936. Ήταν τότε υποψήφιος καθηγητής στο College de France. Κέρδισε την εκλογή χάρη στη φήμη του αλλά και στο πρόγραμμά του, και η έδρα πήρε το όνομα που ο ίδιος είχε προτείνει: έδρα Ποιητικής. Με τη μορφή μαθ...

Περιπλανήθηκα μονάχος μου στην καρδιά του Γιοσίνο. Πραγματικά, τα βουνά ξετυλίγονταν σ' ένα ατέλειωτο βάθος. Λευκά σύννεφα σωρεύονταν στις κορυφές τους κι οι κοιλάδες χάνονταν στην ομίχλη της βροχής. Σκόρπια εδώ κι εκεί τα σπιτάκια των ορεσίβιων, τόσο δα μικρά. Στα δυτικά, ήχοι από κόψιμο δέντρων· στ' ανατολικά, οι απόηχοι. Ο χτύπος απ' τις καμπάνες των ναών δονούσε τα κατάβαθα του είναι μου. Πολλοί άνθρωποι που ήρθαν σε τούτα τα βουνά απ' τα παλιά χρόνια, αναζητώντας λησμονιά απ' τα εγκόσμια, βρήκαν καταφυγή στη ποίηση της Κίνας και της Ιαπωνίας. Μήπως δε στέκει στη σύγκρι...

Ζει κανείς ποιητικά σ' αυτόν τον κόσμο όταν πάρει μια θέση υπεύθυνη απέναντι στον κόσμο του τον εξωτερικό και εσωτερικό. Η υπεύθυνη θέση και στάση προϋποθέτει εσωτερική ζωή. Ο ποιητής δεν ζει μόνο στον έξω κόσμο αλλά και στον εσωτερικό, στην "ένδον ζωή", που είναι η ζωή της φαντασίας και του ονείρου. Φαντασία μαζί και πραγματικότητα οδηγούν στη δημιουργική ζωή... Για τον ποιητή ο κόσμος έχει μια σκοτεινή πλευρά που τείνει να βγει στο φως και να φανερωθεί και μια ορατή πλευρά που τείνει να εισέλθει να γίνει κρυφό και να εμψυχωθεί. Το φανερό που θέλει να γίνει κρυφό και το...

Ο Ρομαντισμός δεν αποτελεί απλώς μια καλλιτεχνική τάση, όπως νομίζουμε οι περισσότεροι. Συνιστά πρωτίστως μια κοσμοαντίληψη η οποία αναδύεται σταδιακά στη δυτική Ευρώπη μεταξύ του 1755 και του 1825 περίπου και αντικατοπτρίζει μια "κρίση" στην ευρωπαϊκή συνείδηση, ένα ευρύτερο κοινωνικό, ανθρωπολογικό, ηθικό και πολιτιστικό φαινόμενο. Οι συγγραφείς παρουσιάζουν το κίνημα του Ρομαντισμού αναλύοντας το συγκείμενό του, τη θεματολογία του, τους κώδικές του. Το βιβλίο περιέχει μεταφράσεις ολόκληρων έργων καθώς και πληθώρα αποσπασμάτων από έργα των κορυφαίων εκφραστών του Ρο...

Το βιβλίο αυτό είναι ένα χρονικό της ερωτικής ζωής της Σαπφώς, όπως την αφηγείται η ίδια στα τραγούδια της που απευθύνονται στις μαθήτριες - ερωμένες της. Τα έγραψε προς το τέλος του 7ου αιώνα π.Χ., σε μια γλώσσα οικεία, δημοτική, σαν αυτή που μιλούσαν στις παρέες και στα καπηλειά του λιμανιού της Μυτιλήνης. Όπως λέει ο Aime Puech, που προλογίζει το κλασικό σύγγραμμα του Theodore Reinach "Αλκαίος - Σαπφώ": "Τα ερωτικά ποιήματα - κραυγές πάθους της Σαπφώς είναι, φυσικά, πιο κοντά στη λαϊκή γλώσσα. Και χωρίς ιδιαίτερη άσκηση ύφους. Βρίσκω λέξεις που χρησιμοποιούνται εδώ σαν ό...

Τι ήταν η beat γενιά στην Αμερική και πώς οραματίστηκε τη λογοτεχνία και τον κόσμο; Ποια ήταν η σχέση των ποιητών-ταξιδευτών της με τους νέους της αθηναϊκής "Παράγκας" και της "μακράς δεκαετίας του '60" που ζυμώθηκαν με τον ρομαντισμό του παρισινού Μάη και τη διαμαρτυρία των κινημάτων αμφισβήτησης; Το βιβλίο αυτό μελετά τη διαμόρφωση της beat ποίησης στην Ελλάδα μέσα στο πλαίσιο της ελληνικής και διεθνούς πολιτικής πραγματικότητας και περιγράφει τη διάδραση ανάμεσα στις αμερικανικές και τοπικές διαστάσεις της beat κουλτούρας. Κυρίως, όμως, αποτελεί μια ανάγνωση της ποίησ...

Το πιθανότερο είναι ότι η ποίηση πέθανε. Ας υποθέσουμε, ωστόσο, ότι δεν πέθανε ακόμη κι ας αναδεχτούμε προσώρας την υπόθεση σαν να ήταν πραγματικό ενδεχόμενο. Ας υποθέσουμε λοιπόν, για παν ενδεχόμενο και χάριν του ελάχιστου ζωτικού χώρου μιας εφήμερης επικοινωνίας, πως "ψεύτικα ήσαν τα μηνύματα", πως δεν τ' ακούσαμε και δεν τα νιώσαμε καλά, και ότι ο έμμετρος λόγος του λυρισμού υφίσταται ακόμη και μας παραστέκει, ηδύς όσο και αναπόφευκτος. Με άλλα λόγια (τα λόγια του Καρυωτάκη που έρχονται αβίαστα στο νου μας όταν μιλούμε για ποιητικές υποθέσεις), "Ας υποθέσουμε πως δεν έ...

Με τον όρο "λυρικός λόγος" θα επιθυμούσα να νοήσω όλη την ποίηση. Και δεν θα ήταν παράλογο τούτο. Υπάρχει μια προοδευτική ανάμεσα στους αιώνες, και στους στερνούς τούτους καιρούς αισθητότερη, απομόνωση του κεντρικού ποιητικού στοιχείου, που δεν μπορεί να είναι άλλο από τη "λυρική μέθη". Αν αυτή η μέθη δεν κατέχει τον εσωτερικό χώρο της ποίησης, μάταιο κι άσκοπο αγώνισμα καταντάει ο έμμετρος, ο ρυθμικός ή και πλατύτερα ο ποιητικός λόγος. [...] (Απόσπασμα από το βιβλίο)

Το βιβλίο αυτό σηματοδοτεί μια προσπάθεια εστίασης στον μοντερνισμό μέσα από τη βιογράφηση τεσσάρων γιγάντων της ιστορίας του πνεύματος του 20ού αιώνα, οι οποίοι υπήρξαν επίσης -ο καθένας με τον δικό του τρόπο- πρωτοπόροι του μοντερνισμού. - Ο Έλιοτ, μοντερνιστής από τα πρώτα ποιήματά του, συνέλαβε πρώτος την "Ιδέα της Ενότητας του Ευρωπαϊκού Πνεύματος". Πίστεψε στην κοινωνική χρησιμότητα της τέχνης, ενώ στα τελευταία του έργα οδηγήθηκε στον χριστιανισμό και στην αναζήτηση του νοήματος της ζωής μέσω μεταφυσικών αναζητήσεων. - Ο Μπόρχες υπήρξε αρχικά προσηλωμένος στην...