Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η αγάπη μου για την Ελληνική Γλώσσα με έκανε να σκύψω με μεγάλη υπομονή στο "Ομηρικό Λεξικό" του Ι. Πανταζίδη, το οποίο εκδόθηκε "Εν Αθήναις τη 24 Νοεμβρίου 1872" και μέσα από δέκα χιλιάδες οκτακόσιες πενήντα πέντε (10.855) Ομηρικές λέξεις ξεχώρισα τρεις χιλιάδες πενήντα πέντε (3.055) που χρησιμοποιεί ο λαός μας μέχρι και σήμερα. Αυτό σαν μια απάντησή μου σε όλους αυτούς που τολμούν να λένε πως η νεοελληνική γλώσσα δεν έχει σχέση ή δεν είναι συνέχεια της Ομηρικής.

Το βιβλίο αυτό αποτελεί τον δεύτερο τόμο της σειράς Μελέτες για τον Προφορικό Λόγο του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών (ΙΝΣ) και επιδιώκει, κατά κάποιον τρόπο, να κάνει ορατή μια από τις υπόρρητες παραδοχές που διέπουν τις μελέτες του πρώτου τόμου ("Ελληνική γλώσσα & προφορική επικοινωνία", 2015). Πρόκειται για την παραδοχή ότι η επαρκής εμπειρική περιγραφή μιας γλώσσας προϋποθέτει την ύπαρξη καταγεγραμμένου πρωτογενούς προφορικού λόγου - σε ηχητική/οπτική αλλά και απομαγνητοφωνημένη μορφή. Αυτήν ακριβώς την ανάγκη έρχεται να καλύψει το Corpus Προφορικού Λόγου του ΙΝΣ, το...

Το κείμενο που ακολουθεί δημοσιοποιήθηκε επ' ακροατηρίω σε Ημερίδα με θέμα "Η ιστορική Ορθογραφία στη Νέα Εποχή", που οργάνωσε η Εταιρεία Μελέτης Ελληνικού Πολιτισμού και το περιοδικό της νέος Ερμής ο Λόγιος σε συνεργασία με το Ανοιχτό Ψυχοθεραπευτικό Κέντρο και με την συμμετοχή των περιοδικών Αντιφωνητής, Άρδην, Νέα Ευθύνη, Πλανόδιον, Τα Νεφούρια και Τα Τετράδια του Ελπήνορα, το Σάββατο 28 Μαΐου 2011, στο Ανοιχτό Ψυχοθεραπευτικό Κέντρο (Σ. Χαραλάμπη 1 και Μαυρομιχάλη 151). Αναδημοσιεύτηκε στο περιοδικό νέος Ερμής ο Λόγιος, αρ. 3, Σεπτέμβριος = Δεκέμβριος 2011, με κρίσιμε...

Σήμερα, σε καμία εκδήλωση της κοινωνίας μας δεν συναντάμε τον Λόγο που χαρακτηρίζει κάθε Έλληνα και κάθε φίλο της Ελλάδας. Εάν δεν μπορούμε να βρούμε τον Λόγο γύρω μας, τότε πρέπει να τον δημιουργήσουμε με ό,τι διαθέτουμε. Και αν αυτό που διαθέτουμε είναι μόνο η ψυχή μας και η διάθεση να "αλλάξουμε τον κόσμο", τότε δεν μας λείπει κανένα προαπαιτούμενο, για να είναι η ανάγνωση του Βιβλίου-Διαύλου "Ο Ελληνικός Λόγος αναβαθμίζει τη Νοημοσύνη" γόνιμη και δημιουργική. Να παράγει δηλαδή Λόγο.

Σήμερα, σε καμία εκδήλωση της κοινωνίας μας δεν συναντάμε τον Λόγο που χαρακτηρίζει κάθε Έλληνα και κάθε φίλο της Ελλάδας. Εάν δεν μπορούμε να βρούμε τον Λόγο γύρω μας, τότε πρέπει να τον δημιουργήσουμε με ό,τι διαθέτουμε. Και αν αυτό που διαθέτουμε είναι μόνο η ψυχή μας και η διάθεση να "αλλάξουμε τον κόσμο", τότε δεν μας λείπει κανένα προαπαιτούμενο, για να είναι η ανάγνωση του Βιβλίου-Διαύλου "Ο Ελληνικός Λόγος αναβαθμίζει τη Νοημοσύνη" γόνιμη και δημιουργική. Να παράγει δηλαδή Λόγο.

Ο Διονύσιος (μάλλον 170-90 π.Χ.) αποκαλείται Θραξ είτε λόγω της πιθανής του καταγωγής, είτε δια το τραχύ της φωνής, όπως πληροφορούν τα σχόλια στη "Γραμματική του Τέχνη", την πρώτη συστηματική γραμματική της Ελληνικής γλώσσας που, παρά τη σύγχρονη, τροποποιημένη, ορολογία, αποτελεί συνοπτική κάτοψη των θεμελιωδών εννοιών αυτού του επιστημονικού πεδίου. Κατά πασαν πιθανότητα καταγόταν από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου με προγόνους Θράκες. Μαθήτευσε πλάι στο γραμματικό Αρίσταρχο. Ίδρυσε δική του σχολή στη Ρόδο.

Ο καθηγητής Γεώργιος Μπαμπινιώτης απαντά στις ερωτήσεις που θέτει ο δημοσιογράφος Γιάννης Ν. Μπασκόζος για την ουσία, την ποιότητα, την εξέλιξη, τη συγγένεια και την προέλευση της γλώσσας. Για τη σχολική εκπαίδευση και την παιδεία, την ποιότητα και τη στόχευση του ελληνικού σχολείου, την κατάρτιση των εκπαιδευτικών, την εισαγωγή στα πανεπιστήμια, ακόμα και για "καυτά" θέματα όπως η διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας ή των Θρησκευτικών. Τέλος, συζητάνε για τα θέματα που άπτονται της ευρείας έννοιας του πολιτισμού. Πρόκειται για μια "συν-ζήτηση", κατά την οποία ερωτήσεις κ...

Ο καθηγητής Γεώργιος Μπαμπινιώτης απαντά στις ερωτήσεις που θέτει ο δημοσιογράφος Γιάννης Ν. Μπασκόζος για την ουσία, την ποιότητα, την εξέλιξη, τη συγγένεια και την προέλευση της γλώσσας. Για τη σχολική εκπαίδευση και την παιδεία, την ποιότητα και τη στόχευση του ελληνικού σχολείου, την κατάρτιση των εκπαιδευτικών, την εισαγωγή στα πανεπιστήμια, ακόμα και για "καυτά" θέματα όπως η διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας ή των Θρησκευτικών. Τέλος, συζητάνε για τα θέματα που άπτονται της ευρείας έννοιας του πολιτισμού. Πρόκειται για μια "συν-ζήτηση", κατά την οποία ερωτήσεις κ...

Οι μελέτες του παρόντα τόμου -ελληνικές και ιταλικές- εξετάζουν τους "ιταλισμούς" που απαντούν στην ελληνική γλώσσα και σε διάφορες ποικιλίες της, όπως η αργκό, η λογοτεχνική έκφραση ή τα τοπικά ιδιώματα. Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάζονται γλωσσάρια που προκύπτουν από την αποδελτίωση γραπτών ή και προφορικών κειμένων, λογοτεχνικών και μη. Στα γλωσσάρια συγκεντρώνονται οι ιταλικές λέξεις που απαντούν σε κείμενα με αφηγηματική έκφραση και λαϊκή γλώσσα, όπως τα Απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη, σε θεατρικά κείμενα, όπως είναι οι Κρητικές κωμωδίες, σε κείμενα με διοικητικό χαρακτήρ...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί τον τρίτο τόμο της σειράς "Μελέτες για τον Προφορικό Λόγο" του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών (ΙΝΣ) και είναι αφιερωμένο σε ένα θεμελιακό συστατικό της γλωσσικής διεπίδρασης, την ερωταπόκριση. Απαρτίζεται από πραγματολογικά προσανατολισμένες έρευνες που επικεντρώνονται σε ποικίλες όψεις των ερωτήσεων και απαντήσεων στον καθημερινό λόγο (κυρίως σε συνομιλίες ή τηλεφωνικές συνδιαλέξεις μεταξύ προσώπων με σχέση οικειότητας, στο Β΄ Μέρος) ή στη χρήση τους κάτω από θεσμικές περιστάσεις επικοινωνίας (σε τηλεοπτικές συνεντεύξεις/συζητήσεις και στη διδακτι...

Σας ενοχλούν οι τύποι 'από ανέκαθεν', 'ο ψήφος', 'το κουμπιούτερ'; Τι θα λέγατε όμως αν μαθαίνατε ότι υπήρχε 'εξ ουρανόθεν' στον Όμηρο, ότι οι λέξεις 'βουνό' και 'βράχος' γεννήθηκαν ως 'βουνός' στην αρχαία ελληνική και 'το βράχος' στην ελληνιστική κοινή, και ότι η 'νεράιδα' προέρχεται ετυμολογικά από τη 'Νηρηίδα' με παρετυμολογία; Το παρόν βιβλίο επικεντρώνεται σε μια βασική κατηγορία γλωσσικής αλλαγής στην ελληνική γλώσσα, στη μορφολογική αλλαγή (και κατ’ επέκταση στη λεξιλογική αλλαγή), με στόχο να αποτυπώσει με τρόπο συνοπτικό το τι, το πώς και το γιατί των μεταβολών....

Οι είκοσι οκτώ (28) αιώνες συνεχούς γραπτής παράδοσης τής Ελληνικής με το ίδιο αλφάβητο συνιστούν κύριο θέμα μελέτης και ουσιώδες αντικείμενο ειδικής έρευνας τής γλώσσας μας. Αυτό είναι που επιχειρείται στο βιβλίο αυτό: σφαιρική πραγμάτευση τού μείζονος θέματος τού ελληνικού αλφαβήτου. Τα κύρια προβλήματα αλλά και τα επιτεύγματα στην έρευνα τής ιστορίας και εξέλιξής του παρουσιάζονται αναλυτικά στο α΄ μέρος τού βιβλίου. Εξόχως ενδιαφέρουσα έως αποκαλυπτική είναι η ιστορία κάθε γράμματος τού αλφαβήτου, τόσο στην κεφαλαιογράμματη όσο και στη μικρογράμματη γραφή, η οποία εκτίθ...

Είναι αλήθεια όχι υπάρχει αρχαία ελληνική φράση μόνο με φωνήεντα; Πού βρίσκεται η θρυλική Νομανσλάνδη; Από πού πάνε για το Παλιοκατσικόρεμα; Πότε έζησε ο περίφημος βιολιστής Ροβιόλης; Τι είναι τα παντογράμματα και σε τι διαφέρουν από τα λιπογράμματα; Μπορείτε να φτιάξετε μια λέξη με έξι Υ; Ποιος μεγάλος ποιητής αγαπούσε πολύ τις ομοιοκαταληξίες με ομόηχες λέξεις; Σε ποιο μέρος κατοικούν οι Σούρδοι; Ποια είναι η μεγαλύτερη ελληνική λέξη και τι σημαίνει; Γιατί λέμε ψιλόν το ύψιλον και το έψιλον; Πού γεννήθηκε ο Δαίμονας του τυπογραφείου; Πού βρίσκεται η Μποχαλία; Ποιος πρωθυπ...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί τον τέταρτο τόμο της σειράς Μελέτες για τον Προφορικό Λόγο που εγκαινιάστηκε το 2015 με υπεύθυνη τη Θ.-Σ. Παυλίδου. Αντικείμενό του είναι το φαινόμενο της προσφώνησης με τη βοήθεια κλητικών μορίων (π.χ. ρε, βρε, μωρέ) και κλητικών προσφωνήσεων (π.χ. παιδιά, Μαρία μου, φίλε) στην καθημερινή επικοινωνία. Η χρήση των προσφωνητικών εκφράσεων διερευνάται στο πλαίσιο ενός συγκεκριμένου κειμενικού είδους, της αφήγησης, γεγονός που συνιστά μία όψη της πρωτοτυπίας της έρευνας. Ειδικότερα, στο βιβλίο εξετάζεται η συμβολή της προσφώνησης στη συγκρότηση ταυτο...

Η σειρά απαρτίζεται από χρηστικά και έγκυρα βιβλία με θέματα της εποχής μας, και όχι μόνο. Μια τεκμηριωμένη παρέμβαση σε ζητήματα αιχμής που απευθύνεται σε κάθε αναγνώστη με αγωνίες και ερωτήματα. Έχασαν τα ελληνικά για μία ψήφο την ευκαιρία να είναι η επίσημη γλώσσα των ΗΠΑ; Τα κομπιούτερ προγραμματίζονται, με πρωτοβουλία του Μπιλ Γκέιτς, στα αρχαία ελληνικά; Η ινδοευρωπαϊκή θεωρία έχει άραγε ξεπεραστεί; Πώς βέλαζαν τα αρχαία πρόβατα; Είναι η ελληνική μητέρα όλων των γλωσσών; Διαθέτει πέντε εκατομμύρια λέξεις; Το τελικό ν οξυγονώνει άραγε τον εγκέφαλο; Ο άνθρωπος θρώσκε...