Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η ιστορία μας ξεκινά στο γύρισμα του προηγούμενου αιώνα, με τον νεαρό Χέρμπερτ Τζορτζ Γουελς να γράφει το πρώτο του βιβλίο -μια φανταστική ιστορία που συγκλόνισε ολόκληρο τον κόσμο- με τίτλο "Η Μηχανή του Χρόνου". Εκείνη την εποχή πλήθος παραγόντων -φιλοσοφικών και τεχνολογικών- συνετέλεσαν στη ριζική μεταβολή της αντίληψης που είχαμε για την έννοια του Χρόνου. Η πρόοδος προέλαυνε ασταμάτητη -ο ηλεκτρικός τηλέγραφος, οι ατμομηχανές και ο σιδηρόδρομος, η ανακάλυψη θαμμένων πολιτισμών και η τελειοποίηση των ρολογιών- και τούτο ήταν καλό για τον οπτιμιστή της τε...

Η αιωνιότητα προηγείται του χρόνου με το "πριν" και το "μετά". Στον χρόνο τα πάντα περνούν, ενώ στην αιωνιότητα τα πάντα είναι μονίμως παρόντα χωρίς μέλλον και παρελθόν. Πως όμως να μετάσχουμε στην αιωνιότητα αφού είμαστε στο χρόνο; Οι σημερινοί άνθρωποι βρισκόμαστε πολύ μακριά από τον Πλωτίνο, όμως κάτι κοινό υπάρχει ανάμεσα σε εκείνον και σε εμάς : Σκεπτόμαστε τον χρόνο εν χρόνω .

Ανακοινώσεις, διαλέξεις, κείμενα σε καταλόγους έκθεσης, με τη σφραγίδα του φιλοσόφου της "λιβιδινικής οικονομίας". Σκέψη στοχαστικής ωριμότητας που επιζητεί να ακουστεί από ένα ευρύτερο, όχι όμως ανυποψίαστο, κοινό. Ο χρόνος ως οντολογικό αίνιγμα, οι χρονικότητες, μέσα στον ύστερο καπιταλισμό, μέσα στη μετανεωτερικότητα, αποτελούν εδώ βασικό άξονα. Είτε πρόκειται για τον χρόνο-προθεσμία μέχρι την ηλιακή έκρηξη, που θα σημάνει το τέλος της επίγειας ζωής, είτε πρόκειται για το «τώρα», την ακαριαία διάλειψη του χρόνου που απαιτείται στην αισθητική πρόσληψη της παρουσίας, πριν...

Ο ανθρώπινος βίος ορίζει την παρουσία και την διάρκειά του "εντός" ενός πλαισίου παρελθόντος, παράδοσης και κληρονομιάς, σε μια βραδύτητα αιώνων. Η φρενήρης επιτάχυνση του χρόνου και η πλημμυρίδα δεδομένων εκ μέρους της σύγχρονης επιστήμης, τεχνολογίας, οικονομικής πρωτοκαθεδρίας, πολιτικής αδράνειας, διαμορφώνουν ένα ογκώδες "εκτός", που εισβάλλει στο "εντός" για να το ανασκευάσει, όταν δεν το καταργεί. Έχοντας χαρτογραφήσει και δεσμεύσει τα ανθρώπινα, κάθε ατόμου ξεχωριστά, διαχειρίζεται και παγιώνει ένα προκαθορισμένου μέλλοντος "εντός". Ο άνθρωπος, υποκείμενο υποχρεώσεω...

Το βιβλίο "Άνθρωπος και Χρόνος" είναι ένας διάλογος μεταξύ των δύο ποιητών, στον οποίο η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ εκπροσωπεί τον Άνθρωπο, ενώ ο Δημήτρης Βίκτωρ υποδύεται τον Χρόνο. Εδώ οι δύο ποιητές ανακεφαλαιώνουν, με μεστό και συμπυκνωμένο τρόπο, τα πορίσματά τους από τις μακροχρόνιες εμπειρίες τους από την ζωή μέσα στον Χρόνο. Ο διάλογος διεξάγεται σε πεζό λόγο, στον οποίο όμως εγκιβωτίζονται ποιήματα και θραύσματα ποιημάτων. Έτσι η λογική ανάλυση τρέφεται γόνιμα και υποβλητικά από την αίσθηση, το αίσθημα και τη διόραση.

Στις 6 Απριλίου του 1922 στο Παρίσι, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν και ο Ανρί Μπερξόν έκαναν δημόσια έναν διάλογο για τη φύση του χρόνου. Ο Αϊνστάιν έκρινε ότι η θεωρία του Μπερξόν για τον χρόνο ήταν απλουστευτική, ψυχολογικά ερμηνευμένη και ασυμβίβαστη με τα ποσοτικά δεδομένα της φυσικής. Ο Μπερξόν, που ως φιλόσοφος έγινε διάσημος για το επιχείρημα ότι ο χρόνος δεν θα έπρεπε να ερμηνεύεται αποκλειστικά και μόνο μέσα από την σκοπιά της επιστήμης, κατέκρινε την θεωρία του Αϊνστάιν ως μια μεταφορά της μεταφυσικής στην επιστήμη, με πλήρη αδιαφορία για τα πιο άδηλα στοιχεία του χρόνου....

Ο Χρόνος, ο πανδαμάτορας, ήταν και θα είναι πάντοτε ο μεγάλος κυρίαρχος στο αιώνιο παιχνίδι της ζωής. Γνήσιο τέκνο του η Λήθη, γεννιέται από το πέρασμά του, ευδοκιμεί και ακμάζει στις χώρες του παρελθόντος. Ο άνθρωπος ανήμπορος να τον δαμάσει, θέτει απέναντί του ανάχωμα την Αλήθεια του με "φυσικά" υλικά την Τέχνη και τη Γλώσσα του. Χιλιάδες χρόνια τώρα, το ελληνικό τοπίο αποτελεί αέναο τροφοδότη εικόνων και λέξεων, πολύτιμων αρωγών στην κατασκευή αυτού του αναχώματος. Ο "Χρονομύστης" καταβάλλει μια ελάχιστη προσπάθεια να μιλήσει για όλα αυτά στη δική του γλώσσα, με μ...

Ο Άγιος Αυγουστίνος είχε πει ότι γνωρίζει την απάντηση αρκεί να μην του τεθεί η ερώτηση. Ωστόσο, μόλις προσπαθούσε να εξηγήσει τι είναι ο χρόνος δεν γνώριζε πλέον την απάντηση. Μέρος του προβλήματος είναι η περίπλοκη φύση της ερώτησης. Κάθε άτομο προσεγγίζει την ερώτηση "Τι είναι χρόνος;" από διαφορετική οπτική. Έτσι, οδηγούμαστε στο να αναρωτιόμαστε κατά πόσο ο χρόνος είναι γραμμικός ή κυκλικός, κατά πόσο έχει τέλος, εάν είναι δυνατόν το ταξίδι στο χρόνο, πώς εμφανίζεται η εμπειρία της ροής του χρόνου, πώς ρυθμίζονται τα δικά μας εσωτερικά ρολόγια και πώς η γλώσσα μας συλλ...

Το κείμενο τούτο αποτελεί ανεπτυγμένη μορφή της ομιλίας μου στα πλαίσια των εκδηλώσεων του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (Μέγαρον-Plus). Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2012. Πρόθεσή μου ήταν και είναι να προχωρήσω σε συστηματικότερη κατανόηση του νεοελληνικού πνευματικού πολιτισμού υπό το πρίσμα της συμβολικής του χρόνου του, ώστε να φωτισθούν καλύτερα κάποιες συστατικές δυσχέρειες της παραγωγικής μας συνυπάρξεως με το σημερινό ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πολιτισμικό περιβάλλον, παροξυστική φανέρωση των οποίων βιώνουμε οδυνηρά κατά την παρούσα κρίση.

"Αντιμετωπίζουμε το μεγάλο μυστήριο του Χρόνου, αλλά αν δεν το λύσουμε δεν θα καταλάβουμε καν τί είναι ή Λογική και -πολύ περισσότερο- η Φυσική". C.F. von Weizsacker Αυτή η θέση ενός από την ανεπανάληπτη γενιά των μεγάλων φυσικών που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη Φυσική φαίνεται ακόμη πιο επίκαιρη σήμερα όπου οι απόψεις για τον Χρόνο (τον Χώρο και τον "Χωροχρόνο") έχουν κλιμακωθεί σε μια αλλοπρόσαλλη ποικιλία: από μυστήρια "χωροχρονικά άτομα", σε "διαφορική πολλαπλότητα", έως το "δεν υπάρχει Χρόνος". Όμως άραγε μπορεί κανείς να αντιληφθεί φυσικά -έκτος από τη διαχείριση το...

Ο χρόνος του κεφαλαίου κυριαρχεί επάνω μας, αλλά παράγουμε μια εναλλακτική χρονικότητα που εκφράζει έναν αγώνα ενάντια στην κυρίαρχη χρονικότητα. Αυτός ο χρόνος φτάνει πέραν του κεφαλαίου στη μορφή των ρήξεων και των εμπειριών που απορρίπτουν την αφηρημένη χρονικότητα και προωθούν έναν τρόπο οργάνωσης του χρόνου που ενισχύει τη αξία χρήσης του. Ο κοινός χρόνος, όντας χρόνος της αυτονομίας, είναι ένας τρόπος οργάνωσης που δεν βασίζεται στην αφαίρεση των συγκεκριμένων διαδικασιών της παραγωγής της ζωής, αλλά στην επικοινωνία της ετερογένειας αυτών των διαδικασιών. Το κεφάλαιο...

[...] Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να σκιαγραφήσουμε, στον βαθμό που μας είναι δυνατό, τις «μεγάλες στιγμές» στην εξέλιξη της έννοιας του χρόνου. Η προσέγγιση μας είναι από τη σκοπιά της φυσικής και της συνυφασμένης μ' αυτή φιλοσοφίας. Άλλες προσεγγίσεις του ζητήματος, π.χ. ο ψυχολογικός χρόνος, ο ιστορικός χρόνος κ.λπ., δεν εμπίπτουν στους στόχους της παρούσας μελέτης και μόνο περιστασιακά θίγονται όταν το απαιτεί η περίπτωση. Ξεκινάμε λοιπόν ένα ταξίδι στις φιλοσοφικές και επιστημονικές αντιλήψεις του χρόνου. Με αφετηρία τις πρώτες, μυθολογικές, ερμηνείες του κόσμου...

Το βιβλίο αυτό του μεγάλου Γερμανού φιλοσόφου περιλαμβάνει δύο κείμενα, μία σύντομη διάλεξη και μία εκτενέστερη πραγματεία, που συντάχθηκαν το 1924. Πρόκειται για τα πρώτα κείμενα στα οποία παρουσιάζεται η φιλοσοφική θέση τού Είναι και χρόνος (1927), του έργου του Χάιντεγκερ που σημάδεψε την πορεία της φιλοσοφικής σκέψεως στον 20ό αιώνα. Η διάλεξη εκθέτει εν συντομία τις βασικές θέσεις του φιλοσοφικού προγράμματος, ενώ η πραγματεία προσφέρει μια ολοκληρωμένη και συνοπτική παρουσίαση των περισσότερων από τις αναλύσεις του "Είναι και χρόνος". Κεντρικό στοιχείο του εν λόγω...

Ο παρών τόμος Α΄ της "Χωροχρονικής θεωρίας", " Η φιλοσοφία του χωροχρόνου" επαναπροσδιορίζει τους σκοπούς, τις μεθόδους και τις προϋποθέσεις της φιλοσοφίας, διευρύνοντας τη μεταφιλοσοφική έρευνα. Η πραγματεία της "χωροχρονικής του θεωρίας" είναι αποτέλεσμα δύο αντιθετικών λειτουργιών: η μία είναι ότι τα πρωτογενή της στοιχεία προέκυψαν απρόβλεπτα κατά τη συστηματική εξέταση και παρακολούθηση της συμπεριφοράς των χορδών, του ήχου τους και των κυματομορφικών τους σημάτων και η άλλη ότι η υστερογενή της πορεία βασίστηκε στη μεθοδευμένη μελέτη αυτών των πρώτων, τυχαίων αλλά...

Ο χρόνος υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα και δυσκολότερα προβλήματα που απασχόλησαν ποτέ τον άνθρωπο. Στο βιβλίο αυτό ο συγγραφέας συγκεντρώνει σημαντικές πληροφορίες για θέματα που άπτονται των διαφόρων εκφάνσεων του χρόνου και προσπαθεί με απλό τρόπο να συμβάλει στην πληρέστερη κατανόηση μιας έννοιας την οποία, ενώ με τόση ευκολία και συχνότητα χρησιμοποιούμε καθημερινά, δυσκολευόμαστε αφάνταστα να αντιληφθούμε σε βάθος. Καλύπτει ένα ευρύ γνωστικό φάσμα, αναλύοντας τη σχέση του χρόνου με το μύθο, τη φιλοσοφία, τις θρησκείες, τις επιστήμες και τις τέχνες· τις ευρύτερες εκ...

Τι είναι άραγε χρόνος; Ποιο είναι το αληθινό και ακριβές περιεχόμενο αυτής της φυσικής έννοιας; Είναι αυτό που μετρούν τα ρολόγια και τα ημερολόγιά μας ή κάτι βαθύτερο και ουσιαστικότερο; Είναι η τέταρτη διάσταση όπως την όρισε ο Αϊνστάιν ή πρόκειται για μια φαντασίωση; Στο βιβλίο αυτό καταξιωμένοι συγγραφείς και ερευνητές εναποθέτουν όλες τις επιστημονικές θεωρίες και τις νεότερες εξελίξεις πάνω στο μεγάλο αίνιγμα της Τέταρτης Διάστασης και της δυνατότητας του ανθρώπου να ταξιδέψει στο χρόνο!

Τι είναι ο χρόνος; Κινείται προς μία μόνο κατεύθυνση; Έχει αρχή και τέλος; Αιώνες τώρα τα ερωτήματα αυτά έχουν απασχολήσει τους μυστικιστές, τους φιλόσοφους και τους επιστήμονες χωρίς ποτέ να δοθεί ικανοποιητική απάντηση. Από την εποχή που κυκλοφόρησε το περίφημο μυθιστόρημα του Χ. Τζ. Γουέλς "Η μηχανή του χρόνου" (1895), η ιδέα ενός ταξιδιού στο χρόνο κέντριζε τη φαντασία των ανθρώπων. Σήμερα γνωρίζουμε ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό και δεν αφορά μόνο τη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας ή της μυθοπλασίας. O Clifford A. Pickover μας ξεναγεί σ' ένα απρόβλεπτο ταξίδι μέσ...

Ένα βιβλίο για το χρόνο από έναν συγγραφέα που έχει ασχοληθεί σε βάθος με την έννοια αυτή, έχοντας πλέον εκδώσει ένα πλούσιο έργο γύρω από το ζήτημα του χρόνου. Στις σελίδες αυτές δίνεται μια συνοπτική εικόνα των προβλημάτων που έχουν σχέση με τις αντιλήψεις για τη φύση και την έννοια του χρόνου. Γίνεται μια αναδρομή στις απόψεις που επικράτησαν από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας, επισημαίνονται τα καίρια ερωτήματα που έθεσε η επιστήμη για το χρόνο, ενώ περιγράφονται συνοπτικά οι πρακτικές μέτρησης, με αναφορά στα ρολόγια και τα ημερολόγια. Αναπτύσσονται επίσης σκέψ...

Τι είναι ο χρόνος; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του γνωρίσματα; Ποια σχέση τον συνδέει με την αιωνιότητα, το θάνατο, τον έρωτα; Τι είναι η διάρκεια, η στιγμή, το παρελθόν με τις αναμνήσεις του, το παρόν με τη δράση και το μέλλον με τις προσδοκίες; Πώς τον βιώνουμε στην καθημερινότητα μας και πώς μπορεί να αξιοποιηθεί; Μπορούμε να ζήσουμε ευτυχισμένοι μέσα στο χρόνο που μας έχει δοθεί; Σ' αυτά και άλλα πολλά ερωτήματα καταθέτουν τις απόψεις τους φιλόσοφοι, επιστήμονες, άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών, αλλά και άνθρωποι χωρίς ιδιαίτερες ακαδημαϊκές περγαμηνές. Για όλου...