Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Κάποτε υπολόγισα ότι η γνωστή και αναγνωρισμένη παγκοσμίως ρωσική λογοτεχνική παραγωγή, ποίηση και πεζογραφία, από τις αρχές του 19ου αιώνα και έπειτα, δεν ξεπερνά τις 23.000 τυπωμένες σελίδες κανονικού μεγέθους. Από την άλλη, η γαλλική ή η αγγλική, λόγου χάριν, λογοτεχνία έχει πίσω της ήδη μια ιστορία αρκετών αιώνων και ουκ ολίγων αριστουργημάτων. Καταλήγω, λοιπόν, στο πρώτο από τα συμπεράσματά μου: Με εξαίρεση ένα μεσαιωνικό μείζον έργο, η ρωσική λογοτεχνία μπορεί πολύ εύκολα να χωρέσει στα στενά όρια ενός περίπου αιώνα - ή έστω λίγο περισσότερο, αν συνυπολογίσουμε και κ...

Στο βιβλίο περιλαμβάνεται μία σειρά κριτικών δοκιμίων που αφορούν σημαντικές εκδόσεις αναφορικά με το ρωσικό πολιτισμό, οι οποίες έχουν κυκλοφορήσει σε διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσες, αλλά όχι στα ελληνικά. Πρόκειται για κριτικά κείμενα, άλλα δημοσιευμένα σε περιοδικά και άλλα όχι, μα συγκεντρωμένα για πρώτη φορά σε ένα εύχρηστο τόμο. Οι εκδόσεις που παρουσιάζονται με λεπτομερή και αναλυτικό τρόπο, προσφέρουν στον αναγνώστη ένα πανόραμα γνώσεων που αφορούν είτε πρόσωπα όπως ο Χέρτσεν, ο Τολστόι, ο Σ. Μπουλγκάκοφ, η Αχμάτοβα, ο Μαντελστάμ, ο Χοντασέβιτς, ο Πιλνιάκ, ο Ζαμιάτ...

Μελετήματα, ομιλίες και άρθρα του γνωστού συγγραφέα Δημήτρη Μπαλτά που διαπραγματεύονται σημαντικές προσωπικότητες της ρωσικής σκέψης του 19ου και 20ού αιώνα. Κείμενα για τον Νικολάι Γκόγκολ, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Λέοντα Τολστόι, Νικολάι Τσερνισέφσκι, Μιχαήλ Μπακούνιν, Πιότρ Κροπότκιν, Σεργκέι Μπουλγκάκοφ, φωτίζουν διάφορες πλευρές της προσωπικότητας και του έργου των μεγάλων αυτών εκπροσώπων της ρωσικής σκέψης. Παράλληλα, ο συγγραφέας ασχολείται διάφορα άλλα λογοτεχνικά, κοινωνικά, θρησκευτικά, φιλοσοφικά και ιστορικά θέματα, τα οποία κυριάρχησαν στις αναζητήσεις...

Στις σελίδες αυτού του βιβλίου ξετυλίγεται ένα συγκλονιστικό χρονικό. Η Ναντιέζντα, η σύζυγος του Όσιπ Μαντελστάμ, ενός από τους μεγαλύτερους ρώσους ποιητές του 20ού αιώνα, καταγράφει τις αναμνήσεις της από τα τέσσερα τελευταία χρόνια της ζωής του στη σταλινική Σοβιετική Ένωση - ξεκινά με την πρώτη του σύλληψη το 1934 και τελειώνει με τον θάνατό του το 1938, την αποκαλούμενη περίοδο του Μεγάλου Τρόμου. Το επικό αυτό κείμενο συνιστά μια από τις σημαντικότερες καταθέσεις για την αξία της λογοτεχνίας και της πνευματικής ελευθερίας που γράφτηκαν ποτέ, αλλά πρωτίστως είναι μια ι...

Ένα συγκλονιστικό κείµενο, στο οποίο η Ναντιέζντα (το όνοµά της σηµαίνει ελπίδα) αφηγείται τα τελευταία χρόνια της ζωής της µε τον σύζυγό της, τον σπουδαίο ρώσο ποιητή Όσιπ Μαντελστάµ, ζωντανεύοντας µέσα από την άµεση αφήγησή της τη παράνοια στην οποία εγκλωβίστηκε η λογοτεχνική ιντελιγκέντσια της Ρωσίας στα χρόνια του σταλινισµού. Η έκδοση συνοδεύεται από βιογραφικά όλων των συγγραφέων που αναφέρονται στο κείµενο, πληροφορίες για τα λογοτεχνικά ρεύµατα της εποχής καθώς και δύο ποιήµατα του Μαντελστάµ µεταφρασµένα στα ελληνικά.

Ανάμεσα στην εποχή του Πούσκιν (1799-1839) και σ' εκείνη του Τολστόι (1828-1910), ανδρώνονται μια σειρά συγγραφείς (όπως οι: Γκόγκολ, Μπελίνσκι και Ντοστογιέφσκι) που με το έργο τους επιδρούν καταλυτικά στην παγκόσμια λογοτεχνία. Πρόκειται για την κλασική εποχή των ρωσικών γραμμάτων. Οι συγγραφείς της περιόδου, πολύ ανόμοιοι μεταξύ τους, είναι σκυμμένοι πάνω στην ίδια ιστορία, ο καθένας με το έργο του ράβει φύλλα και κεφάλαια στο ίδιο βιβλίο. Η λογοτεχνία τους διαθέτει όλες τις αρετές που έχουν τα καλοφτιαγμένα μυθιστορήματα: πολυφωνικά, πολύπτυχα, με ενιαία σφιχτοδεμένη πλ...

Τι μπορεί να αποκομίσει κανείς από ένα βιβλίο που ασχολείται με την παρουσία της ρωσικής λογοτεχνίας στην Ελλάδα του 19ου αιώνα και έχει ως βασικό πυρήνα τρεις καταλόγους: Α. Μεταφράσεις (ποιήματα, πεζά, δοκίμια Ρώσων συγγραφέων), Β. Δοκίμια (Ελλήνων για τη ρωσική λογοτεχνία), Γ. Κριτικά σημειώματα-Αναφορές (Ελλήνων αλλά και ξένων για ποικίλα θέματα της ρωσικής λογοτεχνικής ζωής); Στο πρώτο επίπεδο είναι η χαρά να διεισδύσουμε στη νοοτροπία, τον χαρακτήρα μιας άλλης εποχής. Έπειτα μπορούμε να προβληματιστούμε για τον συσχετισμό των ζητούμενων από την πνευματική σκευή του Άλ...

Καταλυτική υπήρξε για τον Νίκο Καζαντζάκη η γνωριμία του με τη Ρωσία και πλούσιοι οι λογοτεχνικοί καρποί της: Τόντα-Ράμπα, Ιστορία της Ρωσικής Λογοτεχνίας, Ταξιδεύοντας: Ρουσία. Για την "Ιστορία της Ρωσικής Λογοτεχνίας" (που πρωτοκυκλοφόρησε το 1930 σε δύο τόμους, από τον εκδοτικό οίκο Ελευθερουδάκης Α.Ε.) εύστοχα σημειώνει η σύζυγος του Νίκου Καζαντζάκη Ελένη: «[...] Ο Ν. Κ. ταξίδεψε απανωτά τρεις φορές στη Ρωσία, όπου έμεινε συνολικά σχεδόν τρία χρόνια. Πήρε μέρος σε συνέδρια πολιτικά και λογοτεχνικά, γνώρισε τους πρωτοπόρους τής σοβιετικής λογοτεχνίας, [...] και...

Με τα γράμματά του ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκη αντικατέστησε το προσωπικό του ημερολόγιο, σε αντίθεση με τον Λέοντα Tολστόη που κρατούσε συστηματικά και λεπτομερειακά αυτοβιογραφικές σημειώσεις. Στην αρχή στα γράμματα προς τον πατέρα του και, στη συνέχεια -μετά τη δολοφονία του το 1839- προς τους κηδεμόνες συγγενείς του, και κυρίως προς τον Mιχαήλ, καθρεφτίζονται οι προσπάθειες του νεαρού Φιοντόρ στην ακαδημαϊκή του ζωή μέσα στο αριστοκρατικό περιβάλλον με τα άκαμπτα στρατιωτικά ήθη, όπου είναι αναγκασμένος να μετράει συνεχώς και το τελευταίο καπίκι και να κάνει απεγνωσμένες ε...

Σήμερα, οι δυο-τρεις δεκαετίες πριν από την επανάσταση του 1917 ξεχωρίζονται σε μια ιδιαίτερη περίοδο, που τα πολλά κι αξιόλογα φαινόμενά της έχουν διαφύγει κάτω από την επιβλητικότητα του ρωσικού 19ου αιώνα και πίσω από τις λάμψεις του 1917. Έχουμε τώρα και στις περιοχές αυτές εντατικές αναστηλωτικές προσπάθειες και ο τόμος επιδιώκει να μεταφέρει και στο δικό μας κοινό την πείρα τους. Ύστερα από το μεγάλο ανθρωπιστικό σχολείο του 19ου αιώνα με τους ταπεινούς και καταφρονεμένους, με τις τύψεις των διανοούμενων και τα κηρύγματα για αγάπη, για ταπεινοφροσύνη, για ηθική τελειο...

Στο δεύτερο τόμο εξετάζεται η κλασική λογοτεχνία του 19ου αιώνα. Εκτός από τους μεγάλους συγγραφείς, γίνεται λόγος για όσα ακόμα φαινόμενα κρίνονται αντιπροσωπευτικά μέσα στην κίνηση της λογοτεχνικής ιστορίας. Επιδιώκεται να δοθεί στον αναγνώστη αποσαφηνισμένη εικόνα και της πολύ ιδιόμορφης εκείνα τα χρόνια ρωσικής κοινωνικής σκέψης, που, από τα μέσα του αιώνα κι ως το τέλος της περιόδου, έδωσε έναν ιδεολογικό λαβύρινθο και είναι απαραίτητο να τον προσεγγίσει κανείς για ν' αντιληφθεί μερικά από τα σπουδαιότερα φαινόμενα της λογοτεχνίας, όπως λ.χ. το ρωσικό μυθιστόρημα. Η εξ...

Ο τόμος είναι αφιερωμένος στη Μεσαιωνική περίοδο. Εξετάζεται όσο μπορούσε εκτενέστερα για να πάρει ο Έλληνας αναγνώστης συγκεκριμένη εικόνα για τη φιλολογική ύλη και να κρατηθεί ενήμερος πάνω στα συμπεράσματα φωτισμένων ερευνών που έχουν γίνει στο παρελθόν και συνεχίζονται ως τις μέρες μας. Επειδή μάλιστα πρόκειται για ένα χώρο που κρατά ιδιαίτερη θέση στις νεοελληνικές ευαισθησίες μας γίνεται προσπάθεια να έχει εδώ ο αναγνώστης μερικά αναγκαία στοιχεία για να μπορέσει να δει από κοντά και το πρόβλημα των βυζαντινών επιδράσεων και μόνος του να ψηλαφήσει το χαρακτήρα τους, τ...