Ιστοριογραφία, Ελληνική - Ερμηνεία και κριτική

Ο Θουκυδίδης και το νόημα της πολιτικής ιστορίας

Άμμων Εκδοτική (2020)

"Ο Έλληνας διαχωρίζει τη θέση του και αντιτίθεται σε κάθε τι το βαρβαρικό και στον βάρβαρο άνθρωπο, όπως ακριβώς ο πόλεµος αντιτίθεται στην ειρήνη. Η διαδικασία σύµφωνα µε την οποία ο πλούτος και η δύναµη δηµιουργήθηκαν και αυξήθηκαν συµπίπτει µε τη διαδικασία σύµφωνα µε την οποία οι Έλληνες διέκριναν τους εαυτούς τους από τους βαρβάρους. Το περίφηµο όνοµα Έλληνας είναι πρόσφατο. Το ίδιο συµβαίνει και µε τον ελληνικό τρόπο ζωής. Αρχικά οι Έλληνες ζούσαν σαν τους βαρβάρους. Σε µια προγενέστερη κατάσταση ήταν βάρβαροι. Στην αρχή δεν υπήρχαν Έλληνες και εποµένως δεν υπήρχε διά...

Από τον Αλέξανδρο στον Αρριανό

Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2020)

Η "Αλεξάνδρου Ανάβασις" του Αρριανού αντιμετωπίστηκε στο παρελθόν κατά κύριο λόγο ως πεδίο συνάντησης ποικίλων γραμματειακών τάσεων και καταβολών και όχι τόσο ως αυτόνομο κείμενο με συγκεκριμένους στόχους. Η ερμηνεία που προτείνεται στην παρούσα μελέτη επικεντρώνεται στο ίδιο το κείμενο, και με μια σειρά εκ του σύνεγγυς αναγνώσεων επιχειρεί να εντοπίσει τα κεντρικά θέματα του έργου και τις αφηγηματικές τεχνικές που χρησιμοποιεί ο Αρριανός για να τα αναδείξει. Προς αυτήν την κατεύθυνση συνδυάζει τη φορμαλιστική κριτική με την εξέταση των θεματικών χαρακτηριστικών της "Ανάβασ...

Ιστορίες από τον παππού Ηρόδοτο

Πληθώρα (2019)

Οι ειδικοί λένε, και έχουν βέβαια δίκιο, ότι ο Ηρόδοτος είναι ο ιδρυτής, ο πατέρας, της Ιστορίας ως επιστημονικού κλάδου. Μάλιστα, ένας Άγγλος ιστορικός, ο Τζάστιν Μαρότσι, στον τίτλο ενός βιβλίου του τον αποκαλεί "ο άνθρωπος που επινόησε την Ιστορία"! Εγώ πάλι, από πολύ μικρός που πρωτοήρθα, μάλλον τυχαία, σε επαφή με κάποιες από τις ιστορίες του, τον είχα πλάσει στην παιδική μου φαντασία σαν έναν υπέργηρο, γλυκύτατο παππού με άσπρα γένια και μουστάκια, λίγο σκυφτό, με μάτια βαθουλωτά, σκεπασμένα από πυκνά φρύδια που του άρεσε να κάθεται στην πολυθρόνα του και να διηγείτα...

Ηρόδοτος: Ο πατέρας της ιστορίας

Κοράλλι - Γκέλμπεσης Γιώργος (2019)

Φιλοσοφία της ιστορίας κατά Πολύβιον Μεγαλοπολίτην

Αιγόκερως (2019)

Ο Πολύβιος προσπάθησε να ερμηνεύσει αντικειμενικά τα φαινόμενα της πολιτικής, στηριγμένος στα πραγματικά γεγονότα και, ως φιλόσοφος της Ιστορίας, να δώσει λογικήν εξήγηση στον εαυτόν του και στους αναγνώστες του. Έγραψε σαράντα βιβλία για μια εποχή εντόνως διαταραγμένη και νεφελώδη. Μια εποχή που έζησε αδιάκοπους πολέμους μεταξύ λαών της Μεσογείου αλλά και εμφυλίων ανάμεσα στους Έλληνες των ελληνιστικών κρατών, όπως και άγριων εμφυλίων μεταξύ των Ελλήνων της κυρίως ενδοχώρας της Μικράς Ασίας και των νησιών. Η ιστορία που γράφει ο Πολύβιος καλύπτει την περίοδο από το 218 έως...

Ηροδότου Ιστορίαι

University Studio Press (2018)

Η δεύτερη έκδοση ενσωματώνει σε έναν τόμο τους δύο τόμους του υπομνήματος για τα τέσσερα πρώτα βιβλία των Ιστοριών του Ηροδότου, προκειμένου να καταστεί πιο εύχρηστη. Η ελληνική έκδοση βασίζεται στην αγγλική μετάφραση του ιταλικού πρωτοτύπου, το οποίο είχε κυκλοφορήσει από τον εκδοτικό οίκο Mondadori, επειδή και οι τρεις υπομνηματιστές αναθεώρησαν και εμπλούτισαν ριζικά το αρχικό ιταλικό κείμενο. Από την εποχή της δημοσίευσής του (2008), το παρόν υπόμνημα έχει ομόθυμα κριθεί στην ηροδότεια έρευνα ως μνημειώδης συμβολή στη μελέτη των Ιστοριών, τόσο όσον αφορά τη Γενική Εισαγ...

Η γυναίκα στον Ηρόδοτο: Μυθοπλασία και πραγματικότητα

Το Δόντι (2018)

Ο Ηρόδοτος μιλά για τις γυναίκες χαμηλόφωνα. Διαχέει το μήνυμά του με μετριοπάθεια και διακριτικότητα. Οι εξαιρέσεις είναι λίγες και τις επιχειρεί εκεί όπου η αγριότητα, η βιαιότητα, η εκδικητικότητα, με λίγα λόγια η άλογη φύση της βαρβαρότητας πρέπει να καταδικαστεί ηθικά και συνειδησιακά. Ακόμα και τότε όμως η φωνή του δεν συνιστά ισχυρό σάλπισμα, αλλά πεπαιδευμένο ύμνο στην αξία του μέτρου, της φρόνησης και των κανόνων της πολιτισμένης διαβίωσης. Οι γυναίκες, στο ηροδότειο έργο, ανήκουν -ως όντα- σε έναν κόσμο σκοτεινό και ανεξέλεγκτο. Ο Ηρόδοτος, με έναν εξαιρετικά α...

Αλέξανδρος ο Μέγας Στρατηλάτης

Ωρίωνας (2017)

Μέγα Ποίημα και Μελέτη. Πρόκειται για ένα μοναδικό έργο και μια εξαιρετική μελέτη του καθηγητή Κυριάκου Ζαχαρενάκη. Το έργο του Αρριανού, Αλεξάνδρου Ανάβασις, γραμμένο σε συνολικά 10. 860 στίχους, σε ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο. Αυτή η ποιητική παρουσίαση του Αλεξάνδρου και του έργου του, δύσκολη για ποιητές "επών τε και μελών" γίνεται χωρίς υπερβολές και στοχεύει, εκτός από την απόλαυση της ποιητικής αφήγησης, στην εξαγωγή υγειών συμπερασμάτων και διδαγμάτων από μεγάλους και μικρούς και από όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.

Ο Θουκυδίδης, ο πόλεμος και η πολιτική

Ιδιωτική Έκδοση (2015)

Η ελληνική ιδιαιτερότητα: Θουκυδίδης, η ισχύς και το δίκαιο

Κριτική (2015)

Ο τρίτος τόμος της "Ελληνικής ιδιαιτερότητας" αφιερώνεται στο έργο του Θουκυδίδη. Ο Κορνήλιος Καστοριάδης επιχειρεί μια πρωτότυπη ανάλυση του "Επιταφίου", που αποδίδεται από τον αρχαίο ιστορικό στον Περικλή, για να δείξει σε ποιο βαθμό η μεγάλη αθηναϊκή δημιουργία του 5ου αιώνα είχε συνείδηση του εαυτού της. Χωρίς να επιδίδεται στους αναχρονισμούς και τις προβολές που χαρακτηρίζουν τις σύγχρονες ερμηνείες, ο φιλόσοφος ανακαλύπτει στον Θουκυδίδη έναν κόσμο που μοιάζει εκπληκτικά με τον δικό μας, στον οποίο κάποια αγαθά θεωρούνται πολύτιμα, ενώ δεν έχουν καμία αξία έξω από...

Ταξίδια με τον Ηρόδοτο

Μεταίχμιο (2014)

"Ο Ηρόδοτος ταξιδεύει για να απαντήσει στο ερώτημα του παιδιού - από πού ξεφύτρωσαν στον ορίζοντα τα πλοία; Από πού εμφανίστηκαν; Ποια είναι η προέλευσή τους; Ώστε, λοιπόν, αυτό που βλέπουμε με τα μάτια μας δεν είναι τα σύνορα του κόσμου; Υπάρχουν και άλλοι κόσμοι; Και ποιοι είναι αυτοί άραγε;... Η σπουδαιότερη ανακάλυψή του είναι ότι υπάρχουν πολλοί κόσμοι. Και ότι καθένας είναι διαφορετικός. Καθένας είναι σπουδαίος. Και πρέπει να τους γνωρίσεις, γιατί αυτοί οι άλλοι κόσμοι, οι άλλοι πολιτισμοί, είναι καθρέφτες μέσα στους οποίους κοιτάζουμε τον εαυτό μας και αυτό που αν...

Θουκυδίδου Αρχαιολογία και Πεντηκονταετία

Εκδόσεις Παπαζήση (2012)

Θουκυδίδου "Αρχαιολογία" 1, 20: Τα μεν ουν παλαιά τοιαύτα ηύρον, χαλεπά όντα παντί εξής τεκμηρίω πιστεύσαι. Οι γαρ άνθρωποι τας ακοάς των προγεγενημενων, και ην επιχώρια σφίσιν ή, ομοίως αβασανίστως παρ' αλλήλων δέχονται. [...] Ούτως αταλαίπωρος τοις πολλοίς η ζήτησις της αληθείας, και επί τα έτοιμα μάλλον τρέπονται. Θουκυδίδου "Πεντηκονταετία" Ι 97. 2: Έγραψα δε αυτά και την εκβολήν του λόγου εποιησάμην διά τόδε, ότι τοις προ εμού άπασιν εκλιπές τούτο ην το χωρίον και ή τα προ των Μηδικών Ελληνικά ξυνετίθεσαν ή αυτά τα Μηδικά· τούτων δε όσπερ και ήψατο εν τη Αττική ξυ...

Εγχειρίδιο Ηροδότειων σπουδών

Μεταίχμιο (2012)

Οι "Ιστορίες" του Ηροδότου επιδέχονται πολλές διαφορετικές αναγνώσεις. Η αδιαμφισβήτητη λογοτεχνική ποιότητα του έργου μπορεί να αποτιμηθεί ακόμα καλύτερα μέσα από το πρίσμα των εξελίξεων που σημειώνονται στην πραγματολογία, την αφηγηματολογία και τη μελέτη του προφορικού λόγου. Η θέση του στο πνευματικό γίγνεσθαι έχει επανεκτιμηθεί ριζικά: οι Ιστορίες δεν θεωρούνται πλέον έργο απλοϊκό και "αρχαϊκό", αλλά το προϊόν του πνευματικού κλίματος της εποχής τους, ένα έργο που δεν υφίσταται απλώς τις λογοτεχνικές, θρησκευτικές, ηθικές και κοινωνικές επιδράσεις του 5ου αιώνα, αλλά τ...

Θουκυδίδη Ιστορίαι

Εκδόσεις Πατάκη (2012)

Η Ιστορία του Θουκυδίδη είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα όλων των εποχών και προκαλεί διαχρονικά το έντονο ενδιαφέρον μελετητών και αναγνωστών. Ο Θουκυδίδης δεν υπήρξε μόνον ένας μεγάλος ιστορικός και στοχαστής αλλά και ένας τεχνίτης του λόγου. Το έργο του χαρακτηρίζεται από την πιο αυστηρή αντικειμενικότητα, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί και μια μοναδική δημιουργία, στην οποία η μορφή ανταποκρίνεται στο περιεχόμενο και το περιεχόμενο στη μορφή. Γι' αυτό το έργο του ασκεί πάντα μια πρωτόφαντη γοητεία. Στο πρώτο βιβλίο ο ιστορικός στήνει το σκηνικό για το δράμα του πολέμ...

Θουκυδίδη Ιστορίαι

Εκδόσεις Πατάκη (2012)

Η Ιστορία του Θουκυδίδη είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα όλων των εποχών και προκαλεί διαχρονικά το έντονο ενδιαφέρον μελετητών και αναγνωστών. Ο Θουκυδίδης δεν υπήρξε μόνον ένας μεγάλος ιστορικός και στοχαστής αλλά και ένας τεχνίτης του λόγου. Το έργο του χαρακτηρίζεται από την πιο αυστηρή αντικειμενικότητα, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί και μια μοναδική δημιουργία, στην οποία η μορφή ανταποκρίνεται στο περιεχόμενο και το περιεχόμενο στη μορφή. Γι' αυτό το έργο του ασκεί πάντα μια πρωτόφαντη γοητεία. Στο πρώτο βιβλίο ο ιστορικός στήνει το σκηνικό για το δράμα του πολέμ...

Οι ιστοριογραφικές οφειλές των Σπ. Ζαμπέλιου και Κ. Παπαρρηγοπούλου

Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών (2012)

Στο βιβλίο εξετάζονται οι ιστοριογραφικές επιδράσεις που δέχτηκε ο ελληνικός ιστορισμός του Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου (1815-1891) και του Σπυρίδωνα Ζαμπέλιου (1815-1881) προς την κατεύθυνση της διαμόρφωσης του σχήματος της τρισχιλιετούς ιστορικής συνέχειας του ελληνικού έθνους. Καταδεικνύεται η επιρροή που άσκησαν οι, ξένοι κατά κύριο λόγο, συγγραφείς που κατονομάζονται από τον Παπαρρηγόπουλο και τον Ζαμπέλιο, σε κείμενά τους του 1846 και του 1852 αντίστοιχα, ως σημαντικοί για την κατανόηση της ελληνικής ιστορίας, αρχαίας, μεσαιωνικής και νεότερης. Το βιβλίο εστιάζ...

Ξενοφώντος, Περί διακυβέρνησης

Καρδαμίτσα (2011)

Ο Ξενοφώντας ο Αθηναίος υπήρξε μαθητής του Σωκράτη και φιλόσοφος. Συνέγραψε δύο από τα έργα που περιλαμβάνονται στον παρόντα τόμο, τον διάλογο "Ιέρων" και την πραγματεία "Λακεδαιμονίων πολιτεία". Το τρίτο έργο, η "Αθηναίων πολιτεία", παραδίδεται στη χειρόγραφη παράδοση ψευδεπίγραφα, υπό το όνομα του Ξενοφώντα, από κοινού με τα αυθεντικά έργα του συγγραφέα. Αν και τα τρία έργα αντιπροσωπεύουν το καθένα ένα διαφορετικό σύστημα διακυβέρνησης (την αρχή του ενός ανδρός, τυράννου ή ηγεμόνα, την πολιτεία όπου κυριαρχεί ο νόμος, σύμφωνα με το μικτό πολίτευμα της αρχαίας Σπάρτης, κα...

Ο Θουκυδίδης και η διαμόρφωση της ιστορίας

Καρδαμίτσα (2011)

Το έργο του Θουκυδίδη είναι ένα από τα δύο μνημειώδη έργα, σε πεζό λόγο, της ελληνικής γλώσσας που έχουν επιζήσει από τον πέμπτο αιώνα π.Χ. Στον εικοστό πρώτο αιώνα συνεχίζει να θέτει αντιμαχόμενα ερωτήματα στους αναγνώστες του, από τους οποίους απαιτείται να ισορροπήσουν με ευελιξία και επιδεξιότητα. Το βιβλίο αυτό προσεγγίζει τη διαμόρφωση της ιστορίας από τρεις διαφορετικές οπτικές γωνίες. Εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο ο Θουκυδίδης διαμόρφωσε την ιστορία και με ποιο τρόπο η αφήγηση του διαμορφώνει την εμπειρία μας ως αναγνώστη της Ιστορίας. Επιπλέον, εξετάζει και τ...

Η ελληνική ιδιαιτερότητα: Θουκυδίδης, η ισχύς και το δίκαιο

Κριτική (2011)

Ο τρίτος τόμος της "Ελληνικής ιδιαιτερότητας" αφιερώνεται στο έργο του Θουκυδίδη. Ο Κορνήλιος Καστοριάδης επιχειρεί μια πρωτότυπη ανάλυση του "Επιταφίου", που αποδίδεται από τον αρχαίο ιστορικό στον Περικλή, για να δείξει σε ποιο βαθμό η μεγάλη αθηναϊκή δημιουργία του 5ου αιώνα είχε συνείδηση του εαυτού της. Χωρίς να επιδίδεται στους αναχρονισμούς και τις προβολές που χαρακτηρίζουν τις σύγχρονες ερμηνείες, ο φιλόσοφος ανακαλύπτει στον Θουκυδίδη έναν κόσμο που μοιάζει εκπληκτικά με τον δικό μας, στον οποίο κάποια αγαθά θεωρούνται πολύτιμα, ενώ δεν έχουν καμία αξία έξω από...

Συνολικά Βιβλία 90
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου