Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η ανά χείρας μελέτη του Πλάτωνος Ροδοκανάκη συνδυάζει το λογοτεχνικό ύφος και το αισθητικό φορτίο με την ιστορική σκιαγράφηση του βίου των βυζαντινών αρχοντισσών (και αρχόντων), που έζησαν εντός ή πέριξ των αυτοκρατορικών ανακτόρων της Κωνσταντινούπολης. Η ιστορική αυτή σκιαγράφηση βασίζεται σε πλήθος πηγών και μελετών, γεγονός που καθιστά το βιβλίο μια ιδιαίτερα χρήσιμη αναφορά για όσες και όσους ενδιαφέρονται για την καθημερινή ζωή και τα ήθη και έθιμα του Βυζαντίου. Ταυτόχρονα, η εστίαση στη θέση και τη ζωή των βασιλισσών και αρχοντισσών (που με εξαίρεση τρεις αυ...

Το βιβλίο αυτό προσεγγίζει και ερμηνεύει, μέσω της μελέτης ενός σημαντικού πολιτικού προσώπου του 12ου αιώνα, το βυζαντινό κράτος σε μια φάση της ιστορίας του καθοριστική για τη μεσαιωνική κυοφορία του Νέου Ελληνισμού. Η εποχή των Κομνηνών ήταν κρίσιμη για τη μετάβαση του Βυζαντίου από την οικουμενική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία της ύστερης αρχαιότητας στα βυζαντινά ή παραβυζαντινά κρατίδια της υστερομεσαιωνικής Ρωμανίας και κατόπιν στην υπόδουλη Ρωμιοσύνη της Τουρκοκρατίας. Επί της δυναστείας των Κομνηνών, το Βυζάντιο ξεχώρισε οριστικά από τη δυτική Ευρώπη για την ελληνική παιδεί...

Το βιβλίο αυτό προσεγγίζει και ερμηνεύει, μέσω της μελέτης ενός σημαντικού πολιτικού προσώπου του 12ου αιώνα, το βυζαντινό κράτος σε μια φάση της ιστορίας του καθοριστική για τη μεσαιωνική κυοφορία του Νέου Ελληνισμού. Η εποχή των Κομνηνών ήταν κρίσιμη για τη μετάβαση του Βυζαντίου από την οικουμενική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία της ύστερης αρχαιότητας στα βυζαντινά ή παραβυζαντινά κρατίδια της υστερομεσαιωνικής Ρωμανίας και κατόπιν στην υπόδουλη Ρωμιοσύνη της Τουρκοκρατίας. Επί της δυναστείας των Κομνηνών, το Βυζάντιο ξεχώρισε οριστικά από τη δυτική Ευρώπη για την ελληνική παιδεί...

Σε γενικές γραμμές το βιβλίο πραγματεύεται τη γέννηση ενός νέου κράτους, με πνευματικό περιεχόμενο ελληνοχριστιανικό, ενώ παράλληλα εξετάζει διά μακρών τον «απο-ρωμαϊσμό» της Δύσης και τη γέννηση μιας Ευρώπης με «βαρβαρικές» φυλετικές καταβολές. Και κάτι που αφορά στον υπότιτλο: η Αγία Σοφία δεν ήταν απλώς το κορυφαίο αρχιτεκτόνημα της Αυτοκρατορίας· ήταν σύμβολο ιδεολογικό και θρησκευτικό, που ειδικά για τον ελληνικό λαό ήταν και παραμένει υπερ-σύμβολο, κάποτε εθνικό και θρησκευτικό, σήμερα περισσότερο θρησκευτικό.

Η πρωτοφανής επιτυχία του Α' τόμου της "Αυτοκρατορίας της Κωνσταντινουπόλεως", με τις τολμηρές σκέψεις που διατυπώσαμε, προκειμένου για βιβλίο της κακώς λεγόμενης βυζαντινής ιστορίας, μάς επιτρέπει με χαρά να παρουσιάσουμε και τον Β' τόμο, που καλύπτει τη μακρά περίοδο από τους διαδόχους του Ιουστινιανού μέχρι την Α' άλωση της Πόλης από τους Σταυροφόρους (1204). Κατά τη μακρά αυτή χρονική περίοδο η Αυτοκρατορία χάνει σταδιακά το ρωμαϊκό της χαρακτήρα και προσλαμβάνει μια ελληνομορφία, που θα γίνει περισσότερο έντονη στην τελευταία φάση, που ατυχώς έκλεισε με την Β' Άλωση το...

[...] Ήδη από διετίας είχαν συμφωνήσει ο κύριος Βρυώνης με τον αξέχαστο Νίκο Οικονομίδη να οργανωθεί η επιστημονική αυτή συνάντηση και να αφιερωθεί στον 11ο αιώνα. Η αρχική σκέψη ήταν να συμπεριληφθεί και η μακρά βασιλεία του Αλεξίου Κομνηνού. Ωστόσο, κατά την περαιτέρω μελέτη των σημαντικότερων ζητημάτων της περιόδου, αποφασίστηκε να περιορίσουμε τη θεματική στην πεντηκονταετία 1025-1081 και να δώσουμε στο πρόγραμμα έναν χαρακτηριστικό τίτλο: "Η αυτοκρατορία σε κρίση". Βέβαια, η έννοια της κρίσης προσφέρεται για πολλαπλές χρήσεις και ερμηνείες, είναι δε στους ειδικούς ιστ...

"Δεν υπάρχει άλλο βιβλίο που να ασχολείται με τη Θεοδώρα τόσο εκτεταμένα και διεισδυτικά... όπως αυτό. Το έργο αξίζει τον κόπο, επειδή η Θεοδώρα είμαι μία μορφή με ιστορική σημασία και μεγάλο ενδιαφέρον. Ίσως είναι η μοναδική γυναίκα του Βυζαντίου για την οποία οι πηγές λένε αρκετά για να κάνουν έστω και ένα μικρό βιβλίο εφικτό." Warren Treadgold, συγγραφέας του "A Concise History of Byzantium" Ακόμη και με τα σύγχρονα δεδομένα, η αυτοκράτειρα Θεοδώρα είχε μια αξιοσημείωτη άνοδο στην εξουσία. Γεννημένη στη χαμηλότερη κοινωνική τάξη της βυζαντινής κοινωνίας, εργάστηκε...

Πρόκειται ίσως για την πιο συναρπαστική ιστορία του κόσμου. Για την ιστορία της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας που διήρκεσε περισσότερο από χίλια χρόνια. Τι ξέρουμε όμως στ' αλήθεια για τη μακροβιότερη και πιο θαυμαστή αυτοκρατορία, που έμεινε γνωστή ως Βυζάντιο; Οι περισσότεροι έχουμε την εικόνα μιας ισχυρής και μεγαλειώδους θεοκρατίας, που ωστόσο ελάχιστη σχέση έχει με τη ζωντανή πραγματικότητα του Βυζαντίου, που επιχειρεί να φέρει στο προσκήνιο το βιβλίο αυτό, καρπός συλλογικής προσπάθειας μιας ομάδας διακεκριμένων ιστορικών, φιλολόγων και πολιτικών επιστημόνων....

Για πολλούς το Βυζάντιο παραµένει στρυφνό, περιθωριακό, βαρύ. Παρά τις προσπάθειες ορισµένων νεότερων ιστορικών, προκαταλήψεις εξακολουθούν να παραµορφώνουν την άποψη που έχει τόσο το ευρύ κοινό όσο και οι ειδικοί µελετητές για τον βυζαντινό πολιτισµό, τον οποίο συχνά υποβιβάζουν, αντιµετωπίζοντάς τον ως φτωχό συγγενή του κλασικού κόσµου. Στο βιβλίο αυτό η διεθνούς κύρους ιστορικός Έιβεριλ Κάµερον παρουσιάζει µια πρωτότυπη και προσωπική θεώρηση των προκλήσεων και των ζητηµάτων που έχουν να αντιµετωπίσουν οι ιστορικοί του Βυζαντίου σήµερα. Γιατί το Βυζάντιο συχνά αγνοείτα...

Όταν στη δυτική Ευρώπη τα απομεινάρια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας δεν ήταν παρά μικρά αδύναμα κρατίδια, η Κωνσταντινούπολη παρέμενε η πρωτεύουσα ενός ισχυρού οργανωμένου κράτους. Υπήρξε ένα κράτος με διοικητικές δομές, με νομοθεσία που εκσυγχρονιζόταν και προσαρμοζόταν στις ανάγκες του, με νόμισμα το οποίο κυκλοφορούσε σε ολόκληρο τον κόσμο, απ' τη Μεσόγειο ώς την Άπω Ανατολή, με εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο διατήρησε την καλλιέργεια της ελληνικής γλώσσας και παιδείας. Ήταν μια αυτοκρατορία που στηρίχθηκε σε μια ιεραρχημένη κοινωνία η οποία κληροδότησε στους μεταγενέστερους...

Όταν στη δυτική Ευρώπη τα απομεινάρια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας δεν ήταν παρά μικρά αδύναμα κρατίδια, η Κωνσταντινούπολη παρέμενε η πρωτεύουσα ενός ισχυρού οργανωμένου κράτους. Υπήρξε ένα κράτος με διοικητικές δομές, με νομοθεσία που εκσυγχρονιζόταν και προσαρμοζόταν στις ανάγκες του, με νόμισμα το οποίο κυκλοφορούσε σε ολόκληρο τον κόσμο, απ' τη Μεσόγειο ώς την Άπω Ανατολή, με εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο διατήρησε την καλλιέργεια της ελληνικής γλώσσας και παιδείας. Ήταν μια αυτοκρατορία που στηρίχθηκε σε μια ιεραρχημένη κοινωνία η οποία κληροδότησε στους μεταγενέστερους...

Το Βυζάντιο, σε αντίθεση με τη Δύση, εξαφανίστηκε κάτω από την οθωμανική επέλαση παρασύροντας μαζί του τον ελληνικό Μεσαίωνα: μας είναι γνωστό αποκλειστικά από τις γραπτές μαρτυρίες που άφησαν οι συγγραφείς του. Αλλά τα έργα τους συντέθηκαν για ένα αναγνωστικό κοινό, που τα είχε για προσωπική του χρήση. Εξού και η ανάγκη να καθορίσουμε τον βυζαντινό αναγνώστη: ποια είναι η κοινωνική του θέση, ποια η στάση του απέναντι στο βιβλίο, ποιες οι ικανότητες και ποιες οι δυνατότητες να οικειοποιηθεί το γραπτό κείμενο; Ποια είναι η πνευματική του προετοιμασία; Ποιος διάβαζε στο Βυζά...

Με την έκδοση αυτού του βιβλίου καθίσταται επιτέλους προσιτό στο διεθνές φιλολογικό κοινό το λόγιο ποίημα για την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204 από τους Φράγκους Σταυροφόρους. Προσφέρει τόσο στους ειδικούς φιλολόγους, όσο και στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό, ένα χρήσιμο εργαλείο δουλειάς και ένα πολύ ενδιαφέρον ιστορικό κείμενο. Το ελληνικό κείμενο συνοδεύεται από μία προσεγμένη και γλαφυρή έμμετρη μετάφραση καθώς και από τον απαραίτητο ιστορικό σχολιασμό. Έτσι, μια χρήσιμη ιστορική πηγή γίνεται σήμερα ευρύτερα γνωστή στους ιστορικούς της περιόδου αυτής.

Η είδηση της άλωσης φτάνει στη Ρώμη, στη Γένοβα, στη Βενετία, σαν προειδοποιητικός κεραυνός σκοτεινιάζει τον ουρανό πάνω απ' τη Γαλλία και τη Γερμανία. Και ριγώντας καταλαβαίνει η Ευρώπη πως η νωθρότητά της, η αδιαφορία της, στάθηκε μοιραία: απ΄ την ξεχασμένη, απ΄ την ασήμαντη Κερκόπορτα τρύπωσε στους κόλπους της μια δύναμη καταστροφής, μια λαίλαπα χαμού, που θα παραλύσει και θ' ανακόψει τη δημιουργικότητά της για αιώνες ολόκληρους. Αλλά στην Ιστορία, όπως και στην ανθρώπινη ζωή, η μετάνοια και οι τύψεις δεν ξαναφέρνουν πίσω τη χαμένη στιγμή. Και χίλια χρόνια δεν μπορούν να...

Το άλλοτε κραταιό Βυζάντιο είχε πλέον συρρικνωθεί σε μια θλιβερή μικρογραφία, με την Κωνσταντινούπολη και τα πέριξ στον οθωμανικό κλοιό. Γύρω της το μπουλούκι των πολιορκητών: Έλληνες εξωμότες, Αλβανοί και Σέρβοι μιναδόροι, δυσαρεστημένοι Ούγγροι μηχανικοί και το τουρκικό ασκέρι. Μέσα Έλληνες υπερασπιστές, Βενετοί ναυτικοί, αμφίθυμοι Γενοβέζοι και ευάριθμοι Βαράγκοι μισθοφόροι. Και ένας Γερμανός μηχανικός για την άμυνα των οχυρώσεων. Στις επόμενες 190 σελίδες ζωντανεύει η τοιχογραφία της πολιορκίας, με ιστορικές μαρτυρίες και από τις δύο πλευρές των οχυρώσεων. Ο Σφραν...

Με την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1204 από τους σταυροφόρους ης Δ' Σταυροφορίας άρχισε η κατάρρευση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Οι Φράγκοι δεν περιορίστηκαν στην κατάληψη της Πόλης, αλλά διέπραξαν και απίστευτες λεηλασίες και σφαγές. Μάλιστα, η έκτασή τους ήταν τέτοια, που έπειτα από 800 και πλέον χρόνια ο πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄αναγκάστηκε να ζητήσει δημόσια συγγνώμη από τους ορθοδόξους στη διάρκεια επίσημης επίσκεψης του στην Ελλάδα. Μολονότι αργότερα οι Έλληνες επανέκτησαν την Πόλη, η παρακμή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας συνεχίστηκε, με αποτέλεσμα το 1430 να...