Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Η Πόλις των πόλεων σβήνει και ακολουθούν φρικιαστικές σκηνές, ανεξίτηλα χαραγμένες στη μνήμη όλων. Οι πέντε Έλληνες ιστορικοί καταγράφουν λεπτό προς λεπτό τις διπλωματικές και πολιτικές εξελίξεις, τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και την επικρατούσα ατμόσφαιρα στα δύο στρατόπεδα. Ο καθένας με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο μεταφέρει συγκλονιστικά τις ύστατες στιγμές μιας μεγάλης Αυτοκρατορίας. Η περήφανη και ένδοξη Κωνσταντινούπολη λυγίζει και θρηνείται περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη πόλη. Έλληνες και ξένοι αποχαιρετούν το πρότυπο του κάλλους, της εφημερίας και της δόξας, το...

Ο έκτος τόμος περιλαμβάνει τις ενότητες: "Η Ανατολή απέναντι στη Ρώμη", "Η αυτοκρατορική περίοδος" και "Η διαμόρφωση του βυζαντινού κράτους".

Οι περισσότεροι δυτικοί ιστορικοί ανέκαθεν θεωρούσαν το Βυζάντιο μια παρακμασμένη "ρωμαϊκή αυτοκρατορία". Σήμερα ωστόσο είναι κοινώς αποδεκτό ότι η συμπάθεια ή αντιπάθεια για τους Βυζαντινούς, τους χριστιανούς ή τις αυτοκρατορίες γενικά, δεν θα πρέπει να επηρεάσει την κρίση ενός ιστορικού για μία αυτοκρατορία που κράτησε 1200 χρόνια, στη διάρκεια των οποίων γνώρισε εποχές παρακμής όσο και άνθισης και προόδου. Η πρωτοτυπία του Τρέντγκολντ έγκειται στο ότι συνδυάζει την αφήγηση των γεγονότων από τις απαρχές της αυτοκρατορίας μέχρι την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, με παράλλ...

Το Βυζάντιο, σε αντίθεση με τη Δύση, εξαφανίστηκε κάτω από την οθωμανική επέλαση παρασύροντας μαζί του τον ελληνικό Μεσαίωνα: μας είναι γνωστό αποκλειστικά από τις γραπτές μαρτυρίες που άφησαν οι συγγραφείς του. Αλλά τα έργα τους συντέθηκαν για ένα αναγνωστικό κοινό, που τα είχε για προσωπική του χρήση. Εξού και η ανάγκη να καθορίσουμε τον βυζαντινό αναγνώστη: ποια είναι η κοινωνική του θέση, ποια η στάση του απέναντι στο βιβλίο, ποιες οι ικανότητες και ποιες οι δυνατότητες να οικειοποιηθεί το γραπτό κείμενο; Ποια είναι η πνευματική του προετοιμασία; Ποιος διάβαζε στο Βυζά...

Το άλλοτε κραταιό Βυζάντιο είχε πλέον συρρικνωθεί σε μια θλιβερή μικρογραφία, με την Κωνσταντινούπολη και τα πέριξ στον οθωμανικό κλοιό. Γύρω της το μπουλούκι των πολιορκητών: Έλληνες εξωμότες, Αλβανοί και Σέρβοι μιναδόροι, δυσαρεστημένοι Ούγγροι μηχανικοί και το τουρκικό ασκέρι. Μέσα Έλληνες υπερασπιστές, Βενετοί ναυτικοί, αμφίθυμοι Γενοβέζοι και ευάριθμοι Βαράγκοι μισθοφόροι. Και ένας Γερμανός μηχανικός για την άμυνα των οχυρώσεων. Στις επόμενες 190 σελίδες ζωντανεύει η τοιχογραφία της πολιορκίας, με ιστορικές μαρτυρίες και από τις δύο πλευρές των οχυρώσεων. Ο Σφραν...

Το εμπόριο και γενικότερα οι οικονομικές δραστηριότητες στο Βυζάντιο έχουν γίνει κατά τις τελευταίες δεκαετίες αντικείμενο ευρείας και, ως έναν βαθμό, συστηματικής μελέτης. Τα γραπτά κείμενα δεν αποτελούν πλέον τη μοναδική πηγή αλλά αξιοποιούνται σε συνδυασμό με τα νομισματικά και λοιπά αρχαιολογικά ευρήματα (μεταξύ άλλων τα μεσαιωνικά ναυάγια), γεγονός που επιτρέπει την αναθεώρηση παλαιότερων απόψεων και την εξαγωγή εγκυρότερων πορισμάτων. Η εξέχουσα θέση που κατείχε η Κωνσταντινούπολη στην αυτοκρατορία -και στον μεσαιωνικό κόσμο ευρύτερα-, η εκθαμβωτική λάμψη της και βέβα...

Το έτος 1018 είναι ένα από τα ορόσημα στην ιστορία των Βαλκανίων, καθότι τότε το Βυζάντιο κατόρθωσε να υποτάξει τη Βουλγαρία, να αποκαταστήσει τον έλεγχό του στις χώρες νότια του Δούναβη και -σε συνδυασμό με άλλες επιτυχίες του στο ανατολικό μέτωπο- να φτάσει στο απόγειο της ισχύος του. Στον ένα και μισό, περίπου, αιώνα που ακολούθησε επήλθαν ανακατατάξεις που οφείλονταν στην εμφάνιση νέων παραγόντων στην ευρύτερη περιοχή, όπως ήταν οι Σελτζούκοι, οι Νορμανδοί και βεβαίως οι σταυροφόροι. Οι εξελίξεις αυτές αλλά και εσωτερικές διεργασίες έμελλε να οδηγήσουν στη δημιουργία το...

[...] Η εκδήλωση και η ραγδαία ανάπτυξη, για τα δεδομένα εκείνης της εποχής, του πρώτου χριστιανικού ιμπεριαλισμού, της πρώτης δηλαδή μορφής θρησκευτικής παγκοσμιοποίησης κατά την Ύστερη Αρχαιότητα, αποτελεί χαρακτηριστικό ιστορικό παράδειγμα, του οποίου η εμβριθής μελέτη και η προβολή στο σήμερα θα μπορούσαν ενδεχομένως να φωτίσουν πτυχές, να αποσαφηνίσουν σκοτεινά σημεία και προθέσεις και να εμπλουτίσουν την εμπειρία του παρόντος. Η μελέτη του ιστορικού φαινομένου στην πρωταρχική, αυθεντική του μορφή, σε όλες τις εκφάνσεις της εκδήλωσής του και με όλες τις παραμέτρους πο...

[...] Το ζήτημα των συνόρων της βυζαντινής αυτοκρατορίας, γενικά, συμπεριλαμβανομένου και του δουναβικού, έχει απασχολήσει αρκετά μέχρι σήμερα τη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Σε θέματα που αφορούν τη στρατιωτική οργάνωση, τα οχυρωματικά έργα και τις στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά μήκος των συνόρων -φυσικών και συμβατικών- έχουν αφιερωθεί συνέδρια, συμπόσια και πολλές ιστορικές και αρχαιολογικές έρευνες. Το πλέγμα, όμως των σχέσεων ανάμεσα στους διαφόρους εθνικούς πληθυσμούς των μεθοριακών ζωνών, ιδίως στο επίπεδο της καθημερινής ζωής, έχει μελετηθεί περιστασιακά και μάλλο...

Το 1025 η Βυζαντινή Αυτοκρατορία ήταν η μεγαλύτερη δύναμη στο μεσογειακό και μεσανατολικό κόσμο και η Κωνσταντινούπολη η πιο λαμπρή πόλη. Όμως το 1204 έπεσε στα χέρια των ιπποτών της Τέταρτης Σταυροφορίας. Παρόλο που η βυζαντινή κυριαρχία αποκαταστάθηκε στην πρωτεύουσα μισό αιώνα αργότερα, και η ανασυσταθείσα Αυτοκρατορία επέζησε για διακόσια περίπου χρόνια, η οικουμενική πολιτική ηγεμονία του Βυζαντίου είχε πια χαθεί. Με την απώλεια αυτή το κέντρο βάρους της Χριστιανοσύνης μετακινήθηκε τελεσίδικα προς τη Δύση. Συνεπώς η κρίσιμη περίοδος που οδήγησε στη διαμάχη με την Τέταρ...

Ο ένατος τόμος περιλαμβάνει τις ενότητες: "Η Ευρώπη κατά τον ύστερο Μεσαίωνα", "Μεσαιωνική κοινωνία και πολιτισμός" και "Άνοδος και πτώση του Βυζαντίου".

Στην πολιτική και διοικητική ιστορία του Βυζαντίου απαντά συχνά, από τα τέλη του 8ου αιώνα και εξής, ο όρος παραδυναστεύων, ο οποίος αποδιδόταν σε αξιωματούχους που δρούσαν στο παρασκήνιο ή στο προσκήνιο της εξουσίας. Η θέση του παραδυναστεύοντος δεν θεσμοθετήθηκε ως αξίωμα στη διοικητική ιεραρχία, αλλά έγινε βαθμιαία αποδεκτή η ανάγκη ύπαρξης ενός ανώτερου κρατικού ή αυλικού αξιωματούχου, βοηθού του ηγεμόνα στα καθήκοντά του, χωρίς τούτο να σημαίνει ότι όλοι οι αυτοκράτορες της εποχής έκριναν απαραίτητη την παρουσία του. Η δράση των προσώπων που διαδραμάτισαν ρόλο παραδυνα...

Το βιβλίο αυτό προσεγγίζει και ερμηνεύει, μέσω της μελέτης ενός σημαντικού πολιτικού προσώπου του 12ου αιώνα, το βυζαντινό κράτος σε μια φάση της ιστορίας του καθοριστική για τη μεσαιωνική κυοφορία του Νέου Ελληνισμού. Η εποχή των Κομνηνών ήταν κρίσιμη για τη μετάβαση του Βυζαντίου από την οικουμενική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία της ύστερης αρχαιότητας στα βυζαντινά ή παραβυζαντινά κρατίδια της υστερομεσαιωνικής Ρωμανίας και κατόπιν στην υπόδουλη Ρωμιοσύνη της Τουρκοκρατίας. Επί της δυναστείας των Κομνηνών, το Βυζάντιο ξεχώρισε οριστικά από τη δυτική Ευρώπη για την ελληνική παιδεί...

Το βιβλίο αυτό προσεγγίζει και ερμηνεύει, μέσω της μελέτης ενός σημαντικού πολιτικού προσώπου του 12ου αιώνα, το βυζαντινό κράτος σε μια φάση της ιστορίας του καθοριστική για τη μεσαιωνική κυοφορία του Νέου Ελληνισμού. Η εποχή των Κομνηνών ήταν κρίσιμη για τη μετάβαση του Βυζαντίου από την οικουμενική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία της ύστερης αρχαιότητας στα βυζαντινά ή παραβυζαντινά κρατίδια της υστερομεσαιωνικής Ρωμανίας και κατόπιν στην υπόδουλη Ρωμιοσύνη της Τουρκοκρατίας. Επί της δυναστείας των Κομνηνών, το Βυζάντιο ξεχώρισε οριστικά από τη δυτική Ευρώπη για την ελληνική παιδεί...

Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους πολεμιστές της Δ΄ σταυροφορίας και τους Βενετούς, το 1204, και την εγκατάσταση δυτικού αυτοκράτορα και πατριάρχη, δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι εξέλιπε η ελληνική αυτοκρατορία του Βυζαντίου. Όμως ο Θεόδωρος Κομνηνός Λάσκαρις μετέφερε τους θεσμούς του κράτους στη Νίκαια και εξασφάλισε τη συνέχειά του. Επιδεικνύοντας σημαντικές ικανότητες δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την ανάκτηση της Βασιλεύουσας μετά από σχεδόν έξι δεκαετίες. Ο κ. Ηλίας Γιαρένης αφιερώνει την παρούσα μελέτη στον Θεόδωρο Α' και συγχρόνως συγγράφει την Ιστορία...

Ο πόλεμος ως διαχρονικό κοινωνικό φαινόμενο, στην εποχή των πολιτικών ανακατατάξεων και πολεμικών συγκρούσεων την οποία διανύουμε, έχει ελκύσει και πάλι το ενδιαφέρον της έρευνας. Όσον αφορά στον βυζαντινό κόσμο, τα δημοσιεύματα που άπτονται του θέματος έχουν κατά κανόνα ως αντικείμενο τον στρατό, την έκβαση συγκεκριμένων πολεμικών συγκρούσεων και εν μέρει την ιδεολογική προετοιμασία του στρατεύματος και της κοινωνίας, χωρίς να έχει γίνει αντικείμενό τους ο ίδιος ο πόλεμος ως συντελεστής στη διαμόρφωση των πολιτικών και κοινωνικών συνθηκών. Από την άλλη, η επίδραση του γεωγ...

Το έργο του Ευσταθίου μητροπολίτη Θεσσαλονίκης, ενός από τους σημαντικότερους λογίους του Βυζαντίου, έχει γίνει επανειλημμένως αντικείμενο της έρευνας. Μία πλευρά του, η οποία δεν είχε μελετηθεί και ίσως δεν ήταν αναμενόμενο ότι θα γίνει αντικείμενο εξειδικευμένης εξέτασης, είναι οι οικονομικές ιδέες που αυτό περιλαμβάνει. Ο κ. Γεράσιμος Μέριανος επιχειρεί στη μονογραφία του την ανάδειξη των ιδεολογικών θέσεων του Ευσταθίου ως προς συγκεκριμένα οικονομικά ζητήματα. Αντιμετωπίζοντας τον Ευστάθιο ως αντιπροσωπευτικό παράδειγμα, προβάλλει τη στάση των διανοουμένων του ΙΒ' αιών...

Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Ν. Γ. Μοσχονάς, "Οι ιταλικές ναυτικές πολιτείες και ο ρόλος τους στην Ανατολική Μεσόγειο" - Τηλέμαχος Λουγγής, "Αμάλφη· η πρώτη ναυτική δύναμη της Ιταλίας" - Χαράλαμπος Γάσπαρης, "Η Πίζα στον ύστερο Μεσαίωνα· το πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο" - Duccio Balestracci, "Pisa e il mare nel Medioevo. Dal primo sviluppo alla dominazione fiorentina." ("Η Πίζα και η θάλασσα στον Μεσαίωνα· από την πρώτη ανάπτυξη έως τη φλωρεντινή κυριαρχία") - Άγγελ Νικολάου - Κονναρή, "Γένουα· διαμόρφωση της πολιτείας και εξωτερική πολιτική" - Laura Balletto, "G...