Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το βυζαντινό ναυτικό παραμένει εν πολλοίς terra incognita για το ευρύ κοινό. Στόχος του βιβλίου αυτού δεν είναι να δειχθή απλώς μια εν πολλοίς άγνωστη πτυχή της πολύπτυχης βυζαντινής ιστορίας, όσο το να τονιστή τούτο το συγκλονιστικά απλό: μπορεί η άνοδος και η ακμή της αυτοκρατορίας να οφείλονταν σε πλήθος παραγόντων -φυσικά και στο ναυτικό-, ωστόσο η βαθμιαία παρακμή, η πρώτη πτώση (1204) και κυρίως η δεύτερη, η γνωστή ως άλωση (1453), οφείλεται αποκλειστικά στην παραμέληση και σχεδόν διάλυση του βυζαντινού ναυτικού. Τέλος, αφού εξ αιτίας πολλαπλών γεγονότων, από γεωπολι...

[...] Ο Γιάννης Μπιτούνης, αναζητώντας με επιμονή τα ίχνη της ιστορικής πορείας των Λαμπαρδαίων, από τον 10ο ως τον 20ό αιώνα, συνέλεξε μετά από μακροχρόνια έρευνα νέα, άγνωστα ως σήμερα, στοιχεία για τη ζωή και τη δράση τους, τα οποία, μεταξύ άλλων ήδη γνωστών πληροφοριών, παρουσιάζει. [...] Η εργασία του Γιάννη Μπιτούνη είναι σημαντική, όχι μόνο γιατί προσφέρει νέες ενδιαφέρουσες πληροφορίες, αλλά και γιατί συμπληρώνει και επαναξιολογεί ορισμένα στοιχεία που αναφέρονται στην τοπική ιστοριογραφία και αφορούν στην παρουσία της οικογένειας των Λαμπαρδαίων στη Δημητσάνα. Στη...

Λύχνοι, τσούκκες και αγνύθες είναι μερικά από τα αντικείμενα που θα μπορούσε να συναντήσει κανείς σε ένα βυζαντινό σπίτι. Η μορφή του τελευταίου ποικίλλει, ανάλογα με τις ιστορικές, τις κλιματολογικές και γεωμορφολογικές συνθήκες, καθώς και την οικονομική και κοινωνική θέση του ιδιοκτήτη. Στην Κωνσταντινούπολη και σε άλλες μεγαλουπόλεις μεγάλο μέρος του πληθυσμού κατοικούσε σε πολυώροφα κτήρια, συνδεδεμένα με υδραυλικό και αποχετευτικό σύστημα. Δεν έλειπαν οι μεγάλες και πολυτελείς κατοικίες, διακοσμημένες με μάρμαρα, ψηφιδωτά δάπεδα και τοιχογραφίες. Συνηθέστερα, ωστόσο, σ...

Οι μελέτες που αποτελούν τον παρόντα τόμο εξετάζουν διάφορες πτυχές μιας θεματικής ενότητας που χρονολογικά απλώνεται από τις απαρχές της λεγόμενης υστερομεσαιωνικής εποχής (11ος αιώνας) ως την περίοδο μετάβασης από το υστερομεσαιωνικό κόσμου στους νεότερους χρόνους (15ος-16ος αιώνες). Πρόθεση των συγγραφέων είναι να επιτευχθεί μια όσο το δυνατόν πληρέστερη κάλυψη στη συνέχεια της αφήγησης για την εξεταζόμενη περίοδο, από μελέτη σε μελέτη.

Από τη μία άκρη της ως την άλλη με αγωνία την προσδοκούσε αυτή τη μέρα η αυτοκρατορία. Αν καθυστερούσε λίγο, θα ήταν ίσως πολύ αργά πια. Έφτασε όμως μπροστά στα τείχη της Κωνσταντινούπολης ένας καβαλάρης, μπήκε μέσα από τη "Χρυσή Πόρτα", προχώρησε στο ναό της Αγίας Σοφίας κι εκεί ο πατριάρχης Γερμανός τον έστεψε βασιλιά. Αυτός ήταν ο αυτοκράτορας Λέων Γ' ο Ίσαυρος, που η δυναστεία του θα κυβερνούσε τη χώρα για ογδόντα πέντε χρόνια και θα ταυτιζόταν με το μεγαλύτερο θρησκευτικό κίνημα μεταρρύθμισης στο Βυζάντιο. Μια μεταρρύθμιση που ίσως οι καιροί την κάνουν ξανά επίκαιρη...

Στη διάρκεια της χιλιετούς ύπαρξής της η Βυζαντινή αυτοκρατορία ήλθε σε επαφή με ένα πλήθος λαών. Με κάποιους από αυτούς συγκρούσθηκε επανειλημμένα μέχρις ότου κατόρθωσε να τους υποτάξει ή να τους αποκρούσει. Με ορισμένους άλλους, όμως, οι επαφές της ήταν πιο γόνιμες, αφού κατόρθωσε σταδιακά να τους εκχριστιανίσει, να τους εκπολιτίσει και τελικά να τους εντάξει ομαλά στη σφαίρα της επιρροής της. Στην τελευταία αυτή κατηγορία εντάσσονται τα σλαβικά φύλα των Βαλκανίων και της ευρωπαϊκής Ρωσίας, τα οποία γνώρισαν τον Χριστιανισμό από τους Βυζαντινούς, καταλήγοντας να θεωρούντα...

O Κωνσταντίνος, ένας από τους λίγους αυτοκράτορες που προσέλαβαν την προσωνυμία "Μέγας", κατά τη διάρκεια της βασιλείας του ενοποίησε κάτω από το σκήπτρο του τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, υιοθέτησε τον Χριστιανισμό ως επίσημη θρησκεία του Ρωμαϊκού Κράτους και μετέφερε την πρωτεύουσα από τη Ρώμη σε μια νέα πόλη που ίδρυσε ο ίδιος και η οποία έφερε τιμητικά το όνομά του: την Κωνσταντινούπολη. Ωστόσο, ο πρώτος Χριστιανός αυτοκράτορας της Ρώμης μετά βίας θα μπορούσε σήμερα να θεωρηθεί μέλος της Εκκλησίας, αφού παράλληλα υπήρξε ένας σκληρός ηγεμόνας που σκότωσε τη δεύτερη σύζυγo και...

Το 1204 -χρονολογία κατά την οποία κατεστράφη ολοσχερώς η Κωνσταντινούπολη, συμπαρασύροντας το χιλιόχρονο οικοδόμημα του Βυζαντίου- παραμένει σχεδόν άγνωστο ή αγνοημένο. Πώς και γιατί σβήστηκε και αποσιωπήθηκε το 1204 από τη συλλογική μνήμη, παρότι αποτέλεσε ένα γεγονός αποφασιστικότερης σημασίας και από αυτή την Άλωση του 1453; Πώς και γιατί δεν αντιμετωπίζεται ως το γενέθλιο ορόσημο στην ιστορία του νεώτερου ελληνικού έθνους; Η απόκρυψη της σημασίας της πρώτης και καθοριστικής Άλωσης συσκοτίζει την ίδια τη διαδικασία συγκρότησης του νεώτερου ελληνισμού και της συνέχεια...

Η εποχή της διακυβέρνησης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας από τον Βασιλείο τον Δευτέρο (976-1025), τον μακροβιότερο εξ όλων των Βυζαντινών αυτοκρατόρων, θεωρείται μια "χρυσή εποχή" για την αυτοκρατορία, αφού τότε έγινε η προσάρτηση της Βουλγαρίας. Αυτό, όπως γνωρίζουμε από την παράδοση, έγινε μέσω ενός μακρού και αιματηρού πολέμου κατά τη διάρκεια του οποίου ο Βασίλειος πήρε το προσωνύμιο "Βουλγαροκτόνος". Σε αυτήν την καινούργια μελέτη, ο Πολ Στήβενσον υποστηρίζει ότι κανένας από τους θρύλους γύρω από το πρόσωπο του Βασιλείου δεν έχει βάσιν αληθείας. Αντιθέτως, ο Βασίλειος...

Το 1453, με την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, καταλύθηκε το βυζαντινό κράτος· από αυτή την άποψη, η Άλωση δεν είναι μόνον ένα στρατιωτικό, αλλά και ένα μείζον πολιτικό γεγονός. Δεδομένου ότι η Άλωση σφράγισε την ήττα πολιτικών επιλογών και πολιτικών ιδεών που καλλιεργήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη την τελευταία εκατονταετία της βυζαντινής ύπαρξης της και αποτυπώθηκαν στον τρόπο με τον οποίο άσκησαν την εξουσία τους οι τελευταίοι Παλαιολόγοι, μια σημαντική παράμετρος για να κατανοηθεί το γεγονός αυτό είναι ο χαρακτήρας του βυζαντινού κράτους, όπως διαμορφώθηκε από τον συνδυασμό...

Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα τριλογία επιστημονικών ανακοινώσεων του πρ. Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού: - "Μια από τις επιθέσεις των Σλάβων εναντίον της Θεσσαλονίκης" - "Το περιεχόμενο του όρου 'Μακεδονία' στις βυζαντινές πηγές" - "Παρασκήνιο και συνωμοσία πριν και μετά τη μάχη της Βερσινικίας, που οδήγησε στην πτώση του Μιχαήλ Α΄ και την άνοδο του Λέοντα Ε΄ του Αρμενίου στο βυζαντινό θρόνο"

Στην προσπάθεια να αποδειχθεί ο 13oς αι. μ.Χ. ως χρονική περίοδος της αφύπνισης της ελληνικής εθνικής συνείδησης και ως συνέπεια της λατινικής κυριαρχίας στο Βυζάντιο (1204-1261), χρησιμοποιήθηκε το "Χρονικόν του Μορέως" ως τεκμήριο, όχι όμως αρκετά επισταμένα, ίσως εξ αιτίας της αρνητικής κριτικής του έργου ως προς την ιστορική του αξία. Στη μελέτη αυτή εξετάζεται το "Χρονικόν του Μορέως" από ιστορική και ανθρωπολογική άποψη. Μέσα από αυτήν τη διπλή μεθοδολογική προσέγγιση, καθορίζονται σε αυτό το έμμετρο κείμενο και ερευνώνται με επιστημονική σχολαστικότητα, όροι, στερ...

Η δίτομη αυτή συλλεκτική έκδοση περιλαμβάνει το σύνολο των έργων των δύο ιστοριογράφων στο πρωτότυπο ελληνικό κείμενο το οποίο αντιπαραβάλλεται με την κλασική λατινική μετάφραση του. Οι δύο τόμοι εκδόθηκαν στο Παρίσι το 1662 και το 1663 αντίστοιχα και εκτός από την τεράστια φιλολογική τους αξία έχουν και ξεχωριστή καλλιτεχνική εμφάνιση, αφού χρησιμοποιούν τις δύσχρηστες σήμερα ελληνικές και λατινικές γραμματοσειρές των πρώτων ετών της τυπογραφίας, με αισθητική πολύ κοντινή σε εκείνη των χειρογράφων. Πρόκειται για ένα έργο εξαιρετικά σπάνιο, το οποίο συνδυάζει με ιδανικό τρό...

Η δίτομη αυτή συλλεκτική έκδοση περιλαμβάνει το σύνολο των έργων των δύο ιστοριογράφων στο πρωτότυπο ελληνικό κείμενο το οποίο αντιπαραβάλλεται με την κλασική λατινική μετάφραση του. Οι δύο τόμοι εκδόθηκαν στο Παρίσι το 1662 και το 1663 αντίστοιχα και εκτός από την τεράστια φιλολογική τους αξία έχουν και ξεχωριστή καλλιτεχνική εμφάνιση, αφού χρησιμοποιούν τις δύσχρηστες σήμερα ελληνικές και λατινικές γραμματοσειρές των πρώτων ετών της τυπογραφίας, με αισθητική πολύ κοντινή σε εκείνη των χειρογράφων. Πρόκειται για ένα έργο εξαιρετικά σπάνιο, το οποίο συνδυάζει με ιδανικό τρό...

Ο Κ. Β. Καραστάθης με την παρούσα ιστορική έρευνά του στις πρωτογενείς ιστορικές πηγές των 4ου, 5ου και 6ου αιώνων μ.Χ. και σε μεταγενέστερες, φέρνει στο φως την ιστορική αλήθεια για όλα όσα οι φανατικοί παγανιστές συγγραφείς της εν λόγω χρονικής περιόδου κατηγορούν το μεγάλο μεταρρυθμιστή αυτοκράτορα και θεμελιωτή της Ορθοδοξίας. Επίσης, καταγίνεται και με όσα οι σύγχρονοι πολέμιοί του διαχέουν εναντίον του από τα Μ.Μ.Ε. και το Διαδίκτυο με προφανή σκοπό την αμφισβήτηση της αγιότητάς του και της αξίας του... Παράλληλα, για την πληρέστερη ενημέρωση του αναγνώστη, παραθέτει...

Μελέτες για το Βυζάντιο υπάρχουν πολλές, οι περισσότερες όμως περιορίζονται στην περιγραφή της ιστορίας του, και ειδικά στην ιστορία της πολιτικής του τύχης. Αντίθετα, κάποια στοιχεία του πολύπλοκου συνόλου που αποκαλείται "βυζαντινός κόσμος" -η εξέλιξη της κοινωνίας, ο μετασχηματισμός της οικονομικής ζωής, η σχέση αστικών κέντρων και αγροτικής ενδοχώρας, οι δημοσιονομικοί και διοικητικοί μηχανισμοί του κράτους, η φύση της νομοθεσίας, η εκκλησιαστική και μοναστική δύναμη, οι φυσικές επιστήμες, η ανάπτυξη των καλών τεχνών- συνήθως δεν εξετάζονται διεξοδικά. Αυτό το κενό προσ...

Το αντικείμενο του παρόντος πονήματος είναι η βυζαντινή αγιολογία. Με τον όρο βυζαντινή αγιολογία θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε όλα τα κείμενα που αναφέρονται στο βίο και την πολιτεία των αγίων, μαρτύρων, ασκητών, οσίων και πατέρων της Εκκλησίας. Στο υλικό αυτό κατατάσσονται οι Βίοι αγίων, τα Εγκώμια, τα Οράματα, τα Συναξάρια, τα Μηνολόγια κ.ο.κ. Η αγιολογία αποτελεί βοηθητικό κλάδο της ιστορίας, αφού μέσα από τα αγιολογικά κείμενα μπορεί ν' αντλήσει κανείς πλήθος ιστορικών πληροφοριών που αφορούν στην καθημερινή ζωή, τα ήθη, τις συμπεριφορές της βυζαντινής κοινωνίας και...

"Η Πόλις των πόλεων σβήνει και ακολουθούν φρικιαστικές σκηνές, ανεξίτηλα χαραγμένες στη μνήμη όλων. Οι πέντε Έλληνες ιστορικοί καταγράφουν λεπτό προς λεπτό τις διπλωματικές και πολιτικές εξελίξεις, τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και την επικρατούσα ατμόσφαιρα στα δύο στρατόπεδα. Ο καθένας με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο μεταφέρει συγκλονιστικά τις ύστατες στιγμές μιας μεγάλης Αυτοκρατορίας. Η περήφανη και ένδοξη Κωνσταντινούπολη λυγίζει και θρηνείται περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη πόλη. Έλληνες και ξένοι αποχαιρετούν το πρότυπο του κάλλους, της εφημερίας και της δόξας, το...

Το πρώτο μέρος του βιβλίου του Φίλιπ Γκρήρσον είναι μια συνοπτική ιστορία της βυζαντινής νομισματοκοπίας. Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία είχε μια πλούσια και λαμπρή νομισματική παραγωγή. Ο Γκρήρσον σκιαγραφεί τους μετασχηματισμούς της νομισματοκοπίας σε όλη τη διάρκεια της ζωής του Βυζαντίου. Η εισαγωγή και χρήση των διάφορων νομισμάτων και οι νομισματικές μεταρρυθμίσεις αναλύονται και ερμηνεύονται σε συνάρτηση με τις δημοσιονομικές και οικονομικές συνθήκες της αυτοκρατορίας. Περιγράφονται επίσης οι βασικές νομισματικές μονάδες και οι υποδιαιρέσεις τους, καθώς και τα εικονογραφικ...