Το 1204 και η διαμόρφωση του νεώτερου ελληνισμού

Το 1204 -χρονολογία κατά την οποία κατεστράφη ολοσχερώς η Κωνσταντινούπολη, συμπαρασύροντας το χιλιόχρονο οικοδόμημα του Βυζαντίου- παραμένει σχεδόν άγνωστο ή αγνοημένο. Πώς και γιατί σβήστηκε και αποσιωπήθηκε το 1204 από τη συλλογική μνήμη, παρότι αποτέλεσε ένα γεγονός αποφασιστικότερης σημασίας και από αυτή την Άλωση του 1453; Πώς και γιατί δεν αντιμετωπίζεται ως το γενέθλιο ορόσημο στην ιστορία του νεώτερου ελληνικού έθνους; Η απόκρυψη της σημασίας της πρώτης και καθοριστικής Άλωσης συσκοτίζει την ίδια τη διαδικασία συγκρότησης του νεώτερου ελληνισμού και της συνέχειας του με τον βυζαντινό. Παράλληλα, και συναφώς, αποκρύπτει τις αποικιακού τύπου σχέσεις που εγκαθιδρύθηκαν ανάμεσα στους Δυτικούς κατακτητές και τους Έλληνες του ύστερου Βυζαντίου, παραχαράσσοντας την παγκόσμια ιστορία, ειδικότερα στο κρίσιμο κεφάλαιο που αφορά στην αποικιοκρατική συγκρότηση της Δύσης. Η αποφασιστική στιγμή της "στροφής" υπήρξε η περίοδος ανάμεσα στο 1071 και τον 14ο αιώνα, την οποία συμβολικά χαρακτηρίζουμε ως "1204", όταν οι Φράγκοι θα απομυζήσουν και θα διαμελίσουν τον βυζαντινό ελληνισμό, για να τον παραδώσουν ανήμπορο στα χέρια των Οθωμανών. Ο ελληνισμός δεν θα μπορέσει ποτέ πια να σταθεί στα πόδια του ως αυτόνομος χώρος, ως συνέχεια της ελληνικής "οικουμένης", και θα επιβιώνει στο εξής ως ένας απλός μεθοριακός σταθμός μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Οκτώ αιώνες μετά το 1204, προϋπόθεση για την απο-αποικιοποίηση της σκέψης μας αποτελεί η αναγνώριση μιας ταυτότητας συγκροτημένης διά της αντιστάσεως.