Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Για δέκα και πλέον χρόνια, ο ψυχίατρος και εισηγητής της "ιατρικής dasein-ανάλυσης" Medard Boss διοργάνωνε στο Zollikon της Ελβετίας σεμινάρια σταοποία οφιλόσοφος Martin Heidegger ανέλυε σε ψυχιάτρους και ψυχοθεραπευτές το ζήτημα της οντολογικής θεμελίωσης της επιστήμης τους. Κατά τον φιλόσοφο, ηψυχιατρική και η ψυχοθεραπευτική έχουν ως βάση τους ακατάλληλα οντολογικά θεμέλια, τα οποία μάλιστα υιοθετούν άκριτα ήδη και μόνο διά της εφαρμογής της φυσικοεπιστημονικής μεθόδου στα φαινόμενα του ανθρώπινου ψυχισμού. Η αναζήτηση των ενδεδειγμένων οντολογικών θεμελίων και μεθοδολογ...

Ο Αμερικανός φιλόσοφος Donald Davidson ήταν ένας από τους προεξάρχοντες φιλοσόφους του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Οι εργασίες του στη φιλοσοφία της πράξης, στη φιλοσοφία του νου και στη φιλοσοφία της γλώσσας αποτέλεσαν ορόσημο για την αναλυτική φιλοσοφία. Με ενιαία και συνεκτική φιλοσοφική θεώρηση ο Davidson διαφωτίζει ζητήματα όπως η δυνατότητα γνώσης του εξωτερικού κόσμου και του άλλου νου, ο σκεπτικισμός, ο σχετικισμός, η έννοια του τεκμηρίου και της εμπειρίας και οι συνθήκες συγκρότησης της γλώσσας και της νόησης. Ίσως να μην αποτελεί υπερβολή η σύγκριση από τον Ric...

Δύο εστίες ενδιαφέροντος δεσπόζουν στην κριτική θεωρία, η κοινωνικοπολιτική και η αισθητική. Πώς όμως σχετίζονται οι εν λόγω σφαίρες μεταξύ τους; Η τέχνη που θέλει να αντισταθεί στην κοινωνική πραγματικότητα γίνεται αυτόνομη. Αυτονομούμενη, αφήνει την καθεστηκυία τάξη να θριαμβεύει. Η τέχνη που στρατεύεται και θέλει να παρέμβει, γίνεται ένα με το υπάρχον και υποκύπτει στην εξουσία του. Αντίστοιχα και η πολιτική. Αποσκοπώντας σε κάτι εντελώς νέο, δεν βρίσκει βάση στον υπάρχοντα κόσμο και μετατρέπεται σε τέχνη. Επιδιώκοντας το εφικτό, ενσωματώνεται στο υπαρκτό και προδίδει τη...

Το βιβλίδιο αυτό συγκεφαλαιώνει επιγραμματικά τη φιλοσοφική οπτική ή πρόταση της οντολογίας του προσώπου. Προτάσσει τις γνωσιοθεωρητικές προϋποθέσεις συν-εννόησης στο πεδίο του οντολογικού (υπαρκτικού) προβληματισμού. Συντομογραφεί τις δυο απόπειρες εμπειρικής διασάφησης του οντολογικού ερωτήματος που προηγούνται ιστορικά: την πλατωνική και τη χαϊντεγγεριανή. Και συγκεφαλαιώνει την προσωποκεντρική οντολογία σε επιτομή χτισμένη με αφορισμούς, που η μεταξύ τους σύνδεση σημαίνεται από την αρίθμησή τους με δεκαδικούς.

Το αίνιγμα του θανάτου, όπως και το ανεξήγητο του έρωτα, δεν φωτίζονται με τον ατομοκεντρισμό των απαιτήσεων της νόησης, φωτίζονται μόνο από την οδό της μετοχής. Και η μετοχική γνώση κερδίζεται μόνο μέσα από το άθλημα της ελευθερίας, δηλαδή της ερωτικής αυτοπαραίτησης και αυτοπροσφοράς. Μια υποχρεωτική αθανασία θα ήταν μια εξ ορισμού κόλαση. Η μόνη αιώνια μη-κόλαση που μπορεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους είναι: να υπάρχεις, επειδή ελεύθερα θέλεις να υπάρχεις, με πληρέστερη χαρά της ύπαρξης τον έρωτα. Είναι το εκκλησιαστικό ευ-αγγέλιο.

Τι είναι όμως φιλοσοφία; Τι απέμεινε μετά την αποχώρηση από την πατρογονική εστία των επιστημονικών πεδίων που γέννησε η φιλοσοφία; Αυτό που απέμεινε είναι ένας ερευνητικός τομέας ο οποίος δεν κάνει παρατηρήσεις, δεν εκτελεί πειράματα, και δεν χρειάζεται εμπειρικά δεδομένα: πρόκειται για ένα θεωρητικό αντικείμενο που απαιτεί μονάχα στοχασμό. Από μια εμπειριστική σκοπιά εκφράζεται σκεπτικισμός σχετικά με την ύπαρξη ενός τέτοιου αντικειμένου: από τη σκοπιά αυτή κάθε γνώση απορρέει ασφαλώς από την εμπειρία. Μια πρόχειρη απάντηση θα ήταν η ερώτηση. "Τι εμπειρικό δεδομένο σου πα...

Η γλώσσα μιλάει. Τούτο δεν σημαίνει πως είναι όργανο έκφρασης. Τότε η υποκειμενικότητα θα ήταν ο απόλυτος κυρίαρχος της γλώσσας: το λέγειν του Εγώ θα ήταν νόμος του Είναι και όχι αντίστροφα. Κυριαρχία του υποκειμένου στη γλώσσα συνεπάγεται μια απόλυτη εξουσία: η γυμνή υποκειμενικότητα να απονέμει α-νόητες προσταγές και να εκπληρώνει την ουσία της γλώσσας ως έκφρασης και μοιραία να καθιδρύει το "αλάθητο" κάθε εξουσίας: θρησκευτικής, πολιτικής, επιστημονικής κλπ...

Η σκέψη που παραμένει στο επίπεδο της σκέψης, το έργο τέχνης που βρίσκεται στο στάδιο της αρχικής σύλληψης ή το ποίημα που δεν είναι παρά όνειρο δεν απαιτούν ακόμη προσπάθεια. Αυτό που απαιτεί προσπάθεια είναι η υλική πραγμάτωση του ποιήματος σε λέξεις, της καλλιτεχνικής σύλληψης σε άγαλμα ή πίνακα. Η προσπάθεια είναι μεν επώδυνη, αλλά είναι και πολύτιμη, πιο πολύτιμη ακόμα και από το έργο που τελικά δημιουργεί, διότι χάρη σε αυτήν αντλήσαμε από τον εαυτό μας περισσότερα απ' όσα υπήρχαν αρχικά, υψωθήκαμε πάνω από τον εαυτό μας. (Henri Bergson) Μια "επάνοδος στον Μπερ...

"Το αισθάνεσθαι είναι αυτή η ζωτική επικοινωνία με τον κόσμο, η οποία μας τον καθιστά παρόντα ως οικείο τόπο της ζωής μας". "Μάλλον με το έργο τέχνης μπορεί να συγκριθεί το σώμα παρά με το αντικείμενο φυσικής τάξης". "Ο κόσμος δεν είναι εκείνο που σκέφτομαι αλλά εκείνο που ζω, είμαι ανοιχτός στον κόσμο, επικοινωνώ αναμφίβολα μαζί του, αλλά δεν τον κατέχω, είναι ανεξάντλητος". "Το αισθάνεσθαι είναι αυτή η ζωτική επικοινωνία με τον κόσμο, η οποία μας τον καθιστά παρόντα ως οικείο τόπο της ζωής μας. Σ’ εκείνο οφείλουν την πυκνότητά τους το αντιληπτό αντικείμενο και το αντιλ...

To "Tractatus Logico-Philosophicus" (Λογικο-Φιλοσοφική Πραγματεία) αποτελεί το μοναδικό φιλοσοφικό έργο που δημοσίευσε ο Λούντβιχ Βιτγκενστάιν ενόσω ήταν εν ζωή. Σήμερα θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα φιλοσοφικά κείμενα του 20ού αιώνα, εγκαινιάζοντας μία νέα κατεύθυνση στη φιλοσοφία που αφορούσε στην ανάλυση της γλώσσας. Η "Λογικό-Φιλοσοφική Πραγματεία" αποτέλεσε τη "Βίβλο" του Κύκλου της Βιέννης καθώς και μία σημαντική επίδραση στη σχολή ανάλυσης του Κέμπριτζ στη δεκαετία του 1920 και του 1930. Ενέπνευσε το ρεύμα του λογικού θετικισμού που με τη σειρά του υπήρξε το...

Τα "Δοκίμια για την ετερότητα" παραπέμπουν σε μια εκδοχή ετερολογικής σκέψης, πέρα απ’ τις ιδεολογικές αγκυλώσεις της μοντέρνας και μεταμοντέρνας φιλοσοφίας. Αναδεικνύουν τη γονιμότητα μιας φιλοσοφικής αφετηρίας που ο συγγραφέας είχε εγκαινιάσει πριν από είκοσι χρόνια στις μελέτες του: Το "υποκείμενο και η ετερότητα" καθώς και "Η ετερότητα και η επίκληση του ξένου". Στην οπτική μιας τέτοιας εκδοχής, η ορθολογικότητα της δημοκρατικά οργανωμένης κοινωνίας συνίσταται στην υπέρβαση της ατομικής, ολιγαρχικής ή πλειοψηφικής ιδιοτέλειας, και στη συγκρότηση σχέσεων κοινωνίας των πο...

Υπάρχουν τα πράγματα με τον τρόπο που συνήθως τα αντιλαμβανόμαστε, ανεξάρτητα από εμάς, ή είναι περισσότερο προϊόν της φαντασίας μας; Και εάν ή όταν συμβαίνει το δεύτερο, γιατί συμβαίνει; Τί είναι αυτό που κάνει τους ανθρώπους να "βλέπουν" τα ιδία πράγματα με διαφορετικό τρόπο, και, πολλές φορές, να βλέπουν πράγματα που δεν υπάρχουν για κανέναν άλλον; Τι ωφελεί στους ανθρώπους το να πιστεύουν στην ύπαρξη εντελώς φανταστικών πραγμάτων, ανύπαρκτων "φαντασμάτων"; Και πως καταφέρνουν να συμβιβάζουν αυτήν την πίστη τους με τις απαιτήσεις της καθημερινής ζωής τους, όπου είναι υπο...

Σύμφωνα με τον Heidegger ο θάνατος σχετίζεται με μια ακραία δυνατότητα που ξεχειλίζει από αγωνία και επιτρέπει στον άνθρωπο να γίνει αυθεντικός· δηλ. να ιδιοποιηθεί τον εαυτό του. Μια δυνατότητα η οποία όμως δεν προμηνύει το βιολογικό τέλος αλλά τον υπαρξιακό αποσυντονισμό από τις συχνότητες της "κοινής γνώμης". Και στο πλαίσιο της οντολογικής αυτής απορύθμισης ανακύπτει μια νέα μορφή μέριμνας η οποία δεν "αντικαθιστά" ούτε "εξουσιάζει" τους Άλλους αλλά αντίθετα τους "απελευθερώνει". Πιο συγκεκριμένα τους παρέχει το δικαίωμα να "είναι" μέσα στην "πιο δική τους δυνατότητα ύπ...

"Ο έρωτας γεννιέται μαζί με την αντίληψη της καμπύλης μιας πλάτης, του μήκους ενός φρυδιού, με το σκάσιμο ενός χαμό­γελου. "Συμβαίνει!" Η παρουσία ενός άλλου πλάσματος κινητοποιεί την προσοχή, τις αισθήσεις. [...] Η φαντασία αναλαμβάνει αυτή την πραγματικότητα κι αρχίζει να χτίζει φαντασιώσεις, όνειρα, σχέδια... Δημιουργεί τη δική της ανάγκη, η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις περικλείει ολόκληρη τη ζωή. Γίνεται η φωνή εκείνη μέσα στη νύχτα που σου λέει "σ' αγαπώ", αποσταθεροποιώντας συθέμελα την ύπαρξή σου. Τέλος, εκτείνεται μέχρι τις σφαίρες εκείνες όπου αρχίζεις να διερωτά...

Περιεχόμενα: - Εισαγωγή του μεταφραστή - Αντρέι Μαϊντάνσκι, "Η ανάβαση στο Ιδεατό" - Έβαλντ Ιλιένκοφ, "Η διαλεκτική του Ιδεατού" - Σημειώσεις για μερικούς αναφερόμενους συγγραφείς - Χρονολόγιο της ζωής του Ε.Β. Ιλιένκοφ

"Οι μόνες ιδέες που αξίζουν είναι όσες σου έρχονται περπατώντας" υποστήριζε ο Νίτσε, και δεν ήταν μόνος -ο Καντ, ο Ρουσώ, ο Θορώ, ο Ρεμπώ, ο Χαίλντερλιν, όπως και πολλοί άλλοι περπατούσαν, ο καθένας για τους δικούς του λόγους και με τον δικό του τρόπο. Ο Frederic Gros, εμπεριστατωμένα και ιδιοφυώς, διαπραγματεύεται το βάδισμα από το σημείο Α στο Β ως μια πνευματική άσκηση, πολυδιάστατη και αυθεντική, που διεγείρει συναισθήματα και διανοήματα υψηλού φιλοσοφικού μεγέθους. Μια φιλοσοφική πραγματεία που υπερβαίνει τα παραδοσιακά όρια και μαζί μια διαυγής και ακριβής περιγρ...

Στη σύγχρονη εποχή, παρά το γεγονός ότι οι αληθινές αλυσίδες έχουν εκλείψει, παρατηρούμε να δημιουργείται ένας νέος τύπος σκλάβου: είναι ο άνθρωπος που υποβάλλει τον εαυτό του σε εθελοντική εξάντληση. Στην Κοινωνία της κόπωσης (απρόσμενο best seller σε πολλές χώρες), ο διάσημος κορεάτης φιλόσοφος εκθέτει τους λόγους αυτής της αφύσικης συμπεριφοράς και εξηγεί με ποιον τρόπο οι κοινωνίες μας έχουν πέσει θύματα της κατάχρησης μιας και μόνο έννοιας: της "θετικότητας". Η έννοια αυτή, υποβοηθούμενη από την ψευδαίσθηση της "ελευθερίας επιλογής", παράγει κουρασμένους, αποτυχημέν...

Γράφουν οι: G. Bennington, M. Crepon, M. Deguy, J. Derrida, Ch. Ramond. P.-Y. Quiviger, Γ. Βέλτσος, Στ. Βιρβιδάκης, Γ. Γιαννακόπουλος, Γ. Δαρεμάς, Δ. Δημηρούλης, Κ. Ηροδότου, Σπ. Καλτσάς, Ι. Κουμασίδης, Τ. Κουμπής, Θ. Λάγιος, Απ. Λαμπρόπουλος, Μ. Λάμπρου, Γκ. Μαγγίνη, Σπ. Μακρής, Αρ. Μπαλτάς, Β. Μπιτσώρης, Μ. Πάγκαλος, Π. Σ. Παπαδόπουλος, Γ. Παπαθεοδώρου, Τζ. Παπαλεξίου, Κ. Β. Πρώιμος, Ευτ. Πυροβολάκης, Χ. Ράπτης, Μ. Ρήγου, Στ. Ροζάνης, Γ. Στάμος, Θ. Τσακαλάκης, Β. Τσακίρη, Ε. Φιλιππάκη, Λ. Φιλίππου Ο παρών τόμος περιλαμβάνει σαράντα κείμενα (τρία του ίδιου του Jacques...

Καμία λέξη δεν διατρέχει περισσότερο τον σύγχρονο δημόσιο λόγο απ’ όσο η λέξη "διαφάνεια". Σύμφωνα με τον Μπιουνγκ-Τσουλ Χαν, όποιος περιορίζει τη χρήση της αποκλειστικά σε θέματα διαφθοράς ή ελεύθερης διακίνησης της πληροφορίας, παραγνωρίζει την αληθινή της διάσταση. Η εμβέλεια της έννοιας "διαφάνεια" αποκαλύπτεται μόνον όταν της αποστερήσουμε το πρόσχημα της "καθαρότητας" και της "δημοκρατικότητας", και αφήσουμε να φανεί η αδιαφανής όψη της, αυτή που συνδέεται με την επιτήρηση και τον έλεγχο. Στη σύγχρονη εν πολλοίς πορνογραφική κοινωνία της επίδειξης του απόκρυφου, όπου...

Η "πραγματικότητα" του κακού αποτελεί το θεμελιώδες επιχείρημα εναντίον του Θεού και το κύριο εμπόδιό μας για να αντιληφθούμε το Νόημα της Ζωής που είναι η Αγάπη του Θεού. Για αυτό και σε τούτο το σύντομο έργο θα επιχειρήσουμε να αποκαλύψουμε την ψευδαισθησιακή υπόσταση του "κακού", έχοντας ως οδηγό μας την Α-λήθεια ότι το κακό είναι μη ον (ανύπαρκτο) και ότι το μόνο που υπάρχει είναι το Καλό, το Αγαθό.