Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η φιλοσοφία του Νίτσε έχει μεγάλη πολεμική σημασία. Αποτελεί μία απόλυτη αντι-διαλεκτική, στοχεύει να καταγγείλει όλους τους φενακισμούς, που βρίσκουν στη διαλεκτική ένα ύστατο καταφύγιο. Αυτό που είχε ονειρευτεί, αλλά δεν είχε πραγματοποιήσει ο Σοπενχάουερ, καθώς ήταν παγιδευμένος στο δίχτυ του καντιανισμού και του πεσσιμισμού, ο Νίτσε το οικειοποιείται, με τίμημα τη ρήξη του με τον Σοπενχάουερ. Να στήσει μία νέα εικόνα της σκέψης, να απελευθερώσει τη σκέψη από τα βάρη που τη συνθλίβουν. Τρεις ιδέες ορίζουν τη διαλεκτική: η ιδέα μιας εξουσίας του αρνητικού, ως θεωρητ...

Με αφορμή την υπόθεση Σοκάλ, ο Jacques Bouveresse επιχειρεί, μ' έναν τρόπο που να αποφεύγει τη γενίκευση και τη βιαστική θεωρητικοποίηση, να αντικειμενικοποιήσει τις επιδράσεις της εφαρμογής και της διάχυσης της "μεταμοντέρνας" σκέψης, καθώς και τις βασικές διανοητικές αλχημείες που συντελούν στην επιτυχία των "μεταμοντέρνων" στους κόλπους της λογοτεχνίας. Μέσα από την κριτική που ασκεί στη "μεταμοντέρνα" σκέψη στην παρούσα εργασία του, ο Jacques Bouveresse μας δίνει μια σαφή εικόνα για το πώς θα έπρεπε να είναι η φιλοσοφία (δηλαδή κάτι σαν την "τέχνη να μεταχειριζόμαστε σω...

... Συγγραφείς όπως ο Κίρκεγκωρ, ο Νίτσε, ο Μπωντλαίρ, ο Προυστ, ο Χάιντεγκερ ή ο Ναμπόκοφ μας χρησιμεύουν ως υποδείγματα, ως εκφράσεις αυτού που μπορεί να είναι η ατομική τελείωση - μια αυτοδημιούργητη, αυτόνομη, ανθρώπινη ζωή. Συγγραφείς όπως ο Μαρξ, ο Μιλ, ο Ντιούι, ο Χάμπερμας ή ο Ρωλς εμφανίζονται περισσότερο ως συμπολίτες μας παρά ως υποδείγματα. Έχουν στρατευθεί σε μια κοινή κοινωνική προσπάθεια - την προσπάθεια να κάνουν τους θεσμούς και τις πρακτικές μας πιο δίκαιες και λιγότερο σκληρές... Αν μπορούσαμε να αποδεχθούμε το γεγονός ότι καμιά θεωρία για τη φύση του Ανθ...

Ο Μαξ Σέλερ (1874-1928) είναι ένας από τους σημαντικότερους γερμανούς φιλοσόφους κατά το πρώτο ήμισυ του 20ού αιώνα. Επηρεασμένος από τους Νίτσε, Ντίλταϋ και Χούσσερλ, ο στοχασμός του επιχειρεί μία σύνθεση των πλέον παραδοσιακών με τα πλέον νεωτερικά στοιχεία της γερμανικής φιλοσοφίας. Είναι ο Νίτσε εκείνος που εισάγει πρώτος την έννοια της μνησικακίας [ressentiment] στο πνευματικό-εννοιολογικό οικοδόμημα της φιλοσοφίας. Και είναι ο Μαξ Σέλερ αυτός που επιχειρεί στο ανά χείρας βιβλίο την αναλυτική περιγραφή σύνολων των καταγεγραμμένων εμπειριών και ενεργειών που ιδιάζουν σ...

Ο Νίτσε γνώριζε πως ήταν προφήτης. Οι φωτογραφίες του μας αποκαλύπτουν συνήθως έναν άνδρα με γελοίο παχύ μουστάκι και άγρια λαμπερά μάτια. Θεωρούσε πάντοτε πως έγραφε για ένα μελλοντικό κοινό, το οποίο θα τον εκτιμούσε περισσότερο και περιέγραφε τον εαυτό του σαν ένα «μεταθανάτιο» φιλόσοφο. Εκατό χρόνια μετά, ίσως να είμαστε εμείς αυτό το κοινό, κι εκείνος ο πρώτος σημαντικός μεταμοντέρνος... Ο Νίτσε, όμως, μίλησε με πολλές και διαφορετικές φωνές. Η φιλοσοφία του είναι αντιφατική, μεταφορική και ειρωνική. Μετά θάνατον τα λόγια του αποδομήθηκαν και αναδομήθηκαν με όλους του...

Τι ακριβώς απαιτεί η φιλοσοφία (απ' εκείνους που την ασκούν, απ' εκείνους στους οποίους απευθύνεται, από την κοινωνία, από τον κόσμο και την πραγματικότητα εν γένει) και τι είναι εύλογο να απαιτεί κανείς από αυτήν; Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του βιβλίου είναι αφιερωμένο στην κριτική συζήτηση περί των διαφόρων κλασικών και σύγχρονων κατηγοριών απάντησης που έχουν δοθεί στο ερώτημα "Τι είναι η φιλοσοφία;" O Jacques Bouveresse αποτελεί ιδιαίτερη περίπτωση στο χώρο της σύγχρονης γαλλικής διανόησης. Τα φιλοσοφικά του κείμενα αποτελούν μια εξαιρετική εισαγωγή στην ιστορία της αν...

...Τι διακυβεύεται στο ύπατο και για τους ανθρώπους -που δεν διανοούνται και δεν πράττουν σαν να τους αφορά- μη ύπατο διακύβευμα; Αυτό που διακυβεύεται δεν είναι η απλή ή σύνθετη σύνδεση ανθρώπου και κόσμου. Δεν ενώνονται δύο ενότητες σε μια ενότητα. Ο άνθρωπος, οι άνθρωποι, η ανθρωπότητα, η ανθρωπιά δεν "υπάρχουν", δηλαδή δεν μπορούν να παίξουν χωρίς τον κόσμο, και ο κόσμος δεν αφήνει το αίνιγμά του να ξεδιπλωθεί χωρίς τη συμμετοχή του ανθρώπου. Ο άνθρωπος δεν είναι το θεμέλιο του ανθρώπου, δεν τού είναι δυνατόν κάν να σταθεί και να βαδίσει μόνον ως άνθρωπος -ή ως ανθρώπιν...

Ο "Αποχαιρετισμός στον λόγο" απευθύνει μια ρωμαλέα πρόκληση στον επιστημονικό ορθολογισμό που υπόκειται στα δυτικά ιδεώδη της "προόδου" και της "ανάπτυξης" των οποίων οι ολέθριες συνέπειες αναγνωρίζονται πλέον ευρέως. Τα δοκίμια αυτού του βιβλίου, παρά την ποικιλία τους ως προς τα θέματα και τις αφορμές για τις οποίες γράφτηκαν, έχουν συνεπή φιλοσοφικό στόχο. Ο Φεγεράμπεντ, είτε εξετάζει την ελληνική τέχνη και σκέψη, είτε υπερασπίζεται την Εκκλησία στη διαμάχη της με τον Γαλιλαίο, είτε ερευνά την εξέλιξη της κβαντικής φυσικής, είτε εκθέτει τον δογματισμό του Καρλ Πόππερ, πρ...

Ο στόχος του παρόντος κειμένου ήταν διπλός. Πρώτον, να παρουσιάσει τον λογικό σκελετό της έννοιας "τρόπος παραγωγής". Δεύτερον να εκμεταλευθεί το δυναμικό αυτής της έννοιας προκειμένου να εντάξει τις διάφορες όψεις της επιστήμης της φυσικής και να εντοπίσει τις σχέσεις μεταξύ τους στο εσωτερικό του ενιαίου πλαισίου που παρέχει η εν λόγω έννοια. Πρέπει να υπογραμμιστεί ακόμα μια φορά ότι οι πλέον θεμελειώδεις όψεις της φυσικής (τις οποίες χαρακτηρίζουμε ως τα τρία συγκροτησιακά στοιχεία της φυσικής, μέσα στο δίκτυο των μεταξύ τους σχέσεων), δηλαδή αυτές που συνιστούν τη γνωσ...

Ζούμε σε μια κρίσιμη καμπή. Με τη ραγδαία προέλαση του τεχνόκοσμου στον κόσμο της ζωής, η σκέψη έτσι όπως αναπτύχθηκε και καλλιεργήθηκε, στη μακραίωνη ιστορία της, τελεί υπό περιορισμό. Η αναπόδεικτη θέση ότι η σκέψη είναι προϊόν εγκεφαλικών και μόνο διεργασιών τείνει να επιβληθεί ως απόλυτη βεβαιότητα. Οι ψυχικές, κοινωνικές και ιστορικές διεργασίες που καθόριζαν τη ροή και την προοπτική της τείνουν να εξουδετερωθούν από τους μηχανισμούς της απώθησης και της λήθης που κινητοποιεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος, με πρότυπο λειτουργίας του τον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Το βιβλίο αυτό...

"Μια ολοκληρωμένη θεώρηση" -ή μια γνήσια Θεωρία για τα Πάντα- επιχειρεί να συμπεριλάβει την ύλη, το σώμα, την διάνοια, την ψυχή και το πνεύμα, όπως εμφανίζονται στον εαυτό, στην κουλτούρα και στην φύση. Είναι μια θεώρηση που επιχειρεί να είναι εκτενής, ισορροπημένη, περιεκτική. Μια θεώρηση που αγκαλιάζει επομένως την επιστήμη, την τέχνη και τα ήθη· που συμπεριλαμβάνει εξίσου διάφορους κλάδους, από την φυσική ως την πνευματικότητα, από τη βιολογία ως την αισθητική, από την κοινωνιολογία ως την στοχαστική προσευχή· που εμφανίζεται στην ολοκληρωμένη πολιτική, ολοκληρωμένη ιατρ...

Οι τέσσερις "Διάλογοι" που αποτελούν το αντικείμενο αυτού του μικρού βιβλίου, είναι συζητήσεις του μεγάλου Έλληνα φιλόσοφου με έναν μαθηματικό, έναν ψυχαναλυτή, έναν ποιητή και έναν βιολόγο. Αποτελούν μαρτυρία όχι μόνο της έντονης περιέργειας του Κορνήλιου Καστοριάδη για όλους τους τομείς της γνώσης, αλλά κυρίως της φιλοσοφικής αποφασιστικότητάς του να στοχάζεται ο,τιδήποτε μπορεί να νοηθεί.

"... Ελπίζω πως αυτά που είπα έχουν καταστήσει σαφές γιατί διάλεξα για τίτλο το "Η φιλοσοφία και ο καθρέφτης της φύσης". Εικόνες μάλλον παρά προτάσεις, μεταφορές, παρά αποφάνσεις, καθορίζουν τις περισσότερες φιλοσοφικές μας πεποιθήσεις. Η εικόνα που κρατάει αιχμάλωτη την παραδοσιακή φιλοσοφία είναι αυτή του νου ως μεγάλου καθρέφτη, ο οποίος περιέχει διάφορες αναπαραστάσεις -άλλες ακριβείς, άλλες όχι- και είναι δυνατόν να μελετηθεί με καθαρές, μη εμπειρικές, μεθόδους. Χωρίς αυτή την έννοια του νου ως καθρέφτη, η έννοια της γνώσης ως αναπαραστατικής ακρίβειας δεν θα επιβαλλότ...

Τα όντα που τελούν την αναπαραγωγή και εκείνα που προέρχονται από αυτήν, είναι όντα ξεχωριστά το ένα από το άλλο, που διαχωρίζονται από μιαν άβυσσο, μια συναρπαστική ασυνέχεια. Ως άτομα, πεθαίνουμε μοναχικά μέσα σε μια ακατανόητη περιπέτεια, νοσταλγούμε ωστόσο τη χαμένη αλληλουχία. Η αφροδίσια δραστηριότητα της αναπαραγωγής, μία από τις ανθρώπινες μορφές της οποίας αποτελεί ο ερωτισμός, μας βοηθά να την ξαναβρούμε, από τη στιγμή της ένωσης των αναπαραγωγικών κυττάρων, γεννάται μια συνέχεια μεταξύ τους, με σκοπό τη δημιουργία ενός νέου όντος από τη στιγμή του θανάτου τους. Π...

Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται μια σειρά μελετών, οι περισσότερες από τις οποίες εκφωνήθηκαν και συζητήθηκαν σε πανεπιστημιακά σεμινάρια. Έτσι εκτίθενται με σύντομο και εύληπτο τρόπο συζητήσεις και φιλοσοφικές αντιπαραθέσεις που έλαβαν χώρα κυρίως σε γαλλικό αλλά και σε αγγλοσαξονικό και γερμανικό πλαίσιο. Αυτές οι αντιπαραθέσεις διασταυρώνονται σε ορισμένα σημεία μεταξύ τους και υπακούουν σε ένα μεταφιλοσοφικό μέλημα του συγγραφέα: πως η φιλοσοφία μπορεί να αναστοχαστεί τις ίδιες της τις προϋποθέσεις.[...] Η συλλογή αυτή τελειώνει με ένα κείμενο διαφορετικού ύφους, το "Curr...

Παραδόξως, ενώ ο Κ. Ψυχοπαίδης θεωρείται από πολλούς ο σημαντικότερος εν ζωή νεοέλληνας φιλόσοφος, ο ίδιος θεωρεί τον εαυτό του περισσότερο κοινωνικό επιστήμονα. Το έργο του όντως μελετά τόσο κοινωνικούς θεωρητικούς με φιλοσοφικό τρόπο όσο και φιλοσόφους υπό κοινωνικό πρίσμα. Έτσι η μελέτη του για τον Καντ έχει προεκτάσεις για την κοινωνική θεωρία. Μάλιστα η σημασία του Καντ, εισηγητή της κριτικής φιλοσοφίας, είναι καθοριστική σ' αυτό το επίπεδο, αφού με βάση αυτόν ορίζεται η κριτική στάση που απαιτεί η κοινωνική θεωρία. Μέσω αυτού μπορούμε, πρώτα πρώτα, να υπερβούμε τον σχ...