Η εποχή και το ύπατο διακύβευμα

...Τι διακυβεύεται στο ύπατο και για τους ανθρώπους -που δεν διανοούνται και δεν πράττουν σαν να τους αφορά- μη ύπατο διακύβευμα; Αυτό που διακυβεύεται δεν είναι η απλή ή σύνθετη σύνδεση ανθρώπου και κόσμου. Δεν ενώνονται δύο ενότητες σε μια ενότητα. Ο άνθρωπος, οι άνθρωποι, η ανθρωπότητα, η ανθρωπιά δεν "υπάρχουν", δηλαδή δεν μπορούν να παίξουν χωρίς τον κόσμο, και ο κόσμος δεν αφήνει το αίνιγμά του να ξεδιπλωθεί χωρίς τη συμμετοχή του ανθρώπου. Ο άνθρωπος δεν είναι το θεμέλιο του ανθρώπου, δεν τού είναι δυνατόν κάν να σταθεί και να βαδίσει μόνον ως άνθρωπος -ή ως ανθρώπινη κοινωνία, έστω και πανανθρώπινη. Το παιχνίδι που τον διαπερνά, που τον θέτει σε κίνηση και υπό ερώτηση, τον δένει αναπόσπαστα με το παιχνίδι του χωρίς θεμέλιο κόσμου. Γιατί θεμέλιο και θεμέλια, νόημα και νοήματα, έχουν μόνον οι διάφοροι κόσμοι, και τα θεμέλια αυτά χτίζονται, κλονίζονται, γκρεμίζονται.... ... Μήπως είναι στοχαστικότερη η τολμηρή διατύπωση: οι σχέσεις και, ακόμα αποφασιστικότερα, η ενιαία και διαφοροποιημένη σχέση ανθρώπου και κόσμου αποτελεί το κυριότερο διακύβευμα; Και εδώ λείπει όμως κάτι κεντρικό. Γιατί η "σχέση" ανθρώπου-και-κόσμου έχει ένα αιωρούμενο και παλλόμενο κέντρο. Στο κέντρο αυτό βρισκόμαστε πάντα, έτσι ή αλλιώς, αλλά αυτό δεν σημαίνει καθόλου ότι το αναγνωρίζουμε πάντα, ποιητικά, στοχαστικά, έμπρακτα -με την ίδια τη ζωή μας. Το κέντρο μένει μετέωρο, μάς δονεί και δονείται. Η ποιητική σκέψη και η στοχαστική ποίηση -διαρκώς συνδεδεμένες με αυτό που δεν λέγεται- τολμούν να το αποκαλύψουν, να το πουν, αφήνοντάς το αναπόφευκτα άσκεφτο. Το κέντρο αυτό μάς καλεί και μάς προκαλεί, δίνεται, χαρίζεται, και μένει αποτραβηγμένο... (απόσπασμα από την ομιλία: "Το ύπατο διακύβευμα") Ο μικρός αυτός τόμος περιέχει δύο ομιλίες που έδωσε ο συγγραφέας στην Ελλάδα. Η πρώτη, με τίτλο "Επτά και ένα προβλήματα της εποχής", δόθηκε στη Σητεία στις 28.8.1997, και σε διαφορετική μορφή στα πανεπιστήμια Πατρών (στις 18.3.1998), και Ιωαννίνων (στις 14.4.2000), με την ευκαιρία της αναγόρευσής του ως επίτιμου διδάκτορα του κάθε ενός. Η δεύτερη, με τίτλο "Το ύπατο διακύβευμα", δόθηκε στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο, στις 20.3.1998.