Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο προσδιορισμός "Κριτική Οντολογία", για τη Δυτική Φιλοσοφική Παράδοση, είναι από μόνος του μία αντίφαση: Η μεσαιωνική εμπειρία ταύτισε στη συνείδηση των Δυτικών την οντολογία (το ερώτημα για την αιτία και τον σκοπό της ύπαρξης) με την παραίτηση από την κριτική σκέψη, την a priori αποδοχή αφορισμών, αξιωμάτων, δογμάτων. Υπάρχουν περιθώρια και λαβές ή «σημεία στήριξης» για να ανατάξουμε σήμερα αυτή την παγιωμένη προκατάληψη; Μπορούν να υπάρξουν προτάσεις ερμηνείας του «νοήματος» (αιτίας και σκοπού) της ύπαρξης, της ζωής, του κάλλους, της μοναδικότητας- ετερότητας, που...

Στη διάρκεια της νεότητας μου είχα την αίσθηση ότι υπάρχει άλλη μια δυνατότητα, η οποία εάν γίνει αντιληπτή, θα μεταμορφώσει όλα και τα πάντα. Μια μέρα αυτή η δυνατότητα έγινε πραγματικότητα και ήταν απλή, συνηθισμένη αλλά και μεγαλειώδης και επαναστατική. Είναι το ανοικτό μυστικό που αυτοαποκαλύπτεται σε κάθε κομμάτι της ζωής μας. Η πραγμάτωση όμως δεν αναδύεται μέσω της προσπάθειας που κάνουμε για να αλλάξουμε τη ζωή μας. Έρχεται ως άμεση επανεύρεση αυτού που είναι και αυτό που ζει. Το "Ανοικτό Μυστικό" είναι ένα αξιοσημείωτο και θεμελιώδες έργο που μιλάει για την ουσιασ...

[...] Η πεποίθηση λοιπόν ότι η ζωή και το έργο του μπορούν να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης και σημείο αναφοράς στις δύσκολες περιόδους ηθικής, πολιτικής και πνευματικής κρίσης, που διέρχεται σήμερα ο ελληνισμός, επέφερε την ιδέα της διοργάνωσης ενός επιστημονικού συνεδρίου, με την ελπίδα ότι θα αποτελέσει την αφετηρία και τη βάση για μελλοντικές ερευνητικές εργασίες και μελέτες από τις νεώτερες γενιές. Το Κέντρο Βυζαντινών, Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών της Γρανάδας, το οποίο από το 2004 φιλοξενεί μεγάλο μέρος της βιβλιοθήκης του Κωνσταντίνου Τσάτσου, και η Εταιρεία Φ...

Με τον δεύτερο τόμο "Κινηματογράφος ΙΙ: Η χρονοεικόνα", ολοκληρώνεται η επαναξιολόγηση του κινηματογράφου από τον Ντελέζ, η οποία ξεκίνησε με τον πρώτο τόμο "Κινηματογράφος Ι: Η εικόνα-κίνηση". Αντλώντας από τη φιλοσοφία του Ανρί Μπερξόν, το έργο αυτό προσφέρει μια συναρπαστική ανάλυση για την αναπαράσταση του χρόνου στο φιλμ και την κινηματογραφική αντιμετώπιση της μνήμης, της σκέψης και του λόγου. Ο Ντελέζ χρησιμοποιεί παραδείγματα από σπουδαίους δημιουργούς όπως οι: Ρομπέρ Μπρεσόν, Σεργκέι Αϊζενστάιν, Φεντερίκο Φελίνι, Ζαν-Λικ Γκοντάρ, Άλφρεντ Χίτσκοκ, Μπάστερ Κίτον, Ακί...

[...] To ερώτημα δεν είναι αν μπορώ να αγαπήσω κάποιον που είναι πράγματι άσχημος -καλώς ή κακώς, έτσι φαίνονται να κάνουν οι περισσότεροι άνθρωποι- αλλά κατά πόσον μπορώ να αγαπήσω κάποιον τον οποίο θεωρώ άσχημο· και προσωπικά πιστεύω ότι αυτό είναι αδύνατον. Όμως στο μέτρο που θεωρώ έναν άνθρωπο ωραίο -πράγμα το οποίο, στον έναν ή τον άλλο βαθμό, είναι ζήτημα έρωτα- η ζωή θα μου φαίνεται καλύτερη μαζί του παρά χωρίς αυτόν. Τούτο το στοιχείο της προσδοκίας και οι κίνδυνοι τους οποίους ενέχει είναι ουσιώδη για το ωραίο, το οποίο μαραίνεται όταν δεν υπόσχεται κάτι περισσότερ...

"Κάθε ουσιαστικό πρόβλημα της φιλοσοφίας παραμένει αναγκαίως ανεπίκαιρο. Και τούτο, όχι επειδή η φιλοσοφία βρίσκεται πολύ πιο μπροστά από το εκάστοτε παρόν της, ή επειδή συνδέει το παρόν μ' αυτό που αυτή ήταν πριν, με αυτό που ήταν εξαρχής. Η φιλοσοφία παραμένει πάντοτε μια γνώση, που όχι μόνο δεν αφήνεται να γίνει επίκαιρη, αλλά, αντίθετα, επιβάλλει το μέτρο της πάνω στην εποχή της" (Μ. Χάιντεγκερ). Αν και θεμελιωδώς "ανεπίκαιρη", η σύγχρονη φιλοσοφία μάς προσφέρει μια πρωτότυπη και διεισδυτική ματιά στον τεχνολογικό βιόκοσμο που μας περιβάλλει και στον οποίο ανήκουμε. Ειδ...

Ο Μάρτιν Χαϊντεγκερ (1889-1976), κορυφαίος διανοητής του εικοστού αιώνα, δίνει ένα νέο προσανατολισμό στη φιλοσοφική επίγνωση και την ιστορία της εποχής μας. Η σκέψη του, γνήσια κατάληξη του δυτικού φιλοσοφικού στοχασμού, οδηγεί στην κατάρρευση της κλασικής οντολογίας, και στην ανάγκη επιστροφής στις αρχέγονες πηγές, αρχίζοντας από τους προσωκρατικούς φιλοσόφους, τον Αναξίμανδρο, τον Ηράκλειτο και τον Παρμενίδη. Στο παρόν κείμενο επιχειρείται η επανατοποθέτηση της οντολογικής απορίας με την προσπάθεια ερμηνείας του αρχαίου ελληνικού πνεύματος, του φιλοσοφικού και του τραγικ...

Με αφορμή τη συμπλήρωση εκατόν πενήντα χρόνων από τη γέννηση του Ανρί Μπερξόν (1859-1941), το ενδιαφερόμενο για τη φιλοσοφία αναγνωστικό κοινό της χώρας μας διαθέτει πλέον, με τη μετάφραση αυτή, μια από τις σημαντικότερες μελέτες που έχουν γραφτεί για τον γάλλο φιλόσοφο. Κατά κοινή ομολογία, "Ο μπερξονισμός" του Ζιλ Ντελέζ (1925-1995) συνέβαλε καθοριστικά στην "έξοδο του Μπερξόν από το Καθαρτήριο" στο οποίο βρισκόταν επί δεκαετίες (σύμφωνα με τη διατύπωση του Εμμανουέλ Λεβινάς (1905-1995)), μετά την ισχυρή επίδραση που άσκησε το έργο του κατά τις τρεις πρώτες δεκαετίες του...

Στις 6 Μαρτίου 1927 ο Μπέρτραντ Ράσσελ έδωσε στο Λονδίνο μια διάλεξη στην έδρα της National Secular Society, με τίτλο "Γιατί δεν είμαι χριστιανός". Σ΄ εκείνη την παρέμβαση ο φιλόσοφος αρνήθηκε την ύπαρξη του Θεού με ορθολογικά επιχειρήματα, ενώ ταυτόχρονα επέκρινε τον ρόλο που έχει διαδραματίσει η χριστιανική θρησκεία στην πορεία της ιστορίας. Η απήχηση της διάλεξης του Ράσσελ ήταν τεράστια. Η ιστορική εκείνη διάλεξη τυπώθηκε σε βιβλίο. Αργότερα περιελήφθη σε έναν τόμο με άλλα κείμενά του και έγινε ένα από τα δοκίμια με τη μεγαλύτερη επιρροή στην ιστορία των ιδεών του...

Πρόοδος είναι η αιτιοκρατικά προσδιορισμένη ευθύγραμμη, χωρίς παλινδρομήσεις, πορεία προς τα εμπρός. Αυτή είναι η έννοια της προόδου που αποτέλεσε την βάση του απελευθερωτικού προγράμματος του Διαφωτισμού. Η έννοια αυτή, παρά την κριτική που υπέστη, εξακολουθεί να είναι ιδέα συναρπαστική και σε πολλούς να φαντάζει ως αυτονόητη. Γι' αυτό και το πρόβλημα της προόδου ξανατίθεται. Ξανατίθεται σήμερα με νέα μορφή: Ποιά είναι η έκταση της ισχύος της και ποιά είναι τα όριά της; Έως που φθάνει η "αίσθηση" και που αρχίζει η "ψευδαίσθηση" της προόδου; Ο παρών τόμος προσπαθεί να πρ...

Η φιλοσοφία του Χάιντεγκερ Στο δοκίμιο "Η φιλοσοφία του Χάιντεγκερ" ο Χρήστος Μαλεβίτσης παρέχει μιά εμπεριστατωμένη εικόνα της φιλοσοφικής σκέψης ενός από τους μεγαλύτερους διανοητές της εποχής μας. Η σπουδαιότητα της σκέψης του Χάιντεγκερ έγκειται στο ότι θέτει τον άνθρωπο μπροστά στα πιο κρίσιμα ιστορικά και οντολογικά του προβλήματα. Έτσι τον καθιστά υπέρμαχο του έσχατου νοήματος της ανθρώπινης παρουσίας στον κόσμο. Πολιτεία και ερημιά Η πολιτεία και η ερημιά συνθέτουν την οντολογία του κοινωνικού ανθρώπου. Σήμερα το πρόβλημα της "πολιτείας" μεγενθύνεται μέχρι...

Τα τρία κείμενα που παρουσιάζονται συγκεντρωμένα εδώ συνιστούν ένα συνεκτικό σύνολο, στο πλαίσιο του οποίου ο Πολ Ρικέρ -ο οποίος, παρεμπιπτόντως, ξεκίνησε τη φιλοσοφική του σταδιοδρομία µέσω της μετάφρασης ενός βιβλίου του Έντµουντ Χούσερλ- προσπαθεί να ξεπεράσει ένα γνωστό παράδοξο: η μετάφραση είναι, από όποια θεωρητική σκοπιά και αν δει κανείς το ζήτημα, αδύνατη και παρ' όλα αυτά επιχειρείται πάντα µε επιτυχία. Ο Ρικέρ υποστηρίζει ότι πρέπει να πάψουμε να δίνουμε σημασία στις εκδηλώσεις μεροληπτικής εναντίωσης στη μετάφραση και να δούμε την τελευταία ως την πραγμάτωση μ...

Σχετικισμός, σκεπτικισμός, δογματισμός... αυτά τα προβλήματα ανέκαθεν στοίχειωναν τους φιλοσόφους που επιχειρούσαν να προσεγγίσουν το ζήτημα της αλήθειας. Στο παρόν βιβλίο συζητούν αφενός ο Ρίτσαρντ Ρόρτυ, Αμερικανός φιλόσοφος που, ενώ εντάσσεται στις σχολές της αναλυτικής φιλοσοφίας και του πραγματισμού, κατά παράδοξο τρόπο, αναλαμβάνει την υπεράσπιση του έργου συγγραφέων όπως ο Χάιντεγκερ, ο Φουκώ και ο Ντεριντά. Και αφετέρου ο Πασκάλ Ενζέλ, Γάλλος φιλόσοφος, ο οποίος, αντιτιθέμενος στην κυρίαρχη τάση της φιλοσοφίας της πατρίδας του, ακολουθεί με συνέπεια τις μεθόδους της...

Η φιλοσοφία των μελών του Κύκλου της Βιέννης μας ενδιαφέρει σήμερα επειδή είναι γόνιμη και ανοιχτή για περαιτέρω προβληματισμό. Ο Κύκλος αποτελεί για μας -πέρα από το καθαρά ιστορικό ενδιαφέρον- σημείο αναφοράς της φιλοσοφικής πρακτικής που καθιέρωσε: με τα γραπτά του, τις δραστηριότητές του, τις εκδηλώσεις του και τις ευρύτερες κοινωνικές παρεμβάσεις του, ο Κύκλος διαμόρφωσε το ακαδημαϊκό φιλοσοφικό κοινό του 20ού αιώνα, ενώ ταυτόχρονα το κατέστησε απαιτητικό ως προς τους τρόπους άσκησης της φιλοσοφικής δραστηριότητας. Έδειξε έμπρακτα πώς συνεργαζόμαστε για να διαβάσουμε κ...

Ο προσδιορισμός "Κριτική οντολογία", για τη Δυτική Φιλοσοφική Παράδοση, είναι από μόνος του μία αντίφαση: η μεσαιωνική εμπειρία ταύτισε στη συνείδηση των Δυτικών την οντολογία (το ερώτημα για την αιτία και τον σκοπό της ύπαρξης) με την παραίτηση από την κριτική σκέψη, την a priori αποδοχή αφορισμών, αξιωμάτων, δογμάτων. Υπάρχουν περιθώρια και λαβές ή "σημεία στήριξης" για να ανατάξουμε σήμερα αυτή την παγιωμένη προκατάληψη; Μπορούν να υπάρξουν προτάσεις ερμηνείας του "νοήματος" (αιτίας και σκοπού) της ύπαρξης, της ζωής, του κάλλους, της μοναδικότητας- ετερότητας, που...

Αυτό το ιδιαίτερα ενδιαφέρον βιβλίο του Τζ. Μάκι είναι μια πλήρης και διαυγής πραγμάτευση της ηθικής θεωρίας. Οι απόψεις του για την κανονιστική ηθική -οι ηθικές αρχές τις οποίες προτείνει- προσφέρουν μια νέα προσέγγιση σε ένα επί μακρόν παραμελημένο ζήτημα, και το έργο ως σύνολο αποτελεί αναμφισβήτητα μια σημαντικότατη συμβολή στη σύγχρονη φιλοσοφία.[...]

Μήπως τα προβλήματα της σύγχρονης Ελλάδας δεν είναι στην πραγματικότητα και τόσο "σύγχρονα"; Μήπως υπάρχει μια εγγενής κακοδαιμονία, ηθελημένη και αθέλητη, που εμποδίζει αυτή τη χώρα, η οποία εντούτοις "αναζητεί τον εαυτό της με πάθος", να βλέπει το "κεντρικό" και να είναι "επίκαιρη"; Αυτά είναι μερικά μόνο από τα καίρια ερωτήματα στα οποία προσπαθεί να δώσει απαντήσεις το δοκίμιο του Κώστα Αξελού "Η μοίρα της σύγχρονης Ελλάδας" που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Νεφέλη, σε μετάφραση της Κατερίνας Δασκαλάκη. Πρόκειται για ένα κείμενο σπάνιας διορατικότητας, "προφητικ...

Ο περίφημος για τον πεσιμισμό του (που κάποιες φορές φτάνει στα όρια του μηδενισμού) Ρουμάνος φιλόσοφος άφησε πίσω του πλήθος συγγραμμάτων, δύο από τα οποία συνθέτουν τον παρόντα τόμο. Το "Εγκόλπιο ανασκολοπισμού" κυκλοφόρησε το 1949 και παρουσιάζει ήδη αποκρυσταλλωμένες τις απόψεις του Τσοράν σχετικά με τα βασικά θέματα ενασχόλησης της φιλοσοφίας: "Δώστε έναν συγκεκριμένο σκοπό στη ζωή- στη στιγμή χάνει το θέλγητρό της. Η ανακρίβεια των στόχων της την καθιστά ανώτερη από το θάνατο - ένας κόκκος ακρίβειας θα την υποβίβαζε στην κοινοτοπία των τάφων. Γιατί μια θετική επιστ...