Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο πέμπτος τόμος της σειράς "Τα σταυροδρόμια του λαβυρίνθου", με τίτλο "Πεπραγμένα και Πρακτέα", κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Le Seuil το 1997, και υπήρξε το τελευταίο έργο το οποίο εξέδωσε εν ζωή ο Κορνήλιος Καστοριάδης. Λαμβάνοντας ως αφετηρία τα κείμενα που συμπεριελήφθησαν, το 1989, σε έναν συλλογικό τόμο αφιερωμένο στη σκέψη του, ο Καστοριάδης εμβαθύνει σε ψυχαναλυτικές και σε φιλοσοφικές όψεις της δουλειάς του στη μεταξύ τους συνάφεια. Μεταξύ των συνομιλητών του στον εν λόγω τόμο, μπορούμε να σημειώσουμε ενδεικτικά τους Εντγκάρ Μορέν, Πιερ Βιντάλ-Ναγκέ, Βενσάν Ντ...

Ο Τζέφφρυ Μπέννινγκτον γράφει στο πάνω μέρος της σελίδας την "Ντερρινταβάση", ένα ιδιότυπο λογισμικό ή μια βάση δεδομένων. Εκεί παρουσιάζει αναλυτικά και εξηγεί συστηματικά βασικά ζητήματα που πραγματεύτηκε ο Ντερριντά: από το σημείο, τη γραφή, την differance, το συγκείμενο και την υπογραφή μέχρι τη λογοτεχνία, το ασυνείδητο, τη θηλυκότητα, την έμφυλη διαφορά, τη δωρεά, την ετερότητα, τον νόμο, τη σχέση υπερβατολογικού-εμπειρικού και την πολιτική. Προκύπτει έτσι ένα πυκνό και διαυγές δοκίμιο, που διασαφεί πολλά δύσκολα σημεία της σκέψης του γάλλου φιλοσόφου, ενώ παράλληλα σ...

H ιστορική και φιλοσοφική έρευνα του Μισέλ Φουκώ έχει περάσει από πολλά στάδια. Ο Todd May ακολουθεί την πορεία της από την πρώιμη "Ιστορία της Τρέλας" μέχρι τη μετά θάνατον δημοσίευση των διαλέξεών του στο College de France, και δείχνει ότι παρά τις συνεχείς μεταβολές, αυτό που εμπνέει και παραμένει σταθερό στο έργο του Φουκώ είναι το ερώτημα: "ποιοι είμαστε;". Με αυτό το ερώτημα ως οδηγό, το βιβλίο προσφέρει μία εντυπωσιακή σε εύρος και βάθος, και συνάμα εύληπτη, συνολική παρουσίαση του φουκωικού έργου και κομβικών εννοιών, όπως: - Η αρχαιολογία - Η γενεαλογία - O λόγο...

"H αγάπη, με την αυστηρή έννοια του όρου που της έχει προσδώσει μια μακρά ιστορική παράδοση, απειλείται και ίσως είναι ήδη νεκρή ή, εν πάση περιπτώσει, βαριά άρρωστη. [...] Μα ποιος μπορεί να είναι ο εχθρός στα πλήγματα του οποίου η αληθινή αγάπη απειλείται να υποκύψει; Είναι ο σύγχρονος ατομικισμός, φυσικά, είναι η έγνοια να προσδιορίζονται τα πάντα με βάση την αγοραστική τους αξία, είναι η ιδιοτέλεια που διέπει στις μέρες μας τη συμπεριφορά των ατόμων. [...] Το βιβλίο αυτό είναι αφενός μια ακαταμάχητη απόδειξη των ελάχιστων προϋποθέσεων της αληθινής αγάπης και αφετέρου έν...

Αν υπάρχει κάτι ιδιαίτερο στη σχέση μεταξύ της Χάνα Άρεντ και του Μάρτιν Χάιντεγκερ, κάτι το σκανδαλώδες, είναι ακριβώς η σύζευξη, συμπλοκή και σύγκρουση δύο διαφορετικών χρονικών πεδίων: του δημόσιου χρόνου των δύο στοχαστών και του ερωτικού χρόνου των δύο εραστών. Μια σχέση που καθορίζεται από την απόφαση του Χάιντεγκερ να υποστηρίξει το ναζιστικό κόμμα. Μια απόφαση που τους χωρίζει και συνάμα τους ενώνει σε διαφορετικές όχθες της ίδιας τραγωδίας. Το κείμενο που παρουσιάζουμε εδώ γράφτηκε το 1969 για τα ογδοηκοστά γενέθλια του Γερμανού φιλόσοφου. Η Χάνα Άρεντ εκθέτει τ...

Ο μπερξονισμός του Ντελέζ συγκαταλέγεται με τη μελέτη του Ζανκελεβίτς, Bergson στις γονιμότερες αναγνώσεις της φιλοσοφίας του Μπερξόν, ενός αδίκως παραγνωρισμένου, επί δεκαετίες, μείζονος στοχαστή, η εμπέδωση των ιδεών του οποίου απαιτείται για την επαρκή κατανόηση θεμελιωδών εκφάνσεων της γαλλικής φιλοσοφίας μέχρι σήμερα. Οι οξυδερκείς αναλύσεις του Ντελέζ για τις έννοιες που δημιούργησε ο Μπερξόν την ενόραση ως μέθοδο, τη διάρκεια ως άμεσο δεδομένο, τη μνήμη ως δυνητική συνύπαρξη και τη ζωτική ορμή ως κίνηση διαφοροποίησης και για τη διαμάχη του με τον Αϊνστάιν αναφορικά...

Το ποδόσφαιρο έχει να κάνει µε πάρα πολλά πράγµατα. Τη µνήµη, την ιστορία, τον τόπο, την κοινωνική τάξη, το φύλο (κυρίως το αρσενικό, αλλά ολοένα και περισσότερο και το θηλυκό), την ταυτότητα, την οικογένεια, την κοινότητα, το έθνος. Κι ενώ είναι υπόθεση συλλογική, σοσιαλιστική σχεδόν στην ουσία της, ανθεί µέσα στην απληστία, στη διαφθορά, στον καπιταλισµό και στην απολυταρχία. Ο φιλόσοφος Σάιµον Κρίτσλεϋ επιχειρεί να κατανοήσει όλα τα παραπάνω και να συγκροτήσει µια αισθητική, ακόµη και µία ποιητική του ποδοσφαίρου, να καταδείξει τι είναι όµορφο σ’ αυτό το όµορφο παιχνί...

Ο Wittgenstein είναι ο πιο επιδραστικός φιλόσοφος του 20ού αιώνα. Το "Tractatus Logico - Philosophicus" είναι το κατεξοχήν πολυδιαβασμένο έργο του παραμένοντας ένα από τα πιο αινιγματικά και αμφιλεγόμενα βιβλία φιλοσοφίας που έχουν γραφτεί. Με τις βαθιές του ιδέες για τη φύση της γλώσσας, της πραγματικότητας και της αναπαράστασης έχει εμπνεύσει όχι μόνο φιλοσόφους αλλά επίσης συγγραφείς και μουσικούς. Το έργο "Ο Wittgenstein και το Tractatus εξετάζει: - τη ζωή του Wittgenstein και το υπόβαθρο του Tractatus - τις ιδέες και το κείμενο του Tractatus - τη σπουδαιότητα το...

Ο Μάρτιν Χάιντεγκερ συγκαταλέγεται στους σπουδαιότερους φιλοσόφους του 20ού αιώνα, και το έργο του αποτέλεσε το ερέθισμα για πολλά πρωτότυπα και συναρπαστικά επιτεύγματα της νεωτερικής σκέψης. Η παρουσία του στις πανεπιστημιακές αίθουσες ήταν σαγηνευτική, και τη δεκαετία του 1920 προσήλκυε τους ευφυέστερους νεαρούς διανοούμενους της Γερμανίας. Πολλοί από αυτούς ήταν Εβραίοι, οι οποίοι θα έπρεπε εν τέλει να συμβιβάσουν τη φιλοσοφική και συχνά προσωπική αφοσίωσή τους στον Χάιντεγκερ με τις επαίσχυντες πολιτικές του αντιλήψεις. Το 1933 ο Χάιντεγκερ συνέδεσε την τύχη του με...

Ανακοινώσεις, διαλέξεις, κείμενα σε καταλόγους έκθεσης, με τη σφραγίδα του φιλοσόφου της "λιβιδινικής οικονομίας". Σκέψη στοχαστικής ωριμότητας που επιζητεί να ακουστεί από ένα ευρύτερο, όχι όμως ανυποψίαστο, κοινό. Ο χρόνος ως οντολογικό αίνιγμα, οι χρονικότητες, μέσα στον ύστερο καπιταλισμό, μέσα στη μετανεωτερικότητα, αποτελούν εδώ βασικό άξονα. Είτε πρόκειται για τον χρόνο-προθεσμία μέχρι την ηλιακή έκρηξη, που θα σημάνει το τέλος της επίγειας ζωής, είτε πρόκειται για το «τώρα», την ακαριαία διάλειψη του χρόνου που απαιτείται στην αισθητική πρόσληψη της παρουσίας, πριν...

Η Κορίν Πελλυσόν δεν ασχολείται με τη φιλοσοφία μόνο για την απόλαυση που προσφέρουν οι ιδέες, η θεωρία και τα ποικίλα διανοητικά παιχνίδια. Ο στόχος της είναι πολιτικός: να αφυπνιστεί η συνείδηση των ανθρώπων ώστε να μετασχηματιστούν σταδιακά η κοινωνία, το μοντέλο ανάπτυξης και παραγωγής, η οργάνωση της εργασίας, ο τρόπος ζωής. Η Κορίν Πελλυσόν φοβάται το φάσμα της αποανθρωποποίησης που πλανάται πάνω από τις ζωές μας. Μπροστά σε αυτό τον τρομερό κίνδυνο, αναλαμβάνει την αποστολή να αγωνιστεί για έναν κόσμο κατοικήσιμο, προσαρμοσμένο στις οικολογικές απαιτήσεις και πιο δίκ...

Η μεγαλοφυΐα είναι ένα ταλέντο που εκφράζεται θαρραλέα. Το μέτρο της μεγαλοφυΐας είναι ο χαρακτήρας, μόλο που, σκέτος, ο χαρακτήρας δεν κάνει τη μεγαλοφυΐα. Μεγαλοφυΐα δεν σημαίνει "Ταλέντο συν χαρακτήρας", αλλά χαρακτήρας που εκδηλώνεται με τη μορφή ενός ειδικού ταλέντου. Όταν το στρώμα της μεγαλοφυΐας είναι πολύ λεπτό, φαίνεται από πίσω η δεξιοτεχνία. Μεγαλοφυΐα είναι εκείνο που μας κάνει να ξεχνάμε το ταλέντο του τεχνίτη. Η μεγαλοφυΐα δεν εκπέμπει περισσότερο φως από ό,τι οποιοσδήποτε τίμιος άνθρωπος· απλώς συγκεντρώνει αυτό το φως μ’ έναν ειδικό φακό σε μια καυστική ε...

Η "Αργκό της αυθεντικότητας" είναι ένα πολεμικό βιβλίο του Τ.Β. Αντόρνο, γραμμένο στο περιθώριο των εργασιών του για την Αρνητική Διαλεκτική. Στο στόχαστρο της κριτικής βρίσκεται η ανύψωση της "αυθεντικότητας" σε φευδοφιλοσοφική κατηγορία εντός ενός πεδίου που ορίζεται από το τρίγωνο φιλοσοφίας της ζωής, φαινομενολογίας και οντολογίας. Εστιάζοντας στη χρήση της γλώσσας, ο Αντόρνο ερευνά και στηλιτεύει τον τρόπο με τον οποίο η κριτική της νεωτερικής εμπειρίας μετατρέπεται στο έργο των θεωρητικών που εξετάζει, και πρωτίστως σε εκείνο του Χάιντεγκερ, σε απεριόριστη κατάφαση το...

Στην εικονιστική κοινωνία οι απαισιόδοξες φωνές προβλέπουν ένα ζοφερό μέλλον υποδούλωσης του ανθρώπου στους αλγορίθμους, την βιολογική μετάλλαξή του σ' ένα ανεπιθύμητο είδος ακόμη και την ολοκληρωτική εξαφάνισή του. Από την άλλη οι αισιόδοξες φωνές διακηρύσσουν ότι θα προσαρμοστούμε βαθμιαία στην τεχνική εξέλιξη, απολαμβάνοντας τα οφέλη της, ή ότι ανατέλλει μια νέα εποχή για το ανθρώπινο είδος, που υπερβαίνοντας τους βιολογικούς περιορισμούς θα αποικίσει τελικά το σύμπαν εκπληρώνοντας το πεπρωμένο του. Είναι δυνατόν να παραμείνουμε κριτικοί τόσο ως προς το ευαγγέλιο των υπε...

Με το παρόν έργο επιχειρείται η ερμηνεία και η κριτική ανασυγκρότηση της έννοιας του πολιτικού στη φιλοσοφία της Χάνα Άρεντ και του Κορνηλίου Καστοριάδη. Ο συγγραφέας μελετά το ανάπτυγμα της σκέψης των δύο αυτών στοχαστών θέτοντας ως σημείο εκκίνησης τα οντολογικά και ανθρωπολογικά θεμέλια του έργου τους τα οποία και προσδιορίζουν σε σημαντικό βαθμό την πολιτική τους θεώρηση. Υπό το πρίσμα αυτό αποτιμάται η συμβολή τους όχι μόνο στην ανάλυση του πολιτικού φαινομένου αλλά και στον μετασχηματισμό της πολιτικής πραγματικότητας με πρόσημο την ελευθερία.

Το βιβλίο αυτό απαρτίζεται από τρία επιμέρους δοκίμια τα οποία εστιάζουν την προσοχή τους σε τρεις θεμελιώδεις όψεις της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση: την πολιτική, την ηθική και την αισθητική. Στο πρώτο δοκίμιο ορίζεται το πεδίο της πραγματικής οικολογίας, το οποίο πολιτικά διαχωρίζεται σαφώς από αυτό της ψευδο-οικολογίας, καθώς περιλαμβάνει την οικολογία του υποκειμένου και την κοινωνική οικολογία ως στενά και άρρηκτα συνυφασμένες με την οικολογία της φύσης-περιβάλλοντος. Στο δεύτερο δοκίμιο διατυπώνεται η οφειλόμενη ηθική στάση του ανθρώπου απέναντι στα ζώα, μέσα απ...

Το αντικείμενο που πραγματεύομαι εδώ πλανάται προφανώς στον αέρα της εποχής μας, και οι ενδείξεις είναι πολλές: Ο όλο και πιο έντονος προσανατολισμός του Χάιντεγκερ προς μια φιλοσοφία της οντολογικής Διαφοράς· η πρακτική του στρουκτουραλισμού βασισμένη στη νομή διαφορικών στοιχείων μέσα σ' έναν χώρο συνύπαρξης· η τεχνική του σύγχρονου μυθιστορήματος που στρέφεται γύρω από τη διαφορά και την επανάληψη, όχι μόνο στον πλέον αφηρημένο στοχασμό του αλλά ακόμη και στις επιτυχημένες τεχνικές του· η ανακάλυψη σε ποικίλους τομείς μιας δύναμης που ανήκει στην επανάληψη, τόσο στο ασυν...

Η συζήτηση περί προσώπου σημάδεψε τη σκέψη του 20ού αιώνα. Φιλόσοφοι, θεολόγοι, κοινωνιολόγοι, καλλιτέχνες, λογοτέχνες, πολιτικοί ενεπλάκησαν στη συζήτηση περί προσώπου, ενώ στη Γαλλία εμφανίστηκε ο όρος περσοναλισμός. Ξεχωριστή θέση μέσα σε όλη αυτή την προσωπολογία καταλαμβάνει το έργο του φιλοσόφου Νικολάι Μπερντιάγιεφ και το ανά χείρας βιβλίο. Στις σελίδες αυτού του δοκιμίου περσοναλιστικής φιλοσοφίας, όπως το αποκαλεί ο συγγραφέας, η σκέψη περί προσώπου αναπτύσσεται σε όλα τα δυνατά πεδία: θεολογία, ανθρωπολογία, φιλοσοφική οντολογία και γνωσιολογία, ηθική και κοιν...