Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Σε αυτό το βιβλίο κρίνονται ο Δομισμός, οι επιστήμες του ανθρώπου, η φαινομενολογία, το θέατρο της ωμότητας, η ψυχανάλυση, η κριτική της λογοτεχνίας, μέσα από μιά ακολουθία περίπλοκων χειρισμών που απαιτούν αναφορές στους Νίτσε, Χέγκελ, Χούσσερλ, Χάιντεγκερ, Φρόυντ, Αρτώ, Μπατάιγ, Μπλανσό, Φουκώ, Ζαμπές, Λεβινάς. Ανανεώνοντας την προβληματική σχέση της ζώσας φωνής με τη γραφή (θέμα που απαντάται στον πλατωνικό Φαίδρο), ο Ντεριντά έχει τη μοναδική ευκαιρία να θέσει για άλλη μια φορά τη σκέψη προ του μείζονος καθήκοντός της: να ανα-λογιστεί τον εαυτό της μέσα από τη φωνητική...

Από το Μεσοπόλεμο μέχρι σήμερα, η "κριτική θεωρία" ή "σχολή της Φρανκφούρτης" δεν σταμάτησε να δίνει γόνιμα ερεθίσματα για τη συγκρότηση μιας κοινωνικής θεωρίας, ικανής να δώσει μια αξιόπιστη περιγραφή του δεδομένου και την προοπτική μιας δυνατής απελευθερωτικής αλλαγής του. Τα κείμενα του τόμου αυτού αποτελούν μια πρώτη, συνολική όσο και πλουραλιστική, ελληνική συμβολή στη θεωρητική συζήτηση γύρω από αυτό το σημαντικό θεωρητικό-επιστημονικό εγχείρημα, συζήτηση η οποία συνεχίζεται αμείωτη διεθνώς. Οι ενότητες του τόμου ανασυγκροτούν την ανάπτυξη της κριτικής θεωρίας από το...

"Πρόκειται για έργο πρωταρχικής σπουδαιότητας, που θα πρέπει να διαβαστεί ευρύτατα για την εμβριθή κριτική των εχθρών της δημοκρατίας, παλιών και νεώτερων, που περιέχει. Η επίθεσή του κατά του Πλάτωνα, αν και ανορθόδοξη, είναι, πιστεύω, πέρα για πέρα δικαιολογημένη. Η ανάλυση του Hegel είναι καταλυτική. Ο Marx ανατέμνεται με ίση οξυδέρκεια και του αποδίδεται η οφειλόμενη μερίδα ευθύνης για νεώτερα δεινά. Το βιβλίο αποτελεί μια δυνατή και βαθιά υπεράσπιση της δημοκρατίας". B. Russell

"Πρόκειται για έργο πρωταρχικής σπουδαιότητας, που θα πρέπει να διαβαστεί ευρύτατα για την εμβριθή κριτική των εχθρών της δημοκρατίας, παλιών και νεώτερων, που περιέχει. Η επίθεσή του κατά του Πλάτωνα, αν και ανορθόδοξη, είναι, πιστεύω, πέρα για πέρα δικαιολογημένη. Η ανάλυση του Hegel είναι καταλυτική. Ο Marx ανατέμνεται με ίση οξυδέρκεια και του αποδίδεται η οφειλόμενη μερίδα ευθύνης για νεώτερα δεινά. Το βιβλίο αποτελεί μια δυνατή και βαθιά υπεράσπιση της δημοκρατίας". B. Russell

Ο Karel Kosik δεν είναι μόνο ένας από τους πιο σημαντικούς φιλοσόφους του δεύτερου μισού του εικοστού αιώνα, αλλά και ένας απ' αυτούς οι οποίοι ενσάρκωσαν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το πνεύμα της αντίστασης της κριτικής σκέψης. Είναι επίσης ένας ανάμεσα στους λίγους εκείνους οι οποίοι αντιστάθηκαν διαδοχικά στις τρεις μεγάλες δυνάμεις καταπίεσης της σύγχρονης ιστορίας: στο φασισμό, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '40, στο γραφειοκρατικό σταλινικό καθεστώς από το 1956, και στη δικτατορία της αγοράς από το 1989. Σε μια εποχή όπου τόσοι στοχαστές έχουν χάσει την αυτονομί...

Η ηθική φιλοσοφία του V. Jankelevitch αρνείται την ηθική της εξαγοράς και της μετάνοιας, μια κανονιστική δηλαδή ηθική, η οποία κατά βάση θέτει αξεπέραστους φραγμούς στην ελευθερία του ανθρώπινου όντος. Διότι το πρόβλημα του ηθικού όντος υπήρξε πάντα, και εξακολουθεί να είναι, η ελευθερία, η προϋπόθεση της οποίας είναι ο όρος εκ των ων ουκ άνευ της ηθικής. Και είναι ακριβώς γι' αυτόν το λόγο που το καλό και το κακό, οι δύο πόλοι της κανονιστικής ηθικής, ακυρώνονται μέσα στην ηθική της ελευθερίας, αφού, όπως γράφει ο συγγραφέας, "αν το κακό καταστρέφεται από μόνο του, είναι γ...

[...] Στις προθέσεις αυτού του βιβλίου ήταν ακριβώς και να σκιαγραφήσει μεθόδους και έννοιες στην ιστορία της Φυσικής. Στα χρόνια που μεσολάβησαν απο τις προηγούμενες τρεις εκδόσεις, η Θεωρητική Φυσική δεν κατόρθωσε να κάνει το κρίσιμο βήμα που όλοι περίμεναν: να βρει μια ικανοποιητική κοινή βάση για τις δύο θεμελιακές θεωρίες της - Θεωρία (Γενικής) Σχετικότητας και Κβαντική Θεωρία. (Πράγμα, που ουσιαστικά σημαίνει την έλλειψη μιας συνεπούς θεωρίας για την πιο μυστήρια από τις -τέσσερις;!- φυσικές δυνάμεις, τη βαρύτητα.) Παρά τον τεράστιο θεωρητικό και πειραματικό μόχθο, πα...

Ο Ώστιν ανέλυσε πρώτος, στο How to do things with words, ένα κλασικό βιβλίο της φιλοσοφίας του εικοστού αιώνα, την πρακτική διάσταση του ίδιου του λόγου -τους λόγους που οι ίδιοι είναι έργα. Όταν υποσχόμαστε, όταν ορκιζόμαστε, όταν διατάσσουμε, προειδοποιούμε, στοιχηματίζουμε... δεν περιγράφουμε αλλά πράττουμε, δεν αποτυπώνουμε ένα πράγμα, αληθώς ή ψευδώς, αλλά κάνουμε, παράγουμε ένα πράγμα, εύστοχα ή άστοχα. Η παρούσα σχολιασμένη μετάφραση αποτελεί ένα είδος άθλου όσον αφορά τη μεταφορά στα ελληνικά αναλύσεων της αγγλικής καθομιλουμένης -δεδομένου μάλιστα ότι την ανάλυση...

Κάθε φιλοσοφία είναι ένας αγώνας. Όπλο της; Η λογική. Εχθροί της; Η ηλιθιότητα, ο φανατισμός, ο σκοταδισμός ή η φιλοσοφία των άλλων. Σύμμαχοί της; Οι επιστήμες. Αντικείμενό της; Το όλον, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπου. Ή ο άνθρωπος αλλά μέσα στο όλον. Στόχος της; Η σοφία: η ευτυχία, αλλά μέσα στην αλήθεια. Έχει πολύ ψωμί η υπόθεση, όπως λένε, και τόσο το καλύτερο: Οι φιλόσοφοι έχουν καλή όρεξη! Τι είναι η φιλοσοφία; Από ποιο δρόμο πρέπει να την προσεγγίσει κανείς και με ποιο σκοπό; Όποια απάντηση κι αν επιλέξουμε να δώσουμε, το σίγουρο είναι ότι η φιλοσοφία δεν είναι μι...

Η φυσική είναι κατεξοχήν φιλοσοφική επιστήμη. Στις οριακές της περιοχές θέτει και αντιμετωπίζει προβλήματα, τα οποία, σε ένα άλλο επίπεδο και με άλλη γλώσσα, αποτελούν θεμελιώδη οντολογικά ερωτήματα. Τέτοια, π.χ., είναι τα προβλήματα του χώρου, του χρόνου, της αιτιότητας, των δομών της ύλης, καθώς και τα προβλήματα της αστροφυσικής και της κοσμολογίας. Αλλά και η έρευνα ειδικών προβλημάτων σε περιοχές αιχμής παρουσιάζει γενικότερο επιστημολογικό, γνωσιοθεωρητικό και οντολογικό ενδιαφέρον. Η φυσική, εξάλλου, συνδέεται οργανικά με όλες τις φυσικές επιστήμες (χημεία, βιολογία...

Το παρόν βιβλίο, που βασίζεται στη σειρά διαλέξεων Woodbridge του 1983, αποτελεί μια εξαιρετική σύνοψη των πιο πρόσφατων τοποθετήσεων του Βρετανού φιλοσόφου στον χώρο της γνωσιολογίας, της ονοτολογίας, της φιλοσοφίας της γλώσσας αλλά και της ηθικής. Η σημαντικότερη όμως συμβολή του στις σύγχρονες συζητήσεις ίσως συνίσταται στη διαμόρφωση μιας νέας ανίτληψης του φιλοσοφείν. Ο Στρώσον φαίνεται να εγκαταλείπει τις μάλλον θεμελιοκρατικές τάσεις της καντιανής εμπνεύσεως περιγραφικής μεταφυσικής που είχε αναπτύξει έργα του της δεκαετίας του '60 και του '70. Παραδέχεται πλέον ότι...

Βέρος Γερμανός και με σημαντική διδακτική θητεία (Ιένα, Μόναχο, Κολωνία), ο Μαξ Σέλερ εκτός από τη φιλοσοφική του ιδιότητα είχε να επιδείξει και εκείνη του διπλωμάτη (υπηρέτησε στη Γενεύη και στη Χάγη). Δέχθηκε την ισχυρή επίδραση της φαινομενολογίας του Χούσερλ και όλο του το συγγραφικό έργο ήταν μια μακρά πορεία φαινομενολογικών αποκλίσεων (στις οποίες πρέπει να περιλάβουμε και την προσχώρησή του στο ρωμαιοκαθολικισμό). Η βασική φιλοσοφική του θέση αναπτύχθηκε στο έργο του "Ο φορμαλισμός στην ηθική", όπου η καντιανή ηθική υποβάλλεται σε κριτική με βάση τη σκέψη του Πασκάλ...

"Δρόμοι της διαλεκτικής". Γιατί "δρόμοι"; Επειδή η Διαλεκτική δεν είναι σύστημα κλειστό στον ιστορικό χρόνο, όπως τα θεωρητικά συστήματα. Η διαλεκτική αντίληψη της φύσης και της κοινωνίας αναπτύσσεσται -ή πρέπει να αναπτύσσεται- σε ενδογενή αλληλεπίδραση με το γίγνεσθαι των επιστημών και το σύνολο της κοινωνικής πρακτικής. Τί σημαίνει όμως διαλεκτική; Στην ελληνική αρχαιότητα σήμαινε κυρίως την τέχνη της συζήτησης. Ήδη όμως στους Προσωκρατικούς, και κυρίως στον Ηράκλειτο, αναδεικνύεται η γνωσιολογική και η οντολογική συνιστώσα της διαλεκτικής. Η τριπλή όψη -μέθοδος, θεωρία...

Στις μέρες μας βλέπουμε συχνά βραβευμένα έργα σύγχρονης τέχνης, που όχι μόνο μας αφήνουν παντελώς ασυγκίνητους, αλλά αδυνατούμε και να αντιληφθούμε τη σημασία τους και τους λόγους της καταξίωσής τους. Παράλληλα, καλούμαστε να κατοικήσουμε ή να εργαστούμε σε διάσημα αρχιτεκτονικά κτίρια, η συμβίωση με τα οποία όμως μόλις και μετά βίας αντέχεται. Έχει φτάσει, άραγε, η σύγχρονη αισθητική σε κάποια όρια; Αν ναι, ποια είναι αυτά και τι επιπτώσεις έχουν στον τρόπο με τον οποίο προσλαμβάνουμε τα σύγχρονα έργα τέχνης; Μήπως, ορισμένες τάσεις στη σύγχρονη τέχνη και αρχιτεκτονική είν...

Στην "Προέλευση της γεωμετρίας" ο Χούσερλ, με μέθοδο κυρίως απορητική, διατυπώνει θέσεις που εξακολουθούν να έχουν ιδιαίτερη σημασία για τη σύγχρονη φιλοσοφική σκέψη. Προπάντων επιτυγχάνει να διανοίξει σε όλο της το πλάτος τη σχέση ανάμεσα στη γλώσσα, την επιστήμη και την ιστορία: η γλώσσα φωτίζεται ως εγγυητής της ιδεατότητας του νοήματος και φορέας της ιστορικότητας. Αυτή η θεματοποίηση της γλώσσας δεν θα ήταν ωστόσο έγκυρη, εάν δεν παρέπεμπε στον πρακτικό κόσμο της καθημερινότητας και, ταυτοχρόνως, δεν προβαλλόταν στην τελεολογία του Λόγου. Με στόχο να δοθούν κάποιες π...

Η διερώτηση αντιστοιχεί με την καθαυτό ερωτηματική σκέψη. Μας προσεγγίζει και απομακρύνεται, την προσεγγίζουμε και απομακρυνόμαστε από αυτήν. Ανιχνεύει το αίνιγμα της πλανητικής τεχνικής που κυριαρχεί στην υπό ερώτηση εποχή, προσπαθώντας να φωτίσει αυτό που είναι πιο δυνατό από τον άνθρωπο και που εμψυχώνει, διαπερνά και υπερβαίνει την εποχή. Η ανθρώπινη κοινωνία δεν αποτελεί ύπατη αναφορά, πρέπει να τεθούν αμείλικτα ερωτήματα στο προβληματικό είναι- μαζί των ανθρώπων. "Ον" της εγγύτητας και της απόστασης, ο άνθρωπος δεν είναι ούτε κύριος του εαυτού του ούτε κύριος του παιχ...