Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο κινηματογράφος μας μιλάει. Μας μιλάει με πολλές φωνές που σχηματίζουν σύνθετες αντιστίξεις και θέλει να τον καταλάβουμε. Το βιβλίο αυτό δεν κάνει μια συστηματική ανάλυση των στοιχείων της κινηματογραφικής γλώσσας, δεν είναι μια γραμματική του κινηματογράφου. Ο σκοπός του είναι να συνηθίσει τον θεατή στην ιδέα ότι υπάρχει μια κινηματογραφική γλώσσα. Στην τέχνη, η σχέση ανάμεσα στη γλώσσα και το περιεχόμενο των μεταδιδόμενων μηνυμάτων δεν είναι ίδια με τη σχέση των άλλων σημειωτικών συστημάτων: η γλώσσα εδώ είναι περιεχόμενο και η ίδια, που συχνά γίνεται αντικείμενο τ...

Ο Noel Burch απ' όσα ξέρω είναι ο μόνος μετά τον Andre Bazin που δεν προτείνει μια θεωρία για τον κινηματογράφο. Το έργο του είναι ένα σύστημα έρευνας και όχι κανόνων. Το βιβλίο αυτό δεν έχει καμία σχέση με τις κενές ουτοπίες (θεωρίες) ούτε τις κοινότυπες αναλύσεις που τείνουν να επιβάλουν στην κινηματογραφική τέχνη τα μεθοδολογικά συμπεράσματα της γλωσσολογίας. Η τέχνη αυτή προσεγγίζεται στις σελίδες του μέσα από τα δικά της εκφραστικά (πρακτικά) μέσα. Μέσα δηλαδή από τα κατ, τα ρακόρ, τις εισόδους και εξόδους από το οπτικό πεδίο... και το καλλιτεχνικό καθεστώς που αυτά επ...

Το σύντομο αυτό δοκίμιο είναι περισσότερο το αποτέλεσμα μιας έρευνας πάνω σ' ένα θέμα που με απασχολούσε καιρό τώρα, και λιγότερο η έκφραση προτότυπων θεωρητικών αρχών πάνω στον κινηματογράφο. Από τα τέλη της δεκαετίας του ΄60 και μετά παρατηρείται σε διάφορες χώρες - Αγγλία, Γερμανία, Αμερική, Γαλλία, κ.ά. - ένα ευρύ φάσμα θεωρητικής και πρακτικής δουλειάς, το οποίο με έμφαση επιχειρεί να επανατοποθετήσει τον κινηματογράφο πάνω σε υλιστικές αρχές· σε φιλμικές υλιστικές αρχές στη διαδικασία της παραγωγής. Η υπόθεση αυτή όμως μας φέρνει πίσω στις πηγές. Κι αυτό που θα κάνω ε...

Η ειλικρίνεια επιβάλλει να προειδοποιήσω τον αναγνώστη ότι το βιβλίο που κρατάει στα χέρια του δεν περιέχει όλα όσα ενδεχομένως περιμένει αυτός να του δώσει. Παρακάμπτει το κινούμενο σχέδιο και αποφεύγει να θίξει προβλήματα χρώματος. Επίσης δεν διαπραγματεύεται ορισμένες πρόσφατες εξελίξεις και προεκτάσεις του κινηματογράφου. Χωρίς αμφιβολία όμως υπάρχουν κι άλλες παραλείψεις· μερικά θέματα μάλιστα, που στα περισσότερα συγγράμματα γύρω από τον κινηματογράφο παίρνουν πολύ μεγάλες διαστάσεις, τοποθετούνται σε δεύτερη μοίρα ή και δεν εξετάζονται καθόλου. Αλλά ο αναγνώστης δεν...

Χωρίς τη γλώσσα είναι αδύνατη η σκέψη. Χωρίς τα σύμβολα είναι αδύνατη και η ύπαρξη και η διατύπωση ιδεών. Χωρίς τα ειδικά για την κάθε τέχνη σύμβολα και υλικά είναι αδύνατη η έκφραση ιδεών κι αισθημάτων από τις τέχνες. Κάθε τέχνη είχε τη γλώσσα της. Κάθε τέχνη έχει τα υλικά, τα σύμβολα και τους κανόνες της. Η ποίηση, το θέατρο, η πεζογραφία, οι εικαστικές τέχνες, η μουσική, ο χορός, έχουν την δική τους γλωσσική δομή. Η κάθε μία χρησιμοποιεί ολόκληρη κλίμακα από σύμβολα και υλικά για να εκφράσει τον άνθρωπο σαν άτομο ή σαν ομάδα, σε συνεργασία ή σε διάσταση μ' αυτήν. Η δι...

[...] Αυτό το βιβλίο, έχει σαν στόχο, να δώσει λιτά, με προσπάθεια σφαιρικότητας και κατανοητά, όλα όσα δεν μπορούσαν να κοινοποιηθούν με άλλο τρόπο. Κάποιες σκέψεις μου, που δεν έχουν το χαρακτήρα της "ορθοδοξίας" και που αναφέρονται σε ζητήματα αισθητικής, καθώς και θεωρίας του μοντάζ, ως και η πρακτική που εφάρμοσα, είναι απόρροιες μακρόχρονης μελέτης, έρευνας και πειραματισμού στο μοντάζ και μαζί με τα παραδεγμένα, αποτελούν την ύλη τούτου του κειμένου. Δεν υπάρχει καμιά φιλοδοξία επιπλέον, όπως π.χ. να αυτοπαρουσιαστώ και αυτοπροβληθώ σαν "αισθητικός" ή "θεωρητικός"...

Το βιβλίο "Σμιλεύοντας το χρόνο" του Αντρέι Ταρκόφσκι αποτελεί πνευματική αυτοβιογραφία εν τω γίγνεσθαι. Πολυετή "διαλείμματα" αναγκαστικής αργίας -που οδήγησαν τελικά τον ποιητή της νοσταλγίας στην αυτοεξορία, στην επιλογή της ισόβιας νοσταλγίας, που έρχεται να στοιχειώσει την ισόβια μοναξιά του καλλιτέχνη και να στενέψει ακόμα περισσότερο τα όρια του κόσμου- άρχισαν κάποια στιγμή να γεμίζουν με την καταγραφή στοχασμών γύρω από την κύρια ασχολία του, αντικείμενο νοσταλγίας κι αυτή... Ωστόσο ο Ταρκόφσκι, μεταφυσικός στοχαστής και άνθρωπος της εποχής του, δε μας μιλά μόνο...

Περιλαμβάνονται τα δοκίμια του Αντρέ Μπαζέν: "Η οντολογία της φωτογραφικής εικόνας", "Ο μύθος του απόλυτου κινηματογράφου", "Ζωή και θάνατος της διπλοτυπίας", "Σχετικά με το 'Γιατί πολεμάμε'", "Σχετικά με τον Ζαν Πενλεβέ", "Στην αναζήτηση του χαμένου χρόνου: 'Παρίσι 1900'", "Κινηματογράφος και εξερεύνηση", "Ο ανθρώπινος παράδεισος", "Ο κόσμος της σιωπής", "Νεκρός κάθε απόγευμα", "Αντρέ Ζιντ", "Ο μύθος του Στάλιν στο σοβιετικό κινηματογράφο", "Απομίμηση και πιστότητα ή το μηδέν για ένα μουστάκι", "Εισαγωγή σε μια συμβολική του Σαρλώ", "Ο κ. Υλό και ο χρόνος", "Το απαγορευμέν...

Ο κινηματογράφος, σαν γραπτή γλώσσα της πραγματικότητας, έχει ενδεχομένως (κι αυτό θα φανεί καλύτερα στο μέλλον) την ίδια επαναστατική σημασία που είχε στο παρελθόν η "ανακάλυψη της γραφής". Η γραφή έδειξε πάνω απ' όλα στον άνθρωπο, τι ήταν η προφορική του γλώσσα. Αυτό ήταν σίγουρα το πρώτο βήμα της νέας πολιτισμικής συνείδησης του ανθρώπου που γεννήθηκε από την ανακάλυψη του αλφάβητου: η συνείδηση της προφορικής γλώσσας, ή με δυο λόγια, η συνείδηση της γλώσσας. Τις ίδιες επαναστατικές διαδικασίες που η γραπτή γλώσσα επέφερε σε σχέση με την προφορική, θα επιφέρει κι ο κινημ...

Ο κινηματογράφος είναι μια άλλη «πραγματικότητα». Αναπαράσταση και αναφορά στην αισθητική, την ονειρική, τη φυσική, την κοινωνική και ανθρωπολογική πραγματικότητα. Με δύο λέξεις, στην «πραγματική πραγματικότητα». Κάθε ταινία αποτελεί τεχνική και λεκτική κατασκευή μιας άλλης πραγματικότητας που η προβολή της καθίσταται δυνατή χάρη στη διαμεσολάβηση τεχνικών μέσων και τη λειτουργία πολλών οπτικών, ηχητικών και νοητικών κωδίκων. Μύθος και ντοκουμέντο στον κινηματογράφο δεν αντιγράφουν την πραγματικότητα, αλλά την ανάγουν σε φιλμική εικόνα, ήχο και λόγο, δηλαδή σε αποσπασματικό...

Όπως στη θεωρία αλλά και στην πρακτική εκτέλεση των ταινιών του ο Μαρκόπουλος είναι -ίσως ο μοναδικός στον κόσμο- μετασχηματιστής ρυθμών, παρόμοια και στα γραπτά του κυριαρχεί αναλογικά μια δόμηση τέτοιων στοιχείων που τον κατατάσσουν σε συγγραφέα μιας εικαστικά μεταπλασμένης ελληνικής παράδοσης που εμφορείται από πρωτεϊκή διαλεκτική, η οποία αγγίζει τα όρια της αποστασιοποίησης από τους γνωστούς και τετριμμένους ορισμούς που καθορίζουν τις ιδέες και τα πράγματα.