Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η "Διένεξη με τον Eberhard " αποτελεί τη δημόσια απάντηση του Kant στη σφοδρή κριτική του Johann August Eberhard, καθηγητή φιλοσοφίας στη Χάλλε, κατά της υπερβατολογικής φιλοσοφίας, και ταυτόχρονα μια συνοπτική, αλλά περιεκτική έκθεση των σπουδαιότερων προβλημάτων της Κριτικής του καθαρού Λόγου. Πρόκειται για ένα πολεμικό κείμενο που αντικρούει τους ισχυρισμούς του δογματικού μεταφυσικού, που στηρίζονται αποκλειστικά σε παρανοήσεις ή διαστρεβλώσεις των θέσεων της Κριτικής, και σε σοφιστικούς συλλογισμούς που αποσκοπούν στην ακύρωση "ει δυνατόν με μια μονοκοντυλιά της Κρι...

Το βιβλίο του μεγάλου φιλοσόφου του διαφωτισμού "Η διένεξη των σχολών" αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κείμενα της πνευματικής ιστορίας της νεωτερικότητας εν γένει. Γεννημένο μέσα από τις αντιπαραθέσεις που προϊδέασαν και συνόδευσαν τη Γαλλική Επανάσταση, το βιβλίο αυτό του Καντ περιέχει την πρώτη ρητή θεωρία περί νεωτερικού πανεπιστημίου όσο και την πρώτη φιλοσοφική διατύπωση περί της αστικής δημοσιότητας - θέματα που δύο αιώνες αργότερα παραμένουν επίκαιρα. Πρόκειται για σπονδυλωτό έργο που αποτελείται από τρία κείμενα, στα οποία αναλύονται οι σχέσεις της φιλοσοφικής σ...

Ήδη τα πρώιμα γραπτά του Νίτσε φανερώνουν ότι κεντρικό αντικείμενο του στοχασμού του αποτελεί το αρχαίο ελληνικό δράμα. Υπό το πρίσμα της μεταφυσικής και της αισθητικής θεωρίας του Σοπεγχάουερ, ο Νίτσε πραγματεύεται την ακμή και την παρακμή της αττικής τραγωδίας ως αποφασιστικό κεφάλαιο στην ιστορία του δυτικού πολιτισμού. Η τραγωδία, κατά τον φιλόσοφο, είναι το προϊόν συγκερασμού δύο πολύ ιδιαίτερων στοιχείων, του "απολλώνιου" και του "διονύσιου", αποτελεί δε ολοκληρωμένο έργο τέχνης, σύνθεση ποίησης, πλαστικών τεχνών, χορού και μουσικής. Ο συγκερασμός αυτός συνιστά, σύμφω...

Πώς μπορούμε να γίνουμε ελεύθεροι; Η "αγωγή στην ελευθερία" είναι κάτι εφικτό ή παράλογο; Αν οι παιδαγωγοί μάς αναγκάζουν να γίνουμε "ελεύθεροι", τότε αυτό που θα γίνουμε θα είναι κάτι άλλο από ελεύθεροι, γιατί θα είναι προϊόν εξαναγκασμού. Αν αντιθέτως μας αφήνουν "ελεύθερους" να γίνουμε ό,τι θέλουμε, πάλι δεν θα γίνουμε ελεύθεροι, γιατί δεν θα αποκτήσουμε τα μέσα, ώστε να πραγματώσουμε την ελευθερία μας. Πώς μπορεί να λυθεί αυτό το πρόβλημα; Σύμφωνα με τον Γιώργο Σαγκριώτη, η λύση μπορεί να εξαχθεί από τον Καντ, και συνίσταται στο να ορίζουμε την αγωγή όχι ως κάτι που παρ...

Στη μελέτη του αυτή ο Άρθουρ Σοπενχάουερ επιχειρεί, με πολύ προσεκτικό τρόπο, μια προσέγγιση του φαινομένου της εμφανίσεως πνευμάτων και φαντασμάτων, το οποίο συνδέει με άλλα συναφή φαινόμενα, όπως τα προφητικά όνειρα, τον υπνωτισμό, την υπνοβασία, τα προφητικά οράματα, τη μαντεία, τη μαγεία κ.λπ. Χωρίς τις συνήθεις προκαταλήψεις με τις οποίες συχνά προσεγγίζονται τέτοιου είδους θέματα, ο μεγάλος φιλόσοφος αναρωτιέται για τη δυνατότητα ύπαρξης τέτοιων φαινομένων, προσπαθώντας ταυτόχρονα να αναζητήσει τα, συχνά δυσδιάκριτα, όρια μεταξύ της πραγματικής εμφάνισής τους και της...

Αυτή εδώ η μελέτη έχει σκοπό να πραγματευτεί την έννοια "αγωνία" ψυχολογικά, έχοντας πάντα in mente (κατά νου) και καταντίκρυ της το δόγμα του προαπατορικού αμαρτήματος. Κατά κάποιον τρόπο θα την απασχολήσει, αν και σιωπηλά, η έννοια "αμαρτία". Κι όμως η αμαρτία δεν προσφέρεται για ψυχολογικό ενδιαφέρον, κι αυτό θα μπορούσε να σημαίνει πως αυτός που θέλει να την πραγματευτεί έτσι, αφήνεται να υπηρετεί ένα παρανοημένο αισθητισμό. Η αμαρτία έχει την καθορισμένη της θέση, ή μάλλον δεν έχει καμμιά θέση, γιατί αυτό ακριβώς είναι και ο ορισμό της. Κι αν την πραγματευτείς έξω απ'...

Το δοκίμιο αυτό δημοσιεύθηκε το 1763 και ανήκει στα έργα της δεύτερης φάσης της προ-κριτικής περιόδου, στην οποία ο Kant απομακρύνεται βαθμιαία από τον δογματικό ορθολογισμό, διαμορφώνοντας τις θεμελιώδεις έννοιες της μελλοντικής του κριτικής. Προσφεύγοντας στη μαθηματική έννοια του αρνητικού μεγέθους, ο Kant θα ορίσει την πραγματική αντίθεση ως μια σχέση εναντίωσης, στην οποία τα αντιτιθέμενα κατηγορήματα δεν αντιφάσκουν, είναι και τα δύο καταφατικά, και αποτελούν ισάριθμες θετικές αρχές ύπαρξης. Ο χαρακτηρισμός, επομένως, "αρνητικά" είναι μια κατά συνθήκη ονομασία, η ο...

Το αντικείμενο πραγμάτευσης της συγκεκριμένης μελέτης είναι ο ελληνικός νιτσεϊσμός. Στο πλαίσιό της εξετάζονται θεμελιώδεις όψεις της πρόσληψης του Νίτσε στην Ελλάδα, όπως είναι η περίπτωση των περιοδικών "Τέχνη" και "Διόνυσος", καθώς επίσης και αυτές των Π. Βλαστού και Ν. Καζαντζάκη. Πιο διακριβωμένα, η ίδια πάντοτε μελέτη καταλήγει στα εξής συμπεράσματα: Ο νιτσεϊσμός των δύο περιοδικών λαμβάνει τη μορφή του εθνικισμού και του κοινωνικού ανισοτισμού, ακόμη και του κοινωνικού δαρβινισμού στην περίπτωση του συνεργάτη της "Τέχνης", του Π. Νιρβάνα. Ο νιτσεϊσμός του Βλαστού εμφ...

Στο παρόν κείμενο εκτίθεται η εγελιανή διδασκαλία περί της Ουσίας. Το θέμα της Λογικής της Ουσίας είναι η φαινομενικότητα και η πηγή της. Αυτή είναι η έλλογη αυτοαναφορά (ο Λόγος), ο Hegel την ονομάζει και έμμεση συναγωγή (Vermittlung), που καταβυθίζεται στην εμφέρεια προς τον εαυτό της και δημιουργεί την κατ’ ενεικόνισιν αυτοτέλεια, η οποία χάριν του διορισμού επαναφέρει στην Ουσία την έμφαση ή την εικόνα της αμεσότητας, δηλαδή το Είναι.

"Η Καντιανή φιλοσοφία είναι κριτική, αλλά λησμόνησε ότι με πεπερασμένες κατηγορίες δεν μπορεί κανείς να συγκροτήσει το άπειρο. Ειδικότερα δικαιούμαστε να ισχυριστούμε ότι κάθε γνώση μπορεί να είναι άμεση, συγχρόνως όμως κάθε άμεση γνώση εμμεσοποιείται. Τούτο το γνωρίζουμε συνειδησιακά και το συναντούμε στα πιο γενικά φαινόμενα. Λέμε π.χ. ότι ιδού, γνωρίζω άμεσα την Αμερική, όμως η γνώση αυτή είναι έμμεση. Στέκομαι στην Αμερική, βλέπω το έδαφός της, αλλά πρωτύτερα έπρεπε να ταξιδέψω σ' αυτήν, ο Κολόμβος χρειάστηκε κάποτε να την ανακαλύψει, έπρεπε πρώτα να κατασκευαστούν πλοί...

Με την δημοσίευση της δίγλωσσης αυτής έκδοσης, η οποία περιλαμβάνει την ελληνική μετάφραση του δευτέρου (1. Η Εξισταμένη Ύπαρξη, 2. Το Φαινόμενο, 3. Ο Ουσιώδης Συσχετίζων Λόγος) και του τρίτου τμήματος (1. Το Απόλυτο, 2. Η Ενεργεία Πραγματικότητα, 3. Ο Απόλυτος Συσχετίζων Λόγος) της εγελιανής Διδασκαλίας περί της Ουσίας, ολοκληρώνεται το δεύτερο βιβλίο της Αντικειμενικής Λογικής, η Ουσία. Ο τόμος αυτός συνδέεται οργανικά με τον πρώτο τόμο της Διδασκαλίας περί της Ουσίας, ο οποίος περιέχει την μετάφραση και τον σχολιασμό του πρώτου τμήματος της Λογικής της Ουσίας (1. Η Φ...