Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Ο πρωτοεκδοθείς το 1800 στο Βερολίνο "Προορισμός τον ανθρώπου" είναι το πιο δημοφιλές έργο του Φίχτε. Εκεί ο φιλόσοφος προσπάθησε να εκλαϊκεύσει, τρόπον τινά, τις φιλοσοφικές του απόψεις για την ουσία του ανθρώπου, μία φιλοσοφική θεματική που άπτεται και της γνωσιοθεωρίας και της ηθικής και της οντολογίας, ζητημάτων που είχε δηλαδή πραγματευθεί με πιο διεξοδικό τρόπο στις προηγούμενες εργασίες του. Το έργο χωρίζεται σε τρία "Βιβλία", τουτέστιν μέρη, επιγραφόμενα αντιστοίχως "Αμφιβολία", "Γνώση", "Πίστη": το Πρώτο αφορά στα αδιέξοδα που αναφαίνονται από την επιβολή του...

Στον "Προορισμό του ανθρώπου" του Johann Gottlieb Fichte περιλαμβάνονται τρία βιβλία, τα οποία περιγράφουν τρεις διαφορετικούς προσανατολισμούς της φιλοσοφικής σκέψης: η Αμφιβολία, η Γνώση και η Πίστη. Το πρώτο βιβλίο παρουσιάζει τις θεμελιώδεις παραδοχές του καρτεσιανισμού εν γένει, ο οποίος εν συνόλω λαμβανόμενος εισηγείται ένα σύστημα ετεραρχίας, ήτοι υποτέλειας της ανθρώπινης νόησης σε ξένες προς αυτήν αρχές. Το εναρκτήριο ερώτημα του δευτέρου βιβλίου αφορά στην έννοια του νοούντος εγώ, το οποίο σε αντιδιαστολή προς την παραπάνω θεώρηση δεν τίθεται ως πράγμα (res co...

Το πρόβλημα των αμφίσημων, είναι αλήθεια, σχέσεων που μπορούν να διαπιστωθούν, κατά τον έναν ή τον άλλο τρόπο, ανάμεσα στη νιτσεϊκή κοσμοαντίληψη και στον ναζιστικό εθνικοσοσιαλισμό, έχει ως κύρια πηγή του την ιδιάζουσα αντίληψη του Νίτσε σχετικά με τη γερμανική και κατ' επέκταση ευρωπαϊκή κουλτούρα, η οποία συγκροτεί συνολικά το έργο του και τις ιδιαιτερότητες των θεωρητικών του εναισθήσεων. Αναμφισβήτητα, το πρόβλημα αυτό περνά μέσα από τις συμπληγάδες της νιτσεϊκής σκέψης και του καθορισμού της ως φιλοσοφικής κοσμοθεωρίας, ή εν πάση περιπτώσει ως ταξινομημένου φιλοσοφικο...

Η φιλοσοφία του Νίτσε έχει μεγάλη πολεμική σημασία. Αποτελεί μία απόλυτη αντι-διαλεκτική, στοχεύει να καταγγείλει όλους τους φενακισμούς, που βρίσκουν στη διαλεκτική ένα ύστατο καταφύγιο. Αυτό που είχε ονειρευτεί, αλλά δεν είχε πραγματοποιήσει ο Σοπενχάουερ, καθώς ήταν παγιδευμένος στο δίχτυ του καντιανισμού και του πεσσιμισμού, ο Νίτσε το οικειοποιείται, με τίμημα τη ρήξη του με τον Σοπενχάουερ. Να στήσει μία νέα εικόνα της σκέψης, να απελευθερώσει τη σκέψη από τα βάρη που τη συνθλίβουν. Τρεις ιδέες ορίζουν τη διαλεκτική: η ιδέα μιας εξουσίας του αρνητικού, ως θεωρητ...

Τι υπερασπίζεται η φιλοσοφία του Νίτσε; Τη δημοκρατία ή τον ολοκληρωτισμό; Αν κάνει το πρώτο, τότε πώς εξηγείται η σχετικά πρόσφατη τεράστια εκμετάλλευσή της από τους ναζί και τους εκπροσώπους του επίσημου σοβιετικού καθεστώτος; Αν κάνει το δεύτερο, γιατί εξακολουθεί να εμπνέει και να προκαλεί τους δημοκράτες στοχαστές όλων των αποχρώσεων; Και που τον κατατάσσει η δριμεία κριτική του στο κράτος; Σ' αυτά τα ερωτήματα προσπαθούν να απαντήσουν τα κείμενα του παρόντος βιβλίου, παρουσιάζοντας και διερευνώντας τόσο τη σκέψη του ίδιου του Νίτσε όσο και την πρόσληψή της από διάφορα...

[...] Αυτονόητο είναι ότι τα κείμενα που ακολουθούν δεν εξαντλούν αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί πολιτικό σύμπαν του Νίτσε. Το πρώτο επιχειρεί να δει την εξελικτική πορεία του Νίτσε από τα πρώτα ως τα τελευταία έργα του και συγχρόνως να τον τοποθετήσει σε σχέση με τα φιλοσοφικά και ιδεολογικά ρεύματα της εποχής του. Το δεύτερο είναι μια εξαιρετική ανάλυση της κριτικής που άσκησε ο Νίτσε στο φιλελεύθερο-δημοκρατικό κράτος, με παράλληλη και ισόβαθμη αναφορά στην αντίστοιχη κριτική μιας άλλης μεγαλοφυίας του 19ου αιώνα, του Καρλ Μαρξ. Στα δύο κείμενα που ακολουθούν εξετάζετ...

Σε τι συνίσταται εκείνο το στοιχείο ξενότητας που διατρέχει τη νιτσεϊκή γραφή και την κάνει να διακρίνεται από τα άλλα φιλοσοφικά κείμενα του δυτικού κανόνα; Απεκδυόμενο κάθε ετεροβαρή χαρακτηρισμό ("ποίηση" ή "επιστήμη", "λογοτεχνία" ή "φιλοσοφία", "μύθος" ή "λόγος"), το κείμενο του Νίτσε ενσωματώνει μια πολυειδία τρόπων και σχημάτων και αίρει όλα τα διαλεκτικά αντιθετικά ζεύγματα που υφαίνουν τον μεγάλο ιστό του δυτικού λογοκεντρισμού (φυσικό/τεχνητό, είναι/φαινόμενο, νοητό/αισθητό, ιδέα/εικόνα κ.ο.κ.), επιτάσσοντας έτσι την απερίσπαστη προσήλωσή μας στο ύφος του, ή κ...

Έλληνες (αρχαίοι) - Σχεδόν σε όλες τις εποχές και σε όλα τα στάδια της κουλτούρας προσπάθησαν κάποια στιγμή, με βαθιά δυσαρέσκεια, να απελευθερωθούν από τους Έλληνες - επειδή κάθε προσωπική, φαινομενικά πρωτότυπη και άξια θαυμασμού δημιουργία συγκρινόμενη με το ελληνικό πρότυπο έχανε χρώμα και ζωή και κατέληγε να μοιάζει με φθηνό αντίγραφο, με καρικατούρα. Κι έτσι, κάθε τόσο ξεσπά βαθιά οργή εναντίον αυτού του μικρού και αλαζονικού λαού, που είχε την τόλμη να ονομάσει "βάρβαρο" ό,τι δεν ήταν δικό του γέννημα-θρέμμα. Ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι, αναρωτιούνταν, που μολονότ...

Σε συνεχή διάλογο με φιλοσοφικά κείμενα που έρχονται σε ρήξη με το εκσυγχρονιστικό πρόγραμμα του Διαφωτισμού και τα θετικιστικά -τεχνοκρατικά σχήματα που το αναπαράγουν, το βιβλίο αυτό παρακολουθεί τη γένεση και τη συνέχιση του φιλοσοφικού μοντερνισμού, μέσα στον 19ο και τον 20ο αιώνα. Η συγγραφέας επιχειρεί μια συστηματική χαρτογράφηση της αντικαρτεσιανής επανάστασης που έφεραν σε πέρας οι θεμελιωτές και συνεχιστές του μοντερνιστικού ρεύματος στο πλαίσιο της σύγχρονης κριτικής σκέψης, προετοιμάζοντας ανάλογες επαναστατικές κινήσεις στην τέχνη και στην επιστήμη της εποχής μ...

"Η παγκόσμια ιστορία είναι η πρόοδος στη συνείδηση της ελευθερίας... Η εφαρμογή της αρχής της ελευθερίας στην πραγματικότητα... αποτελεί τη μακρά πορεία που καλείται ιστορία." Κανένα κείμενο του Χέγκελ δεν έχει διαβαστεί τόσο πολύ και με τόσο διαφορετικούς τρόπους όσο η "Εισαγωγή στη Φιλοσοφία της ιστορίας". Επιδίωξη του κειμένου είναι ο προσδιορισμός της φιλοσοφικής πραγμάτευσης της ιστορίας, δηλαδή μιας ιστορικής θεώρησης που δεν αναλώνεται στις λεπτομέρειες και δεν διολισθαίνει στον κατακερματισμό, αλλά αναζητεί την ενότητα και το νόημα της παγκόσμιας ιστορίας. Η ιστορ...

Όπως επισημαίνει και ο Etienne Balibar στην πρόσφατη γαλλική έκδοση "Η διαρκής αναδρομή του Σμιτ στα προβλήματα που θέτει το βιβλίο του Χομπς, η διαρκής εναλλαγή του τρόπου με τον οποίο αξιολογεί τις συγκρούσεις των τάσεων που εκδηλώνονται σε αυτό, δεν σημαίνει ότι ο Σμιτ επικαλείται τον Χομπς, είτε για να διασφαλίσει μια θέση στους αγώνες των παρατάξεων, της ιδεολογίας και του κύρους, είτε για να αποδώσει [...] το ιστορικό βάθος και την αύρα που μπορεί να παράσχει η συγγένειά του με μια "μοναχική" σκέψη. Σημαίνει μάλλον ότι ο Σμιτ θα αναζητήσει "απεγνωσμένα" στον Χομπς, σ...

Αναφερόμενος στον ρόλο του ως συγγραφέα, ο Δανός φιλόσοφος Σαίρεν Κίρκεγκωρ γράφει: "[...] σε ό,τι αφορά την έννοια της ύπαρξης και την έννοια της χριστιανοσύνης, ενεργώ σαν ένας κατάσκοπος που υπηρετεί μια ανώτερη υπηρεσία, αυτή μιας ιδέας. Δεν έχω κάτι νέο να διακηρύξω, ούτε την εξουσία να διακηρύξω, δεν λειτουργώ φανερά αλλά μυστικά [...] είμαι σαν ένας κατάσκοπος που πληροφορείται τις παρανομίες, τις απάτες και τις ύποπτες υποθέσεις, ένας που δεν παύει να παρακολουθεί, ενώ ο ίδιος βρίσκεται κάτω από την πιο αυστηρή παρακολούθηση [...]" Ο Σαίρεν Κίρκεγκωρ, ο επονομαζό...

Το πλησίασμα της σκέψης του Νίτσε προϋποθέτει την γνώση δύο δεδομένων: - Την ύπαρξη μιας γραφής βαθύτατα βιωματικής, με απουσία συστηματικότητας, που θέτει υψηλά εμπόδια σε κάθε φιλόδοξη προσπάθεια πλήρους αποκάλυψης των νοημάτων που συχνά υποκρύπτονται παρά φωτίζονται από τις λέξεις. - Τον αναφορικό χαρακτήρα του στοχασμού του Φ. Νίτσε. Ο λόγος του αναπτύσσεται πάντα σε σχέση με τον άλλον: τον Ηράκλειτο, τον Σωκράτη, τον Ευριπίδη, τον Πλάτωνα, τον Σοπενχάουερ, τον Ντοστογιέφσκι, τον Διόνυσο, τον Εσταυρωμένο. Ενώ, λοιπόν, θα πρέπει να παρακολουθούμε άμεσα την προσωπική...

Το βιβλίο αυτό είναι ένα από τα πιο επαναστατικά έργα του Φρειδερίκου Νίτσε στον κύκλο της φιλοσοφίας και της ηθικής. Δημοσιεύθηκε μετά τον θάνατό του, μαζί με τα τελευταία κείμενά του, εκείνα που είχε συνθέσει με σκοπό να διατυπώσει την κριτική όλων των κοινωνικών αξιών της εποχής του και συνάμα να δώσει τη δική του, πρωτότυπη όπως νόμιζε, θεωρία της γνώσης και της ηθικής. Μολονότι δεν πρόλαβε να το επεξεργαστεί πλήρως, το έργο αυτό παραμένει, ωστόσο, πολύ ξεκάθαρο όσον αφορά την διατύπωση των εκτιμήσεων και των θεωριών του φιλοσόφου ποιητή.