Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η γνώση είναι ένα είδος έκφρασης. Η γνώση των πραγμάτων έχει την ίδια σχέση με τη γνώση του Θεού, με αυτήν που έχουν τα πράγματα αυτά καθεαυτά με το Θεό: "Επειδή τίποτα δεν μπορεί να υπάρξει ούτε να συλληφθεί χωρίς το Θεό, είναι βέβαιο ότι όλα τα όντα της φύσης περικλείουν και εκφράζουν την έννοια του Θεού αναλόγως της ουσίας και της τελειότητας τους, είναι συνεπώς βέβαιο ότι όσο περισσότερα πράγματα γνωρίζουμε μέσα στη φύση, τόσο μεγαλύτερη και τελειότερη είναι η γνώση του Θεού που αποκτούμε". Η ιδέα του Θεού εκφράζεται μέσα σε όλες τις ιδέες μας ως η πηγή και η αιτία του...

O Georges Bataille δεν υπήρξε ποτέ ένας "κανονικός" φιλόσοφος, όπως για παράδειγμα ο Χέγκελ ή ο Σαρτρ. Ήταν διστακτικός ως προς τις έννοιες, εύκαμπτος ως προς τα φιλοσοφικά συστήματα και βαθιά καχύποπτος ως προς τη γλώσσα. Ο Bataille ποτέ δεν ανέπτυξε ιδέες και ποτέ δεν υποστήριξε ιδέες με τη ζωή του. Δεν θα μπορούσε, κατά συνέπεια, κάποιος να αναμένει ότι το έργο του "Για τον Νίτσε" θα αποτελούσε έναν παραδοσιακό σχολιασμό του Νίτσε. Το έργο αυτό είναι περισσότερο ένα εγχείρημα του Bataille να προβάλει τα στοιχεία εκείνα της φιλοσοφίας του Νίτσε, τα οποία αναγνώριζε ως δ...

Η "Κριτική της κριτικής δύναμης" -η τρίτη μεγάλη "Κριτική" του Immanuel Kant- πραγματεύεται τα ζητήματα της θεμελίωσης της αισθητικής και της φιλοσοφίας της φύσης, ιδίως το πρόβλημα της τελολογίας. Αναγνωρίζεται καθολικά ως το επιστέγασμα της καντιανής φιλοσοφίας.

Τα κείμενα του τόμου αυτού, τα οποία έχουν μεταφραστεί από τα γαλλικά, αποτελούν περιορισμένη ανθολόγηση από τα ακόλουθα βιβλία του Σαίρεν Κίρκεγκωρ: "Η επανάληψη", "Υστερόγραφο", "Το νόημα της απελπισίας", "Φόβος και τρόμος", "Οι βαθμίδες στο δρόμο της ζωής", "Το νόημα της αγωνίας", "Ημερολόγιο", "Απόψεις", "Η στιγμή", "Τα φιλοσοφικά ψιχία", "Η αρρώστεια του θανάτου", "Η σχολή του Χριστιανισμού". Η επιλογή των κειμένων επικεντρώθηκε στο πρόβλημα της συνειδητής ύπαρξης του ανθρώπου, για τούτο και ο τίτλος του τόμου αυτού αποτελεί επιλογή του εκδότη.

Ματιές και εντυπώσεις από τη ζωή του μεγάλου Δανού φιλόσοφου, του οποίου οι φιλοσοφικές και θεολογικές αντιλήψεις απασχολούν την παγκόσμια διανόηση.

Τα δοκίμια αυτού του τόμου δεν είναι γραμμένα από μια συγκεκριμένη σκοπιά. Στόχος τους δεν είναι η εικονογράφηση ή η στήριξη κάποιας ιστορικής ή πολιτικής θεωρίας, δόγματος ή ιδεολογίας. Ο Μπερλίν γράφει για φυσιογνωμίες εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους, όπως ο Μαρξ, ο Ντισραέλι, ο Σορέλ κ.ά και για θέματα τόσο απομακρυσμένα φαινομενικά μεταξύ τους όσο ο εθνικισμός και η γνωσιοθεωρία. Ο χαρακτήρας των εν λόγω δοκιμίων είναι καθαρά διερευνητικός, αφού εγείρουν περισσότερα ερωτήματα απ' όσα διατείνονται ότι εξηγούν. Τα δοκίμιά του πλέουν κόντρα στο ρεύμα με δύο τρόπους. Εί...

"Η ζωή ταλαντεύεται, όπως το εκκρεμές, από τα δεξιά προς τα αριστερά, από τα βάσανα στην ανία», γράφει στα 1812 ο Σοπενάουερ. Σε μια Γερμανία όπου η επίσημη φιλοσοφία (ακολουθώντας την πορεία που χάραξε ο Έγελος) έχει εμπλακεί σε έναν οπτιμισμό που αναμένει τα πάντα από την επιστήμη, την ιστορία και το κράτος, ο Σοπενάουερ εισάγει έναν προβληματισμό πάνω στη ματαιότητα του κόσμου, την οδύνη και τη δυστυχία της ανθρώπινης ύπαρξης.

Τόσο στις καθημερινές συναναστροφές τους, όσο και στο δημόσιο λόγο, οι άνθρωποι φιλονικούν· και, επειδή αυτό είναι κάτι που αφορά στη φύση τους, δεν μπορούν να το αποποιηθούν, ούτε να το παρακάμψουν. Δεν τους μένει, επομένως, παρά να αφουγκρασθούν την εριστική φύση τους, να την αποδεχθούν και ν' αναπτύξουν τις τεχνικές εκείνες που θα τους βοηθούν να υπερισχύουν σε κάθε αντιπαράθεση. Αυτή είναι η σκέψη του Schopenhauer, η οποία πηγάζει από τη διαπίστωση ότι "μπορεί κάποιος να συμπεριφέρεται σαν να έχει δίκιο, και ν' αντιμετωπίζει την εύνοια των άλλων, ενώ αντικειμενικά έχει...

Ο υπεράνθρωπος, η θέληση για δύναμη, η αιώνια επιστροφή. Βασικά θέματα, έννοιες-κλειδιά της ώριμης φιλοσοφίας του Νίτσε και ενός μεγάλου έργου, του Έτσι μίλησε ο Ζαρατούστρα. Ενός έργου γοητευτικού και συνάμα απόκρυφου, μεστού νοήματος και συνάμα απρόσιτου, φιλοσοφικού και συνάμα ποιητικού. Ακολουθώντας καταπόδας την πορεία και τη διδασκαλία του Ζαρατούστρα/Νίτσε, ο συγγραφέας του παρόντος βιβλίου επιχειρεί να διαλευκάνει τις ιδέες ενός φιλοσόφου, που μαζί με τον Μαρξ και τον Φρόιντ, θεωρείται ένας από τους ιδρυτές-πατέρες της σύγχρονης σκέψης.

Τρεις εξέχοντες Γερμανοί διανοητές καταθέτουν τους προβληματισμούς τους γύρω στην περίπτωση Νίτσε. Επισημαίνουν το ριζοσπαστικό χαρακτήρα του ως στοχαστή και πεζογράφου, το ερμηνευτικό πρόβλημα που εγείρει ο λόγος του, το παρωδιακό στοιχείο και τη σωτήρια λειτουργία του, τη συγγένειά του συνολικά με το διαφωτισμό, αλλά και με τις επιστήμες της ψυχής, τον κίνδυνο, τέλος, που υπέφωσκε κατά το Μεταπόλεμο, η διάσωση από την παραποίηση να τον αφήσει έρμαιο του ακαδημαϊσμού. Δύο κείμενα σε απόσταση τριακονταετίας: η συζήτηση "Για τον Νίτσε κι Εμάς" μεταξύ των T.W. Adorno, M. Hosk...

Η φιλοσοφία του Νίτσε αποτέλεσε ισχυρό πλήγμα εναντίον του ορθολογισμού και της νοησιαρχίας. Ο Νίτσε θεμελίωσε τη φιλοσοφία του σε μια πρωταρχική άρνηση, την άρνηση που πρόβαλε ο πεσιμισμός του Σοπενχάουερ. Το αξίωμα του Σοπενχάουερ "βούληση για ζωή" μετατράπηκε απ' τον Νίτσε σε "βούληση για δύναμη", η οποία αντιτίθεται στην ανθρώπινη δυστυχία στον επίγειο τόπο και μέσω της οποίας εξαγγέλλεται η ευτυχία του ανθρώπου. Τα ερωτήματα που απασχολούν τον Νίτσε είναι κατά πόσο οι καθιερωμένες αξίες συντελούν στην αναβάθμιση ή την υποβάθμιση της ζωής, στην πραγμάτωση μιας ζωής πλο...

Η "Ουτοπία" του Τόμας Μορ αποτελεί ένα από τα πλέον συζητημένα κείμενα μέχρι σήμερα, καθώς ανοίγει μονοπάτια σκέψης διαχρονικά, μονοπάτια που συνδέουν το παρελθόν με το μέλλον, μονοπάτια που επιχειρούν να αγγίξουν τα προβλήματα των εκάστοτε κοινωνιών και να στρέψουν συνειδησιακά την ανθρωπότητα προς την πιθανότητα εγκαθίδρυσης μιας ουτοπικής κοινωνίας, μιας κοινωνίας που θα υφίσταται με γνώμονα την αδελφοσύνη μεταξύ των ανθρώπων, την απάλειψη της εκμετάλλευσης από άνθρωπο σε άνθρωπο και, κυρίως, μιας κοινωνίας που θα βαδίζει με βάση τα υψηλότερα των ιδανικών.

Μετέφρασα τα κείμενα αυτά του Φρειδερίκου Νίτσε για άσκηση της προσοχής και της μνήμης μου, περισσότερο όμως επειδή τα αγάπησα. Η επιλογή έγινε χωρίς ν' ακολουθήσω άλλο παρά τη διάθεσή μου, τη συγκίνηση και την ευχαρίστησή μου, κάθε φορά που η λάμψη του πνεύματος του συγγραφέα με παρέσυρε, με ενθουσίαζε, κάθε φορά που διέκρινα μέσα από το έργο, την ανώτερη πνευματική ρώμη και το εύθραυστο ανθρώπινο πλάσμα. [...] (από την εισαγωγή του βιβλίου)

"Η εκμετάλλευση του Βερολίνου ως πόλης - σύνορο ήταν ανέκαθεν μια σταθερά της αμερικανικής μεταπολεμικής πολιτικής. Προφανώς, μια ειρήνευση με τη Ρωσία θα μετακινήσει αυτό το παιχνίδι προς την Ιερουσαλήμ, πόλη - σύνορο του "χριστιανικού έθνους". Η σύγκρουση ανάμεσα στον Αβελάρδο και τον Βενάρδο είναι και πάλι στην επικαιρότητα, μόνο που τώρα οι απαντήσεις είναι εκ των προτέρων γνωστές και μόνον οι ανόητοι συναρπάζονται." "Αγριότητα, βαρβαρότητα και πολιτισμός" (1963) Ο μεγάλος Δανός καλλιτέχνης και φιλόσοφος Άσγκερ Γιορν (1914-1973), ένας από τους πιο ευαίσθητους δέκτες κ...

"Ερχόμαστε τώρα στη φιλοσοφία του νέου κόσμου, και την ξεκινάμε με τον Καρτέσιο. Με αυτόν εισερχόμαστε πράγματι σε μια αυτόνομη φιλοσοφία η οποία γνωρίζει ότι πηγάζει με τρόπο αυτόνομο από τον Λόγο... Εδώ μπορούμε να πούμε ότι είμαστε στο σπίτι μας, και μπορούμε, όπως ο ναύτης μετά από μακρινό ταξίδι σε ταραγμένη θάλασσα, να αναφωνήσουμε: "Στεριά!"... Σε αυτή τη νέα περίοδο η αρχή είναι η σκέψη, η σκέψη που ξεκινάει από τον εαυτό της... Η γενική αρχή είναι τώρα η διαφύλαξη της εσωτερικότητας ως τέτοιας, η υποβάθμιση της νεκρής εξωτερικότητας της αυθεντίας..." (Χέγκελ, "Π...

Ο Κοσμάς Ψυχοπαίδης εξετάζει ορισμένα σημαντικά μοτίβα που σημάδεψαν την πορεία της εγελιανής σκέψης από τα πρώτα φιλοσοφικά κείμενα της Βέρνης μέχρι και τις αναλύσεις της Φαινομενολογίας του Πνεύματος. Τα μοτίβα αυτά αφορούν τις διαφορετικές σημασίες που έλαβε η διαλεκτική μέθοδος κατά την εξέλιξη αυτή, οπότε αφορούν και το πρόβλημα της γένεσης της εγελιανής διαλεκτικής καθώς και το πρόβλημα της διαλεκτικής συγκρότησης της έννοιας της κοινωνίας και της πολιτικής. Μερικά από τα προβλήματα που αναλύονται εδώ μοιάζουν να έχουν μια επικαιρότητα που ξαφνιάζει, όπως είναι τα προ...

Οι επιστολές αυτές του Νίτσε, που είχαν απευθυνθεί στους πιο στενούς του φίλους, στην οικογένειά του, σε κάποιους διανοούμενους όπως ο Αύγουστος Στρίντμπεργκ, πρέπει να διαβαστούν σε συσχετισμό με τα τελευταία έργα του, όπως κυρίως το "Ίδε ο Άνθρωπος", καθώς και με το σύνολο των μεταθανάτιων αποσπασμάτων που χρονολογούνται από αυτά τα χρόνια. Ένας άνθρωπος ολοένα και πιο μοναχικός, προορισμένος να περιπλανιέται, καταπιάνεται μ' ένα καθήκον υπερβολικό που του φαίνεται ότι αποτελεί τη μοναδική δυνατή συνέχεια του έργου του. Στοχαστής που έγινε περιπλανώμενος, έχοντας αφήσει...

Ο Γάλλος στοχαστής Μισέλ ντε Μονταίνι (1533-1592) όταν αποτραβήχτηκε στον πύργο του εγκαταλείποντας τη θέση του στο Κοινοβούλιο του Μπορντώ, ομολογεί πως κάθισε να γράψει ώστε οι συγγενείς και οι φίλοι του "να διατηρήσουν πιο ολοκληρωμένη και πιο ζωντανή τη γνώση που απόκτησαν για το άτομό (του)". Τα "Δοκίμια" λοιπόν ξεκίνησαν το 1570 με στόχο "οικιακό και ιδιωτικό". Ο Μισέλ ντε Μονταίνι δεν έπαψε ως το θάνατό του να συμπληρώνει και να επεκτείνει αυτό το έργο που έγινε έτσι ουσία της ουσίας του, μια σύνοψη της ελληνικής και λατινικής σκέψης και φιλοσοφίας, όπου οι προσωπ...