Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το βιβλίο αυτό μιλά για τις ιδέες του Ανρί Λεφέβρ και τη συμβολή του στον κόσμο της σκέψης. Δεν πρόκειται για βιογραφία, ωστόσο παρουσιάζει τον άνθρωπο Λεφέβρ στα ιστορικά συμφραζόμενα της ζωής του. Ο ίδιος άλλωστε θα επέμενε ότι η καθημερινή ζωή παίζει ρόλο κεντρικό. Το ενδιαφέρον του για την "πολιτική του κοινότοπου", η αντίθεσή του προς την ελιτίστικη αντίληψη για την πολιτική δραστηριότητα, καθώς και τα γραπτά και η διδασκαλία του είναι όλα συνυφασμένα μεταξύ τους. Τα γεγονότα, είπε κάποτε ο Λεφέβρ, ανατρέπουν τις θεωρίες και μας ωθούν να ξανασυλλογιστούμε τις βεβαιότητ...

Στους αφορισμούς του Λίχτενμπεργκ γοητεύει όχι μόνον η σπαρταριστή ευφυολογία ή η αιφνίδια και ανελέητη αντιστροφή των κοντόθωρων αληθειών του κοινού νου. Επίσης συναρπάζει το βάθος και η σιγουριά της ψυχολογικής παρατήρησης, η αυτογνωσία που γίνεται ανθρωπογνωσία και τελικά γνώση των μηχανισμών με τους οποίους οι άνθρωποι συγκροτούν τον κόσμο τους. Ακριβώς διακόσια πενήντα χρόνια μετά τη γέννηση ενός μεγάλου συγγραφέα δίνεται στο ελληνικό κοινό, για πρώτη φορά, η ευκαιρία να τον γνωρίσει.

Σύμφωνα με την κατηγορηματική θέση του Καντ, για την πραγμάτευση της Λογικής και ιδίως της "Στοιχειολογίας" δεν χρειάζεται τίποτε περισσότερο από τη θεωρία των τριών κύριων λειτουργιών του νοείν: των εννοιών, των κρίσεων και των συλλογισμών. Η "Λογική" πρέπει να θεωρείται ως μια ιδιαίτερη, αυθυπόστατη και αυτοτελής επιστήμη, -και επομένως από τη γένεσή της και την αρχική της διαμόρφωση από τον Αριστοτέλη ως τις μέρες μας δεν θα μπορούσε να κερδίσει κατ' ουσίαν τίποτε ως προς την επιστημονική της θεμελίωση. Εξ ου και ο Καντ δεν επιδίωξε να θεμελιώσει τις λογικές αρχές της...

Όταν έγραψε τον "Λόγο περί της αξιοπρέπειας του ανθρώπου", που προοριζόταν να συνοδεύσει τις "Εννιακόσιες φιλοσοφικές, θεολογικές και καββαλιστικές θέσεις του ως εισαγωγή, ο Πίκο ντέλλα Μιράντολα (1463-1494) ήταν εικοσιτεσσάρων ετών. Έχοντας πλήρη επίγνωση ότι η συμπεριφορά του δεν συμβαδίζει με την ηλικία του ούτε με την τάξη του, τόλμησε ωστόσο να παρουσιάσει στους μεγαλύτερούς του μια νέα φιλοσοφία· φιλοσοφία ανοιχτή, η οποία αγκαλιάζει όλα όσα απορρέουν από τη "θέληση για αλήθεια", προερχόμενα από την εποχή των αρχαίων Μυστηρίων μέχρι τις αποκαλυπτικές θρησκείες. Στο...

Ο Ντεκάρτ ήταν ήδη σαράντα ετών όταν, στα 1637, πρωτοδημοσιεύτηκε ανώνυμα στο Leyde της Ολλανδίας ο χοντρός τόμος -πεντακόσιες περίπου σελίδες- του οποίου ο "Λόγος περί της Μεθόδου" αποτελούσε τον σχετικά σύντομο, 78 σελίδων, πρόλογο. Η ηλικία αυτή ίσως να μη φανεί μεγάλη σε πρώτη όψη. Αλλά πρέπει να σκεφτούμε πως από δεκαοχτώ περίπου χρόνια ο Ντεκάρτ ήταν ήδη κάτοχος των βασικών ιδεών που αποτελούσαν το κλειδί της "Μεθόδου" του. Πως από δέκα ήδη χρόνια είχε υποσχεθεί στον Balzac να γράψει την "ιστορία του πνεύματός του", δηλαδή την πνευματική του αυτοβιογραφία. Αυτό ακρ...

Για μας, τους μεταγενεστέρους του, που επωφεληθήκαμε από την επίδρασή της, η καινοτομία του Ντεκάρτ αποτελεί κοινοτοπία. Πρέπει όμως να έχουμε αναστήσει κάπως μέσα μας τη δική του εποχή, την πνευματική και ψυχολογική της ατμόσφαιρα, να έχουμε νοιώσει το δέος που ένοιωθαν οι τότε άνθρωποι μπρος στην ιεραρχία των αξιών, την καθιερωμένη μέσα στις συνειδήσεις τους, όχι μονάχα από τα ήθη των συγχρόνων και τις παραδόσεις των παλαιοτέρων, παρά από αυτή τούτη τη "θεία Αποκάλυψη", για να μπούμε κάπως στο νόημα του τεράστιου άθλου που αποτέλεσε η διακήρυξη των κανόνων της Μεθόδου του...

Στην εποχή μας, ο Λοκ κρίνεται από ιστορικούς και φιλοσόφους ως ένας αισιόδοξος διανοητής, η αισιοδοξία του οποίου θεμελιωνόταν στην ατελή κατανόηση όσων πλέον εμείς καταλαβαίνουμε καλύτερα. Ωστόσο, η άποψη αυτή αδικεί το μεγάλο άγγλο φιλόσοφο. Ορθότερα θα έπρεπε να τον χαρακτηρίσουμε ως έναν τραγικό διανοητή, ο οποίος κατανόησε εγκαίρως μερικές από τις βαθιές αντιφάσεις της σύγχρονης αντίληψης της ανθρώπινης λογικής, κι έτσι είδε αρκετά καθαρά μερικές από τις τραγωδίες της ζωής μας που εμείς μόλις διακρίνουμε. Ο Τζον Νταν είναι επίτιμος διδάκτωρ στο King's College και καθη...

Όσο πιο θαρραλέα και αποφασιστικά προχωρεί η επιστήμη, τόσο περισσότερο συμφωνεί με τα συμφέροντα και τις τάσεις των εργατών. Αφού βρήκε στην ιστορία της εξέλιξης της εργασίας το κλειδί για την αντίληψη όλης της ιστορίας της κοινωνίας, τη νέα κατεύθυνση από την πρώτη στιγμή απευθύνθηκε στην εργατική τάξη και βρήκε από μέρους της μια συμπάθεια που δεν την περίμενε και δεν τη ζήτησε από μέρος της επίσημης επιστήμης". ΦΡΙΝΤΡΙΧ ΕΝΓΚΕΛΣ Η σύγχρονη φιλοσοφία, όχι μόνο σ' εμάς αλλά και στη Δύση στέκεται πάνω από τη σημαία της αντίδρασης. Γι' αυτό από τη μελέτη της φιλοσοφίας αυτ...

Κανείς δεν δίνει στον άνθρωπο τα χαρακτηριστικά του - ούτε ο θεός, ούτε η κοινωνία, ούτ' οι γονείς κ' οι πρόγονοί του, μα ούτε κι ο ίδιος ο εαυτός του. Κανείς δεν ευθύνεται για τ' ότι υπάρχει, για το πώς είναι φτιαγμένος, για τις συνθήκες ή τον περίγυρο στον οποίο ζει. Δεν αποτελεί επακόλουθο κάποιου ειδικού σχεδίου, μιας βούλησης, ενός σκοπού, ούτε κι απόπειρα πραγμάτωσης του "ιδεατού ανθρώπου", της "ιδεατής ευτυχίας" ή της "ιδεατής ηθικής"· είναι πέρα για πέρα παράλογο να θέλουμε με το ζόρι να του φορτώσουμε τον άλφα ή τον βήτα σκοπό. Εμείς επινοήσαμε την έννοια "σκοπός"·...

"Το γυμνάσιο έχει παραμελήσει ως τώρα το αντικείμενο με την απόλυτη προτεραιότητα: τη μητρική γλώσσα. Έτσι όμως του λείπει το φυσικό γόνιμο έδαφος για όλες τις παραπέρα παιδευτικές προσπάθειες. Γιατί μόνο στη βάση μιας αυστηρής καλλιέργειας της γλώσσας δυναμώνει η σωστή αίσθηση για τη μεγαλοσύνη των κλασικών μας". Οι διαλέξεις του Νίτσε για την παιδεία, γραμμένες το 1872 στη Βασιλεία, είναι α πιο σημαντικά -και πιο συναρπαστικά- κείμενα της νεότερης θεωρίας για την παιδεία. Σ' αυτές ο νεαρός, τότε, καθηγητής της κλασικής φιλολογίας θέτει με τον πιο άμεσο και ριζικό τρόπο θ...

Η τέχνη του ρήτορα έγκειται στο να μην αφήσει ποτέ να διαφανεί το τεχνητό. Εξ ου και το χαρακτηριστικό ύφος, το οποίο όμως είναι προπάντων ένα προϊόν υψηλής τέχνης, όπως ακριβώς και η "φυσικότητα" του καλού ηθοποιού. Ο αληθινός ρήτορας μιλάει έχοντας ως βάση το ήθος του υπ' αυτόν αντιπροσωπευόμενου προσώπου ή πράγματος. Εφευρίσκει τις καλύτερες απολογίες και επιχειρήματα (που συνήθως μόνον ο εγωισμός ανακαλύπτει), τα πιο πειστικά λόγια και τους τρόπους του λέγειν. Το αξιοσημείωτο σ' αυτόν τον ρήτορα είναι ότι μέσω της τέχνης του, μέσω μιας αλλαγής προσώπων και μιας σωφροσύ...

"Το γιατί υπάρχει η ανθρωπότητα δεν πρέπει να μας απασχολεί καθόλου. Αλλά το γιατί εσύ υπάρχεις, αυτό πρέπει να ρωτήσεις τον εαυτό σου, και αν δεν έχεις έτοιμη την απάντηση, τότε θέσε εσύ ο ίδιος στόχους για τον εαυτό σου, στόχους υψηλούς και ευγενείς, και θυσιάσου γι' αυτούς! Δεν γνωρίζω καλύτερο σκοπό της ζωής από το να θυσιάζεσαι, προσπαθώντας το μεγάλο και το αδύνατο..." Friedrich Nietzsche "Ο Nietzsche είναι ένας από τους λίγους φιλοσόφους, τον οποίον ένας μεγάλος αριθμός ευφυών ανθρώπων διαβάζει με ευχαρίστηση... Η επιρροή του όχι μόνο στη φιλοσοφία του 20ου αι...

Το 1973 ο καθηγητής Φιλοσοφίας και φιλόσοφος Ντήτερ Χένριχ, αναγνωρισμένος ήδη για την έρευνά του στον Καντ, τον Φίχτε, τον Χαίλντερλιν και τον Χέγκελ, ιδίως με τις δημοσιεύσεις του γύρω από τα προβλήματα της αυτοσυνείδησης, κλήθηκε να παραδώσει στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ μια σειρά διαλέξεων για την περίοδο της κλασικής γερμανικής φιλοσοφίας (1781-1844). Οι 21 αυτές διαλέξεις, οι οποίες εκδόθηκαν δύο δεκαετίες αργότερα με τη φροντίδα του Ντέιβιντ Πατσίνι, αποτέλεσαν και αποτελούν σταθμό στην εξοικείωση της "αγγλοσαξονικής" με την "ηπειρωτική" παράδοση της φιλοσοφίας, στην αν...

Στο κείμενο "Μεταφυσική της ερωτικής σχέσης" ο Σοπενχάουερ εκθέτει την άποψη ότι το ερωτικό πάθος είναι μια "τρέλα" που προκαλεί το γένος στα άτομα, με στόχο την απόκτηση ενός συγκεκριμένου απογόνου. Οι ερωτευμένοι φαντασιώνονται ότι ενεργούν αποβλέποντας στην κατάκτηση της προσωπικής τους ευτυχίας, όμως εντέλει αποδεικνύονται όργανα των σκοπών του γένους. Στο δοκίμιο που τιτλοφορείται "Η μηδαμινότητα και η δυστυχία της ζωής" ο φιλόσοφος εξετάζει τις διάφορες καταστάσεις στη ζωή ενός ανθρώπου από τις οποίες συντίθεται ένα φάσμα από δεινά, ατυχίες και αποτυχίες. "Η πρακτική...

Έρωτας δυνατός δεν υπάρχει παρά μόνο στο τέλειο συνταίριασμα των δύο συντρόφων... Και καθώς δεν υπάρχουν δύο άτομα απολύτως όμοια, κάθε άνδρας πρέπει να βρει σε μιαν ορισμένη γυναίκα τις ιδιότητες που ανταποκρίνονται καλύτερα στις δικές του ιδιότητες, πάντοτε από την οπτική γωνία των παιδιών που πρόκειται να γεννηθούν. Όσο πιο σπάνιο είναι αυτό το ιδανικό ταίριασμα, τόσο πιο σπάνιος είναι και ο πραγματικά μεγάλος έρωτας. Arthur Schopenhauer

Κυκλοφόρησε, μεταφρασμένο για πρώτη φορά στα ελληνικά, το έργο του Ιμμάνουελ Καντ (1724-1804), "Μεταφυσική των ηθών", με μετάφραση, σημειώσεις και επιλεγόμενα του Κώστα Ανδρουλιδάκη. Η "Μεταφυσική των ηθών" (1797), το τρίτο κύριο ηθικό έργο του Καντ έπειτα από τη "Θεμελίωση της μεταφυσικής των ηθών" (1785) και την "Κριτική του πρακτικού Λόγου" (1788), αποτελείται από δύο μέρη: τη "Θεωρία του δικαίου" και τη "Θεωρία της αρετής". Περιλαμβάνει τη φιλοσοφία του δικαίου, την πολιτική θεωρία και την ηθική, και μάλιστα το ειδικό μέρος της ή την εφαρμοσμένη ηθική. Το βιβλίο πραγμ...

Στη σημερινή εποχή αυτό το έργο του Χιουμ -το οποίο γιατί όχι έχει και πολιτικές προεκτάσεις- είναι επίκαιρο. Επιβάλλεται ο κόσμος μας να στηριχθεί στη συμπάθεια από άκρου εις άκρον της γης. Επιβάλλεται ο κόσμος μας να ακτινοβολεί την ευχαρίστηση μέσα από την ωραία επικοινωνία των ανθρώπων μεταξύ τους και με την ευνομούμενη κοινωνία. Η σχέση του ανθρώπου με το κράτος είναι ηθική σχέση και αυτό το άνοιγμα της ηθικής που καταφέρνει ο Βρετανός φιλόσοφος είναι σπουδαίο επίτευγμα. Το κράτος που πείθει τον πολίτη είναι ηθικό, ο πολίτης που προσφέρει στο κράτος είναι ηθικός. Ο πολ...