Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Χάρισα στον εαυτό μου μια μικρή ανάπαυση. Δεν είναι μόνο καθαρή κακία το ότι επαινώ τον Μπιζέ σ' αυτό το δοκίμιο σε βάρος του Βάγκνερ. Ανάμεσα σε πολλά αστεία, παρουσιάζω ένα θέμα που δεν είναι αστείο. Το να γυρίσω την πλάτη μου στον Βάγκνερ ήταν για μένα πεπρωμένο· το να μ' αρέσει κάτι μετά αυτόν, νίκη. Κανένας ίσως δεν παραμεγάλωσε τόσο επικίνδυνα με την βαγκνερίτιδα· κανένας δεν αμύνθηκε πιο σκληρά εναντίον της, κανένας δεν χάρηκε τόσο πολύ που την ξεφορτώθηκε. Μεγάλη ιστορία! - θέλετε δυο λόγια γι' αυτήν; - Αν ήμουν μοραλιστής, ποιος ξέρει πώς θα την ονόμαζα! Ίσως "αυτο...

Το τελευταίο φιλοσοφικό έργο της Χάνα Άρεντ επρόκειτο να είναι ένα τριμερές εγχείρημα με τον τίτλο "The Life of Mind". Δυστυχώς μπόρεσε να ολοκληρώσει, μόνο τα δύο πρώτα μέρη. Όσον αφορά το τρίτο, το "Judging", βρέθηκε μόνο η σελίδα του τίτλου με ρητά του Κάτωνα και, του Γκαίτε. Όπως υπογραμμίζει, και ο τίτλος, η Άρεντ θεωρούσε τη δουλειά της σχετικά παράλληλη με τις τρεις "Κριτικές" του Ιμάνουελ Καντ. Στην πραγματικότητα, ενώ είχε ξεκινήσει, να δουλεύει πάνω στο "The Life of Mind", έδωσε μερικές διαλέξεις για την "Πολιτική φιλοσοφία του Καντ" στηριζόμενη κυρίως στην "Κριτι...

Στην "Πτύχωση", ο Ζύλ Ντελέζ υποστηρίζει ότι τα έργα του Λάιμπνιτς αποτελούν τη βάση της φιλοσοφίας του Μπαρόκ, καθώς και των θεωριών που αναλύουν τη σύγχρονη τέχνη και επιστήμη. Η έννοια της μονάδας, ένα μοντέλο έκφρασης της σύγχρονης αισθητικής, αντιμετωπίζεται ως πτύχωση του χώρου, της κίνησης και του χρόνου. Επίσης, ο κόσμος ερμηνεύεται σαν ένα "σώμα" από άπειρες πτυχώσεις και επιφάνειες, οι οποίες συστρέφονται και διαπλέκονται διαμέσου του συμπιεσμένου χρόνου και χώρου. Ο Ντελέζ υποστηρίζει ότι ο Λάιμπνιτς, εκτός των άλλων, υπήρξε ο πρόδρομος των σύγχρονων απόψεων περί...

Το κείμενο που παρουσιάζουμε για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό, συγκαταλέγεται στα όψιμα έργα του Ζαν-Μπατίστ Μποτύλ, της περιόδου εκείνης μετά το 1937 για την οποία τελικά γνωρίζουμε λίγα πράγματα. Πρόκειται για έναν κύκλο οκτώ ομιλιών τις οποίες εκφώνησε ο Μποτύλ στην Παραγουάη τον Μάιο του 1946, πιθανώς από τις 10 έως τις 15, ένα χρόνο πριν από το θάνατό του. Το κοινό του Μποτύλ αποτελούνταν αποκλειστικά από Γερμανούς μετανάστες, θαυμαστές του Καντ, που ζούσαν με τον τρόπο του φιλοσόφου από το Καίνιγκσμπεργκ. Οι περισσότεροι προέρχονταν από αυτή την πόλη, την οποία εγκατ...

"Στις σελίδες αυτές θα μιλήσω για τη Σοφία της Ζωής με τη συνηθισμένη έννοια της λέξης, ως την τέχνη δηλαδή του να ρυθμίζουμε τη ζωή μας έτσι ώστε να αντλούμε τη μεγαλύτερη δυνατή απόλαυση και επιτυχία· μια τέχνη τη θεωρία της οποίας μπορούμε να ονομάσουμε Ευδαιμονολογία, καθώς μας διδάσκει πώς να υπάρχουμε ευτυχισμένοι. Αν τη δούμε από μια καθαρά αντικειμενική σκοπιά, ή καλύτερα ύστερα από ψύχραιμη και ώριμη σκέψη -καθότι το ζήτημα αφορά αναγκαστικά και υποκειμενικές εκτιμήσεις-, η ευτυχισμένη ύπαρξη μπορεί ίσως να οριστεί ως η ύπαρξη που θα την προτιμούσαμε ξεκάθαρα από τ...

[...] Κατά το Σέλλινγκ, η Τέχνη ως μορφοποίηση (εκκοσμίκευση) της ουσίας είναι όργανο φιλοσοφικής γνώσης ανώτερο και από την ίδια την κλασική φιλοσοφία ["Η φιλοσοφία της Τέχνης", διαλέξεις των ετών 1802 - 3, 1859]. Είναι μια συμβολική αναπαράσταση του Απόλυτου: οι μεγάλες "Ιδέες" πραγματώνονται στα έργα τέχνης, όπου αποκαθίσταται η υπερβατική πραγματικότητα, οι "Ουσίες". (Σχετική είναι και η κριτική της θεωρίας της μίμησης στη διάλεξη που παρουσιάζουμε). Στην Τέχνη, μια Σελλινγκιανή αρχή ανάλογη με την Εγελιανή "σύνθεση", συνυπάρχουν σε υπερκόσμια αρμονία,...

"Αν ο κόσμος γεννήθηκε από κάποια θεϊκή παραξενιά, τότε η γυναίκα είναι το πλάσμα με το οποίο ο Παντοδύναμος αποδεικνύει πόσο απρόβλεπτη είναι η απρόσιτη φύση του". Αυτό το ευφυολόγημα, όσο κι αν ανήκει στις προαιώνιες ανδρικές προκαταλήψεις, αποδεικνύει σε όλους, άνδρες και γυναίκες, πόσο αναγκαίο ήταν να γραφεί το βιβλίο αυτό. Όσο περισσότερο μελετώ τους άνδρες, τόσο λιγότερο τους ανέχομαι. Αν μπορούσα να πω το ίδιο και για τις γυναίκες, τότε θα ήταν όλα τέλεια. Άρθουρ Σοπενχάουερ Ωραίο φύλο; Αυτό το φύλο με το λειψό μπόι, τους στενούς ώμους, τους φαρδιούς...

Μελετώντας την αλήθεια, μπορεί κανείς να έχει τρεις κυρίως στόχους: Ο πρώτος είναι να την ανακαλύπτει όταν την αναζητά. Ο δεύτερος, να την αποδεικνύει εφόσον τη γνωρίζει. Ο τελευταίος, να τη διακρίνει από το ψεύδος όταν την εξετάζει. Η γεωμετρία, που διαπρέπει σε αυτά τα τρία πεδία, έχει αναδείξει την τέχνη της απόδειξης αληθειών και της τεκμηρίωσής τους με τρόπο αδιαμφισβήτητο. Κι αυτή η τέχνη συνίσταται σε δύο κυρίως πράγματα: αφενός στην τεκμηρίωση κάθε συγκεκριμένης πρότασης και αφετέρου στην τοποθέτηση όλων των προτάσεων στη βέλτιστη δυνατή διάταξη. B. Pascal

Από νεαρή σχετικά ηλικία, ο Σοπεγχάουερ έγραφε σ' ένα τετράδιο διάφορες σκέψεις, τόσο δικές του όσο και άλλων στοχαστών, για προσωπική του χρήση στην καθημερινότητα της ζωής. Προς το τέλος της ζωής του, δε, έκανε στους μαθητές του συχνά λόγο για το τετράδιο αυτό, το οποίο χαρακτήριζε, δανειζόμενος την έκφραση του Μάρκου Αυρηλίου, Τα εις εαυτόν και προόριζε για δημοσίευση μετά θάνατον. Εντούτοις, το τετράδιο, μετά το θάνατό του, όλως μυστηριωδώς χάθηκε. Παρά ταύτα, με βάση τη βιογραφία του φιλοσόφου την οποία συνέγραψε ένας μαθητής του, ο οποίος φέρεται να κράτησε για λογαρι...

To βιβλίο αυτό αποτελεί μια μικρή πραγματεία πρακτικής σοφίας με στόχο την κατάκτηση της ευτυχίας. Πώς όμως ο δάσκαλος του σύγχρονου πεσιμισμού, ο Άρτουρ Σοπενχάουερ, καταπιάστηκε με ένα τέτοιο εγχείρημα; Το έκανε διότι άλλο η θεωρητική φιλοσοφία και άλλο η πρακτική σοφία της ζωής: δεν πρέπει να εγκαταλείπουμε την ελπίδα ούτε να γυρνάμε την πλάτη σε κανόνες ζωής, αποφθέγματα και συμβουλές που θα μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες. Η πεσιμιστική πεποίθηση ότι η ζωή μας αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στον πόνο και στην ανία είναι αυτή ακριβώς που καθιστά επιτακτική την...

"Όταν αντιλαμβάνεσαι ότι ο αντίπαλός σου υπερτερεί και κινδυνεύεις να εξευτελιστείς, τότε δίνεις στην κουβέντα προσωπική και προσβλητική τροπή. Προσωπική τροπή σημαίνει ότι ξεφεύγεις από το αντικείμενο της διαφωνίας (αφού έτσι κι αλλιώς το έχεις χάσει) και βρίσκεις έναν τρόπο να θίξεις τον αντίπαλό σου προσωπικά. Αυτό σημαίνει ότι παύει να σε ενδιαφέρει το οποιοδήποτε επιχείρημα του αντιπάλου σου. Εγκαταλείπεις εντελώς το αντικείμενο της συζήτησης και κατευθύνεις την επίθεσή σου στο πρόσωπο του συνομιλητή σου: θα γίνεις έτσι προσβλητικός, χαιρέκακος, συκοφάντης και χυδαίος....

Ο Άρτουρ Σοπενχάουερ, ένας από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους, έγραψε τον 19ο αιώνα ένα οξύ, οργισμένο, ανατρεπτικό και ταυτόχρονα σοφό, γλαφυρό και με υποδόριο χιούμορ δοκίμιο (που εκδόθηκε μετά θάνατον] υπό τον εύγλωττο τίτλο "Η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο", που αυτοσυστήνεται ως εγχειρίδιο επικράτησης έναντι οποιουδήποτε αντιπάλου σε μια αντιπαράθεση. "Εριστική διαλεκτική" έγραψε ο ίδιος ο Σοπενχάουερ, συγκαλύπτοντας έτσι κάθε ειρωνικό τόνο, "είναι η τέχνη του να λογομαχεί κανείς - και να λογομαχεί με τέτοιο τρόπο ώστε να υπερασπίζεται επαρκώς τις θέσεις του, είτε έχει...

Τι είναι, για τον Σοπενχάουερ, η "διαλεκτική"; Μια τέχνη που μας δίνει το πάνω χέρι σε όλες τις συζητήσεις. Είτε δίκιο έχουμε, είτε άδικο. Μια τέχνη που κάνει το άσπρο μαύρο. Μια τέχνη που υπηρετεί την έμφυτη κακία του ανθρώπου. Ο Σοπενχάουερ ονόμασε τη δική του διαλεκτική "εριστική", γιατί σκοπός της είναι η επικράτηση σε κάθε φραστική αντιπαράθεση. "Η τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο" είναι ένα μαχητικό δοκίμιο, που εξηγεί απολαυστικά -και αποτελεσματικά- πώς διακρίνουμε καθαρότερα τη στρατηγική του αντιπάλου, και με ποια τερτίπια μπορούμε να τον αποστομώσουμε.

Σ’ αυτό το απολαυστικό μικρό δοκίμιο ο Σοπενχάουερ αναλύει μια σειρά τεχνάσματα που μπορεί να βοηθήσουν κάποιον να επικρατήσει σε μια αντιπαράθεση ανεξάρτητα από το αν έχει δίκιο ή άδικο και ανεξάρτητα από την ουσία του ζητήματος. Οι σοφιστείες και οι παραπλανητικές μέθοδοι που ανερυθρίαστα προτείνει ο μεγάλος φιλόσοφος προκαλούν συχνά το χαμόγελο του αναγνώστη. Φτάνοντας όμως στην κατακλείδα του κειμένου, αντιλαμβάνεται κανείς πως ό,τι προηγήθηκε μοιάζει εντέλει περισσότερο με άσκηση ειρωνείας και έχει σκοπό να λειτουργήσει προειδοποιητικά: "Μετά βίας ένας στους εκατό αν...

"Πρέπει να γίνεται σαφής διαχωρισμός μεταξύ της εξεύρεσης της αντικειμενικής αλήθειας και της τέχνης να επιτυγχάνουμε την αποδοχή των θέσεών μας ως αληθινών". Σε αυτή την έκδοση περιλαμβάνονται 38 τεχνάσματα που συνηθίζονται στις λεκτικές αντιπαραθέσεις, με απώτερο σκοπό την υπεράσπιση των ισχυρισμών μας και την αντίκρουση των επιχειρημάτων του άλλου, είτε έχουμε δίκιο είτε έχουμε άδικο. Από τον διαξιφισμό με τον σύντροφό μας, στην κουβεντούλα της παρέας, στην ανταλλαγή απόψεων στα social media, ακόμα και στον διάλογο σε τηλεοπτικά πάνελ ή στη Βουλή. Αν και η Τέχνη...

Αντιμετωπίζοντας το "πρόβλημα της εισαγωγής στη φιλοσοφία" που τόσο απασχολούσε τον ίδιο τον Χέγκελ, ο συλλογικός αυτός τόμος φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως εισαγωγή στη μελέτη της Φαινομενολογίας του πνεύματος.. Όμως πώς να "εισαγάγει" κανείς σε ένα έργο που στις σελίδες του διακηρύσσεται απερίφραστα ότι "το αληθές είναι το όλον"; Πώς να συνοψίσει μερικά μόνο στοιχεία του, όταν αυτά, για τον Χέγκελ, αποκτούν το αληθινό τους νόημα μόνο μέσα στη συνολική φιλοσοφική έκθεση; Ανταποκρινόμενοι στην πρόκληση, διακεκριμένοι έλληνες και ξένοι μελετητές παρουσιάζουν εδώ τη Φαινομε...

Η Φιλοσοφία της Αναγέννησης -η φιλοσοφία, δηλαδή, του 15ου και 16ου αιώνα- σε αντίθεση με τις πολιτικές και θρησκευτικές εξελίξεις, τη λογοτεχνία και την τέχνη της ίδιας περιόδου, και σε αντίθεση με τη Φιλοσοφία της κλασικής Αρχαιότητας, δεν αποτέλεσε αντικείμενο σοβαρής ιστορικής μελέτης παρά μονάχα κατά τα τελευταία εκατό περίπου χρόνια. Το βιβλίο αυτό πραγματεύεται το περίπλοκο αντικείμενο της αναγεννησιακής Φιλοσοφίας με συντομία, έτσι ώστε και να μπορεί να διαβαστεί χωρίς διακοπές, αλλά και να χρησιμοποιηθεί ως βιβλίο αναφοράς. Εξετάζει την σχέση της αναγεννησιακής...