Χίος - Ιστορία

Χιακά σκωπτικά ανέκδοτα και παραδόσεις

Άλφα Πι (2006)

[...] Ο Στυλιανός Γ. Βίος, ώριμος μαθητής του Νικολάου Πολίτη, αποφάσισε κατά τις σπουδές του στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών να ερευνήσει τη χιακή λαογραφία, όπως τη διδάχθηκε από τον Ν. Πολίτη. [...] Από την εποχή των σπουδών του και σ' όλη του τη ζωή (+1944), παράλληλα με το διδακτικό και πολιτιστικό του έργο, επιδόθηκε στη λαογραφική έρευνα της Χίου. [...] Το κύριο προσόν του Βίου ως λαογράφου, εκτός της γνώσεως της μεθόδου της εποχής του, φυσικά ήταν η γνώση του τόπου και των ανθρώπων του. Έτσι η έρευνά του είχε αμεσότητα.[...] (Στερ. Φασουλάκης, από...

Καταρράκτης Χίου

Άλφα Πι (2006)

Πρέπει επί τέλους να γίνει κατανοητό πως για την "αγραμματοσύνη και την άγνοια" κάποια είναι υπεύθυνοι· και οπωσδήποτε δεν ευθύνεται ούτε η καθαρεύουσα, πολύ δε περισσότερο ούτε και η αρχαία. Θα ήταν άραγε παράλογο να περιμένει κανείς από τους αρμοδίους να αντιμετωπίσουν και με διαφορετικούς όρους το θέμα της γλώσσας και όχι μόνο ως μέσον συνεννόησης μεταξύ των ανθρώπων; Γιατί κάθε λέξη έχει μια ιδιαίτερη θέση στο λόγο και ίσως δεν μπορεί κανείς να την αντικαταστήσει χωρίς να αλλοιώσει την έννοια αλλά και την ομορφιά του... Τέλος θα πρέπει να θεωρηθούν τα γραφόμενα γλωσσι...

Ο ναός των Αγίων Αποστόλων στο Πυργί Χίου

Υπουργείο Πολιτισμού. Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (2005)

Τα περισσότερα από τα μεσιαωνικά χωριά της Χίου διμηουργήθηκαν το 14ο και 15ο αι., όταν οι Γενουάτες κύριοι του νησιού, για να λύσουν τα προβλήματα ασφαλείας των καλλιεργητών μαστίχας που έθεταν οι πειρατικές επιδρομές, συνοίκισαν παλαιούς οικισμούς.

Όμηρος Χίος αοιδός

Άλφα Πι (2005)

Η Χίος δεν έπαψε ποτέ να διεκδικεί και να τιμά τον Όμηρο. Αναζητώντας τα ίχνη του μεγάλου ποιητή στη μακραίωνη ιστορική διαδρομή αναγνωρίζουμε σήμερα στην ελεύθερη Χίο τόση έντονη την ομηρική παρουσία όσο ήταν και στην περίοδο της τουρκοκρατίας. Τότε που δεκάδες λόγιοι αφιέρωναν στη σχέση του Ομήρου με τη Χίο βιβλία ή τμήματα στα έργα τους, περιηγητές υποβάλλονταν σε μεγάλες θυσίες για να βρουν στο νησί ομηρικές μνήμες και στη χιακή παιδεία η θέση των ομηρικών ποιημάτων ήταν περίοπτη. Πιο παλιά στην γενουατοκρατία το ίδιο πνεύμα ήταν έκδηλο στις χιακές παραδόσεις, στα αναγρ...

Οδηγός μουσείου ιστορίας και φυσικής Χίου

Άλφα Πι (2005)

Με ιδιαίτερη χαρά και ικανοποίηση παρουσιάζουμε την παρούσα έκδοση του Οδηγού για το Μουσείο Ιστορίας και Φυσικής του 1ου Γυμνασίου Χίου, που στοχεύει στη διάσωση, την καταγραφή και την ανάδειξη του μουσειακού υλικού. Νομίσματα, εικόνες, εργαλεία και αγροτικά σκεύη, όπλα και όργανα Φυσικής, καθώς και άλλα αντικείμενα που συγκεντρώθηκαν και διασώθηκαν από εμπνευσμένους καθηγητές του Γυμνασίου, με τρόπο τέτοιο που η ενεργητική ανάδυση της ιστορικής τους ταυτότητας να τα επαναξιοποιεί και να τα καθιστά ενεργά σε γνώση και μάθηση. Κάποια απ' αυτά τα εκθέματα από το τμήμα Φυσ...

Απλωταριά

Άλφα Πι (2005)

Κύριο κριτήριο της επιλογής του θέματος του προγράμματός μας είναι η προσέγγιση της τοπικής Ιστορίας μέσα από την κατανόηση της ιδιαίτερης τοπικής αρχιτεκτονικής, όπως αυτή μαρτυρείτε από τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα του κύριου εμπορικού δρόμου της Χίου, της Απλωταριάς. Παράλληλα, με τη διερεύνηση ενός χώρου, όπως η Απλωταριά, που εγγράφεται στο χρόνο και περικλείει Ιστορία, θεωρήθηκε καίρια και η ανάπτυξη του αισθητικού κριτηρίου των μαθητών μέσω της διάκρισης του αυθεντικού από τα ξενόφερτα στοιχεία. Η ενεργητική μάθηση μέσω της αναζήτησης και της οικοδόμησης πληροφοριών,...

Η Χίος κατά την Ελληνική Επανάσταση και τη σφαγή

Πελινναίο (2005)

Το Κέντρο Χιακών Μελετών "Πελινναίο" παρουσιάζει τέσσερα ιστορικά κείμενα που αναφέρονται στα γεγονότα της Χίου, την περίοδο της έναρξης της ελληνικής επανάστασης, κατά τα έτη 1821-22. [...] Όλα αυτά τα γεγονότα παρουσιάζονται λεπτομερώς και πλήρως μέσα από τα ιστορικά κείμενα της παρούσας έκδοσης. Η ιστορική μονογραφία του Δ. Α. Κόκκινου με τη τίτλο "Η εκστρατεία της Χίου κατά το διασωθέν ημερολόγιο του Τομπάζη", η μαρτυρία του Α. Μάμουκα στο κείμενό του "παράγραφος γραφής ενός Χιώτη Α. Προς τον φίλο του Ν." και η μελέτη του καθηγητή ιστορίας Π. Κοντογιάννη με θέμα "Η...

Τι ήτο η Απλωταριά;

Πελινναίο (2005)

Οι τρεις σημαντικότεροι σταθμοί της ιστορικής πορείας της Χίου κατά τους δύο τελευταίους αιώνες, είναι αδιαμφισβήτητα το 1822, έτος κατά το οποίο έλαβε χώρα η σφαγή, το 1881, με τον φοβερό και πολύνεκρο σεισμό και το 1912, όταν το νησί πέρασε πλέον στην ελληνική κυριαρχία. Τα γεγονότα που συνέβησαν κατά τις τρεις αυτές σημαντικές χρονολογίες έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην αλλαγή της καθημερινότητας και του τρόπου ζωής των κατοίκων του νησιού. Ενός τρόπου ζωής, του οποίου τα χαρακτηριστικά γνωρίζουμε σε μεγάλο βαθμό από το 1922 και μετά, αλλά μέχρι στιγμής δεν είχαμε καμιά πλη...

Μεστά 1927

Πελινναίο (2004)

Οι φωτογραφίες αυτές ελήφθησαν από τον Κωνσταντίνο Γκουλάκη την εποχή του μεσοπολέμου (1927). Ο Κωνσταντίνος Γκουλάκης ήταν πλούσιος έμπορος που καταγόταν από τα Μεστά της Χίου και ζούσε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Οι φωτογραφίες είχαν ληφθεί με ειδική στεροσκοπική μηχανή και ήταν τυπωμένες πάνω σε γυάλινες πλάκες. Πάνω σε κάθε γυάλινη πλάκα υπήρχαν αποτυπωμένες δύο σχεδόν όμοιες εικόνες που διέφεραν μεταξύ τους ως λήψη, όση είναι η απόσταση μεταξύ των δύο οφθαλμών του ανθρώπου. Για να τις δει κανείς, τις τοποθετούσε σε ειδική διοπτρική στερεοσκοπική μηχανή και έτσι εδ...

Σταύρος Γ. Λιβανός

Ιδιωτική Έκδοση (2004)

Η Χίος αποτελεί τον κατεξοχήν ναυτότοπο της ελληνικής ναυτιλίας του εικοστού αιώνα. Και δεν είναι τυχαίο που η πρώτη εμπεριστατωμένη μελέτη για έναν από τους μεγαλύτερους εφοπλιστικούς οίκους της ελληνικής ναυτιλίας έρχεται από αυτό το ναυτικό νησί. Σε έναν τόπο και σε έναν επαγγελματικό χώρο που η εις βάθος έρευνα θεωρείτο ως πρόσφατα ανεπιθύμητη, το βιβλίο του κ. Σταύρου Μιχαηλίδη αποτελεί σημαντική συνεισφορά στη μελέτη της ιστορίας των ναυτιλιακών επιχειρήσεων. Στηριγμένη σε γραπτές και προφορικές πηγές, με εξαντλητική ανάλυση συστηματικών στατιστικών σειρών, με επιστημ...

Νέα Μονή Χίου

Υπουργείο Πολιτισμού. Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (2004)

Από τα βυζαντινά μνημεία που μας έχουν διασωθεί έως σήμερα στην Ελλάδα, η Νέα Μονή Χίου κατέχει μία εντελώς ξεχωριστή θέση, τόσο γιατην τέχνη της, όσο και για την άμεση σχέση της με την Κωνσταντινούπολη και την αυτοκρατορική αυλή.

Ο κήπος της Χίου

Πυξίδα (2004)

Μέσα στον κήπο ανοίγει το βιβλίο της ζωής του κάθε Χιώτη. Μέσα εκεί με τούτη την εργασία προσπαθήσαμε να βρούμε και την ιστορία της Χίου. Γιατί ο κήπος είναι πράγματι ένα ανοικτό βιβλίο της χιώτικης ιστορίας: -οι γρύπες -το άγαλμα του Κανάρη -οι προτομές -η πέτρα του χαλασμού -η πρώτη Μητρόπολη με το ρημαγμένο ναό του Αϊ Βασίλη -η στέρνα με τη Χίο και τη σφίγγα στην καρδιά της -το ηρώο των πεσόντων Το καθένα έχει κάτι να μας πει, κάτι να μας θυμίσει... Με την είσοδο μας στον κήπο ανοίξαμε το βιβλίο του χρόνου και σεργιανίζοντάς τον εντρυφήσαμε στο επίτομο της ιστ...

Πόλη Χίου 1830-1940

Μονιούδη - Γαβαλά Δώρα (2004)

[...] Αντικείμενο της παρούσας μελέτης αποτελεί η διερεύνηση της πολεοδομικής εξέλιξης της πόλης Χίου στο χρονικό διάστημα από το 1830 μέχρι το 1940. Το έτος 1830 σηματοδοτεί την επιστροφή του πληθυσμού και την επαναφορά των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στην πόλη της Χίου μετά τις σφαγές, την καταστροφή του κτιριακού πλούτου και τον εκπατρισμό των κατοίκων, συνεπειών της εκδίκησης των Τούρκων για το επαναστατικό κίνημα των Χίων το 1822. Το μετά το 1830 διάστημα υπήρξε η περίοδος της τελευταίας σχετικής ακμής του νησιού, πριν αυτό αποτελέσει ακριτική περιοχή του ελληνικού κράτο...

Μεστά: ιστορία, λαογραφία

Ιδιωτική Έκδοση (2004)

Αυτό το εγχειρίδιο προσπαθεί να καταγράψει τη χρονική πορεία του χωριού Μεστά μέσα από ιστορικά γεγονότα, που με το πέρασμα των αιώνων επιρέασαν την εικόνα του αλλά και τον τρόπο ζωής των κατοίκων του. Η απόδοση των γεγονότων βασίζεται σ' ένα κατανοητό κείμενο, ώστε να μην κουράζεται ο αναγνώστης, αλλά αντιθέτως να του προκαλείται το ενδιαφέρον να γνωρίσει τον τόπο στον οποίο βρίσκεται. Μέσα από ένθετες φωτογραφίες, που μερικές δουλεύτηκαν κάτω από πολύωρη ψηφιακή επεξεργασία, αναπαρίσταται με ρεαλιστικό τρόπο η εικόνα του σήμερα και του χθες, διεγείροντας έτσι τη φαντασ...

Μιάν βολάν τσ' έναν τσαιρόν ήτον

Αιγέας (2003)

Ανέλαβα την ευθύνη της καταγραφής της λαογραφίας, ως επιτακτική ανάγκη, για να κληροδοτηθούν στις επόμενες γενιές ο τρόπος ζωής και οι συμπεριφορές εκείνης της πολύχρονης γενιάς, που έφυγε ανεπιστρεπτί. Αυτός που συνάζει λαογραφικό υλικό -είναι αναμφισβήτητο- γίνεται ένας ιδιότυπος ιστορικός. Εδώ δεν υπάρχουν πηγές και βοηθήματα, υπάρχει ο απλοϊκός γεροντάκος, η απλοϊκή γριούλα, που σου αραδιάζουν, με τον αυθορμητισμό που τους χαρακτηρίζει, ό,τι θυμούνται και σου τα αφηγούνται όπως τα θυμούνται. Στην περίπτωση καταγραφής της ιστορίας, σου μιλά με την ξύλινη γλώσσα του το...

Το νησί της Χίου

Εκδόσεις Ιππόκαμπος (2003)

Από πολύ παλιά ξένοι ταξιδιώτες και περιηγητές επισκέπτονταν την τουρκοκρατούμενη Ελλάδα και πάρα πολλοί από αυτούς δεν παρέλειπαν να σταματήσουν και στο όμορφο νησί μας, τη Χίο. [...] Ένας από τους πολλούς αυτούς ξένους και σχετικά κοντινότερος στην εποχή μας ήταν ο Γάλλος γιατρός Adolphe-Louis Testevuide, ο οποίος έγραψε στη δεκαετία του 1870. Πάνω στις δικές του περιγραφές εικονογράφησαν γνωστοί Γάλλοι ζωγράφοι και κατόπιν έμπειροι χαράκτες μετέτρεψαν σε χαρακτικά, τα οποία μαζί με τα κείμενα δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά στο γαλλικό ταξιδιωτικό περιοδικό της εποχής, "...

Περί του ιερού ναού Αγίου Βλασίου στον Κάμπο της Χίου

Άλφα Πι (2003)

Ομιλία στην εκδήλωση του Φιλοτεχνικού Ομίλου Χίου κατά την παρουσίαση του βιβλίου της Μαρίας Κοκκινάκη "Ο ιερός ναός του Αγίου Βλασίου στον κάμπο της Χίου".

Συνολικά Βιβλία 99
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου