Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Είναι γνωστό ότι οι Άραβες κατά την περίοδο της ακμής τους (8ος-13ος μ.Χ. αι.) σημείωσαν υψηλό πολιτισμό, καλλιέργησαν τα γράμματα και τις τέχνες και δημιούργησαν τον λεγόμενο "αραβοϊσλαμικό πολιτισμό". Και όταν μιλούμε για "αραβοϊσλαμικό πολιτισμό" πρέπει να έχουμε κατά νου ολόκληρη την επιστήμη του αραβοϊσλαμικού κόσμου, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις θεμελιώδεις αρχές του ελληνικού λόγου και την πνευματική κληρονομιά της αρχαιότητας. Πράγματι, η πνευματική αυτή καρποφορία του αραβοϊσλαμικού κόσμου δεν συντελέστηκε δίχως την άμεση επίδραση της ελληνικής σκέψ...

Για την αριστοτελική εκδοχή της ορθολογικότητας η γνώση δεν αποβλέπει στο κλείσιμο και την ολοκλήρωση, στον απαρτισμό μιας αυθεντικής περιγραφής του κόσμου. Ο Έλληνας φιλόσοφος δεν ενστερνίζεται την νεωτερική πίστη ότι η γλώσσα-γνώση μπορεί να αποτυπώσει με απόλυτη ακρίβεια την κοσμική, κοινωνική και ψυχική πραγματικότητα, και να την ερμηνεύσει στην πληρότητα του βάθους της. Η θεωρητική του πράξη εδράζεται στην πεποίθηση ότι το απροσδιόριστο υπάρχει ακριβώς ως τέτοιο, ότι κάθε ορθολογικός γνωστικός καθορισμός αφήνει ένα μη καθορισμένο και μη ορθολογικό κατάλοιπο, ότι η αναγ...

Στη διεθνή βιβλιογραφία καθώς και στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο παρατηρείται μια διαρκής σύγχυση γύρω από την έννοια της δημοκρατίας. Το πλήθος των προσδιορισμών που χρησιμοποιούνται (κοινοβουλευτική, αστική, μαζική, σοσιαλιστική, σύγχρονη, λαϊκή, έμμεση, αντιπροσωπευτική, ηλεκτρονική) καθιστά προβληματικό το νόημά της, δημιουργώντας μια απλουστευτική αναγωγή στην έννοια που είχε η δημοκρατία στην Αθήνα του 5ου-4ου αιώνα. Η σύγχυση επιτείνεται από το γεγονός ότι όλα σχεδόν τα σύγχρονα πολιτεύματα καλούνται και αυτοαποκαλούνται "δημοκρατίες". Στο βιβλίο αυτό επιχειρεί...

" ...Και αν δεν ήταν αυτό το μήλο που κρατάω στο χέρι, που η ευωδιά του με δυναμώνει και παρατείνει για λίγο τη ζωή μου, θα είχα ήδη ξεψυχήσει." Με τα λόγια αυτά ο Αριστοτέλης στην επιθανάτια κλίνη του αρχίζει, σύμφωνα με το "Liber de pomo", το τελευταίο μάθημά του, μια τελευταία προτροπή επί φιλοσοφίαν. Το "Liber de pomo", το οποίο μεταφράζεται και σχολιάζεται εδώ, είναι ένα λατινικό κείμενο του 13ου αιώνα -ιδιαίτερα διαδεδομένο κατά τον Μεσαίωνα και σχεδόν άγνωστο στις μέρες μας- στο οποίο αποτυπώνεται μια άκρως ενδιαφέρουσα εικόνα του μετασχηματισμένου Αριστοτέλη τ...

Το φιλοσοφικό έργο του Αριστοτέλη τυπικά ξεκινάει με τη διατύπωση των ερωτημάτων. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι κατά τη φάση που καταλήγει στην ερωτηματοθεσία έχουν ήδη αποφασιστεί η τροπή και το περιεχόμενο του φιλοσοφικού έργου. Μέσα στη σιωπή της φιλοσοφικής απορίας κυοφορούνται τα φιλοσοφικά ερωτήματα. Τα ερωτήματα δεν είναι η αρχή του στοχασμού. Όταν το ερώτημα έχει διατυπωθεί, βρισκόμαστε ήδη βαθιά μέσα στο φιλοσοφικό έργο, περισσότερο από όσο έχουμε πιθανόν αντιληφθεί. Ο Αριστοτέλης αλλάζει τη διατύπωση του θεμελιώδους οντολογικού ερωτήματος «τι εστίν» και ρωτάει γ...

[...] Στην μελέτη μας επιχειρούμε να δείξουμε τους δύο διαφορετικούς δρόμους που ακολουθεί ο Αριστοτέλης, προκειμένου να καταδείξει την ενότητα του λόγου της ουσίας. Ο πρώτος δρόμος, ο οποίος βασίζεται στη μέθοδο της λογικής διαιρέσεως, αναδεικνύει και τον τρόπο με τον όποιον θεμελιώνεται η ενότης της κατά τον λόγον ουσίας, του είδους. Προσπαθούμε να φωτίσουμε τόσο το πλατωνικό υπόβαθρο αυτής της μεθόδου, όσο και τα σημεία στα οποία εστιάζεται η αριστοτελική κριτική στη διαιρετική Διαλεκτική της Ακαδημίας. Ο δεύτερος δρόμος, ο οποίος συνίσταται σε μία καθαρώς οντολογική προ...

Επί αιώνες οι ευφυείς άνθρωποι όλων των κοινωνιών στρέφονταν στον μεγάλο φιλόσοφο Αριστοτέλη για να βρουν απαντήσεις στα καθημερινά τους προβλήματα, και έναν οδηγό για μια καλύτερη ζωή. Είναι αλήθεια πως μελετώντας τον Αριστοτέλη, βρίσκεις λύσεις σε καίρια προβλήματα, παίρνεις απαντήσεις που, αν τις κάνεις τρόπο ζωής, αλλάζουν ριζικά τη ζωή σου και της δίνουν νόημα. -Πώς να βρω στη ζωή μου νόημα και ικανοποίηση;-Πόσα χρήματα χρειάζομαι για να είμαι ευτυχισμένος; -Ποια είναι η σωστή ισορροπία μεταξύ εργασίας, οικογένειας και ανάπαυσης; -Ποιες είναι οι ευθύνες μου απέναντι σ...

Μεγάλο μέρος της ανάλυσης που ακολουθεί αφιερώνεται στα αριστοτελικά κείμενα και στις σχετικές με αυτά μελέτες. Πρέπει, ωστόσο, να επισημάνω ότι το κύριο αντικείμενο της εργασίας μου δεν είναι το "Περί ζώων μορίων" του Αριστοτέλους και τα όποια άλλα έργα του Σταγειρίτη έχουν να κάνουν με αυτό. Αντικείμενό μου είναι τα σχόλια του Μιχαήλ Εφέσιου. Όμως, καθώς οι μελέτες που αφορούν στον εν λόγω σχολιαστή παραμένουν ολιγάριθμες και το έδαφος της κριτικής δεν εμφανίζεται ακόμη αρκετά σίγουρο, οι αναφορές στην αριστοτελική βιβλιογραφία είναι ακόμη αναγκαίες και μάλιστα πλειοψηφο...

Η επίδραση του Αριστοτέλη, του πρίγκιπα των φιλοσόφων, στην πνευματική ιστορία της δύσης είναι αδιαμφισβήτητη. Στο παρόν βιβλίο, ο Jonathan Barnes εξετάζει την επιστημονική έρευνα του Αριστοτέλη, τις καινοτομίες του στο πεδίο της λογικής, τις μεταφυσικές θεωρίες του, την έρευνά του στην ψυχολογία, την ηθική και την πολιτική και τις ιδέες του για την τέχνη και την ποίηση, τοποθετώντας τη διδασκαλία του στο ιστορικό πλαίσιό της. Ο Jonathan Barnes είναι καθηγητής της αρχαίας φιλολογίας στο πανεπιστήμιο της Γενεύης. Έχει επιμεληθεί την αναθεωρημένη μετάφραση του Αριστοτέλη της...

Ο τόμος αυτός περιέχει τις ανακοινώσεις του Διεθνούς Συνεδρίου "Η τραγωδία, τότε και τώρα: από τον Αριστοτέλη στην τρίτη χιλιετία", που πραγματοποιήθηκε στο συνεδριακό κέντρο "Αριστοτέλης" στην Ουρανούπολη της Χαλκιδικής το Σεπτέμβριο του 2002. Εκκινώντας από τη σχέση της τραγωδίας με την αριστοτελική ποιητική αναζητά στιγμές της δράσης της στο χώρο της φιλοσοφίας, της θεωρίας και της κριτικής της λογοτεχνίας, καθώς και του θεάτρου, της ψυχανάλυσης και του σύγχρονου μυθιστορήματος. Είκοσι μία συμμετοχές από τους εν λόγω χώρους αποτελούν ένα διεπιστημονικό και λογοτεχνικό δί...

Στο έργο του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη συμπυκνώνονται οι σημαντικότερες ιδέες του ελληνικού κόσμου για τη φύση των πολιτικών κανόνων και της αυτονομίας της πολιτικής. Εδώ ο φιλόσοφος αντιπαρατίθεται στον τύραννο και η προβληματική της συνοχής των πολιτικών σχέσεων αναπτύσσεται ενιαία με ερωτήματα που αφορούν τους σκοπούς της πολιτικής, τις αξίες που πραγματοποιεί και την αγωγή των πολιτών. Η ανάλυση γίνεται σε χώρο εξαρχής αγωνιστικό, διότι παρών είναι πάντα και ο σοφιστής, ο οποίος επιδιώκει τη σχετικοποίηση των αξιών της φιλοσοφικής θεωρίας και τη θεμελίωση της πολιτικής...

Η ενασχόληση με τη Λογική είναι πάντα επίκαιρη, εφόσον αυτή αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της γενικής παιδείας, αλλά και συνδέεται άρρηκτα με τη γλώσσα, την επικοινωνία και τη Ρητορική. Στην παρούσα μελέτη γίνεται λόγος για τις Βασικές Αρχές της Αριστοτελικής Τυπικής Λογικής, η οποία απαρτίζεται από τις'Εννοιες, την Κρίση/Πρόταση και το Συλλογισμό. Αναμφισβήτητα μεγάλη και διαχρονική είναι η σπουδαιότητα όλου του αριστοτελικού Οργάνου για την αρχαιότητα, τα μεταγενέστερα χρόνια αλλά και σήμερα. Η Λογική ανέκαθεν αποτελούσε απαραίτητη φιλοσοφική προπαιδεία, η οποία συμβάλλει...

Μελετούμε τις πραγματείες του Αριστοτέλη και του αγίου Μαξίμου του Ομολογητού. Στα κείμενα του φιλοσόφου διερευνούμε επιλεκτικά τη θεωρία της κινήσεως, όπως αυτή εκτίθεται στα "Φυσικά". Στα κείμενα του Πατρός της Εκκλησίας παρακολουθούμε συνολικά το νήμα των διδαχών του, εκλαμβάνοντας ως άξονα γύρω από τον οποίο αυτό ξετυλίγεται και διευθετείται, τη δική του (εκκλησιαστική) θεώρηση της κίνησης. [...] (από την εισαγωγή του βιβλίου)

Μέχρι σήμερα δεν υπήρξε ένα έργο το οποίο να περιλαμβάνει το σύνολο των επιστημών, στη θεμελίωση των οποίων συνέβαλε ο Αριστοτέλης. Ο βραβευμένος δύο φορές από την Ακαδημία Αθηνών, καθηγητής Γιάννης Χολέβας, με επαρκή τεκμηρίωση παρουσιάζει με το παρόν έργο τις 45 επιστήμες τις οποίες είτε θεμελίωσε είτε συνέβαλε στη θεμελίωσή τους ο κορυφαίος φιλόσοφος και πανεπιστήμων Αριστοτέλης. Και αυτές είναι οι εξής: Επιστημολογία, Μεταφυσική, Θεολογία, Γνωσιολογία, Λογική, Φυσική, Αστρονομία, Κοσμολογία, Ηθική, Ψυχολογία, Μαθηματικά, Φιλολογία, Θεατρολογία, Θεωρία της Τέχνης, Αισθη...

Σ' αυτό το βιβλίο η προσπάθεια επικεντρώνεται στο να δοθεί μια συνολική εικόνα του πώς σκέφτεται και πώς τεκμηριώνει τις απόψεις του στις "Comparationes" o Γεώργιος Τραπεζούντιος, ο οποίος με την κριτική που ασκεί κατά του Πλάτωνα σηματοδοτεί την απαρχή μιας ιδεολογικής διαμάχης μεταξύ Αριστοτελικών και Πλατωνικών στη Δύση το 15ο αιώνα. Η λατινική αυτή πραγματεία αποτελεί το σημείο σύγκλισης όλων των αντιπλατωνικών τάσεων της εποχής του. Η μεγάλη απήχηση που είχε αποδεικνύεται από το γεγονός ότι ο Καρδινάλιος Βησσαρίων απάντησε στον Τραπεζούντιο με το έργο του "Έλεγχοι τ...

O παρών τόμος δημοσιεύεται στο πλαίσιο του Προγράμματος "Γεωργίου του Παχυμέρη, Φιλοσοφία" του Κέντρου Eρεύνης της Ελληνικής και Λατινικής Γραμματείας (ΚΕΕΛΓ) της Ακαδημίας Αθηνών. Το πρόγραμμα αυτό εγκαινιάσθηκε το 2002 με την κριτική έκδοση (editio princeps) του έργου "Μετά τα Φυσικά", ήτοι του δεκάτου βιβλίου της "Φιλοσοφίας", που εκπόνησε η ερευνήτρια του Κέντρου Ελένη Παππά. Με την κριτική έκδοση του ενδέκατου, και προτελευταίου, βιβλίου της "Φιλοσοφίας", όπου παρουσιάζονται "εν τύπω και κατά σύνοψιν" τα "Ηθικά Νικομάχεια" του Αριστοτέλους, συνεχίζεται ή προσπάθεια για...

Η "Ποιητική" του Αριστοτέλη ανήκει, χωρίς αμφιβολία, στα ευνοημένα κείμενα, αν αναλογιστούμε ότι στην περίπου ανύπαρκτη υπομνηματιστική παράδοση της χώρας μας γνώρισε ήδη από νωρίς (1937) έγκυρο ερμηνευτικό σχολιασμό εκ μέρους ενός φιλολόγου του διαμετρήματος του Ιωάννη Συκουτρή. Το φαινόμενο δεν είναι χωρίς σημασία, αν το αντιμετωπίσουμε συγκριτικά με άλλες χώρες που έχουν πλούσια υπομνηματιστική παραγωγή. Στη Γερμανία λ.χ. αναγγέλθηκε η κυκλοφόρηση μιας σχολιασμένης έκδοσης της «Ποιητικής» ύστερα από ερευνητικό διάλειμμα εβδομήντα ετών, ενώ στη Γαλλία η ραγδαία πρόοδος στ...

Η ρητορική τέχνη πρέπει να ήταν ένα από τα γνωστικά αντικείμενα με τα οποία ο Σταγειρίτης φιλόσοφος άρχισε τη διδασκαλία του στην Ακαδημία του Πλάτωνα, υπήρξε όμως γι' αυτόν αντικείμενο διδασκαλίας για πολλά στη συνέχεια χρόνια. Βιβλία, βέβαια, για το θέμα αυτό ο Αριστοτέλης είχε γράψει και για το έξω από την Ακαδημία μεγάλο κοινό, τα έργα όμως αυτά - όπως και όλα τα άλλα έργα του αυτής της κατηγορίας - δεν μας σώθηκαν. Η τύχη, ωστόσο, υπήρξε ευνοϊκή για μας ενσχέσει με το κύριο διδακτικό εγχειρίδιο του για τη ρητορική τέχνη. Το εγχειρίδιο του αυτό (με τον τίτλο Ρητορική...