Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στο ένατο αυτό βιβλίο του ο Θανάσης Βαλτινός ασχολείται με τις περιπέτειες ενός ολόκληρου λαού, με σημεία αιχμής τους βαλκανικούς πολέμους, την εκστρατεία στην Ουκρανία και τη Μικρασιατική Καταστροφή. "Πόσες μέρες περπατήσαμε δεν θυμάμαι. Καταλήξαμε πάντως στο Τσαγκρί. Μέσα, προς την Αγκυρα. Παφλαγονία. Μας πήγαν σε κάποιο χωριό. Νοικιάσαμε εκεί ένα σπίτι. Η μάνα μου, η γιαγιά μας, ο μικρός αδερφός μου, εγώ και ο μεγάλος αδερφός μου ο Σταύρος. Ο μικρός αδερφός λεγόταν Αναστάσιος. Εκεί μας πέθανε ο Σταύρος. Τρελάθηκε πριν. Έλεγε ότι τρέχαν νερά από τους τοίχους του σπιτιο...

Το Συναξάρι Αντρέα Κορδοπάτη, Βιβλίο πρώτο: Αμερική (Κέδρος 1972, ΄Αγρα 1993), που πρωτοδημοσιεύτηκε πριν από τριάντα επτά χρόνια (1964) στο περιοδικό «Ταχυδρόμος», αφηγείται τις περιπέτειες ενός πάμπτωχου Πελοποννήσιου αγρότη, ο οποίος στις αρχές του 20ού αιώνα επιχειρεί να εγκατασταθεί στη Γη της Επαγγελίας, την Αμερική, για να γλιτώσει από τις προαιώνιες στερήσεις, τη μοίρα του τόπου του. Το Συναξάρι, ήδη κλασικό έργο, έχει ήδη μεταφραστεί και εκδοθεί στη Γερμανία (Romiosini 1982), στη Γαλλία (Climats 1993) και στη Σουηδία (Ellerstoms 1997).

Να μαζέψω το μυαλό μου να τα θυμηθώ όλα. Έκανα στο πυροβολικό. Στους άλλους πολέμους με είχαν στα βαρέα. Με ρίξαν στο ορειβατικό έπειτα. Να βγάνουν τα αυτιά αίμα. Έντεκα χρόνια τα δούλεψα. Το καλοκαίρι σε σκηνές, τον χειμώνα στα αμπριά. Λάσπη και υγρασία. Με τη χλαίνη και μια κουβερτούλα μονή, μαδημένη. Έντεκα χρόνια στρατιώτης. θα 'θελες να ξαναπάς να τα δεις εκείνα τα μέρη; Μπορεί. Τα βλέπω στον ύπνο μου κάτι φορές. Τα βλέπεις; Ναι. Και γω είμαι όπως τότε. Είκοσι χρονών.

"Το Συναξάρι Αντρέα Κορδοπάτη" είχε πρωτοδημοσιευτεί στο περιοδικό "Ταχυδρόμος" το 1964, αλλά εκδόθηκε σε βιβλίο το 1972 από τις εκδόσεις "Κέδρος". Ήταν μια σύντομη νουβέλα, γραμμένη με τη μορφή χρονικού [...]. Στο βιβλίο, ένας απλοϊκός και αγράμματος χωρικός από την Πελοπόννησο εξιστορούσε τις αγωνιώδεις προσπάθειες του να μεταναστεύσει στην Αμερική, και μετά, τις περιπέτειες του εκεί ως λαθρομετανάστη. [...] Η κριτική εξήρε την απουσία συγκινησιακά φορτισμένων περιγραφών, την ακραία αποστασιοποίηση του συγγραφέα, τις δυνατότητες του ανάγνωσης των μαρτυριών. Ο Απόστολο...

Μέσα από μια πλάγια ματιά, που διαβάζει με συγκρατημένη συγκίνηση τη διαδικασία της επαφής, της απώλειας, της μοναξιάς, της συνεύρεσης με τον Άλλο, η συγγραφέας ξετυλίγει το ασπρόμαυρο «φιλμ» μιας οικείας ερωτικής σχέσης που είναι, τελικά, η κάθε σχέση. Τα μινιμαλιστικά κείμενα του τόμου φωτίζουν με ποίηση μικρές λεπτομέρειες στις οποίες ανατρέχει το σώμα και η ψυχή όταν ανακαλεί την ερωτική εμπειρία.

Ο Μάρκος Μαργαρίτης, πατέρας του Ελλάδιου, πεθαίνει παραμονές των Χριστουγέννων του 2004 στα ενενήντα του, μετακινούμενος ανάμεσα σε Παρίσι, Μαρακές και Αλεξάνδρεια, ενώ ο γιος του και ο "κολλητός" του γιου του, αφηγητής και συγγραφέας αυτού του βιβλίου, ο Ζαχαρίας-Άρης, προχωρούν εμπειρικά στη μεταφυσική και στο νόημα των πολλών "συμπτώσεων" - που, καταρχάς, δεν υπάρχουνε. Μέσα σε μία εβδομάδα, από την παραμονή των Χριστουγέννων έως την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, η εικόνα της πραγματικότητας μεταβάλλεται ριζικά, καθώς ο Μάρκος επιστρέφει κομίζοντας νεότερα από το μέτωπο τη...

Η «Συγχώρεση» είναι ένα αφήγημα για τη βία του κόσμου αλλά, κυρίως, για την καλοσύνη. Κι αν η ιστορία της ανθρωπότητας προχωρεί χάρη στον εγκληματία που κρύβουμε μέσα μας -καθώς και σε πείσμα του- η καλοσύνη είναι άχρονη και δεν έχει ηλικία. Τουλάχιστον αυτό ανακαλύπτει η ηρωίδα αυτού του βιβλίου, η Αντόνια Κούπερ, μια νοικοκυρά και μητέρα από το Νάσβιλλ του Τεννεσσή, που βλέπει τη ζωή της να διαλύεται και την πίστη της στο Καλό να κλονίζεται από ένα απρόσμενο φρικτό γεγονός. Ωστόσο, η Αντόνια επιμένει ως το τέλος -ή πείθεται- ότι το Καλό αναδύεται στο τέλος σαν κάτι μεγαλύ...

Η «Συγχώρεση» είναι ένα αφήγημα για τη βία του κόσμου αλλά, κυρίως, για την καλοσύνη. Κι αν η ιστορία της ανθρωπότητας προχωρεί χάρη στον εγκληματία που κρύβουμε μέσα μας -καθώς και σε πείσμα του- η καλοσύνη είναι άχρονη και δεν έχει ηλικία. Τουλάχιστον αυτό ανακαλύπτει η ηρωίδα αυτού του βιβλίου, η Αντόνια Κούπερ, μια νοικοκυρά και μητέρα από το Νάσβιλλ του Τεννεσσή, που βλέπει τη ζωή της να διαλύεται και την πίστη της στο Καλό να κλονίζεται από ένα απρόσμενο φρικτό γεγονός. Ωστόσο, η Αντόνια επιμένει ως το τέλος -ή πείθεται- ότι το Καλό αναδύεται στο τέλος σαν κάτι μεγαλύ...

"Δεν είναι λογοτέχνημα κι όμως, στην αφηγηματικότα ξεπερνάει πολλά κείμενα "καθιερωμένων" λογοτεχνών. Κι αυτό, γιατί μιλάει τη γλώσσα της αλήθειας... Το σημαντικό είναι η ψυχογράφηση, που επιχειρεί ο συγγραφέας, των μεγάλων και μικρών ηγετών του στρατεύματος: μοναδική επιδίωξή τους η προσπάθεια για "αποκήρυξη του επάρατου κομμουνισμού", που περνάει μεσ' από ιλαροτραγικές καταστάσεις... Ο "ήρωάς" μας, με εύστοχες παρατηρήσεις στη ρέουσα αφήγησή του επισημαίνει το αλλοπρόσαλλο του αντικομμουνιστικού "αγώνα" μέσα στο στρατό... Οι άνθρωποι και ανθρωπάκια, που ο συγγραφ...

Αγέννητος σχεδόν... Για μια στιγμή, η πόρτα του κόσμου ανοίγει. Αναπάντεχο φεγγοβόλημα. Βλέμματα περίεργα, υγρά, λες και μιλούσαν: "Νίκησε!" Βουβό αγέρι φύσηξε, η κάσα έτριξε άγρια απ' το χτύπο. Σκοτάδι ξανά. Μέσα στο θάλαμο των πρόωρων νεογέννητων η ευτυχία εναλλάσσεται συχνά με την αγωνία. Τα νεογέννητα παλεύουν να μείνουν στη ζωή. Και εγώ εκεί κοιτώ ανήμπορος. Μόνο μου όπλο είναι το γέλιο. Γιατί το γέλιο είναι η πρώτη και η πιο σημαντική ανθρώπινη έκφραση που μαθαίνει ο άνθρωπος μόλις γεννιέται... ίσως μαζί με το κλάμα...

Αγέννητος σχεδόν... Για μια στιγμή, η πόρτα του κόσμου ανοίγει. Αναπάντεχο φεγγοβόλημα. Βλέμματα περίεργα, υγρά, λες και μιλούσαν: "Νίκησε!" Βουβό αγέρι φύσηξε, η κάσα έτριξε άγρια απ' το χτύπο. Σκοτάδι ξανά. Μέσα στο θάλαμο των πρόωρων νεογέννητων η ευτυχία εναλλάσσεται συχνά με την αγωνία. Τα νεογέννητα παλεύουν να μείνουν στη ζωή. Και εγώ εκεί κοιτώ ανήμπορος. Μόνο μου όπλο είναι το γέλιο. Γιατί το γέλιο είναι η πρώτη και η πιο σημαντική ανθρώπινη έκφραση που μαθαίνει ο άνθρωπος μόλις γεννιέται... ίσως μαζί με το κλάμα...

Το ταξίδι με τη μηχανή στην Ισπανία με σημάδεψε. Αναγκάστηκα να ξεπεράσω τον εαυτό μου, έγινα βλάσφημη και το διασκέδασα, επέζησα και βγήκα απ' αυτό πιο έξυπνη, πιο δυνατή, πιο πολεμίστρια. Και στην πορεία, είδα ανθρώπους όμορφους, φωτεινούς, που ήταν εκεί χωρίς κανένα συμφέρον, έτσι, επειδή τους έβγαινε: τα Αγγλιδάκια, οι άνθρωποι δελφίνια, ο συνταξιούχος στη Μαδρίτη, οι τουρίστριες και ο φύλακας του Μπιαρίτς, ο μπατσούλης και οι συνεργιάδες της Βαρκελώνης και της Σεβίλλης, η Γαλλίδα στο Μονπελλιέ, ο Έντι, οι ιδιοκτήτες του κάμπινγκ στη Βενετία, ο μάστορας με τις μάσκες, τ...

Πόνος, µοναξιά. Κι όλα αυτά σε µικρή ηλικία. Τι κάνεις όταν όλες σου οι ελπίδες σβήσουν; Τι κάνεις όταν όλες οι δυνάµεις σου σε εγκαταλείψουν; Περίµενε Ιόλη, περίµενε λίγο, όχι, µην το κάνεις αυτό, υπάρχει κι άλλος τρόπος. Υπάρχει κι άλλος ένας δρόµος που ως τώρα δεν τον φανταζόσουν, παρά µόνο σε κάποια τρελά παραµύθια όταν διάβαζες µικρή και κάπου, κάπως, µέσα σου ήξερες, ότι υπάρχει στ’ αλήθεια αυτός ο κόσµος... Τώρα είναι η στιγµή. Σήκωσε τα µάτια σου ψηλά και κάνε ένα βήµα πίσω. Άλλωστε, ένα "περίµενε" η ζωή µας όλη, Ιόλη... Θα ζήσεις, στο υπόσχοµαι! Ένα βιβλίο αφιε...

Καθώς περάσανε τα χρόνια, μου φαίνεται ότι βρεθήκαμε "σαν" πρόσφυγες στην εκκλησία και ότι στην πραγματικότητα δεν ήμασταν ποτέ. Στη συνέχεια βρεθήκαμε στη Πόλη πρόσφυγες και πάλι, σε ένα δωμάτιο ενός σχολείου. Τέλος το 1925 στην Ελλάδα στη Θεσσαλονίκη σε σπίτι προσφυγικό ξαναβρεθήκαμε. Κακό πράγμα η προσφυγιά. Αλλά ευτυχώς όσο περνούσαν τα χρόνια ο νέος τόπος ρίζωνε μέσα μου και εγώ σ' αυτόν και αν δεν πήρε βέβαια στην καρδιά μου τη θέση της πρώτης πατρίδας, του τόπου όπου γεννήθηκα, έγινε μία δεύτερη πατρίδα, το ίδιο γλυκιά και αγαπημένη.

Λάμπρος Ανδρόνικος. Αυτό ήταν τ' όνομά του, το αληθινό που βαφτίστηκε κι είχε απ' την οικογένειά του. Λάμπρος του Αναστάση Ανδρόνικος. Το 'χε κρυμμένο χρόνους, σάμπως άγιο κειμήλιο που το φύλαγε, παραχωμένο όπλο στα βάθια της κλεισμένης του ψυχής. Κανένας απ' όσους τον εγνώριζαν και τον συναναστρέφονταν δεν ήξερε για τούτο, όλοι το αγνοούσαν. Όπως και κάθε τι της πρωτινής, παιδιάστικης ζωής του το αγνοούσαν. Πούθε ήταν, και ποιος γονιός και πως τον είχε αναθρέψει ώσπου τούτος αρπάχτηκε και βρέθηκε ξεριζωμένο εξάχρονο παιδάκι στα άγρια βουνά του Πόντου, να γίνεται μέσα σε σκ...